Υάμεια Μεσσηνίας

Περιφέρεια : Πελοποννήσου
Νομός : Μεσσηνίας

-- Δήμος Κορώνης --

Η Υάμεια[4] είναι χωριό της Περιφερειακής Ενότητας Μεσσηνίας, με πληθυσμό 115 κατοίκων, σύμφωνα με την απογραφή του 2011. Διοικητικά ανήκει ως Κοινότητα Υάμειας, στη Δημοτική Ενότητα Κορώνης του Δήμου Πύλου-Νέστορος.[5] Βρίσκεται πολύ κοντά και ανάμεσα σε Φοινικούντα (7 χλμ.) και Κορώνη (10 χλμ.).

Τοποθεσία

Βρίσκεται σε υψόμετρο 294 μέτρων, απέναντι από το βουνό Ζαρναούρα[6] (υψόμετρο 518 μέτρα). Από την Υάμεια[7] διέρχεται η 13η Eπαρχιακή Oδός[8] Χαρακοπιού - Μεθώνης.[9] Απέχει 272 χιλιόμετρα από την Αθήνα, 232 χιλιόμετρα από την Πάτρα και 50 χιλιόμετρα από την Καλαμάτα.[10]

Έχει καθημερινή συγκοινωνία με λεωφορεία του ΚΤΕΛ Μεσσηνίας[11], με Καλαμάτα, Μεσσήνη, Πεταλίδι, Λογγά, Χαρακοπιό, Κορώνη, Φοινικούντα, Μεθώνη και Πύλο.
Διοικητικές μεταβολές

Ο οικισμός[12] επί Τουρκοκρατίας και μέχρι το 1916, ονομαζόταν Τζαΐζι. Στις 21 Απριλίου 1835, προσαρτήθηκε στο Δήμο Κολωνίδων,[13] με έδρα την Κορώνη. Τουλάχιστον από το 1844 ως το 1916, το χωριό αναφερόταν επίσημα ως Τσαΐζι, ενώ από το 1916 μέχρι σήμερα, ως Υάμεια. Το χωριό αναφέρεται το 1853, επίσης σαν Τσαΐζα, στο β΄ τόμο των «Ελληνικών» του Ιάκωβου Ρίζου Ραγκαβή, ως χωριό του Δήμου Κολωνίδων της Επαρχίας Πυλίας με πληθυσμό 45 κατοίκων, με βάση την απογραφή του 1851.

Στις 31 Αυγούστου 1912, αποσπάστηκε από το Δήμο Κολωνίδων[14] και προσαρτήθηκε στην Κοινότητα Καπλανίου.[15] Στις 26 Νοεμβρίου 1916, μετονομάστηκε σε Υάμεια.[16] Στις 3 Οκτωβρίου 1925, αποσπάστηκε από την Κοινότητα Καπλανίου[17] και ορίστηκε έδρα της Κοινότητας Υαμείας.[18] Στις 4 Δεκεμβρίου 1997, αποσπάστηκε από την Κοινότητα Υαμείας[19] και προσαρτήθηκε στο Δήμο Κορώνης,[20] και στις 7 Ιουνίου 2010, αποσπάστηκε από το Δήμο Κορώνης[21] και προσαρτήθηκε στο Δήμο Πύλου-Νέστορος.[22][23]
Στοιχεία παραγωγής και πληθυσμού

Η νεότερη παράδοση αναφέρει, ότι μετά το 1800 σταδιακά μετανάστευσαν προς το χωριό, μεγάλες οικογένειες που κατάγονταν από την Αρκαδία, όπως οι οικογένειες των Μουρδουκουταίων («Μουρδουκούτας»)[24] και των Σαρδελαίων («Σαρδέλης»), που παλαιότερα ζώντας νομαδικά, όντας απασχολούμενοι ως βοσκοί, μετοίκησαν αρχικά στο χωριό Δεσύλλα της Μεσσηνίας και από εκεί μετανάστευσαν σταδιακά προς την περιοχή της Πυλίας.

Στοιχεία επίσης για τη λαογραφία της Υάμειας, αλλά και άλλων χωριών της περιοχής της Κορώνης, υπάρχουν και στο έργο της συγγραφέως και λαογράφου Γεωργίας Ταρσούλη.[25]
Ενοριακός Ιερός Ναός Άγιου Κωνσταντίνου και Αγιας Ελένης Υάμειας

Στην Υάμεια εγκαταστάθηκε επίσης και η οικογένεια των Μπλαναίων («Μπλάνας»), προερχόμενη από το Αρκουδόρεμα Αρκαδίας.[26] Το Αρκουδόρεμα απέχει από την Υάμεια 120 χιλιόμετρα.

Είναι αγροτική περιοχή, με κύριο προϊόν το ελαιόλαδο. Καλλιεργείται η ελιά (ποικιλία κορωνέικη) και γίνεται εμπόριο και εξαγωγή ελαιολάδου.[27] Έχει επίσης μικρή κτηνοτροφία και πτηνοτροφία, Καφε-Παντοπωλείο και ενοικιαζόμενα διαμερίσματα.[28]

Παλαιότερα είχε μεγαλύτερο πληθυσμό και λειτουργούσε δημοτικό σχολείο, το οποίο τώρα εκτελεί χρέη εκλογικού τμήματος και μικρής λαογραφικής συλλογής, μεταξύ άλλων χρήσεων.
Εκκλησίες

Ο οικισμός έχει 4 εκκλησίες. Τον Ενοριακό Ιερό Ναό Αγίου Κωνσταντίνου και Αγιας Ελένης,[29] που πανηγυρίζει στις 21 Μαίου, την Εκκλησια Αγίου Γεωργίου του Κοιμητηρίου, το εξωκλήσι Κοίμηση της Αγίας Άννας, κοντά στην περιοχή Χαμαλώνι, που πανηγυρίζει στις 25 Ιουλίου και το εκκλησάκι Κοίμηση της Θεοτόκου, κοντά στο Κοιμητήριο.
Απογραφές πληθυσμού
Απογραφές πληθυσμού Υάμειας Έτος 1844 1851 1879 1889 1896 1907 1920 1928 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011
Κάτοικοι 43[30] 45[31] 105[32] 147[33] 173[34] 214[35] 263[36] 294[37] 328[38] 335[39] 316[40] 228[41] 163[42] 136[43] 121[44] 115[45]
Διάγραμμα εξέλιξης πληθυσμού Υάμειας
Ήρωες πεσόντες υπέρ πατρίδος

Γεωργάκης Μουρδουκούτας
Μουρδουκούτας Θεόδωρος

Αρχαιολογικά ευρήματα

Αρχαία Υάμεια

Δείτε επίσης

Για βγάτε μεσ' του Σαρατσά κι' αγνάντι στο Τζαΐζι - Ιστορικό Πελοποννήσου - Κώστας Καντζιλιέρης (Τσάμικο - βίντεο στο youtube)
Πρώην Δήμος Υάμειας

Παραπομπές

Υάμεια Μεσσηνίας
Ταχυδρομικός κώδικας - Υάμεια Μεσσηνίας
Τηλεφωνικοί κωδικοί της Ελλάδας, Ζώνη 27: Κορώνη Πυλίας: 2725.
«TERRABOOK - ΥΑΜΕΙΑ».
«ΔΗΜΟΣ ΠΥΛΟΥ - ΝΕΣΤΟΡΟΣ».
«PEZOPORIA.GR - ΥΑΜΕΙΑ».
«MORIASNOW - ΥΑΜΕΙΑ».
«GEODATA.GOV.GR».
«ΔΙΑΥΓΕΙΑ (ΑΔΑ: ΒΛ417Λ1-7ΒΦ) - ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΤΟΥ ΠΡΑΚΤΙΚΟΥ 10, ΤΗΣ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗΣ ΤΗΣ 22-4-2013, ΤΟΥ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ, ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ 188 (σελ. 15)».[νεκρός σύνδεσμος]
«APOSTASEIS.GR - ΟΔΗΓΙΚΕΣ ΧΙΛΙΟΜΕΤΡΙΚΕΣ ΑΠΟΣΤΑΣΕΙΣ».
«ΥΠΕΡΑΣΤΙΚΟ Κ.Τ.Ε.Λ. ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ».
«ΕΕΤΑΑ - ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΟΙΚΙΣΜΟΥ = ΥΑΜΕΙΑ».
«ΦΕΚ 80Α - 28/12/1836» (PDF).
«Ε.Ε.Τ.Α.Α. - ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ = ΔΗΜΟΣ ΚΟΛΩΝΙΔΩΝ».
«ΦΕΚ 262Α - 31/08/1912» (PDF).
«ΦΕΚ 93Β - 26/11/1916» (PDF).
«Ε.Ε.Τ.Α.Α. - ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ = ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΚΑΠΛΑΝΙΟΥ».
«ΦΕΚ 284Α - 03/10/1925» (PDF).
«Ε.Ε.Τ.Α.Α. - ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ = ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΥΑΜΕΙΑΣ».
«ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997» (PDF).
«Ε.Ε.Τ.Α.Α. - ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ = ΔΗΜΟΣ ΚΟΡΩΝΗΣ».
«ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010» (PDF).
«Ε.Ε.Τ.Α.Α. - ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ = ΔΗΜΟΣ ΠΥΛΟΥ - ΝΕΣΤΟΡΟΣ».
«ARKADIAPRESS.GR - ΤΣΟΠΑΝΗΔΕΣ ΤΗΣ ΑΡΚΑΔΙΑΣ ΣΤΑ ΧΕΙΜΑΔΙΑ ΤΗΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Ιανουαρίου 2018.
Ιδιαίτερες αναφορές για τη λαογραφία του χωριού Υάμεια, βρίσκονται στις ενότητες: Ο κύκλος του χρόνου, Ο κύκλος της ζωής, Γέννηση, Γάμος, Επαγγελματικός βίος, Λαϊκό δίκαιο, Δημώδης ιατρική, Παραδόσεις, Ευτράπελες διηγήσεις, του βιβλίου: Λαογραφικά σύμμεικτα της Κορώνης Μεσσηνίας από τις συλλογές (1938-1939) της Γεωργίας Ταρσούλη. Έκδοση: Ο τόμος είναι συνέκδοση του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας (ΚΕΕΛ) της Ακαδημίας Αθηνών και του Μανιατακείου Ιδρύματος, και εντάχθηκε στη σειρά «Πηγές του Λαϊκού Πολιτισμού 6», Επιμέλεια, Εισαγωγή: Ιωάννης Πλεμμένος, Πρόλογος: Αικατερίνη Πολυμέρου-Καμηλάκη, Αθήνα 2011. Πρόκειται για έκδοση με ανέκδοτο λαογραφικό υλικό από την Κορώνη και τα γύρω χωριά (Χρυσοκελλαριά, Βασιλίτσι, Καπλάνι, Ζιζάνι, Υάμεια, Ακριτοχώρι), που είχε συλλέξει η Κορωναία λαογράφος Γεωργία Ταρσούλη μεταξύ 1938-1939.
«ΛΙΜΠΟΒΙΣΙ - ΑΡΚΟΥΔΟΡΕΜΑ - ΣΤΟΥΣ ΤΟΠΟΥΣ ΤΟΥ ΓΕΡΟΥ ΤΟΥ ΜΟΡΙΑ (ΜΑΡΙΝΑ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ)».
«ΚΟΣΜΑΣ ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΟΝ.Ε.Π.Ε. - ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΜΠΟΡΙΑΣ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟΥ & ΕΛΑΙΩΝ».
«ΞΕΝΩΝΕΣ ΧΑΜΑΛΩΝΙ - ΥΑΜΕΙΑ - ΚΟΡΩΝΗ - ΦΟΙΝΙΚΟΥΝΤΑ».
«ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ».
Σταματάκης, Ι. Δ., "Πίναξ χωρογραφικός της Ελλάδος, Περιέχων τα Ονόματα, τας Αποστάσεις και τον Πληθυσμόν των Δήμων, Πόλεων Κωμοπόλεων και Χωρίων. / Ερανισθείς εκ διαφόρων επισήμων εγγράφων της Β. Κυβερνήσεως, και εκδοθείς υπό Ι. Δ. Σταματάκη". Εκ του Τυπογραφείου Γ. Βλασσαρίδου. Εν Αθήναις 1846, σελ. 47.
Ιακώβου Ρ. Ραγκαβή, Τα Ελληνικά, Εν Αθήναις, 1853, τόμος δεύτερος, σελ. 576.
Υπουργείο Εσωτερικών, "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός 1879, εκ του Τυπογραφείου Σ. Κ. Βλαστού, Εν Αθήναις 1881. Επίσης: "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός 1879", σελ. 121.
Υπουργείο Εσωτερικών, Τμήμα Δημόσιας Οικονομίας και Στατιστικής, "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός - Απογραφή της 15-16 Απριλίου 1889", Μέρος Δεύτερον - Πίνακες Α', εκ του Εθνικού Τυπογραφείου και Λιθογραφείου, Εν Αθήναις 1890, σελ. 87.
Υπουργείο Εσωτερικών, Τμήμα Δημόσιας Οικονομίας και Στατιστικής, "Στατιστικά Αποτελέσματα της Απογραφής του Πληθυσμού, κατά την 5-6 Οκτωβρίου 1896", Μέρος Δεύτερον - Πίνακες - Α' Πληθυσμός κατά Νομούς, Επαρχίας, Δήμους, εκ του Εθνικού Τυπογραφείου και Λιθογραφείου, Εν Αθήναις 1897, σελ. 104.
Υπουργείο των Εσωτερικών, Υπηρεσία Απογραφής, Στατιστικά Αποτελέσματα της Γενικής Απογραφής του Πληθυσμού, κατά την 27 Οκτωβρίου 1907", Επιμέλεια: Γεωργίου Χωματιανού, τόμος δεύτερος, εκ του Τυπογραφείου Μιχαήλ Νικολαΐδου, Εν Αθήναις 1909, σελ. 394.
Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, Διεύθυνσις Στατιστικής, "Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19 Δεκεμβρίου 1920", εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1921. Επίσης: "Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19 Δεκεμβρίου 1920", σελ. 235.
Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, Γενική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 15-16 Μαΐου 1928". (Πραγματικός πληθυσμός κυρωθείς δια του από 23 Νοεμβρίου 1928 διατάγματος), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1935. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 15-16 Μαΐου 1928", σελ. 276.
Υπουργείον Εθνικής Οικονομίας, Γενική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας, πόλεις και χωρία), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1950. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940", σελ. 304.
Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 7ης Απριλίου 1951". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας, πόλεις και χωρία), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1955. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 7ης Απριλίου 1951 Αρχειοθετήθηκε 2013-05-14 στο Wayback Machine.", σελ. 148.
Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας και οικισμούς. Κυρωθείς δια της υπ' αριθ. 46929/6877/1961 κοινής αποφάσεως των Υπουργών Συντονισμού και Εσωτερικών), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1962. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961", σελ. 144.
Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους , κοινότητας και οικισμούς. Κυρωθείς δια της υπ' αριθ, 3893/Ε637/1972 κοινής αποφάσεως των Υπουργών Βοηθού Πρωθυπουργού και Εσωτερικών), Αθήναι 1972. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971", σελ. 139.
Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 5 Απριλίου 1981". (Κυρώθηκε με την 7908/Δ'554/12-4-1982 κοινή απόφαση των Υπουργών Συντονισμού και Εσωτερικών), Αθήναι 1982. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 5 Απριλίου 1981", σελ. 150.
Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 17ης Μαρτίου 1991". (Κυρώθηκε με την 24197/Γ' 3812/24-11-1993 κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Εσωτερικών), Αθήνα 1994. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 17ης Μαρτίου 1991", σελ. 182.
Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001". (Κυρώθηκε με την 6821/Γ5-908/4-6-2002 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης), Αθήνα 2003. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001", σελ. 183.

"Απογραφή Πληθυσμού - Κατοικιών 2011. Μόνιμος Πληθυσμός", Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ).

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Δήμος Πύλου - Νέστορος, από την ιστοσελίδα: https://pylos-nestor.gr/ του Δήμου Πύλου - Νέστορος.

ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΚΟΡΩΝΗΣ
Τοπική Κοινότητα Ακριτοχωρίου
Ακριτοχώρι, το
Τοπική Κοινότητα Βασιλιτσίου
Άγιος Γεώργιος, ο
Βασιλίτσι, το
Κούκουρας, ο
Λακούλες, οι
Λιβαδάκια, τα
Φανερωμένη, η
Τοπική Κοινότητα Βουναρίων
Βουνάρια, τα
Γιαλικά, τα
Τοπική Κοινότητα Καπλανίου
Εξοχικόν, το
Ζιζάνι, το
Καπλάνι, το
Τοπική Κοινότητα Κόμπων
Κόμποι, οι
Περούλια, τα
Τοπική Κοινότητα Κορώνης
Κορώνη, η
Ρίον, το
Τοπική Κοινότητα Υαμείας
Υάμεια, η
Τοπική Κοινότητα Φαλάνθης
Μυστράκι, το
Φαλάνθη, η
Χωματερόν, το
Τοπική Κοινότητα Χαρακοπίου
Αγία Τριάδα, η
Άγιος Ισίδωρος, ο
Άγιος Ιωάννης, ο
Κοτρωνάκια, τα
Μυρτιά, η
Ποταμιά, η
Χαρακοπιό, το
Τοπική Κοινότητα Χρυσοκελλαριάς
Άγιοι Ανάργυροι, οι
Χρυσοκελλαριά, η