.
Περιφέρεια: Πελοπόννησος
Νομός: Αρκαδίας
-- Δήμος Βόρειας Κυνουρίας --
Τα Κάτω Δολιανά είναι χωριό το οποίο αποτελεί έδρα της κοινότητας Δολιανών στην επαρχία Βόρειας Κυνουρίας. Έχουν χαρακτηριστεί παραδοσιακός οικισμός.[2] Βρίσκονται στην Ανατολική Αρκαδία, δίπλα στην πεδιάδα της Θυρέας και στις μεσημβρινές πλαγιές της οροσειράς Ζάβιτσα. Το χωριό διαπερνά ο ξεροπόταμος Τάνος καθώς και ο οδικός άξονας Τρίπολης-Άστρους. Ο οικισμός αποτελούσε τη χειμερινή διαμονή των κατοίκων των Άνω Δολιανών, όμως πλέον και με την ατόνηση της κτηνοτροφίας τείνει να γίνει μόνιμη. Η περιοχή είναι κατάφυτη από ελαιόδενδρα. Οι ασχολίες των κατοίκων είναι κυρίως η ελαιοκομία, η γεωργία, αλλά και η κτηνοτροφία. Στο χωριό λειτουργεί δημοτικό σχολείο σε κτίσμα του 1904.
Η ευρύτερη διοικητική κοινότητα περιλαμβάνει επίσης τα χωριά Άνω Δολιανά, Δραγούνι, Κούβλης, Προσήλια, Ρουνέικα και Καμινάρι.
Είναι η γενέτειρα του πολιτικού Κώστα Λαλιώτη.
Ο οικισμός είναι άμεσα συνδεδεμένος με τα Άνω Δολιανά, αφού παραδοσιακά αποτελεί το τόπο που οι κάτοικοι των Δολιανών περνούν τους χειμερινούς μήνες. Οι ιδιαίτερες γεωγραφικές και κλιματικές συνθήκες σε πολλά χωριά της Κυνουρίας οδήγησαν τους κατοίκους να έχουν δύο κατοικίες, μία για το χειμώνα και μία για το καλοκαίρι. Οι κάτοικοι των Δολιανών μένουν στα Κάτω Δολιανά μέχρι την γιορτή του Αγ. Γεωργίου, μετά το Πάσχα, έπειτα μαζί με την εικόνα του προστάτη Αγίου τους, μετακινούνται στα Άνω Δολιανά για τους καλοκαιρινούς μήνες. Τα τελευταία χρόνια όμως η πρακτική αυτή εγκαταλείπεται και πολλοί κάτοικοι των Δολιανών μένουν σε μία μόνο κατοικία όλον το χρόνο. Το χωριό είναι χτισμένο πάνω από τον ποταμό Τάνο. Οι σπηλιές που έχουν δημιουργήσει τα νερά του ποταμού με τη διάβρωση των πετρωμάτων, τραβούν το ενδιαφέρον τον επισκεπτών. Από τα Κάτω Δολιανά υπάρχει πρόσβαση και υπέροχο φαράγγι της Λεπίδας με τους εντυπωσιακούς καταρράκτες. Κοντά στα Κάτω Δολιανά βρίσκονται σπουδαίοι αρχαιολογικοί και λατρευτικοί χώροι, με σημαντικότερους την αρχαία Εύα και την Έπαυλη του Ηρώδη Αττικού, καθώς και τη Μονή Σωτήρος Λουκούς. Επίσης στη θέση Τσίοροβος υπάρχουν τμήματα οχυρωματικών έργων και σπιτιών του 5ου και 4ου π.Χ. αι., λείψανα υδραγωγείου και τάφοι. Φαίνεται ότι ο οικισμός αυτός άρχισε να εγκαταλείπεται τον 2ο π.Χ. αι. και οι κάτοικοι πρέπει να εγκαταστάθηκαν σε έναν γειτονικό οικισοπική μό, τμήματα του οποίου σώζονται στη θέση Κουρμέκι. Στο σημείο αυτό, πάνω στο λόφο έχουν βρεθεί τμήματα ιερού, που αργότερα εκεί έγινε εκκλησία, οχυρώσεις, τμήματα σπιτιών και στη νότια πλαγιά του λόφου υπάρχει και λαξευμένος τάφος του 5ου ή 6ου μ.Χ. αι.
Αξιοθέατα
Αξιοσημείωτες είναι για την ιδιαιτερότητά τους οι φυσικές σπηλιές του χωριού, οι οποίες είναι αποτέλεσμα της διάβρωσης των πετρωμάτων από τα νερά του ποταμού Τάνου. Στα όρια της κοινότητας βρίσκονται επίσης η αρχαία κωμόπολη Εύα, η Έπαυλη του Ηρώδη του Αττικού, καθώς και το γυναικείο μοναστήρι της Μονής Λουκούς. Τέλος, στη θέση Τσιόροβος υπάρχουν τμήματα οχυρωματικών έργων και σπιτιών του 5ου και 4ου αιώνα π.Χ., λείψανα υδραγωγείου και τάφοι.
Έπαυλη του Ηρώδη του Αττικού
Από το χωριό υπάρχει πρόσβαση και στο φαράγγι της Λεπίδας με δύο καταρράκτες, το μεγάλο 70 μέτρων και το μικρό 45 μέτρων και πολλά είδη χλωρίδας και πανίδας.
Ιστορικό πληθυσμού
Έτος Οικισμός Κοινότητα
1928 - 1.796
1940 82 1.680
1951 1.246 1.650
1961 1.081 1.497
1971 1.099 1.404
1981 1.075 1.338
1991 933 1.283
2001 780 1.097
2011 595 846
Το Δημοτικό σχολείο τη δεκαετία του 1950
Αθλητισμός
Στο χωριό εδρεύει το ποδοσφαιρικό σωματείο "Αθλητικός Πολιτιστικός Σύλλογος Νικηταράς Δολιανών".[3] Εν συντομία Νικηταράς Α.Π.Σ. ή και "Νικηταράς" όπως αποκαλείται από τους κατοίκους. Είναι από τα παλαιότερα σωματεία της Αρκαδίας με έτος ιδρύσεως το 1921. Αγωνίζεται στις τοπικές κατηγορίες της ΕΠΣ Αρκαδίας και χρώματά του είναι το κόκκινο και το λευκό.
Δείτε επίσης
Άνω Δολιανά Αρκαδίας
Έπαυλη του Ηρώδη του Αττικού
Μονή Λουκούς Αρκαδίας
Παραπομπές
Ελληνική Στατιστική Αρχή - Απογραφή Πληθυσμού-Kατοικιών 2011
Οι Παραδοσιακοί Οικισμοί της χώρας και οι όροι δόμησης
ΕΠΣ Αρκαδίας - ΝΙΚΗΤΑΡΑΣ
Πηγές
Πέτρος Σαραντάκης, Περιήγηση Αρκαδίας, Εκδόσεις Οιάτης, Αθήνα 2008, ISBN 960-91420-2-8
Πέτρος Σαραντάκης, Αρκαδία: Οι τόποι και οι δρόμοι του Νερού, Εκδόσεις Οιάτης, Αθήνα 2002, ISBN 960-91420-1-X
| Δημοτική Κοινότητα Άστρους |
|---|
| Άγιος Ιωάννης, ο |
| Άγιος Στέφανος, ο |
| Άστρος, το |
| Βάρβογλη, η |
| Ιερά Μονή Λουκούς, η |
| Χαντάκια, τα |
| Τοπική Κοινότητα Αγίας Σοφίας |
| Αγία Σοφία, η |
| Τοπική Κοινότητα Αγίου Ανδρέου |
| Άγιος Ανδρέας , ο |
| Άγιος Γεώργιος, ο (Τ.Κ.Αγίου Ανδρέου) |
| Αρκαδικό Χωριό, το |
| Παραλία Αγίου Ανδρέου, η |
| Τοπική Κοινότητα Αγίου Γεωργίου |
| Άγιος Γεώργιος, ο (Τ.Κ.Αγίου Γεωργίου) |
| Αετοχώρι, το |
| Βάθηα, τα |
| Μελίσσι, το |
| Τοπική Κοινότητα Αγίου Πέτρου |
| Άγιος Πέτρος , ο |
| Μονή Μαλεβής, η |
| Ξηροκάμπι, το |
| Τοπική Κοινότητα Βερβένων |
| Βέρβενα, τα |
| Κάτω Βέρβενα, τα |
| Παυλέικα, τα |
| Τοπική Κοινότητα Δολιανών |
| Άνω Δολιανά, τα |
| Δραγούνι, το |
| Καμινάριον, το |
| Κάτω Δολιανά, τα |
| Κούβλης, ο |
| Προσήλια, τα |
| Ρουναίικα, τα |
| Τοπική Κοινότητα Ελάτου |
| Έλατος, ο |
| Τοπική Κοινότητα Καράτουλα Κυνουρίας |
| Καράτουλας, ο |
| Τοπική Κοινότητα Καστανίτσης |
| Καστανίτσα, η |
| Τοπική Κοινότητα Καστρίου |
| Καστρί, το |
| Τοπική Κοινότητα Κορακοβουνίου |
| Κορακοβούνι, το |
| Νεοχώρι, το |
| Ορεινό Κορακοβούνι, το |
| Τοπική Κοινότητα Κουτρούφων |
| Κούτρουφα, τα |
| Τοπική Κοινότητα Μελιγούς |
| Χειμερινή Μελιγού, η |
| Ορεινή Μελιγού, η |
| Πόρτες, οι |
| Χειμερινή Μελιγού, η |
| Τοπική Κοινότητα Μεσορράχης |
| Μεσορράχη, η |
| Τοπική Κοινότητα Νέας Χώρας |
| Νέα Χώρα, η |
| Τοπική Κοινότητα Ξηροπηγάδου |
| Λιλέικα, τα |
| Λιμανάκια, τα |
| Μεταμόρφωση, η |
| Ξηροπήγαδο, το |
| Πλάκα, η |
| Χάνι Γκρίγκου, το |
| Τοπική Κοινότητα Παραλίου Άστρους |
| Παράλιο Άστρος, το |
| Τοπική Κοινότητα Περδικόβρυσης |
| Μονή Προδρόμου, η |
| Περδικόβρυση, η |
| Τοπική Κοινότητα Πλατάνας |
| Λουλούδια, τα |
| Πλατάνα, η |
| Τοπική Κοινότητα Πλατάνου |
| Πλάτανος, ο |
| Τοπική Κοινότητα Πραστού |
| Άγιος Παντελεήμων, ο |
| Μονή Εορτακουστής, η |
| Πραστός, ο |
| Τοπική Κοινότητα Σιταίνης |
| Σίταινα, η |
| Τοπική Κοινότητα Στόλου |
| Στόλος, ο |
| Φούντωμα, το |
| Τοπική Κοινότητα Χαράδρου |
| Άγιοι Ασώματοι, οι |
| Χάραδρος, ο |
| Τοπική Κοινότητα Ωργιάς |
| Ωριά ή Ωργιά, η |
|
Νομός Αρκαδίας : Δήμος, Κοινότητα Τριπόλεως | Απόλλωνος | Βαλτετσίου | Βόρειας Κυνουρίας | Βυτίνας | Γόρτυνος | Δημητσάνας | Ηραίας | Κλείτορος | Κοντοβάζαινας | Κορυθίου | Λαγκαδίων | Λεβιδίου | Λεωνιδίου | Μαντινείας | Μεγαλόπολης | Σκυρίτιδας | Τεγέας | Τρικολώνων | Τροπαίων | Φαλαισίας | Φαλάνθου Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης : Διοικητική διαίρεση νομού Αρκαδίας |
Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος
Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω
|
Χώρες της Ευρώπης Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν 1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία. |
Hellenica World - Scientific Library
Το κείμενο προέρχεται από τον Οδηγό Περιφέρειας Πελοποννήσου και επιτρέπεται η χρήση του και η αναπαραγωγή του, ολική, μερική ή περιληπτική, με την προϋπόθεση ότι το αναπαραγόμενο προϊόν είναι ελεύθερα διαθέσιμο στη συνέχεια μέσω του Διαδικτύου και υπάρχει ευκρινής και διακριτή αναφορά στην πηγή. Οποιαδήποτε άλλη χρήση απαιτεί την γραπτή άδεια του ιδιοκτήτη ή του κατόχου των πνευματικών δικαιωμάτων
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
