.
Περιφέρεια: Πελοπόννησος
Νομός: Αρκαδίας
-- Δήμος Βόρειας Κυνουρίας --
Ο Άγιος Ιωάννης Αρκαδίας είναι ορεινό χωριό χτισμένο σε υψόμετρο 725 μ, 18 χιλιόμετρα δυτικά του Άστρους Κυνουρίας. Διοικητικά υπάγεται στο Δήμο Βόρειας Κυνουρίας και έχει 71 κατοίκους.
Ιστορία
Ο Άγιος Ιωάννης Αρκαδίας αναφέρεται για πρώτη φορά το 1435 στο Χρονικό της Αλώσεως του Γεωργίου Σφραντζή και πιθανόν πήρε το όνομά του από την εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, που βρίσκεται στο κάτω μέρος του χωριού. Το 1638, το χωριό ανακηρύχθηκε Σταυροπηγιακό, δηλαδή Πατριαρχική Εξαρχία, με έδρα τον ναό του Αγίου Βασιλείου. Το 1765, ιδρύθηκε σχολείο στον ναό του Αγίου Δημητρίου, μετόχι της Μονής Λουκούς Αρκαδίας. Το 1798 στο χωριό χτίστηκε, από τον Δημήτριο Καρυτσιώτη (1741 - 1819), μια σχολή στην οποία φοιτούσαν νέοι από τον Άγιο Ιωάννη και από άλλα χωριά. Σαν παράρτημα της σχολής χτίστηκε το 1805 στο Άστρος άλλη μία τέτοια σχολή, η οποία σήμερα αποτελεί το Αρχαιολογικό Μουσείο. Η σχολή αυτή, λειτούργησε κατά τα έτη 1798 - 1826 και απέκτησε μεγάλη φήμη, καθώς στη Σχολή Καρυτσιώτη, συνέρρεαν μαθητές από διάφορα μέρη της Ελλάδας.
Ο ναός του Αγίου Γεωργίου στην κεντρική πλατεία
Η συνεισφορά του Αγίου Ιωάννη στην επανάσταση του 1821, ήταν σημαντική, καθώς ανέδειξε σημαντικές προσωπικότητες όπως ο Πάνος Σαρηγιάννης και ο Αναγνώστης Παπάζογλου, αλλά και τους οικιστές του παραλίου Άστρους, αδερφούς Ζαφειροπουλαίους (Ιωάννης Ζαφειρόπουλος, Κωνσταντίνος Ζαφειρόπουλος και Παναγιώτης Ζαφειρόπουλος (Άκουρος)), που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην προετοιμασία και κατά τη διάρκεια της επανάστασης. Με την έναρξη της επανάστασης, οργανώνονται πάνω πάνω από 100 Αγιαννίτες, με σημαντικότερο τον πεσόντα Γεωργάκη Διγενή, οι οποίοι υπό την αρχηγία των Ζαφειροπουλαίων, ενώθηκαν με τα διάφορα στρατιωτικά σώματα της Κυνουρίας. Σημαντική ήταν και η συμμετοχή τους σε διάφορες μάχες, όπως των Δολιανών, των Βερβένων, Τριπολιτσάς κ.α.
Το καλοκαίρι του 1822, ο Άγιος Ιωάννης έγινε πρωτεύουσα της Προσωρινής Κυβέρνησης της Επανάστασης, από τις 15 Αυγούστου μέχρι την 1 Οκτωβρίου. Το 1826 το χωριό καταστράφηκε ολοσχερώς από τις ορδές του Ιμπραήμ Πασά, ενώ την ίδια τύχη είχαν και άλλα χωριά της περιοχής. Ο Ιμπραήμ Πασάς, κατέστρεψε επίσης πολλές εκκλησίες, όπως του Άγιου Βασιλείου, του Αγίου Ευστρατίου, του Αγίου Πέτρου και πολλές άλλες[2], όπως επίσης και την Σχολή του Καρυτσιώτη. Το 1845, το χωριό έγινε έδρα της Επαρχίας Κυνουρίας. Από το 1834 έως το 1912, αποτέλεσε θερινή έδρα του Δήμου Θυρέας. Από αυτό το χωριό προήλθε το Άστρος, το οποίο ονομαζόταν μέχρι το 1961 Αγιαννίτικα Καλύβια, αλλά και κάποιοι άλλοι οικισμοί.
Το χωριό
Ο ναός του Προδρόμου στο κάτω μέρος του χωριού
Ο Άγιος Ιωάννης, βρίσκεται χτισμένος αμφιθεατρικά στις πλαγιές του όρους Σαραντάψυχου. Το χωριό, έχει πολλές εκκλησίες όπως ο μεταβυζαντινός ναός του Αγίου Γεωργίου στην πλατεία (15ος αι.), η Αγία Παρασκευή με το νεκροταφείο, ο βυζαντινός ναός του Αγίου Ιωάννη Προδρόμου (15ος αι.), η Παναγία, ο Προφήτης Ηλίας, ο Άγιος Δημήτριος λίγο πιο έξω απ'το χωριό και ο Άγιος Ιωάννης Θεολόγος, πρώην μονή και επίσης εξωκκλήσι. Υπήρχαν επίσης και άλλες εκκλησίες, οι οποίες καταστράφηκαν από τον Ιμπραήμ πασά. Τα σημάδια της επιδρομής του, είναι ακόμη ορατά, καθώς στο εσωτερικό του Αγίου Γεωργίου, σώζονται ακόμα οι ξιφισμοί στις αγιογραφίες από τους Οθωμανούς, καθώς και σημάδια πυρκαγιάς.
Το χωριό έχει πολλές παραδοσιακές βρύσες, όπως το Σουληνάρι, το Περδικονέρι, το Πηγαδάκι, η Μούσγα, του Προδρόμου κ.α. Λίγο χαμηλότερα από τον ναό του Προδρόμου, σώζονται 5 νερόμυλοι, οι οποίοι λειτουργούσαν μέχρι πρόσφατα και άλεθαν με το νερό του Προδρόμου. Λίγα χιλιόμετρα έξω από το χωριό βρίσκεται το Κάστρο της Ωριάς, που χτίστηκε το 1256 από τον Φράγκο ηγεμόνα Γουλιέλμο Β΄ Βιλλεαρδουίνο, προκειμένου να υποτάξει τους Τσάκωνες τις περιοχής. Πολύ κοντά στο χωριό, βρίσκονται και οι περίφημοι καταρράκτες της Λεπίδας. Το χωριό έχει παραδοσιακά οικοδομήματα, ξενώνες, ταβέρνες και είναι κατάφυτο με πλατάνια. Το καλοκαίρι και στις γιορτές, το χωριό έχει πολύ κόσμο και ιδιαίτερα στα πανηγύρια της Αγίας Παρασκευής, του Προφήτη Ηλία, τον Δεκαπενταύγουστο, του Αγίου Παντελεήμονα και του Προδρόμου. Επίσης κάθε χρόνο του Αγίου Γεωργίου γίνεται αναπαράσταση παλιού εθίμου και πανηγύρι. Το χειμώνα οι κάτοικοι του χωριού κατεβαίνουν στο Άστρος, αφήνοντας το χωριό με λίγους ανθρώπους.
Ιστορικό πληθυσμού
Έτος Πληθυσμός
2001 108
2011 71
Παραπομπές
Ελληνική Στατιστική Αρχή - Απογραφή Πληθυσμού-Kατοικιών 2011
Κατά τα χρόνια της Τουρκοκρατίας, ο Άγιος Ιωάννης διέθετε 13 εκκλησίες και 2 μονές, πράγμα που αποδείκνυε τον πολυπληθή χαρακτήρα του
Πηγές
Ι. Κουσκουνά, Κ. Χασαπογιάννη, Ι. Κακαβούλια - Θυρεάτις Γη, Αθήνα 1981, Ίδρυμα Μνήμης Αγγελικής & Λεωνίδα Ζαφείρη
Νικολάου Φλούδα - Θυρεατικά, τόμος Γ': Άγιος Ιωάννης, μητρόπολις οικισμών Θυρέας, Αθήνα 1983
| Δημοτική Κοινότητα Άστρους |
|---|
| Άγιος Ιωάννης, ο |
| Άγιος Στέφανος, ο |
| Άστρος, το |
| Βάρβογλη, η |
| Ιερά Μονή Λουκούς, η |
| Χαντάκια, τα |
| Τοπική Κοινότητα Αγίας Σοφίας |
| Αγία Σοφία, η |
| Τοπική Κοινότητα Αγίου Ανδρέου |
| Άγιος Ανδρέας , ο |
| Άγιος Γεώργιος, ο (Τ.Κ.Αγίου Ανδρέου) |
| Αρκαδικό Χωριό, το |
| Παραλία Αγίου Ανδρέου, η |
| Τοπική Κοινότητα Αγίου Γεωργίου |
| Άγιος Γεώργιος, ο (Τ.Κ.Αγίου Γεωργίου) |
| Αετοχώρι, το |
| Βάθηα, τα |
| Μελίσσι, το |
| Τοπική Κοινότητα Αγίου Πέτρου |
| Άγιος Πέτρος , ο |
| Μονή Μαλεβής, η |
| Ξηροκάμπι, το |
| Τοπική Κοινότητα Βερβένων |
| Βέρβενα, τα |
| Κάτω Βέρβενα, τα |
| Παυλέικα, τα |
| Τοπική Κοινότητα Δολιανών |
| Άνω Δολιανά, τα |
| Δραγούνι, το |
| Καμινάριον, το |
| Κάτω Δολιανά, τα |
| Κούβλης, ο |
| Προσήλια, τα |
| Ρουναίικα, τα |
| Τοπική Κοινότητα Ελάτου |
| Έλατος, ο |
| Τοπική Κοινότητα Καράτουλα Κυνουρίας |
| Καράτουλας, ο |
| Τοπική Κοινότητα Καστανίτσης |
| Καστανίτσα, η |
| Τοπική Κοινότητα Καστρίου |
| Καστρί, το |
| Τοπική Κοινότητα Κορακοβουνίου |
| Κορακοβούνι, το |
| Νεοχώρι, το |
| Ορεινό Κορακοβούνι, το |
| Τοπική Κοινότητα Κουτρούφων |
| Κούτρουφα, τα |
| Τοπική Κοινότητα Μελιγούς |
| Χειμερινή Μελιγού, η |
| Ορεινή Μελιγού, η |
| Πόρτες, οι |
| Χειμερινή Μελιγού, η |
| Τοπική Κοινότητα Μεσορράχης |
| Μεσορράχη, η |
| Τοπική Κοινότητα Νέας Χώρας |
| Νέα Χώρα, η |
| Τοπική Κοινότητα Ξηροπηγάδου |
| Λιλέικα, τα |
| Λιμανάκια, τα |
| Μεταμόρφωση, η |
| Ξηροπήγαδο, το |
| Πλάκα, η |
| Χάνι Γκρίγκου, το |
| Τοπική Κοινότητα Παραλίου Άστρους |
| Παράλιο Άστρος, το |
| Τοπική Κοινότητα Περδικόβρυσης |
| Μονή Προδρόμου, η |
| Περδικόβρυση, η |
| Τοπική Κοινότητα Πλατάνας |
| Λουλούδια, τα |
| Πλατάνα, η |
| Τοπική Κοινότητα Πλατάνου |
| Πλάτανος, ο |
| Τοπική Κοινότητα Πραστού |
| Άγιος Παντελεήμων, ο |
| Μονή Εορτακουστής, η |
| Πραστός, ο |
| Τοπική Κοινότητα Σιταίνης |
| Σίταινα, η |
| Τοπική Κοινότητα Στόλου |
| Στόλος, ο |
| Φούντωμα, το |
| Τοπική Κοινότητα Χαράδρου |
| Άγιοι Ασώματοι, οι |
| Χάραδρος, ο |
| Τοπική Κοινότητα Ωργιάς |
| Ωριά ή Ωργιά, η |
|
Νομός Αρκαδίας : Δήμος, Κοινότητα Τριπόλεως | Απόλλωνος | Βαλτετσίου | Βόρειας Κυνουρίας | Βυτίνας | Γόρτυνος | Δημητσάνας | Ηραίας | Κλείτορος | Κοντοβάζαινας | Κορυθίου | Λαγκαδίων | Λεβιδίου | Λεωνιδίου | Μαντινείας | Μεγαλόπολης | Σκυρίτιδας | Τεγέας | Τρικολώνων | Τροπαίων | Φαλαισίας | Φαλάνθου Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης : Διοικητική διαίρεση νομού Αρκαδίας |
Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος
Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω
|
Χώρες της Ευρώπης Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν 1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία. |
Hellenica World - Scientific Library
Το κείμενο προέρχεται από τον Οδηγό Περιφέρειας Πελοποννήσου και επιτρέπεται η χρήση του και η αναπαραγωγή του, ολική, μερική ή περιληπτική, με την προϋπόθεση ότι το αναπαραγόμενο προϊόν είναι ελεύθερα διαθέσιμο στη συνέχεια μέσω του Διαδικτύου και υπάρχει ευκρινής και διακριτή αναφορά στην πηγή. Οποιαδήποτε άλλη χρήση απαιτεί την γραπτή άδεια του ιδιοκτήτη ή του κατόχου των πνευματικών δικαιωμάτων
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
