.
Η Ολυμπιάδα ως ιστορική προσωπικότητα
Η Ολυμπιάδα ως ιστορική προσωπικότητα είναι ίσως αδικημένη γιατί έζησε στη σκιά δύο ογκόλιθων της ιστορίας, του Φιλίππου και του Αλεξάνδρου. Όμως δεν υστερούσε καθόλου σε δύναμη προσωπικότητας και η συμμετοχή ή η παρέμβασή της συνετέλεσαν σημαντικά στη διαμόρφωση πολλών ιστορικών γεγονότων της εποχής της.
Η Μυρτάλη -το πραγματικό της όνομα- ήταν η δευτερότοκη κόρη του Νεοπτόλεμου βασιλιά των Μολοσσών της Ηπείρου και γεννήθηκε το 373 π.Χ στην Πασσαρώνα την πρωτεύουσα του βασιλείου. Όταν ήταν έντεκα χρόνων πέθανε ο πατέρας της και το θρόνο πήρε ο θείος της Αρρύβας, ο οποίος παντρεύτηκε τη μεγαλύτερη αδελφή της, Τρωάδα. Ο αδελφός της Αλέξανδρος ήταν τότε μόλις ενός έτους. Ήταν η εποχή που η Ήπειρος είχε απαλλαγεί από το πνεύμα της τοπικής περιχαράκωσης και βρίσκονταν σε αναγεννητική περίοδο σε όλους τους τομείς.
Η Ολυμπιάδα από τα παιδικά της χρόνια έτυχε ιδιαίτερης μόρφωσης πέρα από απλή μάθηση και γραφή. Νωρίς διακρίθηκε για το ανήσυχο και ανικανοποίητο πνεύμα της, τις μεταφυσικές της ανησυχίες και τη δίψα να μάθει περισσότερα για τα μυστήρια της ζωής και του θανάτου. Είναι η μόνη ιστορική προσωπικότητα του αρχαίου Ελληνικού κόσμου που υπερέχει όλων των γυναικείων μορφών και με τη ζωή της, τα πάθη της, τους αγώνες της και το δραματικό της τέλος αναδεικνύεται μια μορφή της αρχαίας τραγωδίας στη σειρά των μεγάλων τραγικών ηρωίδων.
Προσωπικά χαρακτηριστικά
Υπήρξε η νόμιμη γυναίκα του Φιλίππου και μοναδική βασίλισσα των Μακεδόνων και ως τέτοια σύμφωνα με το έθιμο της αυλής πήρε το όνομα Ολυμπιάδα. Έζησε μαζί του είκοσι χρόνια (375-337 π.Χ). Ο Φίλιππος βέβαια, σύμφωνα με τα κρατούντα της εποχής, πήρε πολλές γυναίκες (Αυδάτα, Φίλιννα, Νικησίπολη, Μήδα) που δεν ήταν Μακεδόνισσες, εκτός της τελευταίας της Κλεοπάτρας. Όταν μπήκε στη Μακεδονική αυλή βρήκε από αυτές τη Φίλιννα με το γιο της Αρριδαίο και τη θυγατέρα της Αυδάτας Κυνάνη. Η Ολυμπιάδα ήταν η πιο μορφωμένη από όλες όσες παντρεύτηκε ο Φίλιππος και από όλες γενικά τις Μακεδόνισσες αρχόντισσες. Εξασκούσε μια απαράμιλλη γοητεία με την ομορφιά της, τη μόρφωση και τη σοβαρότητά της. Οι εχθροί της όταν βρίσκονταν μπροστά της τα έχαναν. Θυσίαζε πολλά για την ακόρεστη φιλαρχία της εκτός από τη ζωή ή τη φήμη του γιου της Αλέξανδρου που αγαπούσε παθητικά. Δεν ήταν βέβαια όπως τη χαρακτηρίζει ο Πλούταρχος – που έζησε πολλούς αιώνες αργότερα – κακότροπη και ζηλιάρα. Αντίθετα είχε πολλές αρετές αρκετές από τις οποίες μετέδωσε στο γιο της τον Αλέξανδρο. Στην πολυκύμαντη και ταραχώδη ζωή της συναντούμε μεγάλα προτερήματα και μεγάλα ελαττώματα. Ως αφοσιωμένη μητέρα είχε τάξει τη ζωή της σε ένα μόνο σκοπό και τον υπηρετούσε με πάθος: πώς θα εξασφάλιζε για το γιο της τη διαδοχή του θρόνου της Μακεδονίας μέσα στη δίνη των μηχανορραφιών και δολοπλοκιών στην αυλή της Πέλλας. Και αυτό το ανυποχώρητο πάθος της υπονοούσε ο Φίλιππος όταν απαντώντας στο γιο του Αλέξανδρο, που χαρακτήριζε τη μητέρα του ως τη γενναιότερη απ' όλες τις Νηρηίδες, του είπε γελώντας «όχι μόνο γενναιότερη, αλλά και πολεμικότερη, γιατί δε σταματάει να με καυγαδίζει». Οι σχέσεις των δύο συζύγων έως τo 337 π.Χ. που η Μακεδόνισσα Κλεοπάτρα, ανεψιά του στρατηγού Άτταλου, ανυψώνεται ως ισότιμη και νόμιμη βασίλισσα υπήρξαν κατά βάση αρμονικές χωρίς να λείπουν κάποιες εκρήξεις. Ο Φίλιππος της εμπιστεύονταν τη διακυβέρνηση του κράτους όταν απουσίαζε στις συχνές και μακρόχρονες εκστρατείες του. Η Ολυμπιάδα είχε δημιουργήσει στην αυλή δικό της κύκλο ευνοουμένων που τους προστάτευε ακόμα και από τη στράτευσή τους και την αποστολή στα διάφορα μέτωπα.
Ήταν προικισμένη με χαρίσματα μεγάλα, πράγματι ημεγονικά. Μετά το θάνατο του αδελφού της Αλέξανδρου βασιλιά των Μολοσσών εγκαταστάθηκε στην Ήπειρο και έγινε Αντιβασίλισσα και επίτροπος του ανήλικου εγγονού της Νεοπτόλεμου Β'. Στην Ήπειρο ανέπτυξε πολιτική δράση ιστορικής σημασίας. Πλάτυνε το «κοινό των Μολοσσών» με την εισδοχή νέων Ηπειρωτικών φύλων και το μετονόμασε «Οι Σύμμαχοι των Απειρωτάν» ζωντανεύοντας έτσι το κλονισμένο γόητρο της δυναστείας των Αιακιδών κυβέρνησε δε την Ήπειρο δεκατρία ολόκληρα χρόνια έως το 317 π.Χ. Η απροσδόκητη και θλιβερή αγγελία του θανάτου του γιου της το 323 π.Χ τη σύντριψε. Δε θέλησε ποτέ να δεχτεί πως ο Αλέξανδρος πέθανε από φυσιολογικό θάνατο και θρηνούσε ακόμα που μάθαινε ότι έμενε άταφος στη Βαβυλώνα επί δύο χρόνια εξαιτίας των άγριων αγώνων διαδοχής των στρατηγών του. Η οργή της μεγάλωσε όταν ο Μακεδονικός στρατός της Ασίας αναγόρευσε βασιλιά τον διανοητικά καθυστερημένο γιο του Φιλίππου – από τη Φίλιννα – ως Φίλιππο Αρριδαίο τον οποίο παντρεύτηκε η φιλόδοξη κόρη της Κυνάνης Ευρυδίκη για να εξυπηρετήσει τους φιλόδοξους σκοπούς της. Ο νεογέννητος γιος του Αλέξανδρου και της Ρωξάνης, Αλέξανδρος ο Δ' αναγορεύτηκε συμβασιλιάς. Η αχαλίνωτη φιλοδοξία της Ευρυδίκης ανησυχούσε την Ολυμπιάδα που φοβόταν για τη ζωή του εγγονού της. Έπεισε τη Ρωξάνη να καταφύγει στην Ήπειρο. Εκεί βρήκε προστασία και η κόρη του Φιλίππου και της Νικησίπολης Θεσσαλονίκη για την οποία η Ολυμπιάδα έτρεφε αγάπη και στοργή αφού την ανάθρεψε σαν δικό της παιδί, διότι είχε μείνει ορφανή είκοσι μόλις μέρες μετά τη γέννηση της. Μετά τους εξοντωτικούς πολέμους των επιγόνων ο Κάσσανδρος – υπ' αριθμ. ένα εχθρός της Ολυμπιάδας - έγινε κυρίαρχος στρατηγός στη Μακεδονία και ο Αρριδαίος με την Ευρυδίκη συμμάχησαν μαζί του και τον ανακήρυξαν επιμελητή του Μακεδονικού θρόνου. Η Ολυμπιάδα βλέποντας να κινδυνεύουν τα συμφέροντα του εγγονού της Αλεξάνδρου Δ' εγκαταλείπει την Ήπειρο και εκστρατεύει στη Μακεδονία. Σε σύγκρουση με τα στρατεύματα της Ευρυδίκης και του Αρριδαίου οι τελευταίοι αιχμαλωτίζονται από τη γηραιά βασίλισσα και θανατώνονται άγρια. Ο Κάσσανδρος – απασχολημένος την εποχή εκείνη στην Αθήνα – κατευθύνεται εναντίον της Ολυμπιάδας η οποία καταφεύγει στην οχυρωμένη παραθαλάσσια πόλη του Θερμαϊκού κόλπου Πύδνα έχοντας μαζί της το μικρό Αλέξανδρο, τη Ρωξάνη, τη Θεσσαλονίκη και πολλούς πιστούς της. Μετά από επτάμηνη στενή πολιορκία και αφού η κατάσταση των πολιορκημένων έγινε αφόρητη ο Ολυμπιάδα συνθηκολόγησε για να σώσει τον εγγονό της. Ο Κάσσανδρος αθετώντας την υπόσχεσή του έβαλε τους ανθρώπους του να τη σφάξουν – κατ' άλλους να τη λιθοβολήσουν. Αυτό ήταν το τραγικό και μαρτυρικό τέλος της πολυθρύλητης γυναίκας του Φιλίππου βασίλισσας των Μακεδόνων και μάνας του μεγαλύτερου στρατηλάτη του κόσμου.
|
Δυναστεία των Αιακιδών
Βασιλείς
|
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
