.

Περιφέρεια : Δυτικής Ελλάδας
Νομός : Αχαΐας

-- Δήμος Πατρέων --

Ο Δήμος Πατρέων είναι δήμος της Ελλάδας, στην Περιφερειακή Ενότητα Αχαΐας της περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας. Έδρα του Δήμου είναι η πόλη της Πάτρας από την ημέρα της σύστασης του το 1835 έως σήμερα.

Ιστορία
1835-1912

Ο δήμος ιδρύθηκε με το Β.Δ. 8/4/1835 και περιελάμβανε τους οικισμούς: Πάτραι, Άνω Συχαινά, Κάτω Συχαινά, Ρωμανός, Κυνηγού, Εγλυκάδα, Μποζαΐτικα, και Μονή Γηροκομείου. Είχε 5.469 κατοίκους και κατατάχτηκε στην Β' τάξη [1]. Ανήκε στην Επαρχία Παλαιάς Πάτρας του Νομού Αχαΐας. Πρώτος δήμαρχος ήταν ο Ιωάννης Ζαΐμης που διορίστηκε από την αντιβασιλεία, κι ανέλαβε καθήκοντα στις 26 Ιουνίου 1836 [2].

Με το Β.Δ. 3/7/1836 Γίνεται δήμος της επαρχίας Παλιάς Πάτρας της διοίκησης Αχαΐας, συγχωνεύεται στον δήμο και ο όλος ο Δήμος Μεσσάτιδος ο οποίος καταργείται. Με το Β.Δ. 27/11/1840 περί συγχωνεύσεων δήμων έγινε δήμος Α΄τάξεως με 10832 κατοίκους[3] και νέα σύσταση εφόσον συγχωνεύτηκαν σε αυτών τμήματα των καταργημένων δήμων Αργυραίων, Παναχαιών και τμήμα του νέου μειωμένου σε έκταση δήμου Δύμης. Περιελάμβανε τους οικισμούς Πάτραι, Κυνηγού, Άνω Συχαινά, Κάτω Συχαινά, Ρωμανός, Εγλυκάδα, Μποζαΐτικα, Μονή Γηροκομείου, Σαραβάλι, Μπεγουλάκι, Σκούρα, Βελίζι, Οβρυά, Μουσταφά Εφέντη, Ψαράδες, Βουντούσα, Γαιδουριάρη, Βόλα, Παυλόκαστρο, Μονή Αναλήψεως, Μονή Σωτήρα, Μιντιλόγλι, Δρεσθενά, Νεοχώρι, Πουρναρόκαστρο, Ελεκύστρα, Ζάστοβα, Σούλι, Άνω Μοίρα, Κάτω Μοίρα, Τοπόλοβα, Βαλατσίνα , Βούντενη, Μπάλα, Βελβίτσι, Πλατάνι, Καστρίτσι και Δρέπανο [4][1].

Το 1844 δήμαρχος εκλέγεται ο Περικλής Καλαμογδάρτης[2] ο πρώτος εκλεγμένος από τον λαό, έως τότε ήταν διορισμένοι. Με το ΒΔ 5/12/1845 έγινε δήμος της επαρχίας Πατρών του Νομού Αχαΐας-Ήλιδος [1]. Το 1930 νέα μεταβολή στους νομούς αποτελεί δήμο του νομού Αχαΐας. Με τον ΚΕ 5/12/1845[1] η Καμενίτσα αποσπάται στον Δήμο Πατρέων. Ο δήμος γίνεται δήμος της Επαρχίας Πατρών του Νομού Αχαΐας-Ήλιδος. Στις εκλογές του 1855 δήμαρχος εκλέγεται ο Μπενιζέλος Ρούφος ο μοναδικός δήμαρχος που έπειτα διετέλεσε και πρωθυπουργός της Ελλάδος.

Με τον ΒΧΔ 6/7/1899 γίνεται δήμος της επαρχίας Πατρών του Νομού Αχαΐας[1]. Το 1910 ο δήμος είχε 37,401 κατοίκους [5]. Με το ΦΕΚ 256Α - 28/08/1912 καταργούνται οι δήμοι και ο δήμος Πατρέων παραμένει δήμος αλλά συρρικνώνεται , αποτελείται από τους οικισμούς : Πάτραι , Μπάλα, Μονή Γηροκομείου, Βούντενη, Μπεγουλάκι, Λιμήν Πατρών και Κάτω Συχαινά[6].
1912-1997

Το 1922 με τον νόμο 2789/8 14 Ιουλίου 1922, η Κυβέρνηση Δ. Γούναρη παραχωρεί στον δήμο το προνόμιο διανομής και παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος. Με τον ίδιο νόμο παραχωρήθηκε η εκμετάλλευση των υδάτων του Γλαύκου στο Παναχαϊκό. Ο νόμος επίσης προέβλεπε την αποκλειστική διανομή ρεύματος μέχρι 10 χιλιόμετρα με κέντρο την σημερινή Πλατεία Τριών Συμμάχων, τα προνόμια του δήμου θα ήταν για 99 έτη έως το 2026, αργότερα παρατάθηκε μέχρι το 2039[7]. Την ίδια χρονιά ο δήμος σύστησε εταιρεία "Ελληνική Ανώνυμος Υδροηλεκτρική Εταιρεία Γλαύκος" , η εταιρεία παρείχε ρεύμα και στα γειτονικά χωριά και προάστια όπως το Ρίο και τα Βραχναίικα[7]. Η Εταιρεία κατασκεύασε φράγμα και μονάδα παραγωγής ρεύματος την Υ.Η.Σ. Γλαύκου, ο Γλαύκος το 1967 πουλήθηκε στην ΔΕΗ και λειτουργεί ακόμα σήμερα[7].

Το 1925 προσαρτάται στον δήμο οι καταργημένες κοινότητες Μποζαΐτικα και Καστρίτσι [6] . Με νέα διοικητική μεταβολή στους νομούς το 1930 (ΦΕΚ 115Α - 16/04/1930) γίνεται δήμος του νομού Αχαΐας[6] .

Το 1930 προστίθεται η καταργημένη κοινότητα Γλαύκου, και το 1933 η πρώην κοινότητα Εγλυκάδας με τον οικισμό Περιβόλα[6] . Το 1940 πολλοί οικισμοί περιφερειακά της πόλης της Πάτρας (Πάτραι τότε) προστίθενται στον Δήμο, αυτοί είναι : Διάκου, Δασύλλιο, Νέο Καστρίτσι, Μποτοβάγια, Άνθεια, Άνω Αρόη, Άγιοι Απόστολοι, Κρύα, Ζαβλάνι, Αεριοφωτός, Εβραιομνήματα, Τερψιθέα, Άγιος Σπυρίδων, Ψαροφάι, Γηροκομείο, Γούβα, Πτωχοκομείο, Κάτω Αρόη, Φρούριο, Έξω Αγυιά, Τριτάκη, Προσφυγικός συνοικισμός, Νεκροταφείο, Μάμος[6].

Το 1951 νέοι οικισμοί γύρω από την πόλη προστίθενται και αυτοί στον δήμο, οι οικισμοί αυτοί είναι : Άνω Συχαινά, Κοτρώνι, Κάτω Συχαινά, και οι κοινότητες Άνω Καστρίτσι και Κάτω Καστρίτσι[6]. Το 1954 αποσπώνται το Άνω Καστρίτσι και το Κάτω Καστρίτσι και γίνονται ανεξάρτητες κοινότητες[6].

Επόμενη διοικητική μεταβολή είναι το 1997 με τον νόμο 2539/1997 περί "Συγκρότησης της πρωτοβάθμιας τοπικής αυτοδιοίκησης"[6].
Πρόγραμμα Καποδίστριας

Το 1997 ο δήμος συστάθηκε με τον νόμο 2539/1997 περί "Συγκρότησης της πρωτοβάθμιας τοπικής αυτοδιοίκησης",[8] γνωστός σαν Σχέδιο Καποδίστριας, έχει πληθυσμό 163.466 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2001 και είναι ο τέταρτος μεγαλύτερος δήμος της Ελλάδας, ενώ δήμαρχος είναι ο Ανδρέας Φούρας.

Περιλαμβάνει τα τοπικά διαμερίσματα Πατρέων, Ελεκίστρας, Μοίρας και Σουλίου. Η πόλη της Πάτρας διαιρείται σε τέσσερα δημοτικά διαμερίσματα:

τον Αρκτικό Τομέα (πληθυσμός 31.730 κάτοικοι)
τον Νότιο Τομέα (πληθυσμός 31.151 κάτοικοι)
τον Ανατολικό Τομέα (πληθυσμός 24.841 κάτοικοι)
τον Κεντρικό Τομέα (πληθυσμός 72.678 κάτοικοι)

Στον δήμο περιλαμβάνονται:

Δ.δ. Πατρέων [ 161.114 ]

η Πάτρα [ 160.400 ]
ο Μπάλας [ 119 ]
η Σκιόεσσα [ 526 ]
το Χάραδρος [ 69 ]

Δ.δ. Ελικίστρας [ 1.378 ]

η Ελικίστρα [ 260 ]
η Καρυά [ 296 ]
το Πουρναρόκαστρο [ 34 ]
το Ρυάκι [ 151 ]
ο Ρωμανός [ 637 ]

Δ.δ. Μοίρα [ 79 ]

η Μοίρα [ 41 ]
τα Γκοτσαίικα [ 38 ]
η Πηγή [ 0 ]

Δ.δ. Σουλίου [ 875 ]

το Νέο Σούλι [ 655 ]
ο Άγιος Ιωάννης [ 71 ]
το Κεφαλόβρυσο [ 56 ]
τα Μιντζαίικα [ 33 ]
η Παναγιά [ 20 ]
ο Προφήτης Ηλίας [ 40 ]

Πρόγραμμα Καλλικράτης

Ο Δήμος Πατρέων που συστάθηκε με το Πρόγραμμα Καλλικράτης την 1η Ιανουαρίου 2011 προέκυψε από την συνένωση των προϋπαρχόντων δήμων Πατρέων, Μεσσάτιδος, Παραλίας, Βραχναίικων και Ρίου. Η έκταση του νέου Δήμου είναι 333.14 τ.χλμ και ο πληθυσμός του 202.757 κάτοικοι σύμφωνα με την απογραφή του 2001. Αποτελεί τον 3ο μεγαλύτερο δήμο της Ελλάδας.[9]. Έδρα του δήμου είναι η Πάτρα.

Ο δήμος απο τελείται από τις Δημοτικές κοινότητες Αγίου Βασιλείου, Βραχναίϊκων, Οβρυάς, Παραλίας, Ρίου, Σαραβαλίου, 1ο Δημοτικό Διαμέρισμα, 2ο Δημοτικό Διαμέρισμα, 3ο Δημοτικό Διαμέρισμα, 4ο Δημοτικό Διαμέρισμα και τις Τοπικές κοινότητες Ακταίου, Άνω Καστριτσίου, Αραχωβιτίκων, Αργυράς, Δρεπάνου, Θέας, Θεριανού, Καλλιθέας, Καμινίων, Κάτω Καστριτσίου, Κρυσταλλόβρυσης, Μονοδενδρίου, Μιντιλογλίου, Μοίρα, Πετρωτού, Πιτίτσης, Πλατανίου, Ροιτίκων, Σελλών, Σουλίου, Τσουκαλαίϊκων και Κρήνης.
Δημοτικές εκλογές

Στις δημοτικές εκλογές του 2010, δήμαρχος του νέου δήμου Πατρέων αναδείχθηκε ο Ιωάννης Δημαράς που επικράτησε στον δεύτερο γύρο συγκεντρώνοντας ποσοστό 53,63%%[10]

Δημοτικές εκλογές δήμου Πατρέων, 7 και 14 Νοεμβρίου 2010 Υποψήφιος - Συνδυασμός (κόμμα) %
1ου γύρου Ψήφοι
1ου γύρου %
2ου γύρου Ψήφοι
2ου γύρου Σύνολο εδρών
Ιωάννης Δημαράς / ΓΙΑΝΝΗΣ ΔΗΜΑΡΑΣ Τώρα για την Πάτρα 21,13 18.615 53,63 32.498 29
Δημήτρης Κατσικόπουλος / ΕΝΩΤΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ ΠΑΤΡΑΣ (ΠΑΣΟΚ) 35,07 30.900 46,37 28.094 9
Κωνσταντίνος Χριστόπουλος / ΝΕΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ, ΝΕΑ ΠΟΛΗ (Νέα Δημοκρατία) 17,70 15.592 4
Κωνσταντίνος Πελετίδης / ΛΑΪΚΗ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗ ΠΑΤΡΑΣ (ΚΚΕ) 16,52 14.552 4
Χρήστος Πατούχας / ΑΝΥΠΟΤΑΧΤΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ 4,48 3.949 1
Ανδρέας Τζουραμάνης / ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΠΑΤΡΑΣ 2,64 2.328 1
Δημήτριος Αϊβαλής / ΕΝΩΜΕΝΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΤΡΑ 2,46 2.171 1
Δείτε

Κατάλογος Δημάρχων Πατρέων

Πηγές

Πρόγραμμα Καλλικράτης - ΦΕΚ Α87 της 07/06/2010
Απόφαση 45892 του Υπ. Εσωτερικών, Αποκέντρωσης & Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης - ΦΕΚ Β1292 της 11/08/2010
Υπουργείο εσωτερικών, σχέδιο Καλλικράτης

Παραπομπές

↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Πληθυσμιακή διοικητική & Γεωγραφική εξέλιξη των δήμων & κοινοτήτων του νομού Αχαΐας [1]
↑ 2,0 2,1 Νεολόγος, φύλλο 10 Σεπτεβρίου 1930, άρθρο Στ. Θωμόπουλου: Οι Δήμαρχοι Πατρέων από το 1863 μέχρι του 1930
↑ Αλέξιου Παναγόπουλου, Ιστορικό λεξικό περιοχής δήμου Ρίου, Εκδόσεις Περί Τεχνών, Πάτρα 2003, ISBN 960-8260-32-9
↑ Επετηρίς του Βασιλείου της Ελλάδας δια το έτος 1837
↑ Οδηγός των Πατρών 1910 (Ευμορφόπουλου, Σβέτσου) [2]
↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 6,7 Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης Δήμος Πατρέων διοικητικές μεταβολές
↑ 7,0 7,1 7,2 Ιστορίες της Πόλης, Πελοπόννησος Εκδοτική Α.Ε., έκδοση Περί Τεχνών, Πάτρα 2004, ISBN 960-88372-0-0]
↑ Ιστότοπος φυσικής αγωγής Σχέδιο Καποδίστριας
↑ Ταξινόμηση δήμων του σχεδίου Καλλικράτης ανά πληθυσμό
↑ Υπουργείο Εσωτερικών, εκλογικά αποτελέσματα

Νομός Αχαΐας : Δήμος, Κοινότητα

Καλεντζίου | Λεοντίου |

Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης : Διοικητική διαίρεση νομού Αχαΐας.

Γεωγραφία της Ελλάδας

Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος

Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω

Χώρες της Ευρώπης

1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License