Κωνσταντίνος Στεφανόπουλος

.

Ο Κωνσταντίνος (Κωστής) Στεφανόπουλος (Πάτρα, 15 Αυγούστου 1926 – Αθήνα, 20 Νοεμβρίου 2016) ήταν Έλληνας δικηγόρος και πολιτικός. Διετέλεσε Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας από το 1995 έως το 2005, ο 6ος κατά σειρά μετά την μεταπολίτευση και την αποκατάσταση του δημοκρατικού πολιτεύματος. Υπήρξε βουλευτής Αχαΐας με την ΕΡΕ (1964–67), τη Νέα Δημοκρατία (1974–85) και τη ΔΗΑΝΑ (1985–89), κεντροδεξιό κόμμα που ίδρυσε και του οποίου ηγήθηκε.[1] Από το 1974 μέχρι το 1981 χρημάτισε διαδοχικά υπουργός Εσωτερικών (1974–76), Κοινωνικών Υπηρεσιών (1976–77) και Προεδρίας της Κυβερνήσεως (1977–81) στις κυβερνήσεις του Κωνσταντίνου Καραμανλή και του Γεωργίου Ράλλη.

Η ανάδειξή του στο ανώτατο πολιτειακό αξίωμα ήταν αποτέλεσμα ενός τακτικού ελιγμού του πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου, ο οποίος συνήψε συμφωνία με τον τότε πρόεδρο της Πολιτικής Άνοιξης, Αντώνη Σαμαρά, για στήριξη κοινής υποψηφιότητας με στόχο την αποφυγή εκλογών, τις οποίες αποζητούσε ο τότε πρόεδρος της ΝΔ, Μιλτιάδης Έβερτ.[2][3] Κατά τη διάρκεια της προεδρικής θητείας του ο Στεφανόπουλος έχαιρε υψηλής δημοφιλίας, απόρροια της σοβαρής και διακριτικής άσκησης των καθηκόντων του, αλλά και της άμβλυνσης των πολιτικών παθών σε μια περίοδο οικονομικής ανάπτυξης και ευημερίας, που επέτρεπε στις πολιτικές δυνάμεις να προστατεύουν το κύρος των θεσμών.[4][5]

Βιογραφία

Γεννήθηκε στην Πάτρα το 1926 και ήταν γιος του Δημήτριου Στεφανόπουλου,[6] δικηγόρου και πολιτικού, και της Βρισηίδας Φιλοπούλου, κόρης του δημοσιογράφου Κωνσταντίνου Φιλόπουλου.[7] Από την πλευρά της μητέρας του κατάγονταν από την παλαιά πατρινή οικογένεια Πράτσικα και ήταν ανιψιός των Ανδρέα, Χρήστου και Κούλας Πράτσικα, καθώς και του Διονυσίου Τσερώνη, δημάρχου Πατρέων. Στα νεανικά του χρόνια ήταν αθλητής της κολύμβησης και της υδατοσφαίρισης, αρχικά στον ανεξάρτητο σύλλογο Κολυμβητικό Όμιλο Γλυφάδας και από το 1949 στον Αχιλλέα Πατρών.[8]

Φοίτησε στο Γυμνάσιο Πατρών, στη συνέχεια σπούδασε νομική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και από το 1954 μέχρι το 1975 άσκησε ενεργό δικηγορία ως μέλος του Δικηγορικού Συλλόγου Πατρών.[9]

Απεβίωσε λόγω επιπλοκών πνευμονίας στο νοσοκομείο «Ερρίκος Ντυνάν» στις 20 Νοεμβρίου 2016 σε ηλικία 90 ετών. Είχε εισαχθεί 3 μέρες νωρίτερα «με εμπύρετο και σοβαρή αναπνευστική δυσχέρεια». Διαπιστώθηκε ότι έπασχε από «αμφοτερόπλευρη πνευμονία εξ εισροφήσεως» και παρά την εντατική θεραπευτική αγωγή, ο οργανισμός του δεν ανταποκρίθηκε παρουσιάζοντας ανεπάρκεια πολλαπλών οργανικών συστημάτων.[7]

Πολιτικός βίος

Πολιτεύτηκε για πρώτη φορά στις εκλογές του 1958 με την Εθνική Ριζοσπαστική Ένωση (ΕΡΕ) και εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής Αχαΐας στις εκλογές του 1964. Μετά την πτώση της δικτατορίας εντάχθηκε στο νεοσύστατο κόμμα της Νέας Δημοκρατίας. Μαζί της εξελέγη βουλευτής Αχαΐας στις εκλογές του 1974[10] και συμμετείχε στην Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας του Κωνσταντίνου Καραμανλή ως Υφυπουργός Εμπορίου.[11] Σε επακόλουθους κυβερνητικούς μετασχηματισμούς ανέλαβε Υπουργός Εσωτερικών (Νοέμβριος 1974 – Σεπτέμβριος 1976) και Υπουργός Κοινωνικών Υπηρεσιών (Σεπτέμβριος 1976 – Νοέμβριος 1977).[9][12]

Στις εκλογές του 1977 επανεξελέγη βουλευτής Αχαΐας[10] και ανέλαβε Υπουργός Προεδρίας της κυβέρνησης από το 1977 έως το 1981, αρχικά υπό τον Καραμανλή[13] και στη συνέχεια υπό τον Γεώργιο Ράλλη.[14] Στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση του 1981, ο Στεφανόπουλος επανεξελέγη[10] βουλευτής Αχαΐας, αλλά το κόμμα του έχασε τις εκλογές από το ανερχόμενο ΠΑΣΟΚ.[15] Η ήττα οδήγησε στην παραίτηση του Ράλλη από την αρχηγία του κόμματος. Στη Βουλή που σχηματίστηκε από τις εκλογές διετέλεσε Γραμματέας της Κοινοβουλευτικής ομάδας και κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος.[9] Ήταν υποψήφιος στις εσωκομματικές εκλογές για την προεδρία της ΝΔ αλλά ηττήθηκε από τον Ευάγγελο Αβέρωφ.[16]

Ο Αβέρωφ παραιτήθηκε τον Αύγουστο του 1984, ως συνέπεια της ήττας της Νέας Δημοκρατίας στις ευρωεκλογές του Ιουνίου 1984,[17] και στις εσωκομματικές εκλογές που ακολούθησαν ο Στεφανόπουλος διεκδίκησε για άλλη μια φορά χωρίς επιτυχία την ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας, ηττημένος αυτή τη φορά από τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη. Ύστερα από τις βουλευτικές εκλογές του 1985 και την επανεκλογή[10] του ως βουλευτής Αχαΐας αποχώρησε από το κόμμα μαζί με 9 άλλους βουλευτές[18] και στις 6 Σεπτεμβρίου 1985 ίδρυσε τη Δημοκρατική Ανανέωση (ΔΗΑΝΑ). Ο Στεφανόπουλος εξελέγη βουλευτής Α΄ Αθηνών στις εκλογές του Ιουνίου 1989,[10] ενώ παρέμεινε πρόεδρος του κόμματος αυτού μέχρι τον Ιούνιο του 1994, όταν και η ΔΗΑΝΑ ανέστειλε τη δράση της καθώς δεν κατόρθωσε να εκπροσωπηθεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.[9]

Προεδρία της Δημοκρατίας

Ενόψει των προεδρικών εκλογών του 1995, ο Στεφανόπουλος προτάθηκε ως υποψήφιος Πρόεδρος της Δημοκρατίας από το κόμμα της Πολιτικής Άνοιξης. Με τη στήριξη και του ΠΑΣΟΚ εξελέγη στις 8 Μαρτίου 1995, κατά την τρίτη ψηφοφορία, με 181 ψήφους, ως ο πέμπτος Πρόεδρος Δημοκρατίας μετά τη μεταπολίτευση του 1974 και την αποκατάσταση του δημοκρατικού πολιτεύματος.[19]

Ο Στεφανόπουλος με τον Κλίντον στην Αθήνα το 1999

Ο Στεφανόπουλος διαδέχθηκε τον Κωνσταντίνο Καραμανλή στις 10 Μαρτίου 1995. Διετέλεσε Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας για δύο συνεχόμενες θητείες από το 1995 έως το 2005, οπότε και τον διαδέχθηκε ο Κάρολος Παπούλιας. Κατά τη διάρκεια της θητείας του κατάφερε να προσδώσει νέα αίγλη στο θεσμό του Προέδρου και να συγκεντρώσει πολύ μεγάλη δημοτικότητα από τον ελληνικό λαό. Διατήρησε το σεβασμό πολλών πολιτών και μετά το τέλος της Προεδρίας του.[20] Ιδιαίτερα χαρακτηριστική ήταν η πατριωτική στάση του και οι επικριτικές δηλώσεις στις οποίες προέβη έναντι του τότε προέδρου των ΗΠΑ, Μπιλ Κλίντον, κατά την επίσκεψη του τελευταίου στην Ελλάδα το 1999.[21]

Έτυχε διαφόρων τιμητικών διακρίσεων και των ανωτάτων παρασήμων ξένων κρατών και ήταν επίτιμος δημότης πολλών Δήμων και Κοινοτήτων της Ελλάδας.

Έκανε επανεμφάνισή στο πολιτικό προσκήνιο το Δεκέμβριο του 2011, ύστερα από πολλά έτη αποχής, με δηλώσεις στήριξης του υπηρεσιακού πρωθυπουργού Λουκά Παπαδήμου, όταν υπεραμύνθηκε της ανάγκης εξάντλησης της τετραετίας και της μη διενέργειας εκλογών.[22]

Στιγμές από την Προεδρία

Στην τελευταία του κατοικία ο Κωστής Στεφανόπουλος

Τιμές και Βραβεία

Πολωνία: Τάγμα του Λευκού Αετού (1996)
Κροατία Μεγάλο παράσημο του βασιλιά Tomislav (1998)
Σλοβακία: Μεγαλόσταυρος του Τάγματος του Λευκού διπλού Σταυρού (2000)
Ιταλία: Ιππότης Μεγαλόσταυρου με το μεγάλο κορδόνι του Τάγματος της Αξίας της Ιταλικής Δημοκρατίας (2001)
Λουξεμβούργο: Ιππότης του Τάγματος του Χρυσού Λέοντα του Οίκου του Νασσάου (2001)
Νορβηγία: Μεγαλόσταυρος του Τάγματος του Αγίου Όλαφ (2004)
Εσθονία: Περιδέραιο του Τάγματος του Σταυρού της Terra Mariana (1999)
Λετονία: Τάγμα των Τριών Αστέρων, 1η τάξη
Ρουμανία: Φύλλο του Τάγματος του Αστέρα της Ρουμανίας (1999)
Αλβανία: Ελήφθη ένα αντίγραφο του κλειδιού της πόλης των Τιράνων, με την ευκαιρία της επίσκεψης του στην Αλβανία

Παραπομπές

«Κοινοβουλευτική θητεία Κωνσταντίνου Στεφανόπουλου». Βουλή των Ελλήνων. Ανακτήθηκε στις 19 Νοεμβρίου 2016.
Τζιοβάρας, Γρηγόρης (26 Ιουλίου 2009). «Τα παρασκήνια των προεδρικών εκλογών». Το Βήμα. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2016.
Δεληγιάννης, Ανδρέας (29 Ιουλίου 2014). «Σαμαράς - Ντόρα: Μια θυελλώδης σχέση». The TOC. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2016.
«Οι επιθέσεις από τα μέσα του Γιάννη Αλαφούζου στον Προκόπη Παυλόπουλο». Παραπολιτικά. 27 Ιουνίου 2016. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2016.
Σώκος, Πάνος (29 Ιουνίου 2009). «http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=58538». Ελευθεροτυπία. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2016.
Τριανταφύλλου, Κώστας (1995). Ιστορικόν Λεξικόν των Πατρών. Β΄. Πάτρα: Τυπογραφείο Πέτρου Χρ. Κούλη, σελ. [Χρειάζεται σελίδα].
Ζούλας, Κωνσταντίνος (20 Νοεμβρίου 2016). «Οι σταθμοί της ζωής του Κωστή Στεφανόπουλου». Η Καθημερινή. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2016.
«Αφιέρωμα - Τμήμα Υδατοσφαίρισης Αχιλλέα Πατρών». Αθλητικά Νέα (Δημοτική Βιβλιοθήκη Πατρών). 7 Μαΐου 1975.
«Διατελέσαντες Πρόεδροι - Κωνσταντίνος Στεφανόπουλος». www.presidency.gr. Προεδρία της Ελληνικής Δημοκρατίας. Ανακτήθηκε στις 31-07-2016.
«Κοινοβουλευτική Θητεία Βουλευτών Από Τη Μεταπολίτευση Ως Σήμερα - Στεφανόπουλος Δημητρίου Κωνσταντίνος». www.hellenicparliament.gr. Ανακτήθηκε στις 2016-07-31.
«Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης | Κυβέρνηση ΚΑΡΑΜΑΝΛΗ Γ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ (Ιούλιος 1974)». www.ggk.gov.gr. Ανακτήθηκε στις 2016-07-31.
«Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης | Κυβέρνηση ΚΑΡΑΜΑΝΛΗ Γ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ (Νοέμβριος 1974)». www.ggk.gov.gr. Ανακτήθηκε στις 2016-07-31.
«Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης | Κυβέρνηση ΚΑΡΑΜΑΝΛΗ Γ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ (1977)». www.ggk.gov.gr. Ανακτήθηκε στις 2016-07-31.
«Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης | Κυβέρνηση ΡΑΛΛΗ Ι. ΓΕΩΡΓΙΟΥ (1980)». www.ggk.gov.gr. Ανακτήθηκε στις 2016-07-31.
«Εκλογικά Αποτελέσματα - Ελληνικές βουλευτικές εκλογές 1981». www.hellenicparliament.gr. Ανακτήθηκε στις 2016-07-31.
«Η ιστορία της Νέας Δημοκρατίας». ΣανΣήμερα.gr. Ανακτήθηκε στις 31-07-2016.
«Ευρωεκλογές: Οι αναμετρήσεις στην Ελλάδα». www.sansimera.gr. Ανακτήθηκε στις 2016-07-31.
Μαντέλας, Γιώργος (8 Νοεμβρίου 2009). «Ύστερα από κάθε ήττα ζητείται αρχηγός». Η Καθημερινή. Ανακτήθηκε στις 31-07-2016.
«Εκλογή Προέδρου Δημοκρατίας: Αποστολή εξετελέσθη». Ριζοσπάστης. 5 Μαρτίου 1995.
Μπίστικα, Ελένη (24 Οκτωβρίου 2012). «Παρουσία του συνετού πρώην Προέδρου της Δημοκρατίας παρουσιάστηκε στην κατάμεστη αίθουσα της Παλαιάς Βουλής, το βιβλίο της Νίτσας Λουλέ «Κωστής Στεφανόπουλος, ο μοναχικός Πρόεδρος»». Η Καθημερινή.
«Κ. Στεφανόπουλος: Αιχμές κατά Κλίντον». Ριζοσπάστης. 26 Μαρτίου 1999.
«ANT1 ONLine / News / Κ. Στεφανόπουλος: Η χώρα δε χρειάζεται εκλογές». www.ant1online.com. 11-12-2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2012-02-18. Ανακτήθηκε στις 2016-07-31.

 

Στεφανόπουλος Ανδρέας
Στεφανόπουλος Βάσος
Στεφανόπουλος Γεώργιος
Στεφανόπουλος Γιώργος
Στεφανόπουλος Κωνσταντίνος
Στεφανόπουλος Στέφανος (πρεσβύτερος)
Στεφανόπουλος Στέφανος
Στεφανόπουλος Στέφανος Β.
Στεφανόπουλος Χρήστος
 

Έλληνες

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License