.

Καναδάς

Το Μόντρεαλ ή Μοντρεάλ, ή η Μοντρεάλη, όπως αναφέρονταν σε ορισμένα παλαιότερα ελληνικά βιβλία (γαλλ. Montréal, αγγλ. Montreal), είναι μεγαλούπολη του Καναδά, γνωστή κυρίως από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1976. Με πληθυσμό 3.635.700 κατοίκους (εκτίμηση Στατιστικής Υπηρεσίες του Καναδά για το έτος 2005), το πολεοδομικό συγκρότημα του Μόντρεαλ είναι το μεγαλύτερο σε πληθυσμό αστικό κέντρο της επαρχίας του Κεμπέκ και το δεύτερο σε πληθυσμό αστικό κέντρο του Καναδά. Δεδομένου ότι, η επαρχία του Κεμπέκ έχει ως επίσημη γλώσσα την γαλλική, το Μόντρεαλ αποτελεί την μεγαλύτερη γαλλόφωνη πόλη εκτός Γαλλίας.

Γεωγραφία

Το Μόντρεαλ είναι ένα νησί επάνω στον πλωτό ποταμό Άγιο Λαυρέντιο, ο οποίος πηγάζει από τις Μεγάλες Λίμνες της Βόρειας Αμερικής και εκβάλλει στον Ατλαντικό ωκεανό. Στην ευρύτερη περιοχή του Μόντρεαλ συμπεριλαμβάνονται το νησί Λαβάλ (στα βόρεια του νησιού του Μόντρεαλ), η Νότια Ακτή και τα προάστια που σχηματίζουν ένα τόξο βορείως του Λαβάλ.

Γεωγραφικά, το Μόντρεαλ βρίσκεται σε απόσταση 270 χλμ. νοτιοδυτικά από την Πόλη του Κεμπέκ και 190 χλμ. ανατολικά από την πρωτεύουσα του Καναδά, Οττάβα. Το Μόντρεαλ επίσης βρίσκεται 610 χλμ. βορείως της Νέας Υόρκης και 550 χλμ. περίπου βορειοανατολικά από το Τορόντο.

Κλίμα

Το κλίμα στην περιοχή του Μόντρεαλ είναι ηπειρωτικό με ιδιαιτέρως ψυχρό χειμώνα και θερμά καλοκαίρια.

Τα χιόνια και η έντονη παγωνιά, με θερμοκρασίες μονίμως κάτω από το μηδέν, διαρκούν από τα τέλη Νοεμβρίου έως τις αρχές Απριλίου. Η πόλη ωστόσο είναι κατάλληλα εξοπλισμένη και η ζωή δεν διακόπτεται από μία χιονόπτωση. Αντιθέτως οι Μοντρεαλίτες διασκεδάζουν τον χειμώνα με πολλές εξόδους στα χιονοδρομικά κέντρα της περιοχής.

Το καλοκαίρι είναι θερμό και πολύ υγρό εξαιτίας των ποταμών και των λιμνών που περιβάλλουν την πόλη. Ιδανική εποχή για να επισκεφθεί κανείς το Μόντρεαλ είναι το φθινόπωρο, όταν πέφτουν τα φύλλα των δέντρων και η ατμόσφαιρα εξακολουθεί να είναι ζεστή (πρόκειται για το λεγόμενο «ινδιάνικο καλοκαίρι»).

Ιστορία

Σύμφωνα με αρχαιολογικές ενδείξεις, το νησί του Μόντρεαλ κατοικήθηκε χιλιάδες χρόνια πριν από την άφιξη των Eυρωπαίων από αυτόχθονες Ινδιάνους των φυλών Αλγκόνκιν, Χιούρον και Ιροκουά (οι τελευταίοι, σε ορισμένες ελληνικές μεταφράσεις, αναφέρονται και ως «Ιροκέζοι»). Όταν ο γάλλος εξερευνητής Ζακ Καρτιέ έφτασε στο νησί του Μόντρεαλ στις 2 Οκτωβρίου του 1535, βρήκε σ' αυτό το οχυρωμένο χωριό Χοσελάγκα (Hochalaga), όπου κατοικούσαν Ινδιάνοι Ιροκουά. Σήμερα, στον ηφαιστειογενή λόφο Μον-Ρουαγιάλ που δεσπόζει στο μέσο του νησιού, υψώνεται ένας μεγάλος μεταλλικός σταυρός, σε ανάμνηση της ύψωσης ενός ξύλινου σταυρού στην ίδια θέση από τον Ζακ Καρτιέ.

Το 1611, ο γάλλος εξερευνητής Σαμουέλ ντε Σαμπλαίν εγκατέστησε στο νησί ένα μικρό φυλάκιο για το εμπόριο γούνας, και το 1642, οι γάλλοι ιεραπόστολοι Πωλ Σόμεντυ ντε Μαιζονέβ (Paul Chomedey de Maisonneuve) και Ζαν Μανς (Jeanne Mance) ίδρυσαν την αποικία Βιλ Μαρί. (Ville-Marie σημαίνει «Πόλη της Παναγίας», εξ ου και η ονομασία «Μαριανόπολις», την οποία έδωσαν στο Μόντρεαλ ορισμένοι ελληνομαθείς διανοούμενοι Μοντρεαλίτες του 19ου αι.) Η γαλλική αποικία στο νησί του Μόντρεαλ έγινε στόχος συχνών επιθέσεων εκ μέρους των αυτοχθόνων. Οι επιθέσεις σταμάτησαν το 1701 με την υπογραφή συνθήκης ειρήνης ανάμεσα στους Γάλλους και τους Ινδιάνους.

Το 1760, η γαλλική αποικία, που ονομάζονταν πλέον Μόντρεαλ (παραφθορά του Mont-Royal, που σημαίνει «βασιλικό βουνό»), παραδόθηκε στους Βρετανούς. Στα χρόνια της Αμερικανικής επανάστασης, οι επαναστατημένοι βρετανοί άποικοι κατέλαβαν το Μόντρεαλ (1775), αλλά δεν μπόρεσαν να το κρατήσουν παρά μόνον για μερικούς μήνες.

Από τα τέλη του 18ου αι., το Μόντρεαλ γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη ως το κύριο διακομιστικό κέντρο των βρετανικών αποικιών της Βόρειας Αμερικής. Στα μέσα του 19ου αι., διανοίχθηκε η διώρυγα Λασίν (Lachine) στα νοτιοδυτικά του νησιού του Μόντρεαλ και έτσι ο Άγιος Λαυρέντιος έγινε πλωτός από άκρη σε άκρη. Από το Μόντρεαλ γίνονταν οι εξαγωγές ξυλείας, γούνας και άλλων προϊόντων προς την Ευρώπη, και το Μόντρεαλ ήταν ο κύριος πόλος έλξης των νέων ευρωπαίων μεταναστών στον Καναδά. Στο Μόντρεαλ ιδρύθηκαν μερικές μεγάλες καναδικές εταιρείες και έτσι δημιουργήθηκε μία νέα τάξη πλουσίων αποίκων που προέρχονταν κυρίως από την Βρετανία.

Από το 1844 και για μία πενταετία, το Μόντρεαλ ήταν πρωτεύουσα της «Επαρχίας του Καναδά». Ωστόσο, οι συγκρούσεις μεταξύ Αγγλόφωνων (Αγγλοκαναδών) και Γαλλόφωνων (Γαλλοκαναδών) και η πυρπόληση του καναδικού Κοινοβουλίου εκ μέρους των πρώτων, ανάγκασαν την βρετανική διοίκηση να μεταφέρει την πρωτεύουσα του Καναδά στο Τορόντο, στην Πόλη του Κεμπέκ και τελικά, το 1857, στην Οττάβα.

Στα χρόνια της ποτοαπαγόρευσης, μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, το Μόντρεαλ έγινε ο παράδεισος για τους Αμερικανούς που διψούσαν για αλκοόλ και διασκέδαση. Έκτοτε, η πόλη απέκτηση ιδιαίτερη φήμη για την νυχτερινή της ζωή.

Δημογραφικά, το Μόντρεαλ άλλαξε χαρακτήρα από γαλλόφωνο σε αγγλόφωνο στα μέσα του 19ου αι., αλλά η εσωτερική μετανάστευση έφερε και πάλι τους Γαλλόφωνους στην πλειόνοτητα προς τα τέλη του 19ου αι. Οι γλωσσικές, θρησκευτικές και κοινωνικές διαφορές οδήγησαν τις δύο κοινότητες συχνά σε ρήξεις. Κατά την περίοδο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ο τότε δήμαρχος του Μόντρεαλ, ο γαλλόφωνος Καμιλιέν Χουντ (Camillien Houde), προέτρεψε τους δημότες του να μην υπακούσουν στην επιστράτευση που είχε κηρύξει η ομοσπονδιακή κυβέρνηση του Καναδά και, γι' αυτήν την στάση του, φυλακίστηκε.

Στα χρόνια αμέσως μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, το Μόντρεαλ έγινε πόλος έλξης για νέους μετανάστες από την Νότια και Ανατολική Ευρώπη (Ιταλία, Ελλάδα, κ.ά.), και αργότερα για μετανάστες από την Λατινική Αμερική, την Μέση Ανατολή και την Αφρική. Η εκλογή του γαλλικού εθνικιστικού κόμματος Παρτί Κεμπεκουά (Parti québecois) στην κυβέρνηση του Κεμπέκ το 1976 και το μετέπειτα δημοψήφισμα για την απόσχιση του Κεμπέκ από την καναδική συνομοσπονδία (1980) είχαν ως αποτέλεσμα την μαζική έξοδο των Αγγλόφωνων προς άλλες καναδικές περιοχές και κυρίως προς το Οντάριο. Έκτοτε το Μόντρεαλ άρχισε να μαραζώνει και υποσκελίστηκε οικονομικά από το Τορόντο.

Παρά τον οικονομικό του μαρασμό, το Μόντρεαλ παρέμεινε ισχυρό πολιτιστικό κέντρο. Η Παγκόσμια Έκθεση του 1967 (Expo 1967) και οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 1976 έκαναν την πόλη γνωστή ανά την Υφήλιο. Όμως οι Ολυμπιακοί Αγώνες άφησαν στην πόλη ένα τεράστιο χρέος, το οποίο αποπληρώθηκε μετά από τριάντα χρόνια (2006).

Το Μόντρεαλ είναι μία πολυπολιτιστική κοινωνία, ένα πραγματικό μωσαϊκό εθνοτήτων. Η πιο μεγάλη εθνική ομάδα εξακολουθεί να παραμένει η γαλλοκαναδική, αλλά οι νέοι μετανάστες, που αποκαλούνται με το προσωνύμιο «Αλλόφωνοι», αυξάνονται με ρυθμό πολύ μεγαλύτερο. Η οικονομία της πόλης στηρίζεται στις υπηρεσίες (Υγεία, κ.λπ.), και κατά δεύτερο λόγο στην βιομηχανία (αεροναυπηγική, φαρμακευτική, κ.λπ.) Η επανάσταση στις τηλεπικοινωνίες στα τέλη της δεκαετίας του 1990 έφερε μία οικονομική άνθιση, που αποδείχθηκε ωστόσο προσωρινή.

<===---+---===>

Αξιοθέατα

Εάν επισκεφθείτε το Μόντρεαλ, αξίζει να δείτε:

* το βουνό Μον-Ρουαγιάλ (Mont-Royal) που δεσπόζει στο κέντρο της πόλης με εκπληκτική θέα

* την εκκλησία του Αγίου Ιωσήφ (Oratoire St-Joseph)

* την παλιά πόλη (Vieux Montréal) με τα στενά πλακόστρωτα δρομάκια, όπου επίσης θα βρείτε

o την Βασιλική της Παναγίας (Basilique de Notre-Dame) με την εξαίσια ξύλινη διακόσμηση

o το Τσίρκο του Ήλιου (Cirque du soleil)

o τον κινηματογράφο Imax με την γιγαντιαία οθόνη

* το Ολυμπιακό Στάδιο και τον παρακείμενο Βοτανικό Κήπο

* το Μουσείο Καλών Τεχνών (Musée des Beaux-Arts)

* το Παρκ-Εξτένσιον (Parc-Extension), γειτονιά των ελλήνων μεταναστών

* τα Λαυρεντιανά όρη με τις όμορφες κοιλάδες και λίμνες στα βόρεια της πόλης.

Στο Μόντρεαλ είναι πλούσιο σε ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Μέσα στην πόλη, έχουν την έδρα τους τέσσερα πανεπιστήμια, δύο γαλλόφωνα:

* το Πανεπιστήμιο του Μόντρεαλ (Université de Montréal), και

* το Πανεπιστήμιο του Κεμπέκ στο Μόντρεαλ (Université du Québec à Montréal ή UQAM)·

και δύο αγγλόφωνα:

* το Πανεπιστήμιο Μακγκίλ (McGill University), και

* το Πανεπιστήμιο Κονκόρντια (Concordia University).

Κοντά στο Μόντρεαλ, σε απόσταση περίπου 100 χλμ. ΝΑ από την πόλη, έχουν επίσης την έδρα τους το γαλλόφωνο Πανεπιστήμιο του Σέρμπρουκ (Université de Sherbrooke) και το αγγλόφωνο Πανεπιστήμιο του Μπίσοπ (Bishop's University).

Στο Μόντρεαλ διεξάγονται κάθε καλοκαίρι το Φεστιβάλ Τζαζ, το Γκραν Πρι (Φόρμουλα 1) του Καναδά, καθώς και το Παγκόσμιο Φεστιβάλ Κινηματογράφου.

Δημήτριος Δημακόπουλος, Tο κτίριο 1.000 de la Gauchetière (*)

Παναγιώτης Καρούσος

Εξωτερικές συνδέσεις

Κυριακή Βασσάλου, «Μόντρεαλ: Περιμένοντας το "Ινδιάνικο (sic) καλοκαίρι"» — Τουριστικό άρθρο από την εφημ. Η Καθημερινή, 9 Αυγούστου (;) 2007. (Με πολλές πληροφορίες παρμένες από το παρόν άρθρο της Βικιπαίδειας.)

Ελληνική Κοινότης Μόντρεαλ — Ο κεντρικός παροικιακός οργανισμός των Ελλήνων του Μόντρεαλ

Χώρες της Βόρειας Αμερικής

Εξηρτημένα εδάφη Δανία: Γροιλανδία

Γαλλία: Άγιος Βαρθολομαίος | Άγιος Μαρτίνος | Γουαδελούπη | Μαρτινίκα | Σαιν Πιερ και Μικελόν

Ολλανδία: Αρούμπα | Ολλανδικές Αντίλλες

Ηνωμένες Πολιτείες: Αμερικανικές Παρθένοι Νήσοι | Νήσος Ναβάσσα | Πουέρτο Ρίκο
* ^ Τμήμα της Βορείου Αμερικής αποτελεί η νησιωτική Επαρχία της Κολομβίας του Αγίου Ανδρέα και Πρόνοιας

Εγκυκλοπαίδεια Καναδά

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License