Άνω Πυρηναία

.

Γαλλία

Τα Άνω Πυρηναία (γαλλικά: Hautes-Pyrénées) είναι νομός της νοτιοδυτικής Γαλλίας, στη διοικητική περιοχή Οξιτανία. Πρωτεύουσα του νομού είναι η Ταρμπ. Η INSEE και το ταχυδρομείο του αποδίδουν τον κωδικό 65.

Στο νομό βρίσκεται η κοινότητα Λούρδη με το Ιερό της Παναγίας της Λούρδης, που είναι ένας από τους σημαντικότερους τόπους στον τομέα του προσκυνήματος και του θρησκευτικού τουρισμού.

Οι κάτοικοι του νομού ονομάζονται Ω-Πιρεάν [3] ή Μπιγκουρντάν, καθώς ο νομός αντιστοιχεί περίπου στην περιοχή της παλιάς κομητείας του Μπιγκόρ.
Γεωγραφική θέση
Χάρτης των Άνω Πυρηναίων
Θέση των Άνω Πυρηναίων στην Οξιτανία
Το όρος Βινιεμάλ

Ο νομός Άνω Πυρηναία αποτελεί τμήμα της διοικητικής περιοχής Οξιτανία και έχει έκταση 4.464 τετραγωνικά χιλιόμετρα.

Συνορεύει στα δυτικά με το νομό Ατλαντικά Πυρηναία (Νέα Ακουιτανία), στα ανατολικά με το νομό Ωτ-Γκαρόν, στα βόρεια με το νομό Ζερς και στο νότο με την ισπανική επαρχία Ουέσκα.

Πρωτεύουσα του νομού είναι η Ταρμπ, που βρίσκεται σε απόσταση 650 χιλιομέτρων κατ'ευθεία γραμμή νοτιοδυτικά του Παρισιού.[4]

Τρεις ξεχωριστές φυσικές περιοχές αποτελούν το έδαφος του νομού: το βουνό με τις κοιλάδες του, οι πλαγιές και οι πεδιάδες.

Το βουνό, δηλαδή τα Πυρηναία, καλύπτει, στο νότο, το ήμισυ της επικράτειας του νομού. Αποτελεί ένα φυσικό σύνορο μεταξύ Γαλλίας και Ισπανίας, επιτρέποντας μόνο μια οδική πρόσβαση στην Αραγωνία μέσω της σήραγγας Aragnouet-Bielsa. 35 από τις κορυφές του υπερβαίνουν τα 3.000 μέτρα. Το υψηλότερο σημείο του είναι η κορυφή του όρους Βινιεμάλ, στα 3.298 μέτρα.

Το υψόμετρο των Πυρηναίων εξασθενεί σταδιακά προς τα βόρεια και τα βουνά δίνουν τη θέση τους στους πρόποδες με λόφους χαμηλού υψομέτρου. Οριοθετείται στα ανατολικά από το μεγάλο οροπέδιο του Λανμεζάν (600 m), ένα πραγματικό υδραγωγείο του νομού, από όπου πηγάζουν πολλά ποτάμια των λεκανοπεδίων του Γαρούνα και Αντούρ (Ζερς, Μπαΐζ, Σαβ, Ζιμόν, Μιντού, Ντουζ).

Το βόρειο τμήμα του νομού αποτελείται κυρίως από επίπεδη καλλιεργήσιμη γη, όπου είναι συγκεντρωμένο το μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού.

Οι κυριότεροι ποταμοί του νομού είναι οι Γκαβ ντε Πω, Αντούρ, Νεστ και Πικ.

Τα Άνω Πυρηναία έχουν δύο μικρούς εδαφικούς θύλακες - κατάλοιπο του Μεσαίωνα - που βρίσκονται στο γειτονικό διαμέρισμα των Ατλαντικών Πυρηναίων.

Η ευρύτερη περιοχή της Ταρμπ είναι το οικονομικό και διοικητικό κέντρο του νομού, ενώ η Λούρδη, δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του νομού, αφιερώνεται σχεδόν αποκλειστικά στον θρησκευτικό προσκυνηματικό τουρισμό.
Ιστορία
Δείτε επίσης: Γασκώνη, Μπιγκόρ (φυσική περιοχή), και Οξιτανία

Ο νομός Άνω Πυρηναία είναι ένας από τους αρχικά 83 νομούς (σήμερα 101) που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης στις 4 Μαρτίου 1790. Έως το 2016 ανήκε στην περιοχή Μιντί-Πυρηναία, η οποία συνενώθηκε με το Λανγκεντόκ-Ρουσιγιόν και πλέον αποτελούν τη νέα διοικητική περιοχή Οξιτανία.

Ιστορικά, η περιοχή από την οποία συγκροτήθηκε ο νομός ήταν γνωστή ως Μπιγκόρ, μια περιοχή που κατά καιρούς ήταν ανεξάρτητη, αλλά αργότερα αποτέλεσε τμήμα της επαρχίας της Γασκώνης. Μεγάλα τμήματα της περιοχής παραχωρήθηκαν στους Άγγλους μετά τη Συνθήκη του Μπρετινί το 1360. Τον 16ο αιώνα, τα εδάφη του νομού αποτελούσαν μέρος των κτήσεων των Προτεσταντών μοναρχών της Ναβάρρας, που προσαρτήθηκαν στη Γαλλία από τον Ερρίκο τον Δ' το 1607.

Η Ταρμπ είναι γενέτειρα πόλη του στρατάρχη Φερντινάν Φος (1851-1929).
Διοικητική διαίρεση
Τα Άνω Πυρηναία και οι περιοχές που καταλάμβαναν το έδαφός του πριν την Επανάσταση.
Μπιγκόρ
Αρμανιάκ
Νεμπουζάν
Ριβιέρ-Βερντάν
Κομμάνζ
.

Ο νομός Άνω Πυρηναία αποτελείται από 3 διοικητικά διαμερίσματα, 17 καντόνια και 469 κοινότητες.

Αστικά κέντρα

Οικονομία

Στην αγροτική παραγωγή κυριαρχεί η καλλιέργεια αραβόσιτου, φασολιών και φρούτων.

Η βιομηχανική παραγωγή είναι ένας σημαντικός παράγοντας της τοπικής οικονομίας. Η βιομηχανική δραστηριότητα συγκεντρώνεται στην πεδιάδα της Ταρμπ, γύρω από τη Λουρντ, το Λανμεζάν και την Μπανιέρ-ντε-Μπιγκόρ.

Αυτή η βιομηχανική δραστηριότητα ενισχύεται από την παρουσία στην Ταρμπ πανεπιστημιακού κέντρου (6000 φοιτητές),[5] που προσφέρει στην περιοχή τεχνικούς, μηχανικούς και ερευνητές στους τομείς της αεροδιαστημικής, της μηχανολογίας, της βιομηχανικής μηχανικής, της παραγωγής, υλικών, ενέργειας, ηλεκτρονικών, αυτοματισμών κλπ. Τα ιδρύματα που προσφέρουν αυτό το εργατικό δυναμικό περιλαμβάνουν: την Εθνική Πολυτεχνική Σχολή της Τάρμπ,[6] το Τεχνολογικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ταρμπ, παράρτημα του πανεπιστημίου της Τουλούζης [7] και ερευνητικά εργαστήρια.

Σημαντική οικονομική δραστηριότητα για το νομό είναι επίσης και ο τουρισμός.
Τουρισμός
Προσκύνημα στη Λούρδη
Καταρράκτης στα όρη Γκαβαρνί

Η Λούρδη υποδέχεται κάθε χρόνο 6 εκατομμύρια προσκυνητές και επισκέπτες από όλο τον κόσμο,[8] συμπεριλαμβανομένων περίπου 60.000 ασθενών και αναπήρων. Είναι το δεύτερο πιο δημοφιλές καθολικό θέρετρο προσκυνήματος στην Ευρώπη.[9]

Το Εθνικό Πάρκο Δυτικών Πυρηναίων καλύπτει μια σημαντική περιοχή και περιλαμβάνει γνωστά αξιοθέατα όπως την αμφιθεατρική κοιλάδα του Γκαβαρνί και τη Γέφυρα της Ισπανίας. Ολόκληρη η περιοχή είναι ένας αγαπημένος προορισμός για πεζοπόρους και λάτρεις του βουνού.

Η περιοχή ήταν γνωστή ίσως από την Αρχαιότητα για τις θερμές πηγές της και πολλές κωμοπόλεις χτίστηκαν γύρω από αυτές, όπως οι Κωτερέ, Λυζ-Σαιν-Σωβέρ και Μπανιέρ-ντε-Μπιγκόρ.

Στην κοινότητα Αρζελές-Γκαζόστ υπάρχει ένα πάρκο άγριων ζώων, με ζώα που ζουν στο φυσικό τους περιβάλλον, και ένα Μουσείο Φυσικής Ιστορίας.

Μια αξιοσημείωτη λίμνη στην περιοχή είναι η Λακ Μπλε ντ'Ιλεού (Lac Bleu d'Ilhéou) σε ύψος 1976 μέτρων, νοτιοδυτικά του Κωτερέ.

Υπάρχουν πολλά δημοφιλή χιονοδρομικά κέντρα, όπως το Γκαβαρνί, το Λυζ-Αρντιντάν, το Κωτερέ κ.α.

Η περιοχή είναι ένα σχεδόν μόνιμο πέρασμα στη διαδρομή του ποδηλατικού γύρου της Γαλλίας (Tour de France), με σημαντικά δύσκολα περάσματα όπως το Τουρμαλέ, το Ωμπίσκ και το Σουλόρ.

Ένα φεστιβάλ τζαζ πραγματοποιείται κάθε χρόνο στην κοινότητα Λυζ-Σαιν-Σωβέρ: Jazz à Luz.[10] Στην Ταρμπ γίνεται το ετήσιο φεστιβάλ αλόγων Equestria,[11] και ένα φεστιβάλ τάγκο, Tarbes en Tango.[12]
Παραπομπές

(Γαλλικά) «Le préfet Brice Blondel déjà dans le bain». 11 Δεκεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2019.
«Populations légales 2022» (Γαλλικά) Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής και Οικονομικών Μελετών. 19 Δεκεμβρίου 2024.
. «habitants.fr/hautes-pyrenees-65».
. «distance.to/Paris/Tarbes».
. «Centre Universitaire Tarbes-Pyrénées». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιουλίου 2017.
. «formation-ingenieur-sous-statut-etudiant.html». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιουνίου 2019.
. «Institut Universitaire de Technologie» (PDF).
. «ladepeche.fr».
Μετά το Βατικανό.
. «jazzaluz.com/».
. «festivalequestria.com». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουνίου 2019.
. «tarbes-tourisme.fr/tarbes_en_tango». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιουνίου 2019.

Νομοί της Γαλλίας

01 Αιν 02 Αιν 03 Αλλιέ 04 Αλπ-ντε-Ωτ-Προβάνς 05 Ωτ-Αλπ 06 Αλπ-Μαριτίμ 07 Αρντές 08 Αρδέννες 09 Αριέζ 10 Ωμπ 11 Ωντ 12 Αβερόν 13 Μπους-ντυ-Ρον 14 Καλβαντός 15 Καντάλ 16 Σαράντ 17 Σαράντ-Μαριτίμ 18 Σερ 19 Κορέζ 2A Νότια Κορσική 2B Άνω Κορσική 21 Κοτ-ντ'Ορ 22 Κοτ-ντ'Αρμόρ 23 Κρεζ 24 Δορδόνη 25 Ντου 26 Ντρομ 27 Ερ 28 Ερ-ε-Λουάρ 29 Φινιστέρ 30 Γκαρ 31 Ωτ-Γκαρόν 32 Ζερς 33 Ζιρόντ 34 Ερώ 35 Ιλ-ε-Βιλαίν 36 Εντρ 37 Εντρ-ε-Λουάρ 38 Ιζέρ 39 Ζυρά 40 Λαντ 41 Λουάρ-ε-Σερ 42 Λουάρ 43 Ωτ-Λουάρ 44 Λουάρ-Ατλαντίκ 45 Λουαρέ 46 Λοτ 47 Λοτ-ε-Γκαρόν 48 Λοζέρ 49 Μαιν-ε-Λουάρ 50 Μανς 51 Μαρν 52 Ωτ-Μαρν 53 Μαγιέν 54 Μερτ-ε-Μοζέλ 55 Μεζ 56 Μορμπιάν 57 Μοζέλ 58 Νιέβρ 59 Νορ 60 Ουάζ 61 Ορν 62 Πα-ντε-Καλαί 63 Πουί-ντε-Ντομ 64 Ατλαντικά Πυρηναία 65 Άνω Πυρηναία 66 Ανατολικά Πυρηναία 67 Κάτω Ρήνος 68 Άνω Ρήνος 69 Ρον 70 Ωτ-Σον 71 Σον-ε-Λουάρ 72 Σαρτ 73 Σαβοΐα 74 Άνω Σαβοΐα 75 Παρίσι 76 Σεν-Μαριτίμ 77 Σεν-ε-Μαρν 78 Ιβλίν 79 Ντε-Σεβρ 80 Σομ 81 Ταρν 82 Ταρν-ε-Γκαρόν 83 Βαρ 84 Βωκλύζ 85 Βαντέ 86 Βιέν 87 Ωτ-Βιέν 88 Βοζ 89 Ιόν 90 Έδαφος του Μπελφόρ 91 Εσόν 92 Ω-ντε-Σεν 93 Σεν-Σαιν-Ντενί 94 Βαλ-ντε-Μαρν 95 Βαλ-ντ'Ουάζ

Υπερπόντιοι νομοί
971 Γουαδελούπη
972 Μαρτινίκα
973 Γαλλική Γουιάνα
974 Ρεϋνιόν
976 Μαγιότ

Εγκυκλοπαίδεια Γαλλίας

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License