Ο Αρύββας (373 π.Χ. - 319 π.Χ.) ήταν βασιλιάς των Μολοσσών, στην περιοχή της Ηπείρου, μέλος της Δυναστείας των Αιακιδών. Ήταν γιος του βασιλιά Αλκέτα Α΄.[1][2]
Βιογραφικά στοιχεία
Μετά το θάνατο του Αλκέτα Α΄, βασιλιάς επρόκειτο να επιλεγεί ανάμεσα στους δύο γιους του, Νεοπτόλεμο Β´ και Αρύββα. Μετά από σφοδρή διαμάχη δεν βρέθηκε λύση στο ζήτημα και κατ' επέκταση οι δυο τους συμφώνησαν να διαιρέσουν το βασίλειο και να συμβασιλέψουν. Ήταν η πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας που εγκαταστάθηκε διπλή βασιλεία.[1] Από όσο γνωρίζουμε δεν υπήρχαν κάποιες περαιτέρω προστριβές ως προς αυτό και η συμφωνία τους κράτησε μέχρι το θάνατο του Νεοπτόλεμου περίπου στο360 π.Χ., όταν το θρόνο ανέλαβε εξ ολοκλήρου ο Αρύββας.
Ο Αρύββας νυμφεύτηκε την κόρη του αδελφού του Νεοπτόλεμου Β´, Τρωάδα[3] με την οποία απέκτησε ένα γιο, τον Αιακίδη, πατέρα του διαβόητου Πύρρου.[1][2] Διέθετε κι έναν μεγαλύτερο γιο, τον Αλκέτα, από άγνωστη σε μας σύζυγο. Τον τελευταίο αναγκάστηκε να τον εξορίσει από το βασίλειό του, όπου εκείνος κυβέρνησε κάποια χρόνια μετά, μετά το θάνατο του αδελφού του και διαδόχου του πατέρα τους, Αιακίδη.[1][4]
Καταγράφεται πως ο ηγεμόνας των Ιλλυρίων, Βαρδύλι, πραγματοποίησε επίθεση στα εδάφη των Μολοσσών κατά τη βασιλεία του Αρύββα. Ο τελευταίος τότε κατέφυγε σε ένα τέχνασμα: διέδωσε πως επρόκειτο να παραχωρήσει τα εδάφη του στην Αιτωλική Συμπολιτεία. Κατόπιν έστησε ενέδρα με οπλισμένους άνδρες και περίμενε. Οι Ιλλυριοί, που βιάζονταν να προβούν σε λεηλασίες προτού καταφθάσουν οι Αιτωλοί, σκόρπισαν. Με τον τρόπο αυτό οι άνδρες του Αρύββα τους κατατρόπωσαν.[5]
Εκτός από την Τρωάδα, ο αδελφός του απέκτησε ακόμη δυο παιδιά: την Ολυμπιάδα και τον Αλέξανδρο. Το χέρι της πρώτης προσφέρθηκε στο βασιλιά της Μακεδονίας, Φίλιππο Β´,[3] με το ζευγάρι να αποκτά ένα γιο, τον Αλέξανδρο το Μέγα. Αν και ο Αρύββας υποστήριξε το γάμο αυτό, επειδή επιθυμούσε την πολιτική στήριξη του πανίσχυρου γείτονά του, τελικά η κατάσταση γύρισε εναντίον του.[3] Στη Μακεδονία, μαζί με την Ολυμπιάδα πήγε και ο αδελφός της Αλέξανδρος. Στον τελευταίο ο Φίλιππος έδειξε μεγάλη εύνοια και τελικά έκρινε συμφέρον να τον ανεβάσει στο θρόνο της Ηπείρου. Έτσι το 350 π.Χ., όταν ο Αλέξανδρος ήταν είκοσι ετών, ο Αρύββας ανατράπηκε από το Φίλιππο και οδηγήθηκε στην εξορία,[3][6][7] όπου και πιθανότατα πέθανε τελικά, εφόσον δεν διαθέτουμε άλλες μαρτυρίες σχετικά με τη μετέπειτα ζωή του.
Ο ιστορικός Διόδωρος αναφέρει πως κατά τη διάρκεια του Λαμιακού Πολέμου (323-322 π.Χ.), μια ομάδα Μολοσσών, υποστηρικτές κάποιου Αρυπταίου, τάχθηκαν με την αντιμακεδονική παράταξη, μόνο για την προδώσουν λίγο καιρό μετά.[8] Δεδομένης της απουσίας άλλων αναφορών στο πρόσωπο του Αρυπταίου και επειδή το ιστορικό υπόβαθρο των δύο προσώπων συμπίπτει χρονικά, υπάρχουν ανεπιβεβαίωτες υποθέσεις πως τα δύο πρόσωπα, Αρύββας και Αρυπταίος, ταυτίζονται.
Ο Αρύββας υπήρξε ολυμπιονίκης στο αγώνισμα του τέθριπου -ή πιθανώς του κέλη- κατά τους 109ους (344 π.Χ.) ολυμπιακούς αγώνες της αρχαιότητας.[9][10]
Χρονολόγιο
| Έτος | Γεγονός |
| Γέννηση του Αρύββα, γιου του βασιλιά της Ηπείρου, Αλκέτα Α΄. | |
| περ. 370 π.Χ. | Θάνατος του Αλκέτα Α΄. Το θρόνο μοιράζονται οι δυο γιοι του, Νεοπτόλεμος και Αρύββας, οι οποίοι συμβασιλεύουν ειρηνικά κατά τη συμφωνία τους. |
| περ.360 π.Χ. | Ο Νεοπτόλεμος πεθαίνει. Μόνος βασιλιάς απομένει ο αδελφός του, Αρύββας, ο οποίος παντρεύεται την ανιψιά του, Τρωάδα. |
| περ.360 π.Χ. | Ο Αρύββας γίνεται ολυμπιονίκης του τέθριππου στην 109η διοργάνωση των αρχαίων ολυμπιακών αγώνων |
| Ο Αρύββας εξορίζει το γιο του, Αλκέτα Β΄, από το βασίλειο σε άγνωστη ημερομηνία. Επίσης σκιώδης είναι η περίοδος κατά την οποία απέκρουσε μια επιδρομή Ιλλυριών. | |
| 357 π.Χ. | Ο Αρύββας προσφέρει το χέρι της ανιψιάς του, Ολυμπιάδας, στο βασιλιά της Μακεδονίας, Φίλιππο Β΄. |
| Έναρξη του Πρώτου Συμμαχικού Πολέμου ανάμεσα στη Β' Αθηναϊκή Συμμαχία και τις πόλεις Χίο, Ρόδο, Κω και Βυζάντιο. | |
| 356 π.Χ. | Έρχεται στον κόσμο ο Αλέξανδρος ο Μέγας. |
| Ξεσπά στον ελλαδικό χώρο ο Τρίτος Ιερός Πόλεμος ανάμεσα στη Θήβα και τη Φωκίδα. | |
| 350 π.Χ. | Ο Φίλιππος ανατρέπει τον Αρύββα, τοποθετώντας στο θρόνο της Ηπείρου τον αδελφό της Ολυμπιάδας, Αλέξανδρο Α´. |
| Ο Αρύββας πεθαίνει στην εξορία σε άγνωστη ημερομηνία. |
Δείτε επίσης
Αρχαία Ήπειρος
Δυναστεία των Αιακιδών
Κλασική εποχή
Φίλιππος Β΄ της Μακεδονίας
Παραπομπές
Παυσανίας, «Ελλάδος περιήγησις», 1.11
Πλούταρχος, «Βίοι Παράλληλοι: Πύρρος», §1
Ιουστίνος, «Επιτομή της Ιστορίας του Πομπήιου Τρώγου», 7.6
Διόδωρος ο Σικελιώτης, «Ιστορική Βιβλιοθήκη», 19.88
Φροντίνος, «Στρατηγήματα», 2.5.19
Ιουστίνος, «Επιτομή της Ιστορίας του Πομπήιου Τρώγου», 8.6
Διόδωρος ο Σικελιώτης, «Ιστορική Βιβλιοθήκη», 16.72 Στο συγκεκριμένο απόσπασμα, ο Διόδωρος αναφέρει ότι πέθανε κι όχι πως εξορίστηκε.
Διόδωρος ο Σικελιώτης, «Ιστορική Βιβλιοθήκη», 18.10
Moretti, Luigi (2014) (στα Ιταλικά). Luigi Moretti e il catalogo degli Olympionikai. Testimonianze epigrafiche, letterarie, papirologiche e numismatiche sui vincitori degli agoni olimpici panellenici (Ellade e Magna Grecia: 776 a.C. - 393 d.C.). AM; 7 - Arbor Sapientiae Editore S.r.l.. ISBN 978-88-97805-32-8. (καταχώριση 450)
IG II2 173,226,228, Inscriptiones Graecae II et III: Inscriptiones Atticae Euclidis anno posteriores, 2nd edn., Parts I-III, ed. Johannes Kirchner. Berlin 1913-1940. - epigraphy.packhum.org
Βιβλιογραφία
Αρχαίες πηγές
Διόδωρος ο Σικελιώτης, «Ιστορική Βιβλιοθήκη» (Αγγλικά · Αρχαία ελληνικά και γαλλικά)
Ιουστίνος, «Επιτομή της Ιστορίας του Πομπήιου Τρώγου», Λατινικά, Αγγλικά, Γαλλικά
Παυσανίας, «Ελλάδος περιήγησις», Αρχαία Ελληνικά, Αγγλικά
Πλούταρχος, «Βίοι Παράλληλοι:Πύρρος» (Αρχαίο κείμενο · Αγγλικά)
Φροντίνος, «Στρατηγήματα», Λατινικά και Αγγλικά
|
Δυναστεία των Αιακιδών
Βασιλείς
|
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
