Σύρος

.

Περιφέρεια : Νότιο Αιγαίο
Νομός : Κυκλάδων

-- Δήμος Άνω Σύρου --

Η Σύρος είναι νησί των Κυκλάδων. Πρωτεύουσά της είναι η Ερμούπολη, η οποία είναι πρωτεύουσα και του πρώην Νομού Κυκλάδων καθώς και έδρα της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου. Η Σύρος αναπτύχθηκε ιδιαίτερα μετά το 1826, όταν εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες από τα Ψαρά, τη Χίο, την Κρήτη και τη Μικρά Ασία. Υπήρξε ναυτικό, βιομηχανικό και πολιτιστικό κέντρο του νέου ελληνικού κράτους.

View Larger Map

Ονομασία

Το όνομα Σύρος προέρχεται από τους πρώτους κατοίκους του νησιού, τους Φοίνικες. Σήμερα υπάρχουν δύο εκδοχές για την ονομασία αυτή. Σύμφωνα με την πρώτη, το όνομα προέρχεται από τη λέξη Ουσύρα που σημαίνει ευτυχής, ενώ σύμφωνα με τη δεύτερη, προέρχεται από το Συρ που σημαίνει βράχος. Ο Όμηρος την ονομάζει "Συρίη", ενώ τον 17ο αιώνα αναφέρεται και ως το νησί του Πάπα: "L'isola del Papa", λόγω του καθολικού δόγματος των κατοίκων της.

Γεωγραφία
Η θέση της Σύρου στις Κυκλάδες

Η Σύρος βρίσκεται στο κεντρικό σημείο των Κυκλάδων και απέχει 83 ναυτικά μίλια από τον Πειραιά και 62 από τη Ραφήνα. Η έκτασή της είναι 84,069 τ.χλμ..

Γειτνιάζει με αρκετά νησιά του κυκλαδίτικου συμπλέγματος. Στα βόρεια βρίσκεται η Άνδρος, βορειοανατολικά η Τήνος και ανατολικά η Μύκονος καθώς και τα μικρά νησιά της Δήλου και της Ρήνειας. Βορειοδυτικά βρίσκονται η Κέα και η Γυάρος, δυτικά η Κύθνος και νοτιοδυτικά η Σέριφος. Στα νότια βρίσκονται η Σίφνος, η Αντίπαρος, η Πάρος και η Νάξος.

Το βόρειο μέρος της Σύρου, που ονομάζεται Απάνω Μεριά, είναι ορεινό και κατοικείται από ελάχιστους κατοίκους. Το τμήμα αυτό του νησιού έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον διότι διαφέρει μορφολογικά από το υπόλοιπο. Είναι το μοναδικό μέρος που έχει ασβεστολιθικά πετρώματα, σε αντίθεση με το υπόλοιπο νησί που καλύπτεται από ηφαιστειακά πετρώματα. Διαθέτει λίγους δρόμους και σηματοδοτημένα μονοπάτια αλλά περιέχει τοπία με βράχια, γεφυράκια και σπηλιές. Από αυτά τα μονοπάτια γίνεται η πρόσβαση στις βόρειες παραλίες της Σύρου (Γράμματα, Λία, Αετός, Βαρβαρούσα) που λόγω της έλλειψης δρόμων, είναι ερημικές και ιδανικές για απομόνωση και ηρεμία. Το νότιο μέρος είναι πεδινό και εκεί βρίσκονται τα περισσότερα χωριά και οι πιο γνωστές παραλίες του νησιού. Οι οικισμοί εκεί είναι ανεπτυγμένοι τουριστικά, ενώ και το οδικό δίκτυο είναι αρκετά καλό. Η πρωτεύουσα Ερμούπολη βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του νησιού.
Το χωριό Γαλησσάς και η παραλία του

Οικισμοί

Στο νησί υπάρχουν αρκετοί οικισμοί, μεταξύ των οποίων ο ενετικός οικισμός της Άνω Σύρου καθώς και οι προϊστορικοί οικισμοί "Καστρί" και "Χαλανδριανή". Μερικά γνωστά χωριά της Σύρου είναι ο Γαλησσάς, το Κίνι, η Ντελαγράτσια (ή Ποσειδωνία), ο Φοίνικας, η Βάρη, ο Μεγας Γυαλός και η Αζόλιμνος.

Άγιος Δημήτριος Αγρός Άδειατα Αζόλιμνος Σαν Μιχάλης

Αληθινή Άνω Μάννα Άνω Σύρος Βάρη Βήσσας

Γαλησσάς Δανακός Επισκοπείο Ερμούπολη Κίνι

Μάννα Μέγας Γιαλός Μεσαριά Μύττακας Πάγος

Παπούρι Παρακοπή Πλατύ Βουνί Ποσειδωνία Τάλαντα

Φοίνικας Φοινικιά Χαλανδριανή Χρούσα

Βραχονησίδες

Άμπελος Άσπρο Βαρβαρούσα

Δελφίνι Διαποράκι Διδύμη

Κομμένο Κουτσουλιά Κυλιστράκια

Νάτα Στρογγυλό Ερμούπολης Στρογγυλό Ποσειδωνίας

Σχινονήσ Ψαθονήσι Ψαχνό

Ιστορία
Προϊστορία

Η Σύρος είχε κατοικηθεί ήδη από τους προϊστορικούς χρόνους (3η χιλιετία π.Χ.), όπως αποδεικνύουν ευρήματα στις περιοχές Χαλανδριανή και Καστρί. Ειδικά στη Χαλανδριανή βρέθηκαν περισσότεροι από 600 τάφοι με κτερίσματα, ενώ στο Καστρί βρέθηκε οχυρωμένος οικισμός με σημαντική αστική και εμπορική δραστηριότητα. Επίσης, ορισμένα ευρήματα πείθουν για την ύπαρξη εργαστηρίων μεταλλοτεχνίας και μαρτυρούν για τις σχέσεις της Σύρου με τα παράλια της Μικρασίας την εποχή εκείνη. Από τις έρευνες εντοπίστηκαν ίχνη εγκαταστάσεων και σε άλλα σημεία του νησιού.

Στη διάρκεια της 2ης χιλιετίας π.Χ., η Σύρος φαίνεται ότι πέρασε διαδοχικά υπό τον έλεγχο των Φοινίκων, της μινωικής Κρήτης, των Μυκηνών και τέλος, στις αρχές της 1ης χιλιετίας π.Χ., των Ιώνων. Στην Οδύσσεια αναφέρεται ως Συρίη, πλησίον της Δήλου.

Ίχνη οικισμών του 7ου αιώνα π.Χ. βρέθηκαν στον λόφο της Αγίας Πακούς στον Γαλησσά καθώς και στα δυτικά της Ερμούπολης. Τον 6ο αιώνα π.Χ., όταν η Σύρος είχε καταληφθεί από τους Σάμιους, γεννήθηκε στο νησί ο φυσικός φιλόσοφος Φερεκύδης, που αργότερα εγκαταστάθηκε στη Σάμο και υπήρξε δάσκαλος του Πυθαγόρα. Θεωρείται εφευρέτης του ηλιοτροπίου, του πρώτου ηλιακού ρολογιού. Το όνομα του έχει δοθεί σε δύο σπήλαια του νησιού, ένα στο ανατολικό τμήμα (Ρηχωπού), και ένα άλλο στην Αληθινή. Επίσης, το διάστημα 6ου και 3ου αιώνα π.Χ. χρονολογούνται τα ίχνη αγροτικών οικισμών σε διάφορα μέρη του νησιού.
Κλασική και Ελληνιστική εποχή

Την εποχή της ακμής του κλασικού κόσμου, η Σύρος είχε δευτερεύουσα σημασία, εντάχθηκε πάντως στην Αθηναϊκή συμμαχία. Αποτέλεσε αυτόνομο κρατίδιο με βουλή, δήμο και αργυρό νόμισμα, κατέβαλλε όμως φόρο υποτελείας στους Αθηναίους. Μετά τη μάχη της Χαιρώνειας (338 π.Χ.) οι Κυκλάδες υποτάχθηκαν στους Μακεδόνες.

Η ανάκαμψη της Σύρου εντοπίζεται στους ελληνιστικούς χρόνους όπου βρέθηκαν αρχιτεκτονικά κατάλοιπα στην Αληθινή, πιθανόν από ναό αφιερωμένο στους Καβείρους. Τέτοιος ναός έχει βρεθεί και στον Γαλησσά, ενώ άλλα λείψανα στα βόρεια του νησιού (Γράμματα) υποδεικνύουν την ύπαρξη ιερού του Ασκληπιού.
Ρωμαϊκή και Βυζαντινή περίοδος

Κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους (184 π.Χ.-324 μ.Χ.), η πρωτεύουσα της Σύρου βρισκόταν στη θέση της σημερινής Ερμούπολης. Τα λείψανα της πρωτεύουσας και τα νομίσματα της Σύρου μαρτυρούν ανάπτυξη. Κυκλοφορία χάλκινων νομισμάτων εντοπίζεται στο νησί από τον 3ο αιώνα π.Χ, ενώ είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα η κοπή αργυρών νομισμάτων τον 2ο αιώνα π.Χ..

Τη βυζαντινή περίοδο η απειλή της πειρατείας είχε ως αποτέλεσμα ο κόσμος να εγκαταλείψει τα μικρά και απροστάτευτα νησιά (όπως η Σύρος). Ίχνη εγκαταστάσεων στην ενδοχώρα μαρτυρούν ωστόσο ότι το νησί δεν είχε εγκαταλειφθεί εντελώς. Στους βυζαντινούς χρόνους η χριστιανική πλέον Σύρος, μαζί με τα άλλα κυκλαδονήσια, αποτελεί τμήμα του θέματος του Αιγαίου, που διοικείται από Στρατηγό και αργότερα Δούκα. Την εποχή εκείνη στα έγγραφα αναφέρεται ως Suda.

Το 1204 με την επικράτηση των Βενετών στο Αιγαίο, δημιουργήθηκε ο πρώτος αξιόλογος οικισμός, η Άνω Σύρος, οι κάτοικοι της οποίας ασπάστηκαν τον Καθολικισμό, διατήρησαν όμως την ελληνική γλώσσα. Διατηρήθηκε επίσης μια μικρή ενορία ορθοδόξων, του Αγίου Νικολάου «του Φτωχού».

Οθωμανική περίοδος

Η κατάσταση διατηρήθηκε ως το 1579, όταν ο Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα κατέλαβε το νησί για λογαριασμό της Πύλης. Όμως ο σουλτάνος Μουράτ ο Γ' συμφώνησε με τους συριανούς άρχοντες στην παραχώρηση μιας σειράς προνομίων (όπως χαμηλότερη φορολόγηση, απαγόρευση της εγκατάστασης γενιτσάρων και θρησκευτική ελευθερία) που επρόκειτο να συμβάλουν καθοριστικά στο μέλλον του νησιού. Καπουτσίνοι μοναχοί (1635) και έπειτα Ιησουίτες (1744) εγκαταστάθηκαν στη Σύρο τους επόμενους αιώνες.

Μετά την επιδημία πανούκλας που έπληξε τη Σύρο το 1728, άρχισε μια περίοδος οικονομικής ανάκαμψης που κορυφώθηκε στο πέρασμα από τον 18ο στον 19ο αιώνα. Το ιδιαίτερο καθεστώς των νησιών επέτρεψε παράλληλα την ανάπτυξη της αυτοδιοίκησης. Η Σύρος, μαζί με την Άνδρο, παραχωρήθηκε το 1779 από τον σουλτάνο Αμπντούλ Χαμίτ Α΄ στην ανιψιά του, τη Σαχ Σουλτάνα, η οποία εκχώρησε τη διοίκηση του νησιού στα τοπικά όργανα, δηλαδή τη συνέλευση του «Κοινού» (Κοινότητας) και τους εκλεγμένους από αυτήν Επιτρόπους.

Μεταξύ 1750 και 1820 ο πληθυσμός του νησιού διπλασιάστηκε, από 2.000 σε 4.000 κατοίκους περίπου και εντοπιζόταν κυρίως στον οικισμό της Άνω Σύρου. Η πειρατεία περιορίστηκε και η εμπορική κίνηση στο λιμάνι αυξήθηκε. Παράλληλα, αρκετοί κάτοικοι άρχισαν να επιδίδονται στο εμπόριο του κρασιού, ενώ άλλοι στη ναυτιλία.
Ελληνική Επανάσταση - Δημιουργία Ερμούπολης

Με το ξέσπασμα της ελληνικής επανάστασης το 1821, οι Συριανοί κράτησαν ουδέτερη στάση. Η καταστροφή όμως της Χίου το 1822, αλλά και οι διώξεις των Ελλήνων στη Σάμο, τη Σμύρνη, τις Κυδωνίες (Αϊβαλί), τη Ρόδο, τα Ψαρά και την Κάσο προκάλεσαν ένα μαζικό προσφυγικό κύμα στη Σύρο. Οι πρόσφυγες βρήκαν στη Σύρο σχετική ασφάλεια λόγω των προνομίων που είχε παραχωρήσει η Πύλη στο νησί αλλά και φυσικά χαρίσματα, όπως το μεγάλο, ασφαλές από τους ανέμους λιμάνι.

Εκείνη την περίοδο ορισμένοι εύποροι Συριανοί έχτισαν τα πρώτα σπίτια εκεί που σήμερα βρίσκεται η Ερμούπολη. Οι πρόσφυγες, που δεν θεώρησαν εξαρχής μόνιμη τη διαμονή τους στο νησί, εγκαταστάθηκαν σε σκηνές και ξύλινα παραπήγματα. Ωστόσο, το 1824 έχτισαν την πρώτη εκκλησία (τη Μεταμόρφωση του Σωτήρος), λιθόκτιστες οικοδομές στα πιο στέρεα σημεία του εδάφους, ενώ τα σπίτια άρχισαν να σκαρφαλώνουν στις πλαγιές οργανώνοντας τις συνοικίες των συντοπιτών (Βροντάδο, Ψαριανά, Υδραίικα).

Πολύ γρήγορα δημιουργήθηκε στους πρόποδες της Άνω Σύρου ένα αστικό θαύμα: Μια πόλη γεμάτη ζωή και πλούσια κτίρια υψώθηκε μέσα σε ελάχιστο χρόνο, εκεί που νωρίτερα υπήρχε άγονο έδαφος και μετρημένα στα δάχτυλα του ενός χεριού χαμόσπιτα και αποθήκες. Σύμφωνα με μαρτυρία, στο τέλος του 1825 υπήρχαν 1.700 καλύβες.

Στο μεταξύ η κίνηση του λιμανιού αυξανόταν ραγδαία, με τη διακίνηση φορτίων σίτου για την τροφοδοσία και των δύο εμπολέμων, αλλά και πολεμοφοδίων, την εκποίηση λειών πολέμου αλλά και πειρατικών λαφύρων, την εξαγορά αιχμαλώτων αλλά και το δουλεμπόριο, τη ναύλωση και αγοραπωλησία καραβιών και τη συγκέντρωση ειδήσεων από τα διερχόμενα πλοία.
Η ανάπτυξη της Ερμούπολης
Αναπαράσταση της Ερμούπολης, 1836

Ήδη το 1828 οι κάτοικοι της Ερμούπολης ανέρχονταν σε 14.000 περίπου συνθέτοντας το μεγαλύτερο αστικό κέντρο της χώρας, ενώ πολύ γρήγορα η Ερμούπολη έγινε το μεγαλύτερο βιομηχανικό και εμπορικό κέντρο της ελεύθερης Ελλάδας, φτάνοντας το 1850 τους 20.000 κατοίκους και το 1889 τους 22.000.

Μαζί με το εμπόριο αναπτύχθηκαν οι βιοτεχνίες, η ναυτιλία, η οικοδομική και τα δημόσια έργα. Το συριανό ναυπηγείο πρωτοστάτησε στην ανασυγκρότηση του ελληνικού εμπορικού στόλου, που είχε καταστραφεί κατά τον πόλεμο. Η βυρσοδεψία αναπτύχθηκε θεαματικά και τα συριανά σολοδέρματα εξάγονταν στα Βαλκάνια και την Τουρκία. Τεχνίτες και τεχνικές παραδόσεις από όλη την ανατολική Μεσόγειο διασταυρώθηκαν στο νησί, ενώ το 1860 η Σύρος ήταν το πρώτο εμπορικό λιμάνι της Ελλάδας.

Παράλληλα οι Ερμουπολίτες, εύποροι και καλλιεργημένοι, φρόντισαν να δώσουν στην πόλη τους μια πνευματική ακτινοβολία πρωτόγνωρη για τα δεδομένα της εποχής. Δέκα δημόσια σχολεία και οκτώ ιδιωτικά, αγοριών και κοριτσιών, φημίζονταν για το υψηλό τους επίπεδο. Το ιστορικό 1ο Γυμνάσιο Ερμούπολης με πρώτο γυμνασιάρχη τον Νεόφυτο Βάμβα κτίστηκε χάρη στις εισφορές των πλουσιότερων αστών και εγκαινιάστηκε το 1833, ενώ το θέατρο Απόλλων λειτούργησε το 1864 φιλοξενώντας δεκάδες παραστάσεις ελληνικών και ξένων θιάσων κάθε χρόνο. Όλος αυτός ο πλούτος βοήθησε στην πρόταση της Σύρου ως πρωτεύουσας της Νεότερης Ελλάδος, κάτι που δεν πραγματοποιήθηκε διότι η υποψηφιότητα του Ναυπλίου ήταν πιο ισχυρή.

Λέσχες, σύλλογοι, καφενεία με μουσική, 4-5 εφημερίδες (η πρώτη, η Ελληνική Μέλισσα, εκδόθηκε το 1831) και πλούσια εκδοτική δραστηριότητα είναι μερικά δείγματα της πολιτιστικής άνθησης της πόλης, ενώ από τις θέσεις των δημάρχων και των δημοτικών συμβούλων πέρασαν οι επιφανέστεροι οικονομικοί και κοινωνικοί παράγοντες του τόπου.

Το 1861 κατασκευάστηκε το πρώτο δημοτικό ρολόι της Ερμούπολης που βρίσκεται στο προαύλιο του 1ου Δημοτικού Σχολείου Ερμούπολης. Το ρολόι αυτό ανεγέρθηκε με τη δωρεά του τότε βουλευτή Κωνσταντίνου Π.Πλατύ. Ο Πύργος του ρολογιού έγινε πολύ ψηλός διότι επιθυμούσαν να φαίνεται από μακριά. Ο μηχανισμός του, ο οποίος θεωρείται εξαιρετικός, κατασκευάστηκε αποκλειστικά για το συγκεκριμένο ρολόι από τον Γερμανό ωρολογοποιό Mannharell στο Μόναχο. Για την εγκατάστασή του χρειάστηκε να έρθει κλιμάκιο από την Γερμανία με εξειδικευμένους τεχνίτες.
Η εγκατάσταση των Μικρασιατών
Άποψη του λιμανιού της Σύρου σε επιστολικό δελτάριο των αρχών του 20ου αιώνα

Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922 και την ανταλλαγή πληθυσμών εγκαταστάθηκαν στην Ερμούπολη Έλληνες Μικρασιάτες πρόσφυγες οι οποίοι βρήκαν γνώριμο τόπο να εγκατασταθούν καθώς, έναν αιώνα πριν, πολλοί Μικρασιάτες των παραλίων είχαν και πάλι καταφύγει στην Ερμούπολη λόγω σφαγών και διώξεων.[1]
Αρχή της πτώσης - Κατοχή

Με την ανατολή του 20ου αιώνα και τη διαρκή ανάπτυξη της Αθήνας και του Πειραιά, πολλοί συριανοί βιομήχανοι, έμποροι και τραπεζίτες μετακόμισαν στην πρωτεύουσα, μεταφέροντας σιγά σιγά εκεί και τη δραστηριότητά τους. Η ανάπτυξη της ατμοπλοΐας έκανε το λιμάνι της Σύρου λιγότερο σημαντικό (νωρίτερα τα ιστιοφόρα έκαναν πάντα σταθμό στο νησί για ανεφοδιασμό) ενώ και η διώρυγα της Κορίνθου τροποποίησε τους θαλάσσιους δρόμους βορρά νότου και συντέλεσε επίσης στη μείωση της σημασίας του λιμανιού.

Η πιο καίρια περίοδος όμως για την παρακμή της Ερμούπολης ήταν η κατοχή εξαιτίας της πενιχρής αγροτικής παραγωγής του νησιού και της απονέκρωσης του εμπορίου. Τα ιταλικά στρατεύματα αποβιβάστηκαν στη Σύρο στις αρχές Μαΐου του 1941, ενώ τον Σεπτέμβριο του 1943 το νησί πέρασε στη δικαιοδοσία των Γερμανών. Τον χειμώνα του 1941-42 χιλιάδες Συριανοί πέθαναν από την πείνα και τις κακουχίες, ενώ συγκλονιστικές περιγραφές από επιζώντες μιλούν για τα κάρα που περνούσαν από τις λαϊκές συνοικίες για να μαζέψουν τους νεκρούς και να τους μεταφέρουν στους ομαδικούς τάφους γύρω από το νεκροταφείο. Στο τέλος του πολέμου, το Νεώριο, η Λέσχη, το Τηλεγραφείο, το Τελωνείο και άλλα κτίρια βομβαρδίστηκαν.
Από την παρακμή σε νέα άνθηση
Ο οικισμός της Άνω Σύρου σήμερα

Τα πρώτα μετακατοχικά χρόνια η Ερμούπολη και η Σύρος στηρίχτηκαν στην περιορισμένη αγροτική παραγωγή και τη λειτουργία των ταρσανάδων, όπου ναυπηγούνταν και συντηρούνταν καΐκια και άλλα μικρά σκάφη. Το ναυπηγείο με περισσότερους από χίλιους εργαζόμενους συντέλεσε στη συγκράτηση του πληθυσμού που μειωνόταν διαρκώς από το 1920 και είχε φτάσει στο κατώτερο σημείο του στην απογραφή του 1971 (13.500 κάτοικοι). Μεταξύ 1951 - 1971 τα περισσότερα εργοστάσια έκλεισαν και ως το 1990 είχαν κλείσει και οι τελευταίες κλωστοϋφαντουργίες.

Όμως, ιδιαίτερα μετά το 1990 μια νέα ανθηρή περίοδος ξεκινούσε για το νησί. Η Ερμούπολη κατέκτησε μάλλον αναπάντεχα αυξημένη τουριστική κίνηση, κυρίως εσωτερικής προέλευσης και υψηλού μορφωτικού και οικονομικού επιπέδου. Απέκτησε τη φήμη μιας πόλης - ζωντανού μουσείου χάρη στα εκατοντάδες αρχοντικά ιδιωτικά και δημόσια κτίρια και πλατείες, ενώ ανάλογη ανάπτυξη γνώρισαν και οι μικροί παραθαλάσσιοι οικισμοί του νησιού όπως ο Γαλησσάς, ο Φοίνικας, η Ποσειδωνία, η Βάρη, το Κίνι, οι Αγκαθωπές και άλλοι.
Η Ερμούπολη το βράδυ
Η Σύρος σήμερα

Σήμερα η Σύρος εμφανίζεται ιδιαίτερα αναπτυγμένη οικονομικά, ανάπτυξη που στηρίζεται σε πολλές διαφορετικές πηγές. Καθοριστικά συμβάλλουν ο τουρισμός, η λειτουργία του ναυπηγείου (αν και με μειωμένο συγκριτικά προσωπικό), η υψηλή πλέον αγροτική παραγωγή (κυρίως χάρη στην ύπαρξη δεκάδων θερμοκηπίων), η παρουσία πολλών δημόσιων υπηρεσιών (στη Σύρο υπάρχει πια μόνο ένας δήμος που προέκυψε από την συνένωση των τριών καποδιστριακών του νησιού, ενώ είναι έδρα της Νομαρχίας Κυκλάδων, της Περιφέρειας Νότιου Αιγαίου που περιλαμβάνει τους νομούς Κυκλάδων και Δωδεκανήσου καθώς και του Εφετείου Αιγαίου) και η λειτουργία του τμήματος Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Επίσης η Σύρος είναι έδρα και του Διοικητικού Πρωτοδικείου Σύρου, το οποίο έχει στην κατά τόπον αρμοδιότητά του όλο το Νομό Κυκλάδων καθώς και το γειτονικό Νομό Σάμου (Σάμος, Ικαρία, Φούρνοι).

Η ζωή στην Ερμούπολη παραμένει ζωντανή καθ' όλη τη διάρκεια του χειμώνα και ελάχιστα είναι τα καταστήματα που μένουν ανοιχτά μόνο για την καλοκαιρινή περίοδο.

Διοίκηση
Η Πλατεία Μιαούλη με το δημαρχείο

Η Ερμούπολη ήταν η πρωτεύουσα του Νομού Κυκλάδων που αντικαταστάθηκε το 2011 από την Περιφερειακή Ενότητα Κυκλάδων η οποία ανήκει στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου. Έδρα της περιφέρειας παραμένει η Ερμούπολη.

Ο Δήμος Σύρου - Ερμούπολης είναι πλέον ο μοναδικός δήμος του νησιού. Στεγάζεται στο δημαρχείο Ερμούπολης, -ένα κτίριο τριώροφο στη πρόσοψη και διώροφο στην πίσω πλευρά με πλούσια αρχιτεκτονική διακόσμηση το οποίο βρίσκεται στην Πλατεία Μιαούλη και ανεγέρθηκε με σχέδια του Γερμανού αρχιτέκτονα Ε. Τσίλλερ στα τέλη του 19ου αιώνα, ενώ περιλαμβάνει διοικητικά τη Σύρο, τη Γυάρο καθώς και τις γειτονικές τους νησίδες. Δημιουργήθηκε με το Πρόγραμμα Καλλικράτης από τη συνένωση των προϋπαρχόντων δήμων Άνω Σύρου, Ερμουπόλεως και Ποσειδωνίας.

Σύμφωνα με τα προσωρινά αποτελέσματα της απογραφής πληθυσμού που διενήργησε το 2011 η Ελληνική Στατιστική Αρχή, η Σύρος παρουσιάζει μικρή αύξηση πληθυσμού. Συγκεκριμένα, ο πληθυσμός του νησιού ανέρχεται σε 21.390 κατοίκους. Η πυκνότητα πληθυσμού ανά τετρ. χλμ ανέρχεται σε 209,91 κατοίκους. Έδρα του δήμου είναι η Ερμούπολη και ιστορική έδρα η Άνω Σύρος.

Σύρος - Ο Τόπος και το Τραγούδι του

Θρησκεία

Το νησί έχει μεγάλη Καθολική κοινότητα.Χαρακτηριστική είναι η αρμονική συνύπαρξη Καθολικών και Ορθοδόξων στο νησί, με τους μεικτούς γάμους να είναι συχνό φαινόμενο και τον κλήρο να συμμετέχει από κοινού σε φιλανθρωπικές δράσεις. Στη Σύρο, όπως και σε όλη την Ελλάδα, οι δύο εκκλησίες γιορτάζουν την ίδια ημέρα το Πάσχα (κατά την ορθόδοξη ημερομηνία).

Στη Σύρο εδρεύει η Ιερά Μητρόπολη Σύρου στην οποία υπάγονται και τα νησιά Τήνος, Άνδρος, Κέα, Μήλος, Μύκονος, Δήλος, Σέριφος, Σίφνος, Κίμωλος, Κύθνος, Φολέγανδρος και Σίκινος[2]. Στο νησί βρίσκονται αρκετοί σημαντικοί ναοί, όπως η Μεταμόρφωση του Σωτήρος (εκεί βρίσκεται η μητρόπολη)[3], η Κοίμηση της Θεοτόκου (που περιέχει έργο του ζωγράφου Δομήνικου Θεοτοκόπουλου)[4], ο Άγιος Νικόλαος (πολιούχος της Ερμούπολης)[5], η Ανάσταση[6], κ.ά.

Στη Σύρο υπάρχει επίσης μεγάλος αριθμός καθολικών ναών και ξωκκλησιών σε όλες τις περιοχές του νησιού. Δεδομένου ότι τα τρία τέταρτα του Καθολικού κλήρου και των μοναχών στην Ελλάδα προέρχονται από τη Σύρο, το νησί αποτελεί το γνωστότερο κέντρο της Καθολικής Εκκλησίας στη χώρα. Η Ρωμαιοκαθολική Επισκοπή Σύρου ιδρύθηκε το 1207[7]. Περιλαμβάνει περίπου 8.000 μέλη στη Σύρο και έχει υπό την ευθύνη της εκτός από τη Σύρο και τα νησιά Κέα, Κύθνος, Σέριφος, Σίφνος, Μήλος και Κίμωλος. Η επισκοπή αναγνωρίζεται από την πολιτεία.

Η εκκλησία της Αναστάσεως

Το εσωτερικό του Καθολικού Καθεδρικού Ναού του Αγίου Γεωργίου

Ο Ιερός Ναός του Αγίου Νικολάου

Το εσωτερικό του Ναού του Αγίου Νικολάου

Ιστορικές βιομηχανίες
Ναυπηγική
Είσοδος στο λιμάνι της Σύρου

Νεώριο

Το Νεώριο είναι ναυπηγείο που λειτουργεί από το 1861 στο νησί[8]. Είναι η μεγαλύτερη βιομηχανική μονάδα της Ερμούπολης και ένα από τα παλαιότερα μηχανουργεία της Ελλάδας[9]. Έχει περάσει από διαδοχικές φάσεις ακμής και παρακμής, ενώ λόγω οικονομικών προβλημάτων τα τελευταία χρόνια έχουν μείνει ελάχιστοι υπάλληλοι οι οποίοι προσπαθούν να "σώσουν" τη βιομηχανία.

Ταρσανάς

Ο Ταρσανάς της Σύρου είναι σημαντικός ιστορικός τόπος στα νότια της Ερμούπολης[10], όπου διατηρείται εδώ και 200 περίπου χρόνια η παραδοσιακή τεχνική της ξυλοναυπηγικής. Τελευταίοι παραδοσιακοί ναυπηγοί, οι Μαυρίκοι και ο Ευάγ. Τζώρτζης που συνεχίζουν μέχρι σήμερα χρησιμοποιώντας νέο εξοπλισμό.

Καρνάγιο

Μετά την Παλιγγενεσία, μία από τις πρώτες ναυπηγικές μονάδες ήταν το μεγάλο καρνάγιο της εποχής που βρίσκονταν στη Σύρο[11]. Αρχικά, το καρνάγιο αποτελούσε χώρο μόνο για μικρές επισκευαστικές κυρίως δραστηριότητες, αλλά στη συνέχεια άρχισαν σ΄ αυτό να ναυπηγούνται και μεγαλύτερα σκάφη από εκείνα που ναυπηγούνταν στον ταρσανά.

Εργοστάσια
Η Ερμούπολη όπως φαίνεται από την Άνω Σύρο

Δέκα περίπου μηχανικά βυρσοδεψεία, άλλα τόσα μικρότερα σιδηρουργεία και ξυλουργεία, τυποβαφία, το ναυπηγείο και σαπωνοποιεία λειτουργούσαν στην Ερμούπολη το 1860. Το 1875 τα μηχανικά εργοστάσια ήταν 20: μύλοι, υαλουργεία, νηματουργείο, σχοινοποιεία, χρωματουργεία, λουκουμοποιεία κλπ. Η εμπορική παρακμή της δεκαετίας του 1880 έπληξε πολλές από τις πρώτες αυτές βιομηχανίες.

Στο τέλος του 19ου αιώνα νεότεροι μετανάστες, ιδίως Πελοποννήσιοι, δοκίμασαν την τύχη τους στην κλωστοϋφαντουργία και πέτυχαν. Ώς το 1910, είχαν δημιουργηθεί 24 εργοστάσια κλωστοϋφαντουργίας. Το 1898 ξανάνοιξε το ναυπηγείο και νέα μηχανουργεία, υαλουργείο, χρωματουργείο, εργοστάσια μολυβδοσκαγίων, αμύλου κ.ά. συμπλήρωσαν τη βιομηχανική κίνηση.

Σήμερα η παραγωγή περιορίζεται και η φυσιογνωμία της περιοχής αλλοιώνεται με ταχύτητα. Πολλά εργοστάσια έχουν κατεδαφιστεί, ενώ άλλα μετατρέπονται σε κέντρα αναψυχής.[12]
Τηλεγραφείο

Η Σύρος συνδέθηκε τηλεγραφικά με τον Πειραιά το 1859 με το πρώτο καλώδιο που ποντίστηκε στα ελληνικά νερά και έπειτα με τη Χίο και την Κωνσταντινούπολη. Η αγγλική εταιρεία Eastern Telegraph Co Ltd ανέλαβε την εκμετάλλευση του δικτύου το 1878, μετέτρεψε την εγκατάσταση σε κεντρικό σταθμό τηλεγραφίας της ανατολικής Μεσογείου και απασχολούσε πάνω από 100 άτομα (ανάμεσά τους πολλοί Άγγλοι).[13]

Τυπογραφεία

Το 1828 ήρθε από τη Σάμο στη Σύρο το πρώτο τυπογραφείο, του Ι. Σφοίνη. Έως το 1836 ιδρύθηκαν άλλα πέντε τυπογραφεία. Τους παλαιότερους τυπογράφους, που είχαν μάθει την τέχνη στη Βενετία, την Τεργέστη ή και τη Βοστώνη, διαδέχτηκαν διάφοροι νέοι μετά το 1845 και κυρίως o Συριανός Ρενιέρης Πρίντεζης, που έφερε το 1868 και το πρώτο ταχυπιεστήριο. Η μεγάλη παράδοση συνεχίζεται ακόμη και σήμερα.[14]

Συγκοινωνίες
Άποψη της Ερμούπολης από το πλοίο
Ακτοπλοϊκή σύνδεση

Η Σύρος έχει ένα από τα καλύτερα λιμάνια στην Ελλάδα το οποίο λόγω της γεωγραφικής του θέσης προστατεύεται από τους ισχυρούς ανέμους που πνέουν στις Κυκλάδες. Από εκεί αναχωρούν καθημερινά δρομολόγια προς το λιμάνι του Πειραιά, ενώ υπάρχουν πλοία που εκτελούν ενδοκυκλαδικά δρομολόγια και συνδέουν τη Σύρο με όλα τα νησιά των Κυκλάδων (ακόμα και τα πιο μικρά). Δρομολόγια γίνονται και προς τα Δωδεκάνησα αλλά και προς τα νησιά του βορειοανατολικού Αιγαίου.

Αεροπορική σύνδεση

Ο Κρατικός Αερολιμένας Σύρου "Δημήτριος Βικέλας" ιδρύθηκε το 1992 και βρίσκεται σε απόσταση περίπου 3 χιλιομέτρων από το κέντρο της πόλης της Ερμούπολης[15]. Το προσωνύμιο "Δημήτριος Βικέλας" το πήρε προς τιμήν του έλληνα ποιητή, πεζογράφου και λογοτέχνη Δημήτρη Βικέλα ο οποίος γεννήθηκε στο νησί. Εκτελείται ένα δρομολόγιο καθημερινά από το «Ελευθέριος Βενιζέλος» προς τη Σύρο και ένα δρομολόγιο από το νησί με προορισμό την Αθήνα μέσω της Sky Express.
ΚΤΕΛ Σύρου

Το ΚΤΕΛ Σύρου λειτούργησε για πρώτη φορά το 1946, ως Σύλλογος Πληγέντων Αυτοκινητιστών (ΣΠΑ)[16]. Το 1990 μεταφέρθηκε στη σημερινή του θέση, που βρίσκεται στη νέα προβλήτα αφίξεων - αναχωρήσεων των πλοίων. Όλα αυτά τα χρόνια βελτίωνε τις υπηρεσίες που πρόσεφερε στο επιβατικό κοινό ανανεώνοντας τακτικά τον στόλο των λεωφορείων με πιο σύγχρονα και μεγαλύτερα (σήμερα έχει 13[17]). Ταυτόχρονα αυξάνοντας και τη συχνότητα των δρομολογίων, έφτασε να εξυπηρετεί τα χωριά και τις παραλίες του νησιού ανά 30 λεπτά μέχρι και 24ωρη εξυπηρέτηση στη θερινή περίοδο.

Αστικά λεωφορεία

Το 2003 αναπτύσσεται περισσότερο η αστική συγκοινωνία στο νησί με τη συνεργασία του ΚΤΕΛ Σύρου και του Δήμου Ερμούπολης και χρησιμοποιούνται τα λεγόμενα "MiniBus", τα οποία καλύπτουν με τα δρομολόγιά τους τα βασικά σημεία της Ερμούπολης δίνοντας έτσι μια μικρή "ανάσα" στο κυκλοφοριακό πρόβλημα κυρίως των θερινών μηνών.

Άλλες συγκοινωνίες

Τα ταξί εδρεύουν στην Ερμούπολη και πραγματοποιούν δρομολόγια τόσο εντός της πόλης όσο και σε όλα τα χωριά του νησιού. Επίσης, υπάρχουν ενοικιαζόμενα αυτοκίνητα και μοτοποδήλατα, ενώ τα τελευταία χρόνια αρχίζουν να δημιουργούνται μικροί ποδηλατόδρομοι.

Εκπαίδευση
Πρωτοβάθμια εκπαίδευση

Στο νησί λειτουργούν 14 νηπιαγωγεία (12 δημόσια, 2 ιδιωτικά και 1 ειδικό), καθώς και 11 δημοτικά σχολεία (9 δημόσια, 1 ιδιωτικό και 1 ειδικό)[18]. Τα 9 δημόσια δημοτικά σχολεία είναι κατανεμημένα ως εξής: 6 στην Ερμούπολη, 1 στην Άνω Σύρο, 1 σε Βάρη-Μάννα και 1 στην Ποσειδωνία.
Δευτεροβάθμια εκπαίδευση

Στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση[19] λειτουργούν τρία ημερήσια γυμνάσια, ένα εσπερινό γυμνάσιο με τάξεις λυκείου (περιοχή Ξηρόκαμπος), ένα Γενικό Λύκειο - ΓΕΛ (ο διάδοχος του 1ου Γυμνασίου Σύρου), δύο Επαγγελματικά Λύκεια - ΕΠΑΛ (ένα πρωινό και ένα εσπερινό), μία Επαγγελματική Σχολή - ΕΠΑΣ (απογευματινή, η οποία έκλεισε την Δευτέρα 15 Σεπτεμβρίου 2014), ένα Εργαστηριακό Κέντρο - ΕΚ, ένα Ειδικό Επαγγελματικό Γυμνάσιο[20] και ένα Εργαστήριο Ειδικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης - ΕΕΕΕΚ (περιοχή Ξηρόκαμπος).
Τριτοβάθμια Εκπαιδευτικά Ιδρύματα

Στη Σύρο λειτουργούν οι εξής σχολές:

Τμήμα Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και συστημάτων (Πανεπιστήμιο Αιγαίου)[21]
Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού (ΑΕΝ)

Δημοτική Βιβλιοθήκη

Η Δημοτική Βιβλιοθήκη Ερμουπόλεως στεγάζεται στο ισόγειο του Πνευματικού Κέντρου[22]. Επίσημα λόγος για τη βιβλιοθήκη γίνεται από το 1926 και ξεκινά με έναν πυρήνα βιβλίων 2.000 περίπου τόμων από τις συλλογές της βιβλιοθήκης του Γυμνασίου (1835) και ειδικότερα τη βιβλιοθήκη του Ιακώβου Ρώτα, αγαπημένου φίλου του Αδαμάντιου Κοραή, του Επισκόπου Κυκλάδων Ανθίμου Κομνηνού (1842) κ.ά.

Τα πολύτιμα παλαιά βιβλία, όπως τα «Αργοναυτικά» του Απολλώνιου του Ροδίου, το «Ονομαστικό του Πολυδεύκους» του Ρακίνα, οι «Ιουστινιάναι» του Δημητρίου Ροδοκανάκη κ.ά., διαφυλάσσονται σε ξεχωριστή θέση. Ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει για τη συλλογή του τοπικού τύπου που ξεκινά από τον προηγούμενο αιώνα και φτάνει ως τις ημέρες μας. Περίπου 45.000 τόμοι βιβλίων είναι σήμερα στη διάθεση του αναγνωστικού κοινού.

Με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου της Ερμούπολης είχε δημιουργηθεί και η Παιδική και Εφηβική Βιβλιοθήκη[23] στην Ερμούπολη, σε συνεργασία με τον Οργανισμό Παιδικών και Εφηβικών Βιβλιοθηκών Ελλάδος. Τα τελευταία χρόνια όμως, η βιβλιοθήκη έχει κλείσει εξαιτίας οικονομικών λόγων.

Προγραμματίζονται εκδηλώσεις με άξονα πάντα το βιβλίο. Στο χώρο στεγάζεται και η Λέσχη Ανάγνωσης Ερμούπολης "Μιλάμε για βιβλία".

Πολιτισμός
Δημοτική Μουσική

Με απόφαση τού Δήμου το 1869, ιδρύθηκε ή «Φιλαρμονική Δημοτική Εταιρεία Ερμουπόλεως» με μουσικοδιδάσκαλο τον Δελφίνο Σπινέλη η οποία όμως διαλύθηκε σύντομα (1872). Μια νέα κίνηση χρονολογείται γύρω στο 1880, όταν η Σχολή Απόρων Παίδων δημιούργησε μουσικό τμήμα αλλά και πάλι χρειάστηκε να περάσουν αρκετά χρόνια μέχρι να αποκτήσει η Ερμούπολη τη φιλαρμονική της. Το 1894 ιδρύθηκε ο σύλλογος "Φιλόμουσοι Σύρου", με κύριο έργο τη διδασκαλία της ωδικής και οργανικής μουσικής και την ίδρυση φιλαρμονικής.[24]

Θέατρο

Το Θέατρο Απόλλων βρίσκεται στην Ερμούπολη και είναι ένα από τα πιο γνωστά θέατρα της Ελλάδας[25]. Θεμελιώθηκε στα τέλη του 1862 σε σχέδια του αρχιτέκτονα Πιέτρο Σαμπό που δούλευε τότε ως αρχιτέκτονας στο Δήμο της Ερμούπολης. Στις 20 Απριλίου 1864 έγιναν με μεγάλη επισημότητα τα εγκαίνια με την παρουσία του εμπνευστή της κατασκευής Μιχ. Σαλβάγου.

Θαυμασμό προκαλεί η διάταξη του εσωτερικού χώρου, που συναγωνίζεται ευρωπαϊκά θέατρα της εποχής του: πλατεία, χώρος για την ορχήστρα μπροστά στη σκηνή, η οποία έχει πλάτος 17,5 μ. και βάθος 9 μ., τρεις σειρές θεωρείων, υπερώο, καθώς και πλούσια μαρμάρινη και ζωγραφική διακόσμηση. Υπάρχει η άποψη, την οποία ενστερνίζονται πολλοί Συριανοί, ότι το "Απόλλων" αποτελεί μικρογραφία της Σκάλας του Μιλάνου. Ωστόσο, αυτή η άποψη είναι μάλλον μονομερής, καθώς η διαρρύθμιση μπορεί να έχει ιταλικές επιρροές, τα πρότυπα όμως είναι τουλάχιστον τέσσερα θέατρα: η Σκάλα του Μιλάνου, το θέατρο Σαν Κάρλο της Νάπολης, το Τεάτρο ντέλλα Πέργκολα της Φλωρεντίας και το θέατρο στο Καστελφράνκο[26].

Μετά το κτίσιμο του νέου εντυπωσιακού θεάτρου, η ακμή της θεατρικής κίνησης συνεχίζεται ακολουθώντας την ευημερία και την ακμή της πόλης. Παρά την κάμψη της πόλης τα επόμενα χρόνια, το θέατρο ανθεί σε όλο τον μεσοπόλεμο και τα μεγαλύτερα ονόματα του νεοελληνικού θεάτρου φιλοξενούνται στην σκηνή του, πάντα με λαμπρές παραστάσεις.

Δυστυχώς, κατά την διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου το θέατρο υπέστη πολύ μεγάλες καταστροφές, γεγονός που οδήγησε στην ανάγκη για τις μεταπολεμικές επεμβάσεις, που αλλοίωσαν σε ένα βαθμό την φυσιογνωμία του κτιρίου. Επαναλειτούργησε το 1991, ενώ οι εργασίες αποκατάστασης ολοκληρώθηκαν το 2000.

Επίσης, τα τελευταία χρόνια αποκαταστάθηκε από τον δήμο το μικρό θέατρο «Ευανθία Καΐρη»[27] το οποίο χρησιμοποιείται κυρίως από τους ντόπιους πολιτιστικούς φορείς και οργανισμούς, τόσο για πρόβες θεατρικών παραστάσεων όσο και για άλλες εκδηλώσεις τους.

Το Θέατρο Απόλλων που το 2014 έκλεισε τα 150 χρόνια ύπαρξης του, φιλοξενεί καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου πολιτιστικές εκδηλώσεις και δρώμενα, ενώ από το 2008, αποτελεί και την έδρα του διεθνούς φεστιβάλ κινουμένων σχεδίων, Animasyros, που αποτελεί πλέον πολιτιστικό θεσμό του νησιού.
Κινηματογράφος

Στη Σύρο λειτουργεί ο κινηματογράφος "ΠΑΛΛΑΣ"[28] ο οποίος αγοράστηκε παλαιότερα από τον Δήμο και ανακαινίστηκε πλήρως ώστε να εκσυγχρονιστεί και να καλύψει τις ανάγκες των κατοίκων. Σήμερα, εκτός από την κλειστή αίθουσα, υπάρχει και ανοικτός χώρος για προβολές ο οποίος χρησιμοποιείται τους καλοκαιρινούς μήνες.
Μουσεία - Εκθέσεις

Αρχαιολογικό Μουσείο Σύρου

Το πρώτο πρόχειρο μουσείο στεγάστηκε στο Γυμνάσιο και πυρήνας του ήταν η αρχαιολογική συλλογή (κυρίως από επιγραφές) που συγκέντρωσε ο Ιωάννης Κοκκώνης το 1834. Από το 1899-1901 στεγάζεται στον χώρο του Δημαρχείου. Η τελευταία αυτή μετακίνηση συνδέεται με τα σημαντικά ευρήματα του Χρ. Τσούντα στη Χαλανδριανή και την επιθυμία των Συριανών να τα κρατήσουν στον τόπο τους.

Σήμερα το μουσείο περιέχει σημαντικό αριθμό ευρημάτων από τη Χαλανδριανή, καθώς και ενδιαφέροντα ελληνιστικά και ρωμαϊκά γλυπτά, επιγραφές και επιτύμβιες στήλες από την Ερμούπολη[29].

Βιομηχανικό Μουσείο - Κέντρο Τεχνικού Πολιτισμού

Το Βιομηχανικό Μουσείο ιδρύθηκε το 1985. Αποτελείται από τέσσερα κτίρια[30] στο κέντρο της βιομηχανικής ζώνης της Ερμούπολης: το χρωματουργείο Κατσιμαντή, το σκαγιοποιείο Ανερούσση και το βυρσοδεψείο Κορνιλάκη και το υφαντουργείο Βελισσαροπούλου.

Το Κε.Τε.Πο. ιδρύθηκε από τον Δήμο της Ερμούπολης και το Κέντρο Νεοελληνικών ερευνών του Ε.Ι.Ε. Η εγκατάστασή του στο ανακαινισμένο εργοστάσιο Κατσιμαντή εγκαινιάστηκε στις 12 Μαΐου 2002 από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας Κωνσταντίνο Στεφανόπουλο, με εντυπωσιακή έκθεση από τη συλλογή μηχανημάτων του Βιομηχανικού Μουσείου[31].

Ιστορικό Αρχείο Σύρου

Τα Ιστορικό Αρχείο Σύρου στεγάζεται στο Κτίριο Λαδόπουλου, το οποίο υψώνεται στην Πλατεία Μιαούλη[32]. Στο αρχείο φυλάσσονται σημαντικά έγγραφα και ντοκουμέντα που αφορούν στην ιστορία της πόλης και του νησιού, ενώ παράλληλα αποτελούν σημαντικό εργαλείο για την κατανόηση των κοινωνικών μετατροπών[33].

Μουσείο Αντιγράφων Κυκλαδικής Τέχνης

Στις αίθουσες του Πνευματικού Κέντρου Ερμούπολης φιλοξενείται το Μουσείο Αντιγράφων Κυκλαδικής Τέχνης κατά τα πρότυπα του Μουσείου Γουλανδρή της Αθήνας. Λειτουργεί από το 1993 με τη χορηγία του ζεύγους Γιάννη και Ελένης Βάτη[34].

Στο μουσείο γίνονται εκπαιδευτικά προγράμματα σε παιδιά και ξεναγήσεις σε μεγάλους και επισκέπτες του νησιού. Στόχος των προγραμμάτων είναι η γνώση του σπουδαίου Κυκλαδικού πολιτισμού της 3ης χιλιετίας π.Χ. που θεωρείται ένας από τους πέντε πρώτους του κόσμου. Κατά τη διάρκεια των προγραμμάτων, τα παιδιά μαθαίνουν την ιστορία των νησιών παίζοντας, ζωγραφίζοντας και δημιουργώντας.

Λαογραφικό Μουσείο Σύρου

Υιοθετήθηκε το αίτημα του Λυκείου Ελληνίδων Σύρου να είναι ο Δήμος φορέας υλοποίησης του έργου «Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο της Ερμούπολης». Το έργο αφορά και στην αποκατάσταση του κτιρίου, στο οποίο πρόκειται να στεγαστεί το Μουσείο (Μέγαρο Ρεθύμνη). Ήδη έχει ενταχθεί στο Γ' Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Νοτίου Αιγαίου και βρίσκεται στην περιοχή Βαπόρια, συνοικία Αγίου Νικολάου.

Έκθεση Παραδοσιακών Επαγγελμάτων & Ιστορικό Αρχείο Δήμου Άνω Σύρου

Στο ισόγειο ενός ένα κλασικού «πανωχωρίτικου» σπιτιού στεγάζεται μια πολύ προσεκτικά στημένη έκθεση, στην οποία ο επισκέπτης θα συναντήσει μηχανές και εργαλεία διαφόρων παραδοσιακών επαγγελμάτων, όπως του μελισσουργού, του λούστρου, του τσαγκάρη, του ράφτη, του ξυλουργού, του ψαρά, του κουρέα. Ακόμη, εκτίθενται και άλλα αντικείμενα (π.χ. αργαλειός), παλιά γεωργικά και κτηνοτροφικά εξαρτήματα και σκεύη, όπως υνί, αλέτρι, λαΐνες (δοχεία μεταφοράς γάλακτος) κ.α., πολλά από τα οποία ανήκουν στον προηγούμενο αιώνα.
Φωτογραφία από το εσωτερικό του μουσείου Μάρκου Βαμβακάρη

Ανεβαίνοντας στον πρώτο όροφο, ο επισκέπτης θα συναντήσει το Ιστορικό Αρχείο του Δήμου Άνω Σύρου, όπου μπορεί να θαυμάσει τεράστιας αξίας χειρόγραφα, βιβλία θρησκευτικού και γενικού περιεχομένου, ορισμένα από τα οποία είναι πολύ παλαιά, ιστορικά επίσημα έγγραφα, επιστολές, πρακτικά του Δημοτικού Συμβουλίου, ακόμη και γραφομηχανές της εποχής εκείνης.

Μουσείο Μάρκου Βαμβακάρη

Το Μουσείο Μάρκου Βαμβακάρη βρίσκεται στην Άνω Σύρο. Στεγάζεται σε ένα παραδοσιακό συριανό σπίτι από το 1995. Στον επάνω όροφο εκτίθενται φωτογραφίες, έργα, αλλά και προσωπικά αντικείμενα του μουσικοσυνθέτη, ενώ στον κάτω προβάλλεται καθ' όλη την διάρκεια λειτουργίας του μουσείου ημίωρο ντοκιμαντέρ με θέμα τον γνωστό ρεμπέτη[35].
Εκθεσιακοί χώροι

Στο νησί λειτουργούν τρεις σημαντικοί εκθεσιακοί χώροι[36], που φιλοξενούν και διοργανώνουν σημαντικές εικαστικές εκδηλώσεις. Πρόκειται για την υπερσύγχρονη αίθουσα τέχνης «Ερμούπολη», για τον εκθεσιακό χώρο της «Πινακοθήκης Κυκλάδων» και την αίθουσα «Εμ. Ροΐδης».
Μνημεία- Αγάλματα

ανδριάντας Ανδρέα Μιαούλη, στην Πλατεία Μιαούλη
μνημείο Μικρασιατών, στην πλατεία Μικρασιατικής Μνήμης στον Ξηρόκαμπο
μνημείο πεσόντων, έμπροσθεν Περιφέρειας Ν.Αιγαίου
προτομές των Εμμ. Ροίδη, Γεωρ. Σουρή, Δημ. Βικέλα, Τιμ. Αμπελά και Ρίτας Μπούμη-Παππά, έμπροσθεν Βιβλιοθήκης
μνημείο Εθνικής Αντίστασης, επί της Ακτής Εθνικής Αντίστασης στο λιμάνι (αναμένεται να επανατοποθετηθεί μετά την ανάπλαση της περιοχής)[37]

Αθλητισμός
Ιστιοπλοΐα τριγώνου στο λιμάνι της Ερμούπολης
Πετοσφαίριση

Η πιο γνωστή ομάδα σήμερα στη Σύρο είναι το τμήμα πετοσφαίρισης του Α.Ο. Φοίνικα, που αγωνίζεται στην Α1 κατηγορία της χώρας και έχει σημειώσει μεγάλη επιτυχία τα τελευταία χρόνια. Άλλες ομάδες του νησιού είναι ο Μέγας Αλέξανδρος, ο Άρης Σύρου και ο Α.Σ.Ε. Νεωρίου.
Ποδόσφαιρο

Στη Σύρο εδρεύουν σήμερα τρεις τοπικές ποδοσφαιρικές ομάδες (Α.Ο. Σύρου, Α.Ο. Πάγου, Νέοι Ολυμπιακού Σύρου, Α.Ο. Αστέρας), ενώ λειτουργούν και ακαδημίες του Ολυμπιακού Πειραιώς του Παναθηναϊκού και πρόσφατα του Άγιαξ[38]. Παλαιότερα, υπήρχαν και άλλες ομάδες, όπως η Ελλάς Σύρου, ο Α.Ο. Άνω Σύρου, ο Άρης Σύρου, ο Α.Ο. Φοίνικας, ο Α.Ο. Βάρης, κ.ά.
Καλαθοσφαίριση

Δύο ομάδες καλαθοσφαίρισης εδρεύουν σήμερα στο νησί: ο Α.Ο. Ερμούπολης (διατηρεί και γυναικείο τμήμα) και ο Άρης Σύρου. Παλαιότερα, αγωνιζόταν και ο Α.Ο. Φοίνικας.
Ναυταθλητισμός

Στη Σύρο λειτουργούν οι εξής ναυτικοί όμιλοι: ο ιστορικός Ναυτικός Όμιλος Σύρου (Ν.Ο.Σ.), με έδρα την Ερμούπολη, ο οποίος έχει αγωνιστεί στην Α2 Κατηγορία υδατοσφαίρισης, ο Ναυτικός Οικολογικός Πολιτιστικός Όμιλος Κινίου (Ν.Ο.Π.Ο.Κ.)[39] και ο Ναυτικός Όμιλος Γαλησσά. Επίσης, καλλιεργούνται η ιστιοπλοΐα, το windsurf και οι καταδύσεις.
Κλασικός Αθλητισμός

Στο νησί εδρεύει από το 2004 ο Αθλητικός Σύλλογος Σύρου "Ποσειδών" που πήρε τη σκυτάλη από τους παλαιότερους, Αθλητικό Όμιλο Σύρου και Γυμναστικό Σύλλογο Ερμούπολης. Το σωματείο συνεχίζει την παράδοση του κλασικού αθλητισμού στην πρωτεύουσα του νομού με πολλές επιτυχίες σε πανελλήνιο και διεθνές επίπεδο, ενώ έχει αναδείξει σπουδαίους αθλητές. Επίσης, το 2013 αποφασίστηκε η δημιουργία συλλόγου Δρομέων Σύρου για μεσαίες και μεγάλες αποστάσεις.
Μηχανοκίνητος αθλητισμός

Στη Σύρο λειτουργεί ο Μοτοσικλετιστικός Σύλλογος Σύρου (ΜΟ.ΣΥ.Σ.), ενώ διοργανώνονται πανελλήνια πρωταθλήματα και τουρνουά για μηχανές και αυτοκίνητα καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου.
Άλλα

Λειτουργούν και άλλοι σύλλογοι, όπως: ο Όμιλος Αντισφαίρισης Σύρου (Ο.Α.Σ.) που έχει διοργανώσει μεγάλα τουρνουά τέννις και ο Ιππικός Όμιλος Κυκλάδων με μεγάλη δραστηριότητα τα τελευταία χρόνια. Καλλιεργούνται επίσης τα αθλήματα του μπιτς βόλεϊ, του σκακιού και των πολεμικών τεχνών.
Εγκαταστάσεις

Γήπεδα ποδοσφαίρου: Δημοτικό Γήπεδο Ερμούπολης, Δημοτικό Γήπεδο Άνω Σύρου, Δημοτικό Γήπεδο Πάγου, Δημοτικό Γήπεδο Βάρης, καθώς και 4 ιδιόκτητα γήπεδα 5x5 και 7x7.
Άλλα γήπεδα: Κλειστό Γυμναστήριο "Δ. Βικέλας (πετοσφαίριση, καλαθοσφαίριση), Δημοτικό Κολυμβητήριο "Δ. Βικέλας" (κολύμβηση, υδατοσφαίριση), Δημοτικό Στάδιο Πευκακίων (στίβος), κ.ά.

Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης
Μνημείο στο χωριό Κίνι.

Τηλεόραση

Στο νησί λειτουργούν δύο τοπικοί τηλεοπτικοί σταθμοί[40], των οποίων η εμβέλεια καλύπτει όλες τις Κυκλάδες: ο σταθμός TV1 Σύρος, ο οποίος λειτουργεί από το 1988 και η Αιγαίο Τηλεόραση (ΡΕΔΗΣΕ), που ανήκει στον ενιαίο Δήμο της Σύρου και λειτουργεί από το 1995. Το πρόγραμμα των δύο αυτών σταθμών περιλαμβάνει ενημερωτικές, κοινωνικές, αθλητικές και πολιτικές εκπομπές, καθώς και κάλυψη εκδηλώσεων και δραστηριοτήτων της τοπικής κοινωνίας και των γύρω νησιών.

Ραδιόφωνο

Λειτουργούν έξι τοπικοί ραδιοφωνικοί σταθμοί[41]: Αστέρας 92 (Πρώην Media 92 από τούς πρώτους αδειούχους της Ελλάδας το 1988 υπό τόν Άρειο Πάγο), 95,4 (Ιερά Μητρόπολη Σύρου), 95,8 (Αιγαίο 95,8), 100,3 (Prime Radio) πρώην Σύρος 100,3 , 101,0 (FM 1), 104,0 (Φάρος FM-λειτουργεί επίσημα από το 1993).

Έντυπος Τύπος

Στη Σύρο εκδίδεται μία καθημερινή εφημερίδα, η Κοινή Γνώμη και μία εβδομαδιαία, ο Λόγος των Κυκλάδων. Επίσης, το Serious, ένα μηνιαίο περιοδικό ελεύθερης κυκλοφορίας που κυκλοφορεί από το 2009 στα νησιά των Κυκλάδων. Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει μεγάλα βήματα από το νησί και στον ηλεκτρονικό τύπο.
Προσωπικότητες
Ο Δημήτριος Βικέλας
Ο Γεώργιος Σουρής
Ο Αθανάσιος Σουλιώτης

Φερεκύδης (6ος αιώνας π.Χ.), ποιητής και φιλόσοφος
Ανδρέας Κάργας (1560-1617), Επίσκοπος Σύρου
αβ. Στέφανος Δελλαρόκκας (18ος αιώνας), κληρικός, ιστορικός
Αντώνιος Σκάσσης (1775-1852), μαθηματικός, θεμελιωτής της ναυτικής παιδείας της Σύρου
Άνθιμος Γαζής (1764-1828), κληρικός, δάσκαλος
Νικόλαος Γιαγτζής (1786-1875), αγωνιστής του '21, δήμαρχος Ερμούπολης
Ιωάννης Κυριακός (1818-1869), ηθοποιός και θιασάρχης
Ιωάννης Μαραγκός (1833-1891), καθολικός Αρχιεπίσκοπος Αθηνών
Μιχαήλ Μελάς (1833-1897), πολιτευτής και έμπορος
Δημήτριος Βικέλας (1835-1908), λόγιος, ποιητής και πεζογράφος, πρώτος πρόεδρος της ΔΟΕ
Εμμανουήλ Ροΐδης (1836-1904), λογοτέχνης
Εμμανουήλ Μπενάκης (1843-1929), πολιτευτής
Τιμολέων Αμπελάς (1850-1929), δικαστικός, ποιητής και πεζογράφος
Δημήτριος Βοκοτόπουλος (1850-1934), νομικός και πολιτευτής
Γεώργιος Κρίνος (1850-1935), φυσικομαθηματικός καθηγητής Πανεπιστημίου
Γεώργιος Σουρής (1853-1919), σατιρικός ποιητής
Κλων Στέφανος (1855-1915), πανεπιστημιακός, θεμελιωτής των ανθρωπολογικών σπουδών στον Ελλαδικό χώρο
Δον Ιωάννης Δαλέζιος (1856-1898), ιερέας και εθνομάρτυρας
Κυπάρισσος Στέφανος (1857-1917), μαθηματικός, πρύτανης του Πανεπιστημίου της Αθήνας
Αλέξανδρος Κανάρης (1864-1944), πολιτευτής
Σταμάτα Ρεβίθη (1866-άγνωστο), δρομέας στους [[Θερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες 1896|Ολυμπιακούς Αγώνες 1896]
Πέτρος Στεφάνου (1873-1932), δημοσιογράφος
Αλέξανδρος Χατζηκυριάκος (1874-1958), αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού και πολιτευτής
Ανδρέας Χατζηκυριάκος (1876-1956), πολιτευτής
Στέφανος Βαλτετσιώτης (1877-1975), συνθέτης
Αθανάσιος Σουλιώτης (1878-1945), στρατιωτικός, Μακεδονομάχος και πολιτικός
Στυλιανός Λυκούδης (1878-1958), αντιναύαρχος του Βασιλικού Ναυτικού και τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών
Φαίδων Κουκουλές (1881-1956), βυζαντινολόγος
Ανδρέας Δαλέζιος (1883-1958), διακεκριμένος μεταφραστής φιλοσοφικών συγγραμάτων
Νίκος Σαργολόγος, Γενικός Γραμματέας του ΣΕΚΕ
Ερρίκος Σκάσσης (1884-1977), καθηγητής λατινικής φιλολογίας και πρύτανης στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, μέλος και πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών
Ευγένιος Δαλέζιος (1888-1892), Ιστορικός, αρχειοδίφης
Αντώνιος Πολίτης (1890-1963), επίσκοπος, μητροπολίτης Ηλείας και αντιστασιακός - μέλος του ΕΑΜ
Αντώνιος Σιγάλας (1890-1981), συγγραφέας, δάσκαλος
Αντώνιος-Γρηγόριος Βουτσίνος (1891-1968), επίσκοπος, και αντιστασιακός
Λέων Κουκούλας (1894-1967), κριτικός Θεάτρου, λογοτέχνης, πρόεδρος της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών, πρόεδρος του ΚΘΒΕ
Γεώργιος Δουράτσος (1894-1981), Στρατιωτικός, Διοικητής του οχυρού Ρούπελ
Βελισσάριος Φρέρης (1900-1968), διηγηματογράφος
Παυσανίας Λυκουρέζος (1904-1968), νομικός και πολιτευτής
Μάρκος Βαμβακάρης (1905-1972), ρεμπέτης
Γεώργιος Βέλτσος (1924-), νομικός
Ευάγγελος Ρούσσος (1931), φιλόλογος, ιστορικός
Χρόνης Εξαρχάκος (1932-1984), ηθοποιός
Άλκης Στέας (1933-1999), παρουσιαστής
Μάνος Ελευθερίου (1938), ποιητής, στιχουργός και πεζογράφος
Μάρκος Φρέρης (1949-2006), δικηγόρος
Όλγα Μπρούμα (1949), ποιήτρια
Στέλιος Μάινας (1957), ηθοποιός
Αντώνης Πρέκας (1960), δημοσιογράφος και συγγραφέας
Κώστας Κριτσίνης (πέθανε το 2015) Νομικός, Ιστορικός και Συγγραφέας
Δημήτρης Ν. Χάλαρης (1936-2013), Δημοσιογράφος και Συγγραφέας

Τοπικά Προϊόντα
Λουκούμι

Το πιο φημισμένο προϊόν που παράγεται στο νησί είναι το συριανό λουκούμι[42]. Η τέχνη της παρασκευής του έφτασε στη Σύρο με τους πρώτους πρόσφυγες από Χίο, ενώ λέγεται ότι ή πρώτη "καζανιά" μπήκε το 1832. Η πρώτη επίσημη σφραγίδα λουκουμοποιού (του Σταματελάκη) εμφανίζεται το 1837.

Από τη Μικρασιατική καταστροφή και μέχρι το τέλος της 10ετίας του 1960, υπήρχαν πολλές βιοτεχνίες λουκουμιών στην Σύρο και πολλά καταστήματα πώλησής του στην παραλία που απασχολούσαν πολύ προσωπικό. Συνήθως, οι βιοτεχνίες ήταν οικογενειακές επιχειρήσεις και η τέχνη περνούσε από γενιά σε γενιά. Υπάρχουν δε βιοτεχνίες που η ζωή τους άρχισε στη Σμύρνη πολύ πριν την καταστροφή και για τέταρτη γενιά συνεχίζεται σήμερα στη Σύρο. Με την πάροδο των χρόνων πλήθυναν και οι ποικιλίες της γεύσης του λουκουμιού: περγαμόντο, μαστίχα, τριαντάφυλλο, ροδοζάχαρη, ινδική καρύδα κ.ά.

Ο πρώτος επίσημος Σύνδεσμος ιδρύθηκε στην Σύρο το 1942 με προστάτιδα την Αγία Γλυκερία που εορτάζει στις 13 Μαΐου (αναφέρεται στο 1ο καταστατικό του Συνδέσμου του). Αργότερα, άτυπα προστάτης Άγιος ορίστηκε ο Άγιος Αθανάσιος (18 Ιανουαρίου) λόγω της ύπαρξης της ομώνυμης πηγής στην Άνω Σύρο.

Το έτερο συριανό προϊόν των λουκουμοποιών είναι η χαλβαδόπιτα που παρασκευάζεται από θυμαρίσιο συριανό μέλι και φρεσκοψημένο αμύγδαλο. Στο νησί παρασκευάζεται επίσης και ντόπιο λουκάνικο το οποίο περιέχει μάραθο. Επίσης, το τυρί "Σαν Μιχάλη" το οποίο παρασκευάζεται από ντόπιο γάλα της Σύρου.
Παραπομπές

Σύλλογος Μικρασιατών Ερμούπολης Σύρου
Σύντομη ιστορική εκκλησιαστική αναδρομή της Σύρου[νεκρός σύνδεσμος]
Ιερός Μητροπολιτικός Ναός Μεταμόρφωσις του Σωτήρος[νεκρός σύνδεσμος]
Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου[νεκρός σύνδεσμος]
Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου
Ιερός Ναός Αναστάσεως[νεκρός σύνδεσμος]
Σύντομη ιστορική αναδρομή της Καθολικής Επισκοπής[νεκρός σύνδεσμος]
Ιστορία Νεωρίου Σύρου (1)
Ιστορία Νεωρίου Σύρου (2)
Ο ταρσανάς Σύρου
Το καρνάγιο Σύρου
Ιστορία εργοστασίων της Σύρου
Το κτίριο του τηλεγραφείου
Τα τυπογραφεία της Σύρου
Χαρακτηριστικά Αερολιμένα Σύρου
Η ιστορία του ΚΤΕΛ Σύρου
Ο στόλος του ΚΤΕΛ Σύρου
Διεύθυνση Α/βάθμιας Εκπαίδευσης Κυκλάδων
Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Κυκλάδων
ΤΕΕ Ειδικής Αγωγής Α΄Βαθμίδας Σύρου(περιοχή Μάννα)
Το Πανεπιστήμιο Αιγαίου στη Σύρο
Ιστορία δημοτικής βιβλιοθήκης
Παιδική και εφηβική βιβλιοθήκη
Δημοτική μουσική Ερμούπολης
Ιστορία Θεάτρου Απόλλων
ΣΥΡΟΣ, ΕΝΑΣ ΠΛΗΡΗΣ ΤΑΞΙΔΙΩΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ, (2007), εκδόσεις EXPLORER
Θέατρο «Ευανθία Καΐρη»
Ο κινηματογράφος "ΠΑΛΛΑΣ"
Ευρήματα αρχαιολογικού μουσείου
Κτίρια του βιομηχανικού μουσείου
Συλλογές βιομηχανικού μουσείου
Ιστορικό αρχείο Σύρου
Περιεχόμενο ιστορικού αρχείου
Μουσείο αντιγραφών Κυκλαδικής τέχνης
Μουσείο Μάρκου Βαμβακάρη
Οι εκθεσιακοί χώροι της Σύρου
Επιστρέφει” το μνημείο της Εθνικής Αντίστασης
Χάρτης ακαδημιών του Άγιαξ στην Ελλάδα
Ιστορία του Ν.Ο.Π.Ο.Κ.
Οι τηλεοπτικοί σταθμοί της Σύρου
Οι ραδιοφωνικοί σταθμοί της Σύρου

Ιστορία και τρόπος παρασκευής του λουκουμιού

Πηγές
Ναυτιλιακές πληροφορίες

Λεπτομερείς ναυτιλιακές πληροφορίες για την Σύρο παρέχει ο Ελληνικός Πλοηγός 2ος τόμος και ιδιαίτερα ο χάρτης ελληνικής έκδοσης: ΧΕΕ-421, που καλύπτει και όλες τις ΒΔ. Κυκλάδες και ειδικότερα ο ΧΕΕ-421/2, που είναι και ο λιμενοδείκτης του λιμένα Σύρου.
Βιβλιογραφία

«Σύρος: Φραγκοσυριανή γλυκιά». Ειδικό αφιέρωμα περιοδικού Γεωτρόπιο τεύχος 66, σ.30-35 (Ιουλ. 2001).
Αρετή Τούντα-Φεργαδή, «Η υπαγωγή της Σύρου στο κράτος της Θεσσαλονίκης (1916)», Επετηρίς Εταιρείας Κυκλαδικών Μελετών, τομ.ΙΓ' (1985-1990), σελ.257-267

Γεωγραφία της Ελλάδας

Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος

Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω

Χώρες της Ευρώπης Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν 1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License