.
Περιφέρεια : Δυτικής Ελλάδας
Νομός : Αχαΐας
Το Σούβαρδο είναι χωριό της πρώην επαρχίας Καλαβρύτων του νομού Αχαΐας. Σήμερα αποτελεί οικισμό του δημοτικού διαμερίσματος Καλαβρύτων του Δήμου Καλαβρύτων. Βρίσκεται σε υψόμετρο 1300 μ. στο όρος Χελμός κι απέχει 8 περίπου χιλιόμετρα από τα Καλάβρυτα.
Ονομασία [1]
Για την ονομασία Σούβαρδο υπάρχουν πολλές εκδοχές, πιστεύεται ότι είναι βυζαντινής προελεύσεως από το "Έσω Βάρδα" = "Σουβάρδα" = "Σούβαρδο", Έσω Βάρδα σημαίνει κτήματα κοντά στο χωριό . Άλλη εκδοχή ότι προέρχεται από το όνομα του πρώτου οικιστή με το όνομα Βάρδας που από παραφθορά του "στου Βάρδα" έγινε "Σουβάρδα" = "Σούβαρδο", το όνομα Βάρδας διασώζεται στο γειτονικό Βραχνί σε χρυσόβουλο του 1348[2]. Άλλες εκδοχές το φέρουν αρβανίτικο ή Σλαβικό και μια άλλη Τούρκικης προέλευσης.
Ιστορία
Η περιοχή που βρίσκεται το Σούβαρδο όπως και το γειτονικό Βραχνί κατά τον 5ο αιώνα μ.χ. πιστεύεται ότι ανήκε στη μονή του μεγάλου Σπηλαίου ή σε κάποιον γαιοκτήμονα[3]. Οι πρώτοι κάτοικοι της περιοχής ήταν εργάτες ή βοσκοί σε αυτά τα κτήματα κι διέμεναν εκεί σε πρόχειρες καλύβες[4], αργότερα έγινε μικρή εγκατάσταση Σλάβων [5]. Μέχρι τον 10ο αιώνα σύμφωνα με τον Γ. Παπανδρέου , (Βιβλίο "Αζανιάς"), στο Σούβαρδο όπως και στο Βραχνί εγκαταστάθηκαν ποιμένες από την Ήπειρο διωγνένοι από επιδρομές Ιλλυρικών φύλλων [6]. Διασώζονται γενεαλογικά δέντρα πολλών οικογενειών, όπως της οικογένειας Ρένεση που έχει διασωθεί έως το 1650[7] και της οικογένειας Παπανικολόπουλου έως το 1685[8]. Η άποψη ότι το χωριό οικίστηκε τον 10ο αιώνα ενισχύεται από την ανεύρεση από αρχαιολόγους αρχιτεκτονικών μελών αυτής της εποχής στη θέση παλαιο-Σούβαρδο[9].
Το Βραχνί αναφέρεται σε βυζαντινό χρυσόβουλο του 1348 όπου παραχωρήθηκε έκταση του στο Μέγα Σπήλαιο και αναφέρονται τα ονόματα των καλλιεργητών , ανάμεσα τους και κάποιοι από το Σούβαρδο[10]. Κατά την πρώτη Τουρκοκρατία στο Σούβαρδο δεν εγκαταστάθηκαν Οθωμανοί , η περιοχή καλυπτόταν από το ειδικό προνόμιο της μονής του Μέγα Σπηλαίου που διατηρούσε διοικητική αυτονομία[11]. Το Σούβαρδο αναφέρεται στην ενετική απογραφή Γκριμάνι του 1700 με 159 κατοίκους[12],.
Το 1821 και κατά την επανάσταση ο Καραχάλιος από το Σούβαρδο ήταν αυτός που ειδοποίησε τους αρχιερείς για τις προθέσεις των Οθωμανών και να μην μεταβούν στην Τριπολιτσά[13]. Τον Μάιο του 1826 το χωριό κάηκε από τον Ιμπραήμ ενώ οι κάτοικοι του είχαν καταφύγει στο Μέγα Σπήλαιο όπου πολιορκήθηκαν από τον Οθωμανικό στρατό[14]. Στη μονή αναφέρεται ότι ήταν 5.500 κάτοικοι του Βραχνίου και του Σούβαρδου κυρίως, μετά από σκληρή μάχη σκοτώθηκαν πάνω από 200 Σουβαρδιώτες ενώ αιχμαλωτίστηκαν πολλοί[15]. Τον Ιούνιο του 1826 ο Ιμπραήμ καίει για δεύτερη φορά το χωριό .
Σουβαρδιώτες αγωνιστές του 1821 αναφέρονται οι [16]: Φιλόθεος Γιαννακόπουλος, Γερμανός Παπαθεοδώρου, Γεώργιος Αναγνωστόπουλος, Γιάννης Τζάκος, Καλλίστρατος Παπαγεωργίου, Παναγιώτης Καραχάλιος, Αργύρης Παπαγεωργίου και άλλοι.
Σε απογραφή του Μαιζόν το 1830 είχε 321 κατοίκους. Μετά την επανάσταση Σουβαρδιώτες άρχισαν να κατεβαίνουν στα πεδινά για να εργαστούν στις σταφίδες κυρίως και στην περιοχή του χωριού Τσουκαλά. Από το 1830 αναφέρεται μόνιμη εγκατάσταση και μετακίνηση των κατοίκων ανάλογα την εποχή στη θερινή ή χειμερινή κατοικία[17]. Εγκατάσταση οικογενειών από το Σούβαρδο έγινε και στα χωριά Λάππα και Κουρτέσι, τα Τσουκαλαίικα και το Κουρτέσι αρχικά ονομάζονταν "Σουβαρδαίικα" και "Σουβαρδίτικα" αντίστοιχα. Σταδιακά οι κάτοικοι του Σούβαρδου εγκαταστάθηκαν μόνιμα στα πεδινά στα σημερινά Τσουκαλαίικα κυρίως και το χωριό στην απογραφή του 1889 αναφέρεται με 3 κατοίκους[18]. Ο Γεώργιος Παπανδρέου στο βιβλίο του "Επετηρίς Καλαβρύτων 1902" αναφέρει 177 κατοίκους 100 οικογένειες και 180 ψηφοφόρους[19].
Στις 9 Δεκεμβρίου 1943 ο Γερμανικός στρατός έκαψε το χωριό και εκτέλεσε πολλούς κατοίκους, αναφέρεται ότι διασώθηκαν από τη φωτιά μόνο 2 κατοικίες και η εκκλησία[20]. Τα περισσότερα σπίτια του χωριού ξαναχτίστηκαν μετά το 1949 και το τέλος του εμφυλίου πολέμου [21].
Σουβαρδιώτης ήταν ο Βουλευτής Δημήτριος Παπαθανασόπουλος, και ο δήμαρχος Καλαβρύτων (1871-1875) Σωτήρης Παπανικολόπουλος.
Διοικητική ιστορία
Το 1833 αποτέλεσε χωριό του νεοσύστατου δήμου Καλαβρύτων έως το 1912[22]. Το 1912 αποτέλεσε οικισμό της κοινότητας Καλαβρύτων έως το 1997 που έγινε οικισμός του Δ.Δ. Καλαβρύτων[23].
Παραπομπές
1. ↑ Παπανικολόπουλος, σελ 31
2. ↑ Παπανικολόπουλος, σελ 44
3. ↑ Παπανικολόπουλος, σελ 31
4. ↑ Παπανικολόπουλος, σελ 32
5. ↑ Παπανικολόπουλος, σελ 38
6. ↑ Παπανικολόπουλος, σελ 37
7. ↑ Παπανικολόπουλος, σελ 38
8. ↑ Παπανικολόπουλος, σελ 139
9. ↑ Παπανικολόπουλος, σελ 41
10. ↑ Παπανικολόπουλος, σελ 46
11. ↑ Παπανικολόπουλος, σελ 54
12. ↑ Παπανικολόπουλος, σελ 54
13. ↑ Παπανικολόπουλος, σελ 66
14. ↑ Παπανικολόπουλος, σελ 70
15. ↑ Παπανικολόπουλος, σελ 71
16. ↑ Παπανικολόπουλος, σελ 71
17. ↑ Παπανικολόπουλος, σελ 77
18. ↑ Παπανικολόπουλος, σελ 78
19. ↑ Παπανικολόπουλος, σελ 79
20. ↑ Παπανικολόπουλος, σελ 86
21. ↑ Παπανικολόπουλος, σελ 88
22. ↑ Παπανικολόπουλος, σελ 175
23. ↑ Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης Δήμος Καλαβρύτων διοικητικές μεταβολές
Πηγές
* Ανδρέα Χρόνη Παπανικολόπουλου,Σούβαρδο. εκδόσεις Δ. & Π. Νικολόπουλος, Πάτρα 2010, ISBN 978-960-99488-0-7
| ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ |
|---|
| Τοπική Κοινότητα Άνω Βλασίας |
| Άνω Βλασία, η |
| Τοπική Κοινότητα Άνω Λουσών |
| Άνω Λουσοί, οι |
| Βαλβούσια, τα [6] |
| Τοπική Κοινότητα Βάλτας |
| Βάλτα, η |
| Τοπική Κοινότητα Βιλιβίνης |
| Βιλιβίνα, η |
| Τοπική Κοινότητα Γουμένισσας |
| Γουμένισσα, η |
| Τοπική Κοινότητα Δουμενών |
| Δουμενά, τα |
| Τοπική Κοινότητα Δροσάτου |
| Δροσάτο, το |
| Τοπική Κοινότητα Καλαβρύτων |
| Αυλών, ο |
| Βραχνίο, το |
| Καλάβρυτα, τα |
| Κραστικοί, οι |
| Μονή Αγίας Λαύρας, η |
| Σούβαρδο, το |
| Στάση Κερπινής, η [7] |
| Τοπική Κοινότητα Καλλιφωνίου |
| Καλλιφώνιο, το |
| Τοπική Κοινότητα Κάνδαλου |
| Κάνδαλος, ο |
| Τοπική Κοινότητα Κάτω Βλασίας |
| Κάτω Βλασία, η |
| Μενυχταίικα, τα |
| Μετόχι, το |
| Μονή Αγίου Νικολάου Βλασίας, η |
| Τοπική Κοινότητα Κάτω Ζαχλωρούς |
| Άνω Ζαχλωρού, η |
| Κάτω Ζαχλωρού, η |
| Μονή Μεγάλου Σπηλαίου, η |
| Τοπική Κοινότητα Κάτω Λουσών |
| Κάτω Λουσοί, οι |
| Λουσικό, το |
| Τοπική Κοινότητα Κερπινής |
| Κερπινή, η |
| Τοπική Κοινότητα Κέρτεζης |
| Κέρτεζη, η |
| Τοπική Κοινότητα Κορφών |
| Κορφές, οι |
| Τοπική Κοινότητα Κούτελης |
| Κούτελη, η |
| Παλαιά Κούτελη, η [8] |
| Τοπική Κοινότητα Κρυονερίου |
| Κρυονέρι, το |
| Τοπική Κοινότητα Λαγοβουνίου |
| Λαγοβούνι, το |
| Τοπική Κοινότητα Λαπαναγών |
| Λαπαναγοί, οι |
| Τοπική Κοινότητα Μανεσίου Καλαβρύτων |
| Μανέσι, το |
| Μπούμπουκας, ο |
| Τοπική Κοινότητα Μικρού Ποντιά |
| Καρούσι, το |
| Λομποκάς, ο |
| Μέγας Ποντιάς, ο |
| Μικρός Ποντιάς, ο |
| Τοπική Κοινότητα Πετσάκων |
| Μπόσι, το |
| Πετσάκοι, οι |
| Τοπική Κοινότητα Πλατανιώτισσας |
| Δίγελα, η |
| Πλατανιώτισσα, η |
| Σπαρτινού, η |
| Τοπική Κοινότητα Πριόλιθου |
| Πριόλιθος, ο |
| Τοπική Κοινότητα Προφήτη Ηλία |
| Μουρίκι, το |
| Προφήτης Ηλίας, ο |
| Τοπική Κοινότητα Ρογών |
| Ρογοί, οι |
| Τοπική Κοινότητα Σιγουνίου |
| Λεύκη, η |
| Σιγούνι, το |
| Τοπική Κοινότητα Σκεπαστού |
| Σκεπαστό, το |
| Τοπική Κοινότητα Τρεχλού |
| Λαπάθεια, η |
| Τρεχλό, το |
| Τοπική Κοινότητα Φλάμπουρων |
| Νεοχώρι, το |
| Ορθολίθι, το |
| Φλάμπουρα, τα |
|
Νομός Αχαΐας : Δήμος, Κοινότητα Πατρέων | Αιγείρας | Αιγίου | Ακράτας | Αροανίας | Βραχναίικων | Διακοπτού | Δύμης | Ερινεού | Καλαβρύτων | Λαρισσού | Λευκασίου | Μεσσάτιδος | Μόβρης | Παΐων | Παραλίας | Ρίου | Συμπολιτείας | Τριταίας | Φαρρών | Ωλενίας | Καλεντζίου | Λεοντίου | Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης : Διοικητική διαίρεση νομού Αχαΐας. |
Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος
Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω
|
Χώρες της Ευρώπης Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν 1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία. |
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
