Το Πεδίον του Άρεως είναι ένα από τα μεγαλύτερα δημόσια άλση της Αθήνας, γύρω από το οποίο υφίσταται και η ομώνυμη συνοικία της Αθήνας.

Άλσος

Πεδίον του Άρεως, Πεδίον του Άρεως, Πεδίον του Άρεως,

Το άλσος του Πεδίου του Άρεως σχεδιάστηκε το 1934 με σκοπό να τιμηθούν οι Ήρωες της Επανάστασης του 1821, γι΄ αυτό και είναι διακοσμημένο με τις μαρμάρινες προτομές των 21 ηρώων κατά μήκος της λεγόμενης οδού Αγωνιστών του 21.

Το άλσος αυτό έχει έκταση 277 στρεμμάτων (27,7 εκταρίων) μαζί με το λόφο Φινόπουλου. Βρίσκεται ΒΑ. της πλατείας Ομόνοιας από την οποία και απέχει 1 χλμ. Ολόκληρος ο χώρος του άλσους ανήκει στο Δημόσιο. Περικλείεται σήμερα, από Δ. προς Α. και Ν., από τις οδούς Μαυρομματαίων, Ευελπίδων, Πριγκηποννήσων και από τη λεωφόρο Αλεξάνδρας. Στην είσοδο του άλσους, στη συμβολή, βρίσκεται ο έφιππος ανδριάντας του στρατηλάτη Βασιλιά Κωνσταντίνου Α'. Στην πλευρά επί της λεωφόρου Αλεξάνδρας υπάρχει το μνημείο των πεσόντων Άγγλων, Αυστραλών και Νεοζηλανδών με το άγαλμα της Αθηνάς πάνω σε ψηλό βάθρο. Επίσης εντός του άλσους βρίσκονται και άλλα μνημεία όπως του Ιερού λόχου και άλλων επιφανών.

Το 1927 ο χώρος αυτός, που από την εποχή του Όθωνα ήταν ο κύριος τόπος αναψυχής των Αθηναίων, παραχωρήθηκε στην ιδρυθείσα τότε "Επιτροπή Δημοσίων Κήπων και Δενδροστοιχιών Αθηνών" με σκοπό τη μεταβολή του σε άλσος, όπως ο τότε Εθνικός κήπος. Η Επιτροπή όμως εκείνη με Πρόεδρο τον Π. Καλλιγά φρόντισε πρώτα να βελτιώσει τον κήπο του Θησείου, και τον Εθνικό κήπο, με συνέπεια, έξι χρόνια μετά, το 1933, με τους μικρούς πόρους που διέθετε απεφάσισε να κάνει την έναρξη εργασιών ανάπλασης και δενδροφύτευσης, με ανυπέρβλητα τότε αφενός διοικητικά εμπόδια, αφετέρου και μεγάλης έλλειψης χρημάτων, για τη συνέχιση του έργου. Έτσι με το υπ΄ αριθμ. 6171 νόμο του 1934 το "Ειδικό Ταμείο Μονίμων Οδοστρωμάτων Αθηνών" (νέος κυβερνητικός τότε φορέας) ανάλαβε να καταβάλει τα έξοδα. Κλήθηκε προς τούτο ο τότε διευθυντής του Υπουργείου Συγκοινωνιών Αν. Δημητρακόπουλος να συντάξει γενικό σχέδιο του άλσους. Λαμβάνοντας υπόψη τα ακολουθούμενα τότε σχέδια (ρυθμούς) των αγγλικών και γαλλικών αλσών, συνέταξε πράγματι το νέο σχέδιο που αποτελεί συνδυασμό ρυθμών εκείνων, όπου και ανέθεσε για την εκτέλεσή του στον Ν. Βοσυνιώτη. Μάλιστα είχε ληφθεί μέριμνα να μην εμποδίζεται από τα διάφορα κεντρικά σημεία του άλσους η θέα της Ακρόπολης (!), χωρίς να διασφαλίσουν όμως και το μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος ανοικοδόμησης των γύρω οικοπέδων.

Έτσι οι εργασίες δενδροφύτευσης και ανάπλασης άρχισαν πραγματικά το 1935 και συνεχίσθηκαν επί κυβερνήσεως Ι. Μεταξά μέχρι το 1940, όταν και κηρύχθηκε ο Β' Π.Π. Στη πενταετία εκείνη φυτεύτηκαν περίπου 46.000 δένδρα και θάμνοι. Κατά το σχέδιο, ακολουθήθηκε η δενδροφύτευση φυλλοβόλων δένδρων προκειμένου το καλοκαίρι να προσφέρουν πλούσια σκιά, τον δε χειμώνα να μην εμποδίζονται οι ακτίνες του ήλιου. Στη κεντρική πλατεία του άλσους τοποθετήθηκε συντριβάνι και γύρω φυτεύτηκαν ανάλογα μεσογειακά φυτά, έτσι ώστε να παρουσιάζουν δένδρα, θάμνοι και λουλούδια τους ωραιότερους και φυσικότερους συνδυασμούς χρωμάτων κατά τις διάφορες εποχές. Μετά την απελευθέρωση τον Οκτώβριο του 1944, εξασφαλίσθηκε η άρδευση του άλσους.

Στην νοτιοδυτική πλευρά του πάρκου προς την Κυψέλη, βρίσκονται οι εγκαταστάσεις της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού καθώς και οι αθλητικές εγκαταστάσεις του Πανελληνίου. Μέσα στο πάρκο υπάρχουν επίσης δύο ναοί, μια παιδική χαρά και το ανοιχτό αμφιθέατρο "Αλίκη", που χρησιμοποιείται ενίοτε για παραστάσεις, εκδηλώσεις ή συναυλίες. Επίσης στο χώρο αυτού βρίσκεται ένα από τα ιστορικότερα αναψυκτήρια της Αθήνας, το "Γκριν Παρκ".

Ανάπλαση

Από τον Απρίλιο του 2008 άρχισαν εργασίες για ριζική ανάπλαση του πάρκου, παρά τη δυσπιστία και τις αντιδράσεις των κατοίκων. Το έργο της ανάπλασης, υπό τις οδηγίες του αρχιτέκτονα Αλέξανδρου Τομπάζη, παραδόθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 2010. Το έργο της ανάπλασης καλύπτει περίπου 250 στρέμματα του πάρκου και στοίχισε 9.663.990 ευρώ με χρηματοδότηση από το Γ' ΚΠΣ και από εθνικούς πόρους.

Φυτεύτηκαν 1.200 δένδρα, 50.000 ανθόφυτα, 7.500 θάμνοι και 2.500 τριανταφυλλιές, ενώ προστέθηκαν 9 στρέμματα χλοοτάπητα και 8 στρέμματα με φυτά εδαφοκάλυψης. Ξηλώθηκαν 22.650 τμ ασφάλτου στις παλιές διαδρομές και στη θέση της μπήκε χώμα, ενώ τοποθετήθηκαν παράλληλα 8.800 τμ μαρμαροκυβόλιθοι και 3.800 τμ γρανιτοκυβόλιθοι. Το μεγαλύτερο μέρος του έργου που υλοποιήθηκε αφορά σε βασικά έργα υποδομής, όπως τα χιλιόμετρα υπόγειων δικτύων άρδευσης, αποχέτευσης, συλλογής ομβρίων υδάτων και ηλεκτροδότησης. Παράλληλα ενισχύθηκε και αναβαθμίστηκε ο φωτισμός του χώρου.

Η ανάπλαση βασίσθηκε στη λογική της διατήρησης της ιστορίας του πάρκου, καθώς περιλαμβάνονται σ' αυτό σημαντικά μνημεία και γλυπτά τα οποία όλα καθαρίστηκαν με βάση τις προδιαγραφές του Υπουργείου Πολιτισμού.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Άρθρο της Υπερνομαρχίας Αθηνών περί της αναπλάσεως
Άρθρο της Καθημερινής περί της αναπλάσεως
Ντάνου, Μανίνα (14 Φεβρουαρίου 2004). Crash test στα πάρκα της Aθήνας. Καθημερινή.
«Νέο πρόσωπο απέκτησε το Πεδίον του Άρεως στην Αθήνα». Ιστότοπος In.gr. Newsroom ΔΟΛ, με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ. 28 Δεκεμβρίου 2010.
Αττικό πράσινο