.
Περιφέρεια : Κρήτη
Νομός : Ρεθύμνης
-- Δήμος Γεροποτάμου --
Οι Μαργαρίτες είναι έδρα του δημοτικού διαμερίσματος Μαργαριτών, του Δήμου Μυλοποτάμου, Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνης της Περιφέρειας Κρήτης. Βρίσκεται σε απόσταση 27 χιλιομέτρων από το Ρέθυμνο σε υψόμετρο 300 μ. Κατά την τελευταία απογραφή (2011) ο πληθυσμός ήταν 269 κάτ. Στις βενετικές πηγές αναφέρεται ως Magarites,Magharites και Margarites. Υπήρξε έδρα της επαρχίας Μυλοποτάμου, κατά την περίοδο της Οθωμανικής κυριαρχίας (Nefs Mylopotama). Από το 1879 ήταν έδρα του Δήμου Μαργαριτών, ο οποίος αποτελούταν από 19 οικισμούς. Το 1901 γίνεται έδρα του δήμου Ελευθερναίων, οποίος συμπεριλάμβανε 29 οικισμούς. Το 1911 με την έκδοση του διατάγματος "Περί Δήμων" γίνεται αγροτικός δήμος με τα χωριά Πηγουνιανά, Τζανακιανά και το Μετόχι Χριστού δυο χρόνια αργότερα (1913) γίνεται έδρα της Κοινότητας Μαργαριτών.[1] Το 1998 εντάχθηκε στον καποδιστριακό Δήμο Γεροποτάμου και το 2010 με το σχέδιο "Καλλικράτης" στο Δήμο Μυλοποτάμου.
Ιστορικά στοιχεία
Κατά την Βενετοκρατία ήταν σημαντικό χωριό με πολλά αρχοντικά μέγαρα, με ωραία θυρώματα. Υπήρξε έδρα της επανάστασης των Καλλέργη - Πρικοσιρίδη (1333) κατά των Βενετών. Μετά την καταστολή της επανάστασης οι Βενετοί κατάκαψαν το χωριό. Από τις Μαργαρίτες καταγόταν η πλούσια οικογένεια Μηλιώτη. Ο Ανδρέας Μηλιώτης ήταν ο πρώτος Γραμματικός της Πόρτας τα πρώτα χρόνια τουρκοκρατίας.[2] Το 1669 με την κατάληψη της Κρήτης από τους Οθωμανούς το χωριό παραχωρήθηκε στον πορθητή του Χάνδακα Κιοπρουλή Αχμέτ Πασά. Κατά την εκπνοή του αγώνα για την ανεξαρτησία (1829-30) οι Μαργαρίτες έγιναν έδρα του Κρητικού Συμβουλίου. Το 1867 στην περιοχή του χωριού ο Πάνος Κορωναίος απέκρουσε τον Ρεσίτ πασά. Οι Μαργαριτες ήταν το χωριό του Θρυλικού ηγουμένου της μονής Αρκαδίου Γαβριήλ Μαρινάκη.
Πληθυσμιακή εξέλιξη
Κατά την απογραφή του 1583 οι Μαργαρίτες είχαν 460 κατοίκους, το 1881: 816, το 1900: 986, το 1920: 715, το 1928: 693, το 1940: 719, το 1951: 669, το 1961: 604, το 1971: 415, το 1981: 365, το 1991: 328[3] και το 2011: 269 κατ.
Μνημεία
Οι Μαργαρίτες αποτελούν πόλο έλξης για επισκέπτες, καθώς έχουν μοναδικό χρώμα και χαρακτήρα.
Γραφικό Δρομάκι Μαργαριτών Μυλοποτάμου
Αρχαιολογία
Στη θέση Βιγλιά ανασκάφτηκε από την αρχαιολογική υπηρεσία κτιστός θολωτός τάφος της Υστερομινωϊκής εποχής (14ος αι. π.Χ.).[4] Στη θέση Καλής Πλάκα ο αρχαιολόγος Νικόλαος Πλάτων το 1957 έκανε αυτοψία σε υπολείμματα ρωμαϊκού λουτρού.
Εκκλησίες
Στις Μαργαρίτες σώζονται πολλές τοιχογραφημένες εκκλησίες από τον 14ο ως τον 17ο αιώνα. Ο τοιχογραφημένος ναός του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου τοιχογραφήθηκε το 1383 με χορηγό τον ιερέα Γεώργιο Κλάδο. Χαρακτηριστικό είναι το λίθινο τέμπλο διαχωρίζει το ιερό βήμα από τον κυρίως ναό. Στη Μεσοχωριά ο ναός του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου διασώζει τοιχογραφίες του πρώτου μισού του 15ου αιώνα.[5] Άλλες εκκλησίες: ο δίκλιτος ναός της Παναγίας, Ο Άγιος Γεώργιος, η τρίκλιτη βασιλική του Αγίου Νικολάου, οι σπηλαιώδεις ναοί του Αγίου Αντωνίου και Αγίου Ονουφρίου στον Λαγκό κ.ά.
Εκκλησιαστική υπαγωγή
Η ενορία Κοιμήσεως Θεοτόκου Μαργαριτών ανήκει στην Δ΄ αρχιερατική περιφέρεια της Ιεράς Μητροπόλεως Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου και περιλαμβάνει τους οικισμούς Πηγουνιανά (Ιερός Ναός Αγίου Σπυρίδωνος) και Τζαννακιανά(Ιερός Ναός Τιμίου Σταυρού). Το 1654 οι Μαργαρίτες παραχωρήθηκαν από το μητροπολίτη Κρήτης Νεόφυτο στον οικουμενικό πατριάρχη Ιωαννίκιο Β΄. Έτσι, δημιουργήθηκε η πατριαρχική εξαρχία Μαργαριτών που μαρτυρείται ως τα τέλη του 18ου αι.[6]
Αγγειοπλαστική
Πιθάρι από τις Μαργαρίτες σε γραφικό δρομάκι των Μαργαριτών
Το χωριό είναι το μεγαλύτερο κέντρο αγγειοπλαστικής στη Δυτική Κρήτη. Ως τα μέσα της δεκαετίας του 1970, κατά τους θερινούς μήνες, κατασκευάζονταν χρηστικά κεραμικά σκεύη στα τοπικά εργαστήρια (τσικαλαριά) που βρίσκονταν νότια του οικισμού στη θέση "Λιβάδι". Σήμερα οι Μαργαριτσανοί κεραμίστες κατασκευάζουν κυρίως αναμνηστικά για τους πολυάριθμους επισκέπτες του χωριού.
Βιβλιογραφία
Μανώλης Δημ. Γιαννουσάκης, Μαργαρίτες : Ένα "λουλούδι" στην καρδιά της Κρήτης, Αθήνα Φιλεκπαιδευτιική Εταιρεία Καλλιμάχη 2016.
Παραπομπές
Τσαντηρόπουλος, Αριστείδης (1994). «Χωριά και οικισμοί της Επαρχίας Μυλοποτάμου: Πληθυσμιακά στοιχεία και διοικητικές αλλαγές από την εποχή της βενετοκρατίας μέχρι σήμερα». Κρητολογικά Γράμματα τχ. 9/10 σ. 32-39.
Σπανάκης, Στέργιος (1993). Πόλεις και χωριά της Κρήτης στο πέρασμα των αιώνων (μητρώον των οικισμών). Ηράκλειο: Γραφικές Τέχνες: Γ. Δετοράκης. σελ. 512-513.
Τσαντηρόπουλος, Αριστείδης (1994). «Χωριά και οικισμοί της Επαρχίας Μυλοποτάμου: Πληθυσμιακά στοιχεία και διοικητικές αλλαγές από την εποχή της βενετοκρατίας μέχρι σήμερα». Κρητολογικά Γράμματα τχ. 9/10 σ. 50.
Παπαδοπουλου, Ελένη (2006). «Υστερομινωικός θολωτός τάφος στις Μαργαρίτες Μυλοποτάμου». Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου Ο Μυλοπόταμος από την Αρχαιότητα ως σήμερα. 2 Αρχαίοι Χρόνοι. Ρέθυμνο. σελ. 129-152. ISBN 9608580188.
Ανδριανάκης, Μιχάλης; Γιαπιτσόγλου, Κώστας (2012). Χριστιανικά Μνημεία της Κρήτης. Ηράκλειο. σελ. 280. ISBN 9786188024502.
Παπαδάκης, Κωνσταντίνος (2006). «Η Πατριαρχική Εξαρχία Μαργαριτών». Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου Ο Μυλοπόταμος από την Αρχαιότητα ως σήμερα. τομ. 6 Βενετοκρατία - Τουρκοκρατία. Ρέθυμνο: Ιστορική και Λαογραφική Εταιρεία Ρεθύμνου. σελ. σ.89-99. ISBN 96085801Χ Check
| Δημοτική Ενότητα Γεροποτάμου |
|---|
| Τοπική Κοινότητα Αγγελιανών |
| Αγγελιανά, τα |
| Χάνιον Αλεξάνδρου, το |
| Χανοθιανά, τα |
| Τοπική Κοινότητα Αγίου Μάμαντος |
| Αβδελλάς, ο |
| Άγιος Μάμας, ο |
| Αργουλιόν, το |
| Καστρίον, το |
| Τοπική Κοινότητα Αλφάς |
| Αλφά, η |
| Καλλέργος, ο |
| Σκορδίλον, το |
| Τοπική Κοινότητα Αχλαδέ |
| Αχλαδές, ο |
| Σιριπιδιανά, τα |
| Σολοχιανά, τα |
| Τοπική Κοινότητα Καλανδαρές |
| Καλαμάς, ο |
| Καλανδαρέ, η |
| Τοπική Κοινότητα Μαργαριτών |
| Άνω Τριπόδον, το |
| Βεργιανά, τα |
| Κυνηγιανά, τα |
| Λαγκά, η |
| Μαργαρίται, αι |
| Πιγουνιανά, τα |
| Πλευριανά, τα |
| Σταυρωμένος, ο |
| Τζαννακιανά, τα |
| Τοπική Κοινότητα Μελιδονίου |
| Βλυχάδα, η |
| Εξάντης, ο |
| Μελιδόνιον, το |
| Μπαλίον, το |
| Τοπική Κοινότητα Μελισσουργακίου |
| Μελισσουργάκιον, το |
| Τοπική Κοινότητα Ορθέ |
| Ορθές, ο |
| Τοπική Κοινότητα Πανόρμου |
| Λαύρις, η |
| Πάνορμος, ο |
| Τοπική Κοινότητα Πασαλιτών |
| Πασαλίται, αι |
| Τοπική Κοινότητα Περάματος |
| Δάφνη, η |
| Πέραμα, το |
| Τοπική Κοινότητα Ρουμελής |
| Ρουμελή, η |
| Τοπική Κοινότητα Σισών |
| Αλμυρίδα, η |
| Καλό Χωράφι, το |
| Σίσαι, αι |
| Τοπική Κοινότητα Σκεπαστής |
| Σκεπαστή, η |
| Τοπική Κοινότητα Χουμερίου |
| Γαρίπας, ο |
| Κεραμωτά, τα |
| Κρασούνας, ο |
| Χουμέριον, το |
|
Νομός Ρεθύμνης : Δήμος, Κοινότητα Ρεθύμνου | Ανωγείων | Αρκαδίου | Γεροποτάμου | Κουλούκωνα | Κουρήτων | Λάμπης | Λαππαίων | Νικηφόρου Φωκά | Σιβρίτου | Φοίνικα | Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε: Διοικητική διαίρεση νομού Ρεθύμνης |
Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος
Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω
|
Χώρες της Ευρώπης Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν 1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία. |
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
