.
Ο Kρούμος (βουλγαρικά: Крум), συχνά αναφερόμενος ως Κρούμος ο φοβερός (βουλγαρικά: Крум Страшни) ήταν Χαν της Βουλγαρίας (μεταξύ 796 και 803 - 814). Επί της βασιλείας του η βουλγαρική επικράτεια διπλασιάστηκε σε έκταση, εκτεινόμενη από τον μέσο Δούναβη μέχρι τον Δνείπερο και από την Αδριανούπολη μέχρι τα Ορη Τάτρα. Η ικανή και ενεργητική διακυβέρνησή του έφερε νόμο και τάξη στη Βουλγαρία και ανέπτυξε τα βασικά στοιχεία της κρατικής οργάνωσης.[3][4]
Βιογραφία
Προέλευση
Ο Κρούμος ήταν Βούλγαρος αρχηγός από την Παννονία. Η καταγωγή του και τα περί την ανάρρησή του στον θρόνο είναι άγνωστα. Εικάζεται ότι μπορεί να ήταν απόγονος του παλιού βουλγαρικού βασιλικού οίκου του Χουβράτη.[5] Το όνομα Κρούμος είναι τουρκικής προέλευσης και σημαίνει «κυβερνήτης πρίγκιπας» (από το kurum «κυβέρνηση, ηγεσία, διοίκηση»).[6][7]
Καθιέρωση νέων συνόρων
Γύρω στο 805 ο Κρούμος νίκησε το Χαγανάτο των Αβάρων, καταστρέφοντας τα υπολείμματά τους και αποκαθιστώντας τη βουλγαρική εξουσία στο Ονγκάλ, το παραδοσιακό βουλγαρικό όνομα για την περιοχή βόρεια του Δούναβη κατά μήκος των Καρπαθίων, που καλύπτει την Τρανσυλβανία και κατά μήκος του Δούναβη στην ανατολική Παννονία. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία συνόρων μεταξύ της Φραγκικής Αυτοκρατορίας και της Βουλγαρίας, γεγονός που θα είχε σημαντικές επιπτώσεις στην πολιτική των διαδόχων του Κρούμου.
Σύγκρουση με τον Νικηφόρο Α΄
Ο Κρούμος γιορτάζει με τους ευγενείς ενώ ένας υπηρέτης (δεξιά) φέρνει το κρανίο του Νικηφόρου Α', διαμορφωμένο σε κούπα, γεμάτο κρασί.
Ο Κρούμος ξεκίνησε μια πολιτική εδαφικής επέκτασης. Το 807 οι Βουλγαρικές δυνάμεις νίκησαν τον βυζαντινό στρατό στην κοιλάδα του Στρυμόνα. Το 809 οολιόρκησε και υποχρέωσε σε παράδοση τη Σαρδική σφάζοντας τη φρουρά της, 6.000 ανδρών, παρά την εγγύησή του για το αντίθετο. Αυτή η νίκη προκάλεσε τον Βυζαντινό Αυτοκράτορα Νικηφόρο Α' να εγκαταστήσει πληθυσμούς από τη Μικρά Ασία κατά μήκος των συνόρων για να τα προστατεύσει και να προσπαθήσει να ανακαταλάβει και να ενισχύσει τη Σαρδική, αλλά αυτή η επιχείρηση απέτυχε.
Στις αρχές του 811 ο Νικηφόρος Α' , συγκεντώνοντας θεματικό και τακτικό στρατό, εξαπέλυσε μια τεράστια εκστρατεία κατά της Βουλγαρίας, προχωρώντας προς τις Μαρκελλές (κοντά στο σημερινό Καρνομπάτ). Εκεί ο Κρούμος προσπάθησε να διαπραγματευτεί στις 11 Ιουλίου 811, αλλά ο Νικηφόρος ήταν αποφασισμένος να συνεχίσει την εκστρατεία του. Ο στρατός του απέφυγε με κάποιο τρόπο τις βουλγαρικές ενέδρες στον Αίμο και συνέχισε προς τη Μοισία. Κατάφερε να καταλάβει την Πλίσκα στις 20 Ιουλίου, καθώς μόνο ένας μικρός, βιαστικά συγκροτημένος στρατός βρισκόταν στον δρόμο του. Εκεί ο Νικηφόρος απέκτησε πρόσβαση στους θησαυρούς των Βουλγάρων ενώ έβαλε φωτιά στην πόλη και έστρεψε τον στρατό του κατά του πληθυσμού. Μια νέα διπλωματική πρωτοβουλία του Kρούμου απορρίφθηκε κι αυτή.
Το χρονικό του πατριάρχη των Σύρων Ιακωβιτών του 12ου αιώνα, Μιχαήλ του Σύρου, περιγράφει ότι «Ο Νικηφόρος, αυτοκράτορας της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, εισέβαλε στη χώρα των Βουλγάρων, νίκησε και σκότωσε πολλούς από αυτούς. Έφτασε στην πρωτεύουσά τους, την κατέλαβε και την ερήμωσε. Η αγριότητα του έφτασε στο σημείο να διατάξει να φέρουν τα μικρά παιδιά τους, τα έδεσε στη γη και τα συνέτριψε με μυλόπετρες».
Μάχη της Πλίσκας (811).
Ενώ ο Νικηφόρος Α΄ και ο στρατός του λεηλατούσαν τη βουλγαρική πρωτεύουσα, ο Κρούμος κινητοποίησε όσο το δυνατόν περισσότερους στρατιώτες, δίνοντας όπλα ακόμη και σε αγρότες και γυναίκες. Ο στρατός αυτός συγκεντρώθηκε στα ορεινά περάσματα για να αναχαιτίσει τους Βυζαντινούς καθώς επέστρεφαν στην Κωνσταντινούπολη. Τα ξημερώματα της 26ης Ιουλίου οι Βούλγαροι κατάφεραν να παγιδεύσουν τον Νικηφόρο που υποχωρούσε από το πέρασμα της Βάρμπιτσα. Ο βυζαντινός στρατός εξοντώθηκε στη μάχη που ακολούθησε (Μάχη της Πλίσκας) και ο Νικηφόρος σκοτώθηκε, ενώ ο γιός του Σταυράκιος μεταφέρθηκε σε ασφάλεια από τον αυτοκρατορικό σωματοφύλακα, αφού δέχθηκε σοβαρό τραύμα στο λαιμό. Λέγεται ότι, στη συνέχεια, ο Κρούμος επένδυσε το κρανίο του αυτοκράτορα με ασήμι και το χρησιμοποιούσε ως κούπα.
Σύγκρουση με τον Μιχαήλ Α’ Ραγκαβέ
Ο Σταυράκιος αναγκάστηκε να παραιτηθεί μετά από μια σύντομη βασιλεία (πέθανε από την πληγή του το 812) και τον διαδέχθηκε ο γαμπρός του, Μιχαήλ Α' Ραγκαβές. Το 812 ο Κρούμος εισέβαλε στη Βυζαντινή Θράκη, καταλαμβάνοντας το Ντέμπελτ και τρομοκρατώντας τον πληθυσμό των γειτονικών φρουρίων, που κατέφυγαν στην Κωνσταντινούπολη. Από αυτή τη θέση ισχύος πρόσφερε επιστροφή στη συνθήκη ειρήνης του 716. Μη διατεθειμένος να συμβιβαστεί από θέση αδυναμίας ο νέος Αυτοκράτορας Μιχαήλ Α' απέρριψε την πρόταση, δήθεν αντίθετος στον όρο της ανταλλαγής των αυτομολησάντων. Για να ασκήσει μεγαλύτερη πίεση στον Αυτοκράτορα ο Κρούμος πολιόρκησε και κατέλαβε τη Μεσημβρία (Νεσέμπαρ) το φθινόπωρο του 812.
Μάχη της Βερσινικίας (813).
Το Φεβρουάριο του 813 οι Βούλγαροι επιτέθηκαν στη Θράκη αλλά απωθήθηκαν από τις δυνάμεις του Αυτοκράτορα. Ενθαρρυμένος από αυτή την επιτυχία του ο Μιχαήλ Α' κάλεσε στρατεύματα από ολόκληρη τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία και κατευθύνθηκε προς τα βόρεια, ελπίζοντας σε μια αποφασιστική νίκη. Ο Κρούμος οδήγησε τον στρατό του νότια προς την Αδριανούπολη και έστησε στρατόπεδο κοντά στη Βερσινικία. Ο Μιχαήλ Α' παρέταξε τον στρατό του εναντίον των Βουλγάρων, αλλά καμία από τις δύο πλευρές δεν ξεκινούσε επίθεση για δύο εβδομάδες. Τελικά, στις 22 Ιουνίου 813, οι Βυζαντινοί επιτέθηκαν αλλά αμέσως τράπηκαν σε φυγή, στη Μάχη της Βερσινικίας. Με το ιππικό του Κρούμου να τον καταδιώκει, η καταστροφή του Μιχαήλ Α΄ ολοκληρώθηκε και ο Κρούμος προχώρησε προς την Κωνσταντινούπολη, την οποία πολιόρκησε από ξηρά. Απαξιωμένος ο Μιχαήλ αναγκάστηκε να παραιτηθεί και να γίνει μοναχός — ο τρίτος Βυζαντινός Αυτοκράτορας που έχασε τον θρόνο του λόγω του Κρούμου.
Σύγκρουση με τον Λέοντα Ε' τον Αρμένιο
Ο νέος αυτοκράτορας, Λέων Ε' ο Αρμένιος, προσφέρθηκε να διαπραγματευτεί και κανόνισε συνάντηση με τον Κρούμο. Όταν έφτασε ο Κρούμος, έπεσε σε ενέδρα Βυζαντινών τοξοτών και τραυματίστηκε καθώς προσπαθούσε να διαφύγει. Εξαγριωμένος, ερήμωσε τα περίχωρα της Κωνσταντινούπολης και κατευθύνθηκε προς τη χώρα του, καταλαμβάνοντας καθ' οδόν την Αδριανούπολη και μεταφέροντας τους κατοίκους της (συμπεριλαμβανομένων των γονέων του μελλοντικού αυτοκράτορα Βασιλείου Α') μέσω του Δούναβη. Παρά τον επερχόμενο χειμώνα ο Κρούμος εκμεταλλεύτηκε τον καλό καιρό για να στείλει μια δύναμη 30.000 ανδρών στη Θράκη, καταλαμβάνοντας την Αρκαδιούπολη (Λουλέ Μπουργκάς) και μεταφέροντας 50.000 αιχμαλώτους στα βουλγαρικά εδάφη πέρα από τον Δούναβη. Τα λάφυρα από τη Θράκη τα χρησιμοποίησε για να πλουτίσει ο ίδιος και η αριστοκρατία του και περιλάμβαναν αρχιτεκτονικά στοιχεία που χρησιμοποιήθηκαν στην ανοικοδόμηση της Πλίσκας, ίσως σε μεγάλο βαθμό από αιχμάλωτους Βυζαντινούς τεχνίτες.
Ο Κρούμος πέρασε τον χειμώνα προετοιμάζοντας μια μεγάλη επίθεση κατά της Κωνσταντινούπολης. Φήμες ανέφεραν τη συγκέντρωση ενός μεγάλου αριθμού πολιορκητικών μηχανών, οι οποίες θα μεταφέρονταν με 5.000 άμαξες.
Το 813 οι Βυζαντινοί φέρεται να νίκησαν στη μάχη της Μεσημβρίας (δεν είναι βέβαιο το γεγονός, ούτε το αν συνέβη επί Κρούμου ή κάποιου διαδόχου του) και εκδίωξαν τους Βουλγάρους από τη Θράκη. Την επόμενη χρονιά, Στις 13 Απριλίου 814, ο Κρούμος πέθανε υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες. Τον Κρούμο διαδέχθηκε ο γιός του Ομουρτάγ. Μετά τον θάνατο του Κρούμου, για περίπου εβδομήντα πέντε χρόνια, δεν έγινε πόλεμος μεταξύ Βουλγάρων και Βυζαντινών.
Κληρονομιά
Η Βουλγαρία υπό τον Χαν Κρούμο (τα νέα εδάφη που αποκτήθηκαν υπό την κυριαρχία του είναι με κίτρινο χρώμα)
Ο Κρούμος έμεινε στην ιστορία για τη θέσπιση του πρώτου γνωστού γραπτού βουλγαρικού νομικού κώδικα, που εξασφάλιζε επιδόματα σε επαίτες και κρατική προστασία σε όλους τους φτωχούς Βούλγαρους. Η οινοποσία, η συκοφαντία και η ληστεία τιμωρούνταν αυστηρά. Μέσω των νόμων του έγινε γνωστός ως αυστηρός αλλά δίκαιος ηγεμόνας, φέρνοντας Σλάβους και Βούλγαρους σε ένα συγκεντρωτικό κράτος.
Έχουν γραφτεί μυθιστορήματα για τη ζωή του, όπως από τον Ντμίτιαρ Μάντοφ (1973) [8] και τον Ιβάν Μπογκντάνοφ (1990).[9]
Παραπομπές
p14551.htm#i145504.
Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
Krum, Encyclopædia Britannica Online
Токушев, Д. "История на българската средновековна държава и право", Сиби, С. 2009
Fine 1991, σελ. 94.
Materialia Turcica. Studienverlag Brockmeyer. 1984. σελ. 25: "Krum könnte auf türkisch qurum Regierung weisen, eine Bedeutung, die den Gebrauch des Wortes als Bezeichnung eines Fürsten erklären würde.".
Roemer, Hans Robert· Scharlipp, Wolfgang-Ekkehard (2000). Philologiae Turcicae fundamenta. T. 3, Philologiae et historiae Turcicae fundamenta / ed. Louis Bazin ; György Hazai. History of the Turkic peoples in the pre-Islamic period. Franciscum Steiner. σελ. 273: "Der Name des Fürsten, Grumbates, könnte ein alttürkisches *Qurum-pat = "Regierungsfürst" wiedergeben, denn *Qurum in der Form Krum ist als Bezeichnung eines bulgarischen Khans sowohl in der Bulgarischen Fürstenliste als auch in der griechischen Überlieferung nachweisbar.". ISBN 978-3-87997-283-8.
Димитър Мантов (1973). Хан Крум: Роман. Издателство на отечествения фронт.
Иван Богданов (1980). Хан Крум: Романизуван живот. Народна Младеж.
|
Μεγάλη Βουλγαρία (632–681) 1η Βουλγαρική Αυτοκρατορία (681–1018) Ασπαρούχ · Τέρβελ · Κορμέσιι · Σεβάρ · Κορμισός · Βίνεχ · Τέλετς · Σαμπίν · Ούμορ · Τόκτου · Πάγκαν · Τέλεριγκ · Κάρνταμ · Κρούμος · Ομούρταγ · Μαλαμίρ · Πρεσιάνος Α΄ · Βόρις Α΄ · Βλαδίμηρος · Συμεών Α' · Πέτρος ο Α' (Καλόγηρος) · Βόρις Β΄,· Ρομάν · Σαμουήλ · Γαβριήλ Ρωμανός · Ιβάν Βλαντισλάβ · Πέτρος Δελεάνος (Πέτρος Β΄) διεκδικητής · Κωνσταντίνος Μπόντιν (Πέτρος Γ΄) διεκδικητής 2η Βουλγαρική Αυτοκρατορία (1186–1396) Ιβάν Ασέν Α΄Πέτρος Δ' · · Πέτρος Δ' · Καλογιάννης · Μπορίλ · Ιβάν Άσεν Β' · Καλιμάν - Ασέν Α' · Μιχαήλ - Ασέν Α' · Καλιμάν - Ασέν Β' · Μήτσο - Ασέν · Κωνσταντίνος Τίκη · Ιβαήλος · Ιβάν Άσεν Γ' · Γεώργιος Τέρτερ Α' · Σμίλετς · Τσάκας · Θεόδωρος Σβετοσλάβ · Γεώργιος Τέρτερ Β'· Μιχαήλ - Σισμάν · Ιβάν Στεφάν · Ιβάν Αλεξάντερ · Ιβάν Σισμάν · Ιβάν Σρατσιμίρ Βασίλειο της Βουλγαρίας (1908–1946) |
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
