.

Ελλάδα

Περιφέρεια : Πελοποννήσου
Νομός : Μεσσηνίας

Νομός Μεσσηνίας Δήμος Αετού

-- Δήμος Αετού --

Το Κοπανάκι,[4] αναφερόμενο παλαιότερα ως το Κοπανάκιον, είναι οικισμός κοντά στον Αετό και υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Τριφυλίας, του Νομού Μεσσηνίας.

View Larger Map

Τοποθεσία
Δυτική είσοδος από την οδό Καλού Νερού - Αλλαγής.

Το Κοπανάκι βρίσκεται περίπου 18 χιλιόμετρα προς τα βορειοανατολικά της Κυπαρισσίας, περίπου 7 χιλιόμετρα βόρεια από τον Αετό και περίπου 13,5 χιλιόμετρα ανατολικά από το Καλό Νερό. Έχει υψόμετρο 181[1][5] μέτρα και απέχει 14 περίπου χιλιόμετρα από τις ακτές του Ιονίου Πελάγους.

Ιστορία

Τα στοιχεία κατοίκησης της ευρύτερης περιοχής του χωριού ανάγονται στην Πρωτοελλαδική/Υστεροελλαδική εποχή, καθώς το 1980 εντοπίστηκαν κοντά στο Κοπανάκι ερείπια αγροτικού οικισμού.[6] Διάφορα άλλα αρχαιολογικά τεκμήρια, επιβεβαιώνουν συνεχή ανθρώπινη παρουσία στην περιοχή κατά τους ιστορικούς χρόνους. Η ιστορία του ίδιου χωριού, πάντως, ξεκινά από τα μέσα του 19ου αιώνα, αφού αρχικά το Κάτω Κοπανάκι αποτελούσε μικρό συνοικισμό, μη αναγνωρισμένο όμως επίσημα, ο οποίος υπαγόταν πρώτα στον παλαιό Δήμο Ηλεκτρίδος, κατόπιν στον παλαιό Δήμο Δωρίου και στη συνέχεια στον παλαιό Δήμο Αετού. Το Κάτω Κοπανάκι δημιουργήθηκε κυρίως από κατοίκους γειτονικών χωριών, οι οποίοι επέλεξαν την τοποθεσία του σημερινού χωριού ως τόπο εγκατάστασης. Από τις πρώτες οικογένειες που εγκαταστάθηκαν και ίδρυσαν ουσιαστικά το χωριό ήταν η οικογένεια Παπατσώρη, η οποία μετακινήθηκε από το Σουλιμά (Άνω Δώριο) και επίσης από το Βαρυμπόπι (Μοναστήρι) μετακινήθηκαν και εγκαταστάθηκαν οι οικογένειες των Ρήγα, Παπαναγιώτου, Μπρούστη, Καπέλιου, Χριστοφιλόπουλου, Χαμπεσή, Κυριακόπουλου, Κοσμά, Σοφού, Ματζώρου, Πετρούλια κ.α. Κατά το 1912, όταν έγινε η σύσταση των κοινοτήτων, το Κοπανάκι αποτελούταν από δυο ξεχωριστούς, τότε, οικισμούς (το Άνω Κοπανάκι και το Κάτω Κοπανάκι). Καθώς το Κάτω Κοπανάκι τα πρώτα χρόνια ήταν περισσότερο ανεπτυγμένο και διέθετε επίσης δημοτικό σχολείο ιδρύθηκε πρώτα, το 1912, η Κοινότητα Κάτω Κοπανακίου. Το 1924 ιδρύθηκε και η Κοινότητα Άνω Κοπανακίου και σταδιακά το Άνω Κοπανάκι, ως την ενοποίηση των δυο οικισμών το 1961, είχε υπερκεράσει, σε πληθυσμό, το Κάτω Κοπανάκι. Κατά την διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου το Κοπανάκι ήταν αρχικά υπό Ιταλική και κατόπιν υπό Γερμανική κατοχή. Η περιοχή του χωριού ήταν από της πρώτες στις οποίες οργανώθηκαν αντιστασιακές οργανώσεις. Στο σταφιδόσπιτο (ΑΣΟ Κοπανακίου), το οποίο βρίσκεται στο Κοπανάκι ιδρύθηκε τις αρχές Ιουλίου του 1941 η Νέα Φιλική Εταιρία (ΝΦΕ). Την Κυριακή 25 Ιανουαρίου 1942, το τμήμα ΝΦΕ της Άνω Τριφυλίας προσχώρησε στο ΕΑΜ. Η αντιστασιακή δράση των κατοίκων της ευρύτερης περιοχής «απαντήθηκε» με τη ναζιστική θηριωδία του ολοκαυτώματος του γειτονικού χωριού, του Αετού, στις 11 Σεπτεμβρίου 1943.[4][6]

Διοικητική ιστορία

Οι συνοικισμοί που συναποτελούν, το σημερινό Κοπανάκι, ήταν αρχικά ξεχωριστοί και γνωστοί ως ο οικισμός του Άνω Κοπανακίου [7] και ο οικισμός του Κάτω Κοπανακίου.[8] Το Κάτω Κοπανάκι ήταν ο παλαιότερος οικισμός εκ των δύο. Επίσημα οι δυο οικισμοί αναφέρονται από το 1912: Το Κάτω Κοπανάκι ορίζεται το 1912[9] ως έδρα της Κοινότητας Κάτω Κοπανακίου[10] στην οποία προσαρτάται και το Άνω Κοπανάκι (παρέμεινε στην κοινότητα αυτή ως το 1923). Το 1923 το Άνω Κοπανάκι αποσπάται από την Κοινότητα Κάτω Κοπανακίου και προσαρτάται στην Κοινότητα Κάτω Λάπης,[11] που είχε ως έδρα την Κάτω Λάπη (ή Λάπι, Ριζοχώρι) και συμπεριλάμβανε τους οικισμούς Άνω Λάπη (σήμερα επίσης Ριζοχώρι), Άγιος Ιωάννης (σήμερα ο Αγιάννης) και Στηλάρι ή Στυλιάρη (καταργήθηκε το 1971) και από το 1920 του οικισμούς Σπαρτέζα (καταργήθηκε το 1928) και Μπρέχθη (σήμερα επίσης Ριζοχώρι). Μόλις ένα χρόνο αργότερα, το 1924, το Άνω Κοπανάκι μεταφέρεται από την Κοινότητα Κάτω Λάπης και γίνεται έδρα στην νεοϊδρυθείσα Κοινότητα Άνω Κοπανακίου,[12][13] στην οποία προσαρτώνται επίσης οι προαναφερόμενοι οικισμοί της καταργούμενης Κοινότητα Κάτω Λάπης, η οποία μετονομάζεται σε Κοινότητα Άνω Κοπανακίου. Το Άνω Κοπανάκι παρέμεινε έδρα στην Κοινότητα Άνω Κοπανακίου από το 1912 ως το 1951 που έγινε έδρα της Κοινότητας Κοπανακίου,[14] ενώ επίσης και το Κάτω Κοπανάκι παρέμεινε έδρα στην Κοινότητα Κάτω Κοπανακίου από το 1912 ως το 1951,[15] που αυτή καταργήθηκε και το Κάτω Κοπανάκι εντάχθηκε στην Κοινότητα Κοπανακίου. Το 1951 επίσης αναγνωρίζεται και προσαρτάται στην Κοινότητα Κοπανακίου και ο οικισμός Αραντούρον, ο οποίος από το 1956 μετονομάζεται σε Άγιος Δημήτριος. Το 1961[16] το Κάτω Κοπανάκι καταργείται ως οικισμός και ενώνεται ως συνοικία στο Άνω Κοπανάκι, ενώ από το 1981[17] το Άνω Κοπανάκι μετονομάζεται σε Κοπανάκι. Το χωριό παρέμεινε ουσιαστικά έδρα της ομώνυμης κοινότητας (με τις αλλαγές στην ονομασία των ξεχωριστών οικισμών και κοινοτήτων μέχρι την ενοποίηση), από το 1912 ως το 1997, όταν τότε, στα πλαίσια των αλλαγών που επήλθαν στη τοπική αυτοδιοίκηση, μέσω του σχεδίου «Καποδίστριας», το Κοπανάκι, το Ριζοχώρι και ο Άγιος Δημήτριος, υπήχθησαν στον κατηργημένο Δήμο Αετού Μεσσηνίας,[18] [19] ως το 2010, με έδρα αυτήν την φορά το Κοπανάκι (σε προηγούμενες συστάσεις του παλαιότερου Δήμου Αετού έδρα ήταν ο Αετός). Από το 2011, μετά τις νέες αλλαγές του σχεδίου «Καλλικράτης» το Κοπανάκι ανήκει πλέον στον νέο Δήμο Τριφυλίας.[20][4] Ο δήμος αυτός, συστάθηκε με το Πρόγραμμα Καλλικράτης με την συνένωση των προϋπαρχόντων δήμων Αετού, Αυλώνος, Γαργαλιάνων, Κυπαρισσίας, Φιλιατρών και την κοινότητα Τριπύλας. Το Κοπανάκι σήμερα είναι η έδρα της Τοπικής Κοινότητας του Κοπανακίου του Δήμου Τριφυλίας,[4] στην οποία υπάγονται επίσης οι οικισμοί Αγιάννης, Άγιος Δημήτριος, Ριζοχώρι και Τρουπακέικα.

Κάτοικοι

Ο οικισμός, με βάση την απογραφή του 2011, έχει 931 μόνιμους κατοίκους, οι οποίοι απασχολούνται κυρίως σε διάφορες αγροτικές εργασίες. Κύρια πηγή εισοδήματος για τον πληθυσμό αποτελεί η παραγωγή και η πώληση ελαιόλαδου.

Εξέλιξη πληθυσμού Κοπανακίου Μεσσηνίας Απογραφή Πληθυσμός Διάγραμμα εξέλιξης Πληθυσμού
1920 586[21]
1928 908[22]
1940 1.359[23]
1951 1.333[24]
1961 1.605[25]
1971 1.417[26]
1981 1.301[27]
1991 1.282[28]
2001 1.439[29]
2011 931[30]

Επισήμανση: Ο πληθυσμός όπως αναφέρεται στο παραπάνω διάγραμμα για το χωριό του Κοπανακίου, περιλαμβάνει το συνολικό άθροισμα των κατοίκων του χωριού κατά την περίοδο από το 1912 ως το 1951, δηλαδή το χρονικό διάστημα κατά το οποίο το Κοπανάκι αναφερόταν ως δυο ξεχωριστοί οικισμοί (Κάτω Κοπανάκι & Άνω Κοπανάκι). Στην συνέχεια αναφέρεται ως Άνω Κοπανάκι μέχρι και το 1971. Στις απογραφές 1981 και 1991 αναφέρεται διττά, ως Κοπανάκι (Άνω Κοπανάκιον) και από το 2001 και μετά αναφέρεται μόνο ως Κοπανάκι. Στις σχετικές απογραφές η πιο αναλυτική καταγραφή του πληθυσμού του χωριού είχε ως εξής:

1920: Κάτω Κοπανάκι 536 κάτοικοι, Άνω Κοπανάκι 50 κάτοικοι. Σύνολο: 586 κάτοικοι.
1928: Κάτω Κοπανάκι 378 κάτοικοι, Άνω Κοπανάκι 530 κάτοικοι. Σύνολο: 908 κάτοικοι.
1940: Κάτω Κοπανάκι 406 κάτοικοι, Άνω Κοπανάκι 953 κάτοικοι. Σύνολο: 1.359 κάτοικοι.
1951: Κάτω Κοπανάκι 309 κάτοικοι, Άνω Κοπανάκι 1.024 κάτοικοι. Σύνολο: 1.333 κάτοικοι.
1961: Ο πληθυσμός του κατηργημένου οικισμού Κάτω Κοπανάκι, ενσωματώνεται στο Άνω Κοπανάκι 1.605 κάτοικοι. Σύνολο: 1.605 κάτοικοι.

Κτίρια
Ο Ιερός Ναός του Τιμίου Προδρόμου Κάτω Κοπανακίου.

Εκτός από τα παραδοσιακά σπίτια και τις υπόλοιπες κατοικίες που έχουν οργανωθεί με βάση το ρυμοτομικό σχέδιο, το οποίο εγκρίθηκε το 1952,[31] στο χωριό λειτουργούν σήμερα εξαθέσιο δημοτικό σχολείο με ολοήμερο ωράριο, μονοθέσιο νηπιαγωγείο και παιδικός σταθμός.[4] Γύρω από την κεντρική πλατεία, στην οποία βρίσκεται και το μνημείο πεσόντων, καθώς και σε άλλα σημεία του χωριού υπάρχουν καφενεία, καφετέριες, ψητοπωλεία, καταστήματα, επιχειρήσεις, υποκατάστημα Τράπεζας, Αγροτικό Ιατρείο, χώρος για το πρόγραμμα «Βοήθεια στο Σπίτι», Δημοτική βιβλιοθήκη και Αστυνομικό Τμήμα.[4] Στο χωριό λειτουργούσαν παλαιότερα και Ειρηνοδικείο, Γυμνάσιο, Λύκειο και Υποδιοίκηση Χωροφυλακής. Οι εκκλησίες του χωριού είναι ο Ιερός Ναός του Αγίου Γεωργίου στο Άνω Κοπανάκι και ο Ιερός Ναός του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου στο Κάτω Κοπανάκι, οι οποίοι υπάγονται στην Ιερά Μητρόπολη Τριφυλίας και Ολυμπίας. Υπάρχουν επίσης το εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία και το ξωκκλήσι της Παναγίτσας.

Το παλαιό δημοτικό σχολείο του Κάτω Κοπανακίου

Το παλαιό κλειστό μονοθέσιο Δημοτικό Σχολείο του Κάτω Κοπανακίου είναι το πρώτο δημοτικό σχολείο, που ιδρύθηκε στην περιοχή του χωριού. Αρχικά στεγάσθηκε σε διώροφο κτίριο και φοίτησαν σε αυτό παιδιά από το Κοπανάκι και το Λάπι. Αργότερα μεταφέρθηκε σε νεότερο κτίριο και σήμερα χρησιμοποιείται ως χώρος κοινωνικών και πολιτιστικών δραστηριοτήτων, αφού ανακαινίσθηκε με χορηγίες μελών του "Εκπολιτιστικού Συλλόγου Κοπανακίου", με τον συντονισμό του Σπύρου Κομιανού, της "Μη κερδοσκοπικής εταιρείας «Λιθερός»" και του "Συλλόγου Γυναικών του πρώην Δήμου Αετού «Καλλιπάτειρα»".[32]

Σιδηροδρομικός Σταθμός Κοπανακίου

Κύριο λήμμα: Σιδηροδρομικός Σταθμός Κοπανακίου

Ο Σιδηροδρομικός Σταθμός Κοπανακίου[33] είναι ανενεργός - κλειστός σιδηροδρομικός σταθμός, ο οποίος βρίσκεται δίπλα στη Σιδηροδρομική γραμμή Ζευγολατειού - Καλού Νερού, η οποία έπαψε να λειτουργεί το 2011 και ήταν τμήμα της σιδηροδρομικής σύνδεσης μεταξύ Κυπαρισσίας - Καλαμάτας και αντίστροφα.

Τοπικά έθιμα - παραδόσεις - πανηγύρια
Ετήσιο πανηγύρι στο Κοπανάκι

Το 1894 καθορίστηκε ως τόπος για την ίδρυση του ετήσιου πανηγυριού το Κάτω Κοπανάκι και δόθηκε η έγκριση για: «Την σύσταση ετησίας εμπορικής πανηγύρεως εν θέσει “Κοπανάκι” της περιφερείας του Δήμου Δωρίου του νομού Μεσσηνίας, αρχομένης από 15 Αυγούστου εκάστου έτους και διαρκούσης μέχρι της 20 του ίδιου μηνός».[34] Η ημερομηνία διεξαγωγής του πανηγυριού μεταφέρθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου κάθε έτους και γινόταν αρχικά στο Κάτω Κοπανάκι, νότια από το παλαιό Καφενείο του Σοφού,[35] ενώ στη συνέχεια, από το 1930, μεταφέρθηκε στο κέντρο του Άνω Κοπανακίου.[36] Παρά το γεγονός ότι το ετήσιο πανηγύρι του χωριού έχει απολέσει κάτι από την αίγλη των παλαιότερών ετών, ωστόσο, το κυριακάτικο παζάρι του το αναπληρώνει, καθώς συμβάλλει καθοριστικά στην τοπική οικονομία της περιοχής του χωριού.

Το Κυριακάτικο παζάρι

Το Κοπανάκι, είναι σήμερα ιδιαίτερα γνωστό για το παζάρι του, το οποίο αποτελεί θεσμό για την ευρύτερη περιοχή της Τριφυλίας. Γίνεται κάθε Κυριακή στην κεντρική πλατεία του χωριού και συγκεντρώνει πλήθος επισκεπτών από τις γειτονικές περιοχές.[37] Ουσιαστικά πρόκειται για την λαϊκή αγορά του χωριού, η οποία διεξάγεται από τις αρχές του 20ου αιώνα, με διαφορετικό όμως χαρακτήρα από τις λαϊκές αγορές που οργανώνονται αλλού. Η συγκεκριμένη έχει κυρίως το χαρακτήρα του παζαριού. Στην Κεντρική Πλατεία του χωριού στήνονται πολύχρωμοι πάγκοι με φρούτα, λαχανικά, χόρτα και σαλατικά, λουλούδια, ξηρούς καρπούς, τουρσιά, υφάσματα, ρούχα, εργαλεία κάθε χρήσης και επίσης σε ιδιαίτερο σημείο γίνεται η ζωοπανήγυρη με διάφορα ζώα (αρνάκια, κατσικάκια, πουλερικά, κουνέλια κ.α. είδη). Το παζάρι αποτελεί σημείο συνάντησης για τους εμπόρους και τους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής της Τριφυλίας, οι οποίοι προσέρχονται, όχι μόνο για να πραγματοποιήσουν τις προμήθειές τους σε τρόφιμα, είδη μαναβικής, είδη ρουχισμού, ζωοτροφές ή μερικοί από αυτούς να συμμετάσχουν στη ζωοπανήγυρη, που διεξάγεται παράλληλα, αλλά και για να επικοινωνήσουν μεταξύ τους, απολαμβάνοντας την συντροφιά των φίλων τους στα γειτονικά καφενεία, τις καφετέριες και τα ψητοπωλεία, που λειτουργούν γύρω από την πλατεία του χωριού.

Γουρνοπούλα

Μέσα σε όλα τ’ άλλα, την τιμητική της έχει η γνωστή «γουρνοπούλα» που πωλείται με το κιλό ψημένη και διατηρημένη ζεστή. Kατά μία εκδοχή, η παράδοση του ψήσιματος γουρνοπούλας και διάθεσής της σε ειδικές προθήκες παραπλεύρως του δρόμου, πρακτικής ευρύτατα διαδεδομένης στη Μεσσηνία, ξεκίνησε από το Κοπανάκι τις Κυριακές για τους μακρυνούς επισκέπτες, ώστε να έχουν δυνάμεις για την επιστροφή.

Αθλητικός Όμιλος "Διαγόρας"

Κύριο λήμμα: Α.Ο. Διαγόρας Κοπανακίου

Στο Δημοτικό Γήπεδο του Κοπανακίου, στεγάζεται και το αθλητικό σωματείο με την ονομασία Αθλητικός Όμιλος "Διαγόρας",[4] ο οποίος έχει τμήμα ποδοσφαίρου, το οποίο συμμετέχει στην Ένωση Ποδοσφαιρικών Σωματείων Μεσσηνίας (Ε.Π.Σ. Μεσσηνίας).

Προσωπικότητες από το Κοπανάκι

Παναγιώτης Κ. Παπαδόπουλος (1918–1978), ποιητής και πεζογράφος γνωστός με το λογοτεχνικό ψευδώνυμο Παναγιώτης Μελτέμης.
Θανάσης Σπυρόπουλος (γεν. 1931), καραγκιοζοπαίκτης, λαϊκός ζωγράφος.
Παναγιώτης (Πότης) Στρατίκης (γεν. 1926), αντιστασιακός, εκδότης, συγγραφέας και σεναριογράφος.
Αλέξανδρος Ρήγας (γεν. 1965), ηθοποιός, σεναριογράφος και σκηνοθέτης (καταγωγή).
Γιάννης Καραλής (1951) συνθέτης, στιχουργός, διαφημιστής (καταγωγή)

Δείτε επίσης

Κυπαρισσία
Αετός
Δήμος Τριφυλίας
Διοικητική διαίρεση Περιφερειακής Ενότητας Μεσσηνίας
Διοικητική διαίρεση νομού Μεσσηνίας
πρώην Δήμος Αετού Μεσσηνίας

Παραπομπές

Κοπανάκι, από την ιστοσελίδα: buk.gr
Ταχυδρομικός Κώδικας Κοπανάκι Μεσσηνίας.
Τηλεφωνικοί κωδικοί της Ελλάδας, Ζώνη 27: Κοπανάκι: 27650
1) Τ.Κ. Κοπανακίου: Το Κοπανάκι, από την ιστοσελίδα: www.dimostrifylias.gr του Δήμου Τριφυλίας.
Κοπανάκι, από την ιστοσελίδα: moriasnow.gr.
Μεσσηνία > Κοπανάκι, από την ιστοσελίδα: greece.terrabook.com
Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Άνω Κοπανάκι (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Κάτω Κοπανάκι (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
ΦΕΚ 262Α - 31/08/1912.
Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Κ. Κάτω Κοπανακίου (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Κ. Κάτω Λάπης (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
ΦΕΚ 39Β - 23/04/1924.
Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Κ. Κάτω Λάπης (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Κ. Κοπανακίου (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
ΦΕΚ 39Α - 01/02/1951.
19/03/1961.
ΦΕΚ 166Α - 29/06/1981.
Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Δ. Αετού (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997.
ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010.
Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, Διεύθυνσις Στατιστικής, "Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19 Δεκεμβρίου 1920", εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1921. Επίσης: "Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19 Δεκεμβρίου 1920", σελ. 238 και 239.
Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, Γενική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 15-16 Μαΐου 1928". (Πραγματικός πληθυσμός κυρωθείς δια του από 23 Νοεμβρίου 1928 διατάγματος), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1935. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 15-16 Μαΐου 1928", σελ. 278 και 279.
Υπουργείον Εθνικής Οικονομίας, Γενική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας, πόλεις και χωρία), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1950. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940", σελ. 306 και 307.
Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 7ης Απριλίου 1951". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας, πόλεις και χωρία), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1955. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 7ης Απριλίου 1951", σελ. 149.
Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας και οικισμούς. Κυρωθείς δια της υπ' αριθ. 46929/6877/1961 κοινής αποφάσεως των Υπουργών Συντονισμού και Εσωτερικών), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1962. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961", σελ. 145.
Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους , κοινότητας και οικισμούς. Κυρωθείς δια της υπ' αριθ, 3893/Ε637/1972 κοινής αποφάσεως των Υπουργών Βοηθού Πρωθυπουργού και Εσωτερικών), Αθήναι 1972. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971", σελ. 140.
Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 5 Απριλίου 1981". (Κυρώθηκε με την 7908/Δ'554/12-4-1982 κοινή απόφαση των Υπουργών Συντονισμού και Εσωτερικών), Αθήναι 1982. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 5 Απριλίου 1981", σελ. 151.
Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 17ης Μαρτίου 1991". (Κυρώθηκε με την 24197/Γ' 3812/24-11-1993 κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Εσωτερικών), Αθήνα 1994. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 17ης Μαρτίου 1991", σελ. 184.
Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001". (Κυρώθηκε με την 6821/Γ5-908/4-6-2002 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης), Αθήνα 2003. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001", σελ. 179.
"Απογραφή Πληθυσμού - Κατοικιών 2011. Μόνιμος Πληθυσμός", Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ).
ΦΕΚ 331Α/25-11-1952
Το σχολείο, από την ιστοσελίδα: www.kopanaki-litheros.gr
Σιδηροδρομικός Σταθμός ΚΟΠΑΝΑΚΙ, ΥΑ ΥΠΠΕ/ΔΙΛΑΠ/Γ/1010-1088/28818/13-5-1985 - ΦΕΚ 391/Β/25-6-1985, [...] "Χαρακτηρίζουμε ως έργα τέχνης που χρειάζονται ειδική κρατική προστασία, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν 1469/1950, τα κτίρια ιδιοκτησίας ΟΣΕ που αναφέρονται στον κατωτέρω πίνακα και που βρίσκονται στους σιδηροδρομικούς σταθμούς του δικτύου Πειραιώς - Αθηνών - Πελοποννήσου, διότι αποτελούν τα πρώτα δείγματα Βιομηχανικής Αρχιτεκτονικής στον Ελληνικό χώρο και συνδυάζουν τη λειτουργική λιτότητα με αξιόλογες αρχιτεκτονικές λύσεις και πολύ ενδιαφέροντα μορφολογικά στοιχεία. ΓΡΑΜΜΗ ΑΘΗΝΩΝ - ΚΟΡΙΝΘΟΥ - ΠΑΤΡΑΣ - ΠΥΡΓΟΥ - ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ. 76. ΚΟΠΑΝΑΚΙ. Το κτίριο του Σταθμού." [...], σύμφωνα με το Διαρκή Κατάλογο των Κηρυγμένων Αρχαιολογικών χώρων και Μνημείων της Ελλάδος, της Διεύθυνσης Εθνικού Αρχείου Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού.
ΦΕΚ, αριθμός φύλλου 14 Γ, Βασιλικό Διάταγμα της 8ης Φεβρουαρίου 1894, σελ. 89.
Ανδρέας Τζαβέλλας, "Το ιστορικό καφενείο του Σοφού", 01/08/2010, από την ιστοσελίδα: www.kopanaki-litheros.gr
Το χωριό μας, από την ιστοσελίδα: www.kopanaki-litheros.gr
Το Κυριακάτικο παζάρι, από την ιστοσελίδα: www.kopanaki-litheros.gr

ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΑΕΤΟΥ
Τοπική Κοινότητα Αγριλιάς Τριφυλίας
Νέα Αγριλιά, η
Τοπική Κοινότητα Αετού
Αετός, ο
Τοπική Κοινότητα Αρτικίου
Αρτίκι, το
Τοπική Κοινότητα Γλυκορριζίου
Γλυκορρίζι, το
Τοπική Κοινότητα Καμαρίου
Καμάρι, το
Τοπική Κοινότητα Κεφαλόβρυσης
Κεφαλόβρυση, η
Τσερτσαίικα, τα
Τοπική Κοινότητα Κοπανακίου
Αγιάννης, ο
Άγιος Δημήτριος, ο
Κοπανάκι, το
Ριζοχώρι, το
Τρουπακέικα, τα
Τοπική Κοινότητα Κρυονερίου
Κρυονέρι, το
Τοπική Κοινότητα Μοναστηρίου
Μοναστήρι, το
Τοπική Κοινότητα Πολυθέας
Πολυθέα, η
Τοπική Κοινότητα Σιτοχωρίου
Σιτοχώρι, το

Νομός Μεσσηνίας : Δήμος, Κοινότητα

Τρικόρφου | Τριπύλας

Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης : Διοικητική διαίρεση νομού Μεσσηνίας.

Γεωγραφία της Ελλάδας

Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος

Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω

Χώρες της Ευρώπης

1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License