Τα Λευκόγεια είναι χωριό του δήμου Αγίου Βασιλείου, της περιφερειακής ενότητα Ρεθύμνης της Κρήτης. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχουν 283 κατοίκους. Απέχουν 35 χιλιόμετρα από το Ρέθυμνο και είναι κτισμένα σε υψόμετρο 90 μ.[2]

Ιστορικά στοιχεία

Στις ανατολικές όχθες του Μεγαλοπόταμου, μερικές εκατοντάδες μέτρα βορειοανατολικά της γέφυρας του Μεγαλοπόταμου, έχουν εντοπιστεί οικιστικά κατάλοιπα και όστρακα της ρωμαϊκής εποχής, πιθανόν αγροικίας και έπαυλης με λουτρό, στη θέση Ελληνικό.[3][4]

Σύμφωνα με την παράδοση το χωριό δημιουργήθηκε από τον Αχιλλέα Τζε, ο οποίος εξορίστηκε από την Κωνσταντινούπολη και αργότερα εγκαταστάθηκαν στο χωριό και κάτοικοι της Γαύδου.[5] Το χωριό αναφέρεται από τον Φραντσέσκο Μπαρότσι το 1577 ως Lefogia potamo στην επαρχία Αγίου Βασιλείου. Στην ενετική απογραφή του 1583 από Καστροφύλακα αναφέρεται ως Lefcogia με 86 κατοίκους και 132 οφειλόμενες αγγαρείες, ενώ μνεία στο χωριό κάνει και ο Βασιλικάτα το 1630, με την ονομασία Lefkogia. Στην οθωμανική απογραφή του 1659 αναφέρεται ως Lefkoya, με 14 σπίτια. Στην απογραφή του 1834, η οποία οργανώθηκε από τους Αιγυπτίους, το χωριό είχε αμιγώς χριστιανικό πληθυσμό και κατοικούσαν σε αυτό 30 οικογένειες.[2]

Στην απογραφή του 1881 τα Λευκόγεια υπάγονταν στον δήμο Φοίνικος και είχαν αμιγώς χριστιανικό πληθυσμό, 230 κατοίκους. Στην απογραφή του 1900 είχε 243 κατοίκους. Στην απογραφή του 1920 αναφέρεται ως έδρα ομώνυμου αγροτικού δήμου.[2] Το 1925, τα Λευκόγεια ορίστηκαν έδρα ομώνυμης κοινότητας, μέχρι την Καποδιστριακή διοικητική διαίρεση, όταν το χωριό προσαρτήθηκε στον Δήμο Φοίνικα.[6]

Απογραφές πληθυσμού

Αναλυτικά η δημογραφική πορεία του χωριού σύμφωνα με τις απογραφές:

Απογραφή	1900	1920	1928	1940	1951	1961	1971	1981	1991	2001	2011
Πληθυσμός[2]	243	288	314	329	276	242	211	215		289	283

Τοποθεσία
Η παραλία Δαμνόνι και στο βάθος το ύψωμα του Τιμίου Σταυρού

Τα Λευκόγεια βρίσκονται νότια του Ρεθύμνου, σε απόσταση 35 χιλιομέτρων. Το χωριό είναι κτισμένο σε ίσωμα και περιβάλλεται από δύο ρέματα τα οποία ενώνονται δυτικά του χωριού και εκβάλουν κοντά στην παραλία Αμμούδι.[5] Το χωριό είναι κτισμένο σε υψόμετρο 90 μέτρων και απέχει από τη θάλασσα 1.500 μέτρα. Νότια του χωριού βρίσκεται το ύψωμα Μόδι, το ύψωμα του Τιμίου Σταυρού και ο γήλοφος με την εκκλησία του Αγίου Κωνσταντίνου και Ελένης. Βόρεια του χωριού βρίσκονται τα όρη του Ασωμάτου. Κοντινές παραλίες περιλαμβάνουν τις δημοφιλείς παραλίες Αμμούδι και Δαμνόνι, καθώς και τη παραλία Σχοινάρια.[5]

Παραπομπές

(Ελληνικά) Hellenic Statistical Authority databases.
Σπανάκης, Στέργιος (1993). Πόλεις και χωριά της Κρήτης στο πέρασμα των αιώνων, τόμος Β΄. Ηράκλειο: Γραφικές Τέχνες Γ. Δετοράκης. σελ. 476.
«ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ». digitalcrete.ims.forth.gr. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2019.
«ΜΕΓΑΛΟΣ ΠΟΤΑΜΟΣ». digitalcrete.ims.forth.gr. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2019.
«Λευκόγεια». www.agios-vasilios.gr. Δήμος Αγίου Βασιλείου. 6 Σεπτεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2019.
«Λευκόγεια (Ρεθύμνης)». Διοικητικές Μεταβολές Δήμων και Κοινοτήτων - Αναλυτικά. ΕΕΤΑΑ-Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης Α.Ε. Ανακτήθηκε στις 21 Οκτωβρίου 2019.

Δημοτική Ενότητα Φοίνικα
Τοπική Κοινότητα Αγίου Βασιλείου
Άγιος Βασίλειος, ο
Τοπική Κοινότητα Αγίου Ιωάννου Αγίου Βασιλείου
Άγιος Ιωάννης, ο
Καλή Συκέα, η
Κάνεβος, η
Τοπική Κοινότητα Αγκουσελιανών
Αγκουσελιανά, τα
Παλαιόλουτρα, τα
Τοπική Κοινότητα Ασωμάτου
Ασώματος, ο
Κάτω Μονή Πρέβελη, η
Πίσω Μονή Πρέβελη, η
Τοπική Κοινότητα Κοξαρές
Ατσιπάδες, αι
Κατσογρίδα, η
Κοξαρέ, η
Παλέ, η
Τοπική Κοινότητα Λευκογείων
Αμμούδι, το
Γιαννιού, το
Λευκόγεια, τα
Σχοινάρια, τα
Τοπική Κοινότητα Μαριού
Δαμνόνι, το
Μαριού, το
Παλαιά Ταβέρνα, η
Τοπική Κοινότητα Μύρθιου
Καλυψώ, η
Κάμπος, ο
Κόκκινα Χωράφια, τα
Μυρθιανός Πλακιάς, ο
Μύρθιος, η
Φοίνιξ, ο
Τοπική Κοινότητα Ροδακίνου
Άνω Ροδάκινον, το
Κάτω Ροδάκινον, το
Κόρακας, ο
Πολύριζος, η
Τοπική Κοινότητα Σελλίων
Πλακιάς, ο
Σελλία, τα
Σούδα, η