.

Γαλλία

Το Φινιστέρ (γαλλικά: Finistère‎‎, βρετονικά: Penn-ar-Bed‎‎) είναι νομός της βορειοδυτικής Γαλλίας, που βρίσκεται στη Βρετάνη. Πρωτεύουσα του νομού είναι το Καμπέρ.

Το INSEE και το ταχυδρομείο του αποδίδουν τον κωδικό 29. Το όνομα του Φινιστέρ στα βρετονικά είναι Penn-ar-Bed.

Ο νομός έλαβε το όνομά του από τη γεωγραφική του θέση (Finis Terrae (λατινικά)=finistère (γαλλικά)= τέλος της γης).[3]

Οι κάτοικοι του νομού ονομάζονται Φινιστεριάν.[4]
Γεωγραφικά στοιχεία
Χάρτης του νομού Φινιστέρ
Θέση του νομού Φινιστέρ στη Βρετάνη

Ο νομός Φινιστέρ βρίσκεται στο δυτικό άκρο της Βρετάνης. Βρέχεται στα βόρεια, δυτικά και νότια από τη Μάγχη, την Κελτική Θάλασσα (στις ακτές της Φινιστέρ θάλασσα Ιρουάζ) και τον Ατλαντικό Ωκεανό. Στα ανατολικά συνορεύει με τους νομούς Κοτ-ντ'Αρμόρ και Μορμπιάν.

Πρωτεύουσα του νομού είναι το Καμπέρ, το μεγαλύτερο όμως πληθυσμιακό κέντρο είναι η Βρέστη, μεγάλη ναυτική βάση και λιμάνι. Άλλες σημαντικές πόλεις είναι το Κονκαρνώ, το Μορλαί, το Καραί, το Καμπερλέ και το Ντουαρνενέ.

Είναι ο δυτικότερος νομός και επίσης ο «πιο παράκτιος» στη μητροπολιτική Γαλλία, καθώς από τις 279 κοινότητες, οι 118 βρίσκονται στην ακτή. Η συνολική ακτογραμμή, μήκους περίπου 1.250 χιλιομέτρων, αντιπροσωπεύει σχεδόν το ένα τέταρτο της ακτογραμμής της Βρετάνης.

Η θαλάσσια περιοχή στις ακτές του Φινιστέρ ονομάζεται Θάλασσα Ιρουάζ. Περιλαμβάνει πολλά νησιά και νησίδες, συμπεριλαμβανομένων: το νησί Ουεσάν και το αρχιπέλαγος Μολέν, το νησί Ιλ ντε Μπα, το νησί Ιλ ντε Σεν στα ανοιχτά του ακρωτηρίου Πουάντ ντυ Ρα και το αρχιπέλαγος Γκλενάν στα νότια.

Το ανάγλυφο του Φινιστέρ παρουσιάζει χαμηλό υψόμετρο, τα βουνά δεν υπερβαίνουν ποτέ τα 400 μέτρα. Νότια του λεκανοπεδίου του Σατωλέν βρίσκονται τα όρη Αρέ (385 μέτρα) και νότια, τα Μαύρα όρη (318 μέτρα). Επίσης στα δυτικά υψώνονται το Μενέζ-Ομ (330 μέτρα) και το βουνό Λοκρονάν (284 μέτρα).

Ο νομός αποστραγγίζεται από πολλά παράκτια ποτάμια που τροφοδοτούν ένα πυκνό δίκτυο μικρών ποταμών και ρευμάτων. Ο σημαντικότερος ποταμός είναι ο Ωλν, που αποστραγγίζει μια μεγάλη κεντρική περιοχή του νομού που περιβάλλεται από τα βουνά Αρέ προς τα βόρεια και τα Μαύρα όρη προς τα νότια, σχηματίζοντας το λεκανοπέδιο του Σατωλέν. Στα νότια ρέουν οι ποταμοί Ελέ, Αβόν, Μπελόν, Οντέ κ.α. Στον βορρά οι Ελόρν, Αμπέρ-Μπενουά, Πενζέ και Ντουρόν. Αυτοί οι ποταμοί, αν και μέτριου μεγέθους, έχουν σκάψει βαθιές κοιλάδες, οι οποίες κατακλύσθηκαν από τη θάλασσα μετά τη θαλάσσια διείσδυση που συνέβη στο τέλος του Πλειστόκαινου, και σχηματίζουν γραφικές θαλάσσιες κοιλάδες με πολλές διακλαδώσεις και μεγάλη διείσδυση στο εσωτερικό, τα ονομαζόμενα ρία -στην περιοχή ονομάζονται aber-, που αποτελούν αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό του τοπίου.
Ιστορία

Τα εδάφη του Φινιστέρ είχαν ήδη κατοικηθεί στη Νεολιθική εποχή, όπως αποδεικνύεται από την παρουσία πολλών μεγαλίθων και μενίρ.

Στην αρχαιότητα, η περιοχή κατοικήθηκε από τη γαλατική φυλή των Οσίσμιων (Κέλτες). Μετά τη ρωμαϊκή κατάκτηση, το έδαφος ανήκε στην επαρχία Λουγδουνική Γαλατία. Η πρωτεύουσα των Οσίσμιων ήταν το Βόργκιουμ - σημερινό Καραί. Κατά το τέλος του 3ου αιώνα χτίστηκε στη Βρέστη ένα κάστρο για την προστασία από τους πειρατές, Σκωτσέζους, Σάξονες και Φρίσιους. Έναν αιώνα αργότερα, η περιοχή αποτέλεσε τμήμα του συστήματος άμυνας και ελέγχου της Μάγχης, που συστάθηκε από την αυτοκρατορική κυβέρνηση, το Tractus Armoricanus Nervicanus.

Μεταξύ του 4ου και του 7ου αιώνα, στην Αρμορική έφθασαν αρκετά μεταναστευτικά κύματα Βρετόνων που μετανάστευσαν στην περιοχή από τη νοτιοδυτική Μεγάλη Βρετανία, ιδιαίτερα την Κορνουάλη και το Ντέβον, κυρίως κατά την αγγλοσαξωνική εισβολή στη Βρετανία.

Τα εδάφη των Οσίσμιων παραχωρήθηκαν στους Βρετόνους, από τον Αυτοκράτορα Μάξιμο, στο τέλος του 4ου αιώνα. Μαζί με τα όμορα εδάφη των Κοριοσολιτών, αποτέλεσε τη Λεταβία και σύντομα η περιοχή ονομάστηκε Νέα Βρετανία ή Μικρή Βρετανία. Αυτό το λίκνο της ηπειρωτικής Βρετανίας χωρίστηκε σε δύο βασίλεια, την Κορνουάιγ και την Ντουμνόνια, που είχαν τα αντίστοιχα στο νησί τους, την Αγγλία. Οι ηγεμόνες αυτών των διπλών βασιλείων από τη μία πλευρά στην άλλη του καναλιού πιθανότατα ανήκαν στην ίδια δυναστεία. Το Μπροερέκ (ο σημερινός νομός Μορμπιάν) αποσπάστηκε από την Κορνουάιγ και το Λεόν αποσπάστηκε από το βασίλειο της Ντουμνόνια.

Το βασίλειο της Κορνουάιγ έγινε κομητεία υπό την επιρροή των Φράγκων πριν ενσωματωθεί στην επικράτεια του Δουκάτου της Βρετάνης, όταν οι κόμητες της Κορνουάλης κατέλαβαν τον δουκικό θρόνο το 1066.

Το Λεόν παρέμεινε υπό την εξουσία του υποκομήτων του, αν και αμαυρώθηκε από τον δούκα Πέτρο Α΄ της Βρετάνης και τον Ιωάννη τον Ερυθρό που συμμάχησαν με τους Άγγλους.
Χάρτης του 1852
Οι παλιές επαρχίες της Βρετάνης

Ο νομός δημιουργήθηκε στη Γαλλική Επανάσταση, στις 4 Μαρτίου 1790 σύμφωνα με τον νόμο της 22ας Δεκεμβρίου 1789. Συγκροτήθηκε από το δυτικότερο τμήμα της ιστορικής επαρχίας της Βρετάνης. Περιλαμβάνει τη δυτική Κορνουάιγ, το σύνολο του Λεόν και το δυτικό τρίτο του Τρεγκόρ και ένα μικρό τμήμα του Μπροερέκ.

Επιπλέον, ο νομός επεκτάθηκε το 1857 σε βάρος του γειτονικού νομού Μορμπιάν, προσαρτώντας την κοινότητα της Λοκυνολέ. Αυτή ήταν η μόνη εδαφική μεταβολή του νομού μετά τη δημιουργία του, αν και άλλες κοινότητες διεκδίκησαν, χωρίς αποτέλεσμα, την υπαγωγή τους στον νομό, για λόγους γεωγραφικούς, γλωσσικούς και ιστορικούς.

Το πραξικόπημα του Δεκεμβρίου 1851 του Ναπολέοντα Γ' υποστηρίχτηκε ευρέως στον νομό Φινιστέρ, στην πλειοψηφία του νομός καθολικός, συντηρητικός και μοναρχικός, και ήταν ένας από τους τέσσερις νομούς όπου δεν έγιναν συλλήψεις αντιφρονούντων.[5]
Οικονομία

Η αλιεία, γεωργία, η μεταποίηση τροφίμων και οι διάφορες συναφείς βιομηχανίες αλλά και τα μικρά ναυπηγεία, μηχανουργεία, χυτήρια και βιομηχανίες γεωργικών μηχανημάτων κατέχουν σημαντική θέση στην οικονομία του νομού Φινιστέρ. Επίσης, σημαντική οικονομική δραστηριότητα προσφέρει στον νομό ο τουρισμός.

Η στρατιωτική παρουσία στον νομό (πυρηνική υποβρύχια βάση Île Longue και βάση Naval Air της Lanvéoc-Poulmic), καθώς και οι στρατιωτικές βιομηχανίες, όπως η έδρα της DCNS στη Βρέστη, απασχολούν σημαντικό αριθμό πληθυσμών του νομού.

Το λιμάνι του Ροσκό συνδέει τη Βρετάνη με πλοίο με την Ιρλανδία και τη Μεγάλη Βρετανία.
Διοικητική διαίρεση
Τα διαμερίσματα του νομού Φινιστέρ

Ο νομός Φινιστέρ αποτελείται από 4 διοικητικά διαμερίσματα, 27 καντόνια και 279 κοινότητες.

Διαμέρισμα	Καντόνι	Κοινότητες	Πληθυσμός Απογραφή 2016	Έκταση χλμ²	Πυκνότητα Κατ./χλμ²	Κωδ. INSEE
Βρέστη	12	79	374.276	1.396,14	268	291
Σατωλέν	6	57	82.403	1.756,50	47	292
Μορλαί	4	59	128.830	1.327,85	97	293
Καμπέρ	10	84	322.740	2.250,19	143	294
Σύνολο νομού	27	279	908.249	6.730,68	135	29

Πόλεις
Μεσαιωνικό σπίτι στο Μορλαί

Οι μεγαλύτερες πόλεις του νομού Φινιστέρ είναι:

Πόλη	Πληθυσμός (2016)	Διαμέρισμα
Βρέστη	139.342	Βρέστη
Καμπέρ	63.405	Καμπέρ
Κονκαρνώ	19.046	Καμπέρ
Λαντερνώ	15.836	Βρέστη
Μορλαί	14.721	Μορλαί
Γκιπαβά	14.466	Βρέστη
Ντουαρνενέ	14.063	Καμπέρ
Πλουγκαστέλ-Νταουλά	13.349	Βρέστη
Πλουζανέ	12.763	Βρέστη
Καμπερλέ	12.034	Καμπέρ

Δημογραφία
Παραδοσιακές βρετονικές στολές

Ο νομός Φινιστέρ είχε ήδη κατοικηθεί από τη Νεολιθική εποχή, όπως αποδεικνύεται από την παρουσία πολλών μεγαλίθων, ντολμέν και μενίρ. Μεταξύ του 4ου και του 7ου αιώνα υπήρξαν αρκετά μεταναστευτικά κύματα Βρετόνων στην Αρμορική ως αποτέλεσμα της παρακμής της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας αλλά και των εισβολών των Σαξόνων και των Άγγλων. Οι εισβολείς αναμείχθηκαν με τους τοπικούς πληθυσμούς που υπήρχαν στην περιοχή. Στη συνέχεια, ο πληθυσμός του Φινιστέρ παρέμεινε απομονωμένος από άλλους πληθυσμούς εξαιτίας της γλωσσικής του ιδιαιτερότητας και της θέσης της περιοχής στην άκρη της χερσονήσου. Ο εκγαλλισμός του πληθυσμού και το άνοιγμα της χερσονήσου με τα σύγχρονα μεταφορικά μέσα συνέβαλαν στη διευκόλυνση της εθνοτικής ανάμειξης με τους κατοίκους άλλων περιοχών.

Πολλοί κάτοικοι του Φινιστέρ αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν για να βρουν δουλειά από τη δεκαετία του 1850. Οι περιοχές του Παρισιού και οι μεγάλες πόλεις Ρεν και Νάντη καθώς και τα λιμάνια της Χάβρης και Τουλόν ήταν οι συνηθισμένοι προορισμοί. Σήμερα, αρκετοί τείνουν να θέλουν να επιστρέψουν ολοένα και πιο συχνά στον τόπο καταγωγής τους.

Το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού ζει σε πόλεις. Το ποσοστό αστικοποίησης του πληθυσμού φθάνει το 73%. Η Βρέστη έχει περίπου 200.000 κατοίκους για την ευρύτερη περιοχή της και το Καμπέρ περίπου 80.000 κατοίκους. Ο πληθυσμός συγκεντρώνεται σε περιοχές κοντά στην ακτή, ενώ η ενδοχώρα (οι περιοχές του Αρέ και του Μαύρου Όρους είναι σε μεγάλο βαθμό αραιοκατοικημένες και ο πληθυσμός μειώθηκε απότομα κατά το πρώτο μισό του 20ού αιώνα. Ο νομός, με 908.249 κατοίκους το 2016 είναι ένας από τα πιο πυκνοκατοικημένους της Γαλλίας και κατατάσσεται στην 24η θέση για τον αριθμό των κατοίκων.
Γλώσσα
Δίγλωσση πινακίδα στον νομό Φινιστέρ

Στον νομό, εκτός των γαλλικών που είναι η κύρια γλώσσα των κατοίκων, ομιλούνται τα βρετονικά και διάλεκτοι της βρετονικής γλώσσας ανά περιοχή.

Ο νομός Φινιστέρ (στα βρετονικά: Penn-ar-Bed, που σημαίνει «τέλος του κόσμου») είναι ο νομός της Βρετάνης όπου ομιλούνται περισσότερο τα βρετονικά. Έρευνα της INSEE του 1999 για τη Μελέτη της οικογενειακής ιστορίας[6] έδειξε ότι υπάρχουν περισσότεροι από 132.000 ομιλούντες βρετονικά πάνω από 18 ετών μόνο σ'αυτό τον νομό.

Επιπλέον, ο αριθμός των δίγλωσσων σχολείων ανέρχονταν στα 4.333 στις αρχές του ακαδημαϊκού έτους 2005. Πολλοί μαθητές παρακολουθούν μαθήματα βρετονικών στα δημοτικά σχολεία (περισσότερα από 7.600 το 2002/2003) ή οι μαθητές λυκείου (πάνω από 1.800 το 2002/2003).

Στο διαμέρισμα χρησιμοποιούνται δίγλωσσες οδικές πινακίδες.
Αξιοθέατα

Στον νομό Φινιστέρ υπάρχει αφθονία ιστορικών μνημείων: προϊστορικά μενίρ, ρωμαϊκά κτίρια, γοτθικές εκκλησίες, μεσαιωνικά κάστρα, παλιά δρομάκια, αρχοντικά κλπ. Επίσης, είναι εντυπωσιακός ο αριθμός θρησκευτικών οικοδομημάτων: ορεινά παρεκκλήσια σε προστατευόμενα δάση, μοναστήρια και εκκλησίες.

Αξιοσημείωτος είναι επίσης ο μεγάλος αριθμός φάρων που φυλάσσουν τη Θάλασσα Ιρουάζ, τα σύνορα μεταξύ του Ατλαντικού Ωκεανού και της Μάγχης.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Η επίσημη σελίδα του νομού Φινιστέρ (Γαλλικά)
Φινιστέρ-Τουρισμός (Γαλλικά), (Αγγλικά), (Γερμανικά)

Παραπομπές

(Γαλλικά) «Compte-rendu du Conseil des ministres du lundi 22 août 2016». elysee.fr. 22 Αυγούστου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 22 Αυγούστου 2016.
«Populations légales 2022» (Γαλλικά) Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής και Οικονομικών Μελετών. 19 Δεκεμβρίου 2024.
Pierre-Éric Fageol, Olivier Roux, Dictionnaire thématique d'histoire et de géographie du professeur des écoles, Paris : Seli Arslan, 2007.
. «habitants.fr/finistere-29».
Jacques Olivier Boudon, Les Bonaparte : regards sur la France impériale. La Documentation photographique, dossier 8073, janvier-février 2010, p. 11 (carte de Gilles Pécout)
Alexandra Filhon, Cécile Lefèvre, François Héran, Étude de l'histoire familiale, INED, 2005

Νομοί της Γαλλίας

01 Αιν 02 Αιν 03 Αλλιέ 04 Αλπ-ντε-Ωτ-Προβάνς 05 Ωτ-Αλπ 06 Αλπ-Μαριτίμ 07 Αρντές 08 Αρδέννες 09 Αριέζ 10 Ωμπ 11 Ωντ 12 Αβερόν 13 Μπους-ντυ-Ρον 14 Καλβαντός 15 Καντάλ 16 Σαράντ 17 Σαράντ-Μαριτίμ 18 Σερ 19 Κορέζ 2A Νότια Κορσική 2B Άνω Κορσική 21 Κοτ-ντ'Ορ 22 Κοτ-ντ'Αρμόρ 23 Κρεζ 24 Δορδόνη 25 Ντου 26 Ντρομ 27 Ερ 28 Ερ-ε-Λουάρ 29 Φινιστέρ 30 Γκαρ 31 Ωτ-Γκαρόν 32 Ζερς 33 Ζιρόντ 34 Ερώ 35 Ιλ-ε-Βιλαίν 36 Εντρ 37 Εντρ-ε-Λουάρ 38 Ιζέρ 39 Ζυρά 40 Λαντ 41 Λουάρ-ε-Σερ 42 Λουάρ 43 Ωτ-Λουάρ 44 Λουάρ-Ατλαντίκ 45 Λουαρέ 46 Λοτ 47 Λοτ-ε-Γκαρόν 48 Λοζέρ 49 Μαιν-ε-Λουάρ 50 Μανς 51 Μαρν 52 Ωτ-Μαρν 53 Μαγιέν 54 Μερτ-ε-Μοζέλ 55 Μεζ 56 Μορμπιάν 57 Μοζέλ 58 Νιέβρ 59 Νορ 60 Ουάζ 61 Ορν 62 Πα-ντε-Καλαί 63 Πουί-ντε-Ντομ 64 Ατλαντικά Πυρηναία 65 Άνω Πυρηναία 66 Ανατολικά Πυρηναία 67 Κάτω Ρήνος 68 Άνω Ρήνος 69 Ρον 70 Ωτ-Σον 71 Σον-ε-Λουάρ 72 Σαρτ 73 Σαβοΐα 74 Άνω Σαβοΐα 75 Παρίσι 76 Σεν-Μαριτίμ 77 Σεν-ε-Μαρν 78 Ιβλίν 79 Ντε-Σεβρ 80 Σομ 81 Ταρν 82 Ταρν-ε-Γκαρόν 83 Βαρ 84 Βωκλύζ 85 Βαντέ 86 Βιέν 87 Ωτ-Βιέν 88 Βοζ 89 Ιόν 90 Έδαφος του Μπελφόρ 91 Εσόν 92 Ω-ντε-Σεν 93 Σεν-Σαιν-Ντενί 94 Βαλ-ντε-Μαρν 95 Βαλ-ντ'Ουάζ

Υπερπόντιοι νομοί
971 Γουαδελούπη
972 Μαρτινίκα
973 Γαλλική Γουιάνα
974 Ρεϋνιόν
976 Μαγιότ

Χώρες της Ευρώπης

Κυρίαρχα κράτη

Εξαρτημένα εδάφη

Δανία	Νήσοι Φερόες
Ηνωμένο Βασίλειο	Ακρωτήρι και Δεκέλεια \| Γιβραλτάρ \| Γκέρνσεϊ \| Νήσος του Μαν \| Τζέρσεϊ
Νορβηγία	Σβάλμπαρντ \| Γιαν Μάγεν
Φινλανδία	Ώλαντ \|

Μερικώς αναγνωρισμένα κράτη

Κόσοβο

1. Διηπειρωτικές χώρες με επικράτεια στην Ευρώπη και στην Ασία. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Κράτη που περιλαμβάνουν υπερπόντια εδάφη και σε άλλες ηπείρους με τη μητροπολιτική περιοχή να βρίσκεται στην Ευρώπη.

Εγκυκλοπαίδεια Γαλλίας

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License