Το Ψυρή[1] είναι ιστορική συνοικία της Αθήνας.

Η συνοικία βρίσκεται στο κέντρο της Αθήνας και είναι μια εκ των παλαιοτέρων. Το Ψυρή περικλείεται μεταξύ των οδών Ευρυπίδου, Γερανίου, Σοφοκλέους, Αθήνας, Ερμού, Πειραιώς & Αγίων Ασωμάτων. Πρώτη φορά το Ψυρή αναφέρεται στο βιβλίο του Γάλλου ιατρού Σπον με τίτλο «Ταξίδι σε Ιταλία, Δαλματία, Ελλάδα και Ανατολή» το 1678, στο οποιό παρουσιάζεται ως ένα απο τα οκτώ πλατώματα[2] της Αθήνας. Η ετυμολογία της ονομασίας της συνοικίας δεν έχει απόλυτα εξακριβωθεί. Πιθανότατα η λέξη Ψυρή(ς) σημαίνει Ψαριανός και προέρχεται απο τις παλαιότερες ονομασίες της νήσους των Ψαρών[3].

Κατα τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας ο λόρδος Βύρων διέμεινε στην οικεία του υποπροξένου της Αγγλίας Θεόδωρου Μακρή, στο σπίτι του οποίου γνώρισε και την Θηρεσία Μακρή, την οποία και ερωτεύτηκε. Εκείνη την εποχή υπήρχε και το αρχοντικό του Κυριάκου Πιττάκη, του μετέπειτα διάσημου αρχαιολόγου για τις ανασκαφές στην Ακρόπολη. Μετά την απελευθέρωση, στην περιοχή εγκατάσταθηκαν διάφορες αρχοντικές οικογένειες όπως αυτή του ηγεμόνα της Ουγγροβλαχίας Ιωάννη Καρατζά. Ένας απο τους διασημότερους κατοίκους του Ψυρή ήταν και ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης. Στην συνοικία κατοίκησε για πάνω απο 20 χρόνια και γι'αυτο του δόθηκε το προσωνύμιο ο «Ερημίτης του Ψυρή».

Απο το 1870 το Ψυρή είχε μετατραπεί σε μια απο τις πιο επικίνδυνες περιοχές της Αθήνας. Αιτία ήταν οι περίφημοι «κουτσαβάκηδες»[4], δηλαδή οι διάφοροι μάγκες που ζούσαν μές στην παρανομία. Οι κουτσαβάκηδες λήστευαν και πολλές φορές δολοφονούσαν εμπόρους με αποτέλεσμα να δημιουργούν μεγάλο φόβο στους περαστικούς. Η αστυνομία σπάνια επανέβαινε αλλά και όταν αυτό γινόταν αποτύχανε. Το σοβαρότερο περιστατικό συνέβη το Πάσχα του 1847 όταν οι κουτσαβάκηδες έκαψαν το σπίτι ενός Άγγλου πολίτη, του Δαυίδ Πατσίφικο[5] γιατί τόλμησε να προσβάλλει το έθιμο της περιφοράς του Επιτάφιου. Στη συνέχεια ακολούθησε διπλωματικό επεισόδιο, με αφορμή αυτή την καταστροφή, το οποίο έμεινε γνωστό με τον τίτλο «Παρκερικά». Τελικά η δράση των κουτσαβάκηδων τελείωσε απότομα τον Δεκέμβριο το 1893, όταν και ο τότε αστυνομικός διευθυντής Αθηνών-Πειραιώς Δημήτριος Μπαϊρακτάρης αποφάσισε να καθαρίσει την περιοχή απο τα κακοποιά στοιχεία. Μέσα σε ένα μήνα κατάφερε να συλλάβει τους μάγκες της περιοχής και να ανακουφίσει την περιοχή μια για πάντα.

Σήμερα το Ψυρή θεωρείται μια απο τις τουριστικότερες συνοικίες της Αθήνας γι'αυτο και γνωρίζει ραγδαία ανάπτυξη.

Παραπομπές

1. ↑ Εκτός απο υ γράφεται και με ει. Επίσης γράφεται και με δύο ρ.

2. ↑ Πλατώματα=συνοικίες.

3. ↑ Οι παλιότερες ονομασίες: Ψύρα ή Ψυρίη.

4. ↑ Σύμφωνα με τον Επαμεινώνδα Στασινόπουλο το όνομα έχει προέλθει απο τον Δημήτριο Κουτσαβάκη, δεκανέα του ιππικού επι Όθωνα και διάσημο καβγατζή.

5. ↑ Υπόθεση Πατσίφικο: Ο Πατσίφικο ήταν πρόξενος της Πορτογαλίας στην Αθήνα για την περίοδο 1836-1842 οπότε και καθαιρέθηκε λόγω αυθαιρεσιών. Αργότερα άλλαξε υπηκοότητα και έγινε ισπανός ενώ στη συνέχεια απέκτησε την αγγλική υπηκοότητα

Πηγές

* Γιάννης Καιροφύλας, Η ιστορία της συνοικίας του Ψυρή, εκδ. Φιλιππότη, Αθήνα 2000
* Επαμεινώνδας Στασινόπουλος, Η Αθήνα του περασμένου αιώνα, Αθήνα 1963
* Κωνσταντίνος Μπίρης, Αι τοπωνυμίαι της πόλεως και των περιχώρων των Αθηνών, 1971

Συνοικίες Δήμου Αθηνών

Άγιος Αρτέμιος | Άγιος Ελευθέριος | Άγιος Νικόλαος | Άγιος Παντελεήμονας | Αέρηδες | Ακαδημία | Ακαδημία Πλάτωνος | Ακρόπολη | Αμπατζήδικα | Αμπελόκηποι | Αναφιώτικα | Αστεροσκοπείο | Βεΐκου | Βοτανικός | Γηροκομείο | Γκάζι | Γκύζη | Γούβα | Γουδή | Ελαιώνας | Ελληνορώσων | Εξάρχεια | Ερυθρός Σταυρός | Θησείο | Ιλίσια | Καλλιμάρμαρο | Κεραμεικός | Κολοκυνθού | Κολωνάκι | Κολωνός | Κουκάκι | Κουντουριώτικα | Κυπριάδου | Κυψέλη | Λυκαβηττός | Μακρυγιάννη | Μεταξουργείο | Μετς | Μοναστηράκι | Νέα Φιλοθέη | Νεάπολη | Νέος Κόσμος | Ομόνοια | Παγκράτι | Πατήσια | Πεδίον του Άρεως | Πεντάγωνο | Πετράλωνα | Πλάκα | Πολύγωνο | Προμπονάς | Προφ. Ηλίας | Ριζόκαστρο | Ριζούπολη | Ρουφ | Σεπόλια | Τρεις Γέφυρες | Χαυτεία | Ψυρή