Ο Πτολεμαίος (295 π.Χ. - 272 π.Χ.) ήταν πρίγκιπας του Βασιλείου της Ηπείρου κατά την ελληνιστική περίοδο. Ήταν γιος του βασιλιά Πύρρου και της Αντιγόνης, μακεδονικής καταγωγής.[1]
Βιογραφικά στοιχεία
Ο Πύρρος κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην Αίγυπτο (περ. 300 - 296 π.Χ.), κέρδισε την εκτίμηση του ηγεμόνα της, Πτολεμαίου του Σωτήρος, διακρινόμενος για το χαρακτήρα του και τις καλές του επιδόσεις στον αθλητισμό και το κυνήγι. Παρατηρώντας δε πως ο Πτολεμαίος ανάμεσα στις συζύγους του έδειχνε ιδιαίτερη αδυναμία προς τη Βερενίκη, φρόντισε να κερδίσει την εύνοια και την υποστήριξή της. Ως αποτέλεσμα επιλέχτηκε το 299 π.Χ. ανάμεσα σε πολλούς νέους να παντρευτεί την κόρη της από προγενέστερο γάμο, την Αντιγόνη.[2] Κατόπιν, ο Πτολεμαίος τον ενίσχυσε με χρήματα και στρατιώτες ώστε να ανακαταλάβει το θρόνο της Ηπείρου.[3][4] Προς τιμήν του βασιλικού ζεύγους της Αιγύπτου, έδωσε στο γιο του από την Αντιγόνη το όνομα «Πτολεμαίος» και επιπροσθέτως, ίδρυσε μια πόλη στην Ήπειρο, την οποία ονόμασε Βερονικίδα.[5]
Το 281 π.Χ., στρατιώτες από τον Τάραντα βοήθησαν τον Πύρρο στην ανάκτηση της Κέρκυρας, μετά την απώλειά της σχεδόν μια δεκαετία νωρίτερα. Στη μάχη αυτή αναφέρεται πως διακρίθηκε ο μεγαλύτερος γιος του, Πτολεμαίος, ο οποίος αν και σε πολύ νεαρή ηλικία κατέλαβε την πόλη με μόλις 60 άνδρες.[6][7]
Έχοντας αυτά τα καλά δείγματα, προτού αναχωρήσει για τη μεγάλη του εκστρατεία στην ιταλική χερσόνησο την επόμενη χρονιά, ο Πύρρος ανέθεσε την εποπτεία της Ηπείρου στον Πτολεμαίο, ο οποίος ήταν μόλις 15 ετών. Επέλεξε, ωστόσο, να πάρει μαζί του τους δύο μικρότερους γιους του, τον Αλέξανδρο και τον Έλενο.[8]
Το 273 π.Χ., έτος κατά το οποίο ο Πύρρος εκθρόνισε το βασιλιά της Μακεδονίας, Αντίγονο Γονατά, ο δεύτερος χρησιμοποίησε ως ορμητήριο τη Θεσσαλονίκη και συγκέντρωσε ένα στρατό μισθοφόρων Γαλατών σε μια προσπάθεια να ανατρέψει την κατάσταση. Ωστόσο ηττήθηκε σε δεύτερη μάχη, αυτή τη φορά από τον Πτολεμαίο, χάνοντας κάθε ελπίδα να ανακτήσει τα εδάφη του.[9]
Την επόμενη χρονιά ο Πτολεμαίος ακολούθησε τον πατέρα του στην εκστρατεία που πραγματοποίησε στην Πελοπόννησο. Μετά την άκαρπη πολιορκία της Σπάρτης, κατά τη διάρκεια της πορείας των Μολοσσών προς την πόλη του Άργους, ο Λακεδαιμόνιος βασιλιάς Αρεύς Α' εγκατέστησε άνδρες σε στρατηγικά σημεία της διαδρομής οι οποίοι προκάλεσαν φθορές στο στρατό του Πύρρου.[10] Σε μια από αυτές τις αψιμαχίες, κι ενώ μαχόταν κατά των Λακεδαιμονίων, ο Πτολεμαίος βρήκε το θάνατο από το σπαθί του Όροισσου, ενός άνδρα από τα Άπτερα της Κρήτης. Μαθαίνοντας το φοβερό νέο, ο Πύρρος όρμησε ο ίδιος ενάντια στην ομάδα αυτή των Σπαρτιατών, επικεφαλής του ιππικού των Μολοσσών. Πάνω στην οργή του συνέτριψε τον αντίπαλο, θανατώνοντας έναν σπουδαίο αξιωματικό, τον Εύαλκο. Όταν η μάχη έλαβε τέλος, ο Πύρρος οργάνωσε μεγαλόπρεπη τελετή ταφής προς τιμήν του γιου του κι έχοντας ξεσπάσει το πένθος του πάνω στον εχθρό, συνέχισε την πορεία κατά του Άργους.[10][11]
Ο ιστορικός Ιουστίνος χαρακτηρίζει τον Πτολεμαίο απερίσκεπτα γενναίο. Εκτός από τη ριψοκίνδυνη κατάληψη της Κέρκυρας διηγείται ένα περιστατικό όπου με επτά άνδρες χρησιμοποίησε μια βάρκα για να καταλάβει ένα πολεμικό πλοίο με πενήντα κουπιά. Αναφέρει μάλιστα πως όταν οι ακόλουθοι του Πύρρου του παρουσίασαν το νεκρό σώμα του 23χρονου γιου του, εκείνος αναφώνησε: «Δεν σκοτώθηκε όσο σύντομα φοβόμουν, ούτε όσο σύντομα άξιζε στην απερισκεψία του».[7]
Χρονολόγιο
| Έτος (π.Χ.) | Γεγονός | ||
|---|---|---|---|
| 295 π.Χ. | Γεννιέται ο Πτολεμαίος, γιος του βασιλιά της Ηπείρου, Πύρρου, και της Αντιγόνης. Την ίδια χρονιά φεύγει από τον κόσμο η μητέρα του, ίσως πάνω στη γέννα ή λίγο αργότερα. | ||
| 281 π.Χ. | Ο Πύρρος ανακτά την Κέρκυρα με τη βοήθεια των Ταραντίνων. Στον πόλεμο αυτό διακρίνεται ο γιος του, Πτολεμαίος, παρά το νεαρόν της ηλικίας του. | ||
| 280 π.Χ. | Ο Πύρρος αναχωρεί για τη φιλόδοξη εκστρατεία του στην Ιταλία, αφήνοντας τον Πτολεμαίο ως επίτροπο του βασιλείου του. | ||
| 275 π.Χ. | Λαμβάνει τέλος η εκστρατεία αυτή μετά την ήττα του Πύρρου στο Βενεουεντό. | ||
| 274 π.Χ. | Ο Πύρρος εισβάλλει στη Μακεδονία, εκθρονίζοντας τον Αντίγονο Γονατά. Κατόπιν καταλαμβάνει και καταστρέφει τις Αιγές. | ||
| 273 π.Χ. | Ο Πτολεμαίος νικά για δεύτερη φορά τον Αντίγονο. | ||
| 272 π.Χ. | Ο Πύρρος εκστρατεύει κατά της Σπάρτης. Με αυτοθυσία οι Λακεδαιμόνιοι τον εμποδίζουν να μπει στην πόλη. Στο δρόμο της επιστροφής δέχεται επιθέσεις, κατά τη διάρκεια μιας από τις οποίες σκοτώνεται ο Πτολεμαίος. | ||
Παραπομπές
Πλούταρχος, «Βίοι Παράλληλοι: Πύρρος», §9
Πλούταρχος, «Βίοι Παράλληλοι:Πύρρος», §4
Παυσανίας, «Ελλάδος περιήγησις», 1.11
Πλούταρχος, «Βίοι Παράλληλοι:Πύρρος», §5
Πλούταρχος, «Βίοι Παράλληλοι:Πύρρος», §6
Παυσανίας, «Ελλάδος περιήγησις», 1.12
Marcus Junianus Justinus, «Επιτομή του Πομπήιου Τρόγου», 25.4
Marcus Junianus Justinus, «Επιτομή του Πομπήιου Τρόγου»,18.1
Marcus Junianus Justinus, «Επιτομή του Πομπήιου Τρόγου», 25.3
Πλούταρχος, «Βίοι Παράλληλοι:Πύρρος», §30
Σύμφωνα με την εκδοχή του Justinus, ο Πτολεμαίος βρήκε το θάνατο μαχόμενος στην πόλη της Σπάρτης. Αφού κάλπασε στο μέσο της πόλης, σκοτώθηκε από το πλήθος. Κείμενο: 25.4
Δείτε επίσης
Δυναστεία των Αιακιδών
Αρχαία Ήπειρος
Ελληνιστική Περίοδος
|
Δυναστεία των Αιακιδών
Βασιλείς
|
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
