.

Ελλάδα

Περιφέρεια : Νότιο Αιγαίο
Νομός : Κυκλάδων

Η Άνδρος είναι η μεγαλύτερη μετά τη Νάξο νήσος των Κυκλάδων και πλησιέστερη στην Εύβοια, της οποίας αποτελεί φυσική συνέχεια εκτεινόμενη ομοίως από ΒΔ. προς ΝΑ.. Πρωτεύουσα της νήσου είναι η Άνδρος.

Τα κτίσματα στην Άνδρο δεν υπακούουν στους τυπικούς κανόνες της αιγαιοπελαγίτικης αρχιτεκτονικής, καθώς στο νησί συνυπάρχουν τόσο παραδοσιακά όσο και νεοκλασσικά κτίσματα.

Χαρακτηριστικό δείγμα νεοκλασσικής αρχιτεκτονικής είναι ο επιβλητικός πύργος Αθηναίου, με τον εντυπωσιακό κήπο, στον οποίο ο εύπορος Αθηναίος εξ Αλεξανδρείας μεταφύτευσε σπάνια δέντρα και φυτά που ευδοκιμούν στην Αίγυπτο. Το κτήριο είναι από τα μεγαλύτερα στην Ελλάδα. Σήμερα, ο πύργος ανήκει σε ελληνοαμερικάνο επιχειρηματία.

View Larger Map

Γεωγραφία

Έχει έκταση 379,7 τετραγωνικά χιλιόμετρα και το μήκος των ακτών της είναι 176 χιλιόμετρα.

Ακτογραφία

Η Ακτογραφία της Άνδρου παρουσιάζει αρκετό αριθμό κολπώσεων και ακρωτηρίων. Κυριότερα ακρωτήρια, όρμοι και νησίδες της Άνδρου που απαντώνται από ΒΑ. προς ΝΑ. και ΒΔ. (δεξιόστροφα) είναι:
Ακρωτήριο Καμπανός, βορειο-βορειοδυτική εσχατιά.
Όρμος Μικρογιάλι, νοτιότερα του προηγουμένου.
Όρμος Ζόρκου, ανατολικότερα του προηγουμένου.
Ακρωτήριο Αρτεμίδι, νοτιο-ανατολικότερα του προηγουμένου
Ακρωτήριο Βιτάλι, νοτιο-ανατολικότερα του προηγουμένου
Όρμος Βιταλίου, νοτιότερα του προηγουμένου. Αποτελεί τη μεγάλη βόρεια αγκάλη, τον μεγαλύτερο όρμο της Άνδρου όπου και οι επιμέρους ορμίσκοι Γίδες, Ατένη, Λεύκας, Βόρης και Πλατανιστό.
Ακρωτήριο Γριά, βορειο-ανατολική κεντρική εσχατιά της Άνδρου.
Ακρωτήριο Ακαμάτης, νοτιότερα του ακρωτηρίου Γριά
Όρμος Άνδρου (Χώρας), ο μεταξύ των ακρωτηρίων Γριά και Ακαμάτη σχηματιζόμενος όπου στον μυχό του και ο κύριος λιμένας της νήσου.
Όρμος Κορθίου, νοτιότερα του ακρωτ. Ακαμάτη
Ακρωτήριο Κάτω Κόσμος που μετονομάστηκε σε Άγιος Κοσμάς.
Ακρωτήριο Στενό ή Ακρωτήριο Καλογριάς, η νοτιοανατολική εσχατιά της Άνδρου, στον πορθμό Άνδρου Τήνου.Όρμος Βιτάλι, ο μεταξύ των δύο προηγουμένων ακρωτηρίων σχηματιζόμενος όρμος ο μεγαλύτερος της νήσου.
Από αυτόν ακολουθούν προς Βορρά: ακρωτήριο Άρμενος, όρμος Πλάκα, ακρωτήριο Στρόφιλας, όρμος Χαλκιλιμιώνας, ακρωτήριο Θουρίδα, όρμος Παλαιόπολης ή Αγίας Ελεούσας, ακρωτήριο θειάκι, όρμος Αγ. Μαρίνας, όρμος Μπατσί, ακρωτήριο Κολώνα, ακρωτήριο Άγ. Πέτρος, όρμος Γαυρίου, ΒΔ. ακρωτήριο Κακογκρέμι (επίσημα Γαυρίου), όρμος Σέλκι, όρμος Φελλού, ακρωτήριο Άγιος Σώστης (έναντι αρχής διαύλου Εύβοιας), όρμος Καμινάκι, όρμος Βλυχάδα, ακρωτήριο Πύργος, και ακρωτήριο Φάσσα που αποτελεί την ΒΔ εσχατιά της νήσου στον πορθμό Ευβοίας - Άνδρου.

Σπουδαιότερες νησίδες που περιβάλλουν την νήσο είναι το Αλιδονήσι, η Κοπητήτα, το Λαγονήσι, το Πρασονήσι, και τα Γαυριόνησα ή Γαυριονήσια προ του λιμένα Γαυρίου.

Όρη – ποταμοί - κοιλάδες

Ο ορεινός όγκος της νήσου διακρίνεται σε τέσσερις οροσειρές σχεδόν παράλληλες μεταξύ τους και κάθετες ως προς το διάμηκες ανάπτυγμα της νήσου οι οποίες και χωρίζουν κατά μήκος την Άνδρο σε πέντε παράλληλα τμήματα. Κυριότερα όρη και κορυφές αυτών είναι οι Άγιοι Σαράντα (715 μ.), το Πέταλο (1003 μ.), το Κούβαρο ή Κουβάρα (975 μ.), ο Γερακώνας ή Γερακώνες (760 μ.) και νότια η Ράχη με κορυφή τον Προφήτη Ηλία (750 μ.).
Αν και δεν υφίστανται μεγάλοι ποταμοί η Άνδρος είναι πλούσια σε πηγές ρέματα και χείμαρρους που το Καλοκαίρι οι περισσότεροι στερεύουν. Σημαντικότεροι εξ αυτών είναι ο Αρνιπόταμος, ο Σεληνίτης, ο Άχλας και τα Διποτάματα. Σημαντικότερες των πηγών της Άνδρου, με ελαφρά μεταλλικά νερά, είναι η ονομαστή Σάριζα, οι πηγές της Αγίας Ειρήνης και η αλατούχα πικροπηγή της Άρνης.
Ως ορεινή νήσος η Άνδρος μπορεί να μην έχει πεδιάδες, έχει όμως εύφορες κοιλάδες κατάσπαρτες κυρίως με εσπεριδοειδή, αφήνοντας ακάλυπτες τις σχιστολιθικές κορυφές της. Πλούσιοι ελαιώνες και απέραντοι αμπελώνες κοσμούν τα βαθμωτά άνδηρα, (πεζούλες ή χαλιά κατά τους ντόπιους), ενώ ωραίοι αγροί και κήποι απαντώνται χαμηλότερα. Άγρια ζώα δεν υφίστανται εκτός από κάποιους αετούς και γεράκια βόρεια, ακανθόχοιρους, αιτούλους, ένα είδος σκίουρων, και λίγα φίδια. Το σύνηθες κυνήγι στο νησί αποτελούν αγριοπερίστερα, πέρδικες και λαγοί.

Υπέδαφος

Το υπέδαφος της Άνδρου περιέχει κοιτάσματα μεταλλευμάτων μαγγανίου, χρωμίου, αργυρούχου μολύβδου, αντιμονίου, ψευδαργύρου, χαλκού, νικελίου, και κυρίως σιδήρου.

Κλίμα

Το κλίμα της Άνδρου είναι καθαρά μεσογειακό με συνδυασμό θαλασσινών και ορεινών ανέμων, που δεν παύουν να πνέουν σχεδόν όλες τις εποχές.

Δημογραφία

Ο πληθυσμός του νησιού κατά την απογραφή του 2001 ήταν 10.009 άτομα. Στην απογραφή του 1991 ο πληθυσμός του νησιού ήταν 8.781 κάτοικοι. Σήμερα η Άνδρος παρουσιάζει πολύ περιορισμένη κτηνοτροφία αλλά και μικρή γεωργία. Πολλοί εκ των κατοίκων της στράφηκαν στην ναυτιλία απ΄ όπου και πολλές σπουδαίες ναυτικές οικογένειες. Τα κτίσματα στην Άνδρο δεν υπακούουν στους τυπικούς κανόνες της αιγαιοπελαγίτικης αρχιτεκτονικής, καθώς στο νησί συνυπάρχουν τόσο παραδοσιακά όσο και νεοκλασσικά κτίσματα. Χαρακτηριστικό δείγμα νεοκλασσικής αρχιτεκτονικής είναι ο επιβλητικός πύργος Αθηναίου, με τον εντυπωσιακό κήπο, στον οποίο ο εύπορος Αθηναίος εξ Αλεξανδρείας μεταφύτευσε σπάνια δέντρα και φυτά που ευδοκιμούν στην Αίγυπτο. Το κτήριο είναι από τα μεγαλύτερα στην Ελλάδα. Σήμερα, ο πύργος ανήκει σε ελληνοαμερικάνο επιχειρηματία.

Διοικητική διαίρεση

Η νήσος Άνδρος από το 1878 διαιρούνταν σε τέσσερις δήμους. Από το 1912 αποτελούσε ομώνυμη επαρχία του Νομού Κυκλάδων με 24 κοινότητες και περίπου 45 οικισμούς. Το 1948 η ομώνυμη κοινότητα της Άνδρου ανακηρύχθηκε Δήμος. Σήμερα με την τελευταία διοικητική διαίρεση η επαρχία Άνδρου χωρίζεται σε τρεις δήμους:
Α) στον Δήμο Άνδρου που περιλαμβάνει όλα τα χωριά του κεντρικού τμήματος της νήσου κατανεμημένα σε 5 δημοτικά διαμερίσματα,
Β) στο Δήμο Κορθίου που περιλαμβάνει όλα τα χωριά της νοτίου Άνδρου κατανεμημένα σε 6 δημοτικά διαμερίσματα και τέλος
Γ) στο Δήμο Υδρούσας που περιλαμβάνει τα χωριά της βόρειας Άνδρου κατανεμημένα σε 11 δημοτικά διαμερίσματα.

* Για τα υπαγόμενα κατά Δήμο, δημοτικά διαμερίσματα, κοινότητες και οικισμούς δείτε αντίστοιχα κύρια άρθρα.

Σημειώσεις

Λεπτομερείς ναυτιλιακές πληροφορίες για την Άνδρο παρέχει ο Ελληνικός Πλοηγός 2ος τόμος και ιδιαίτερα ο χάρτης ελληνικής έκδοσης: ΧΕΕ-421, που καλύπτει και όλες τις ΒΔ. Κυκλάδες.

Δείτε Επίσης

Θεόφιλος Καΐρης (1784-1853) Νεοέλληνας Διαφωτιστής

Grafik2

Vitali

Το πλοίο Αργώ στην Άνδρο

Δήμοι

Άνδρου | Κορθίου | Υδρούσας

-- Δήμος Άνδρου --

Ο δήμος Άνδρου έχει (πραγματικό) πληθυσμό 4.107 κατοίκους. Στον δήμο περιλαμβάνονται:

Τ.δ. Άνδρου [ 1.801 ]

η Άνδρος [ 1.508 ]
ο Βραχνός [ 43 ]
τα Λιβάδια [ 218 ]
το Μέσα Χωρίον [ 32 ]

Τ.δ. Αποικίων [ 289 ]

τα Αποίκια [ 267 ]
οι Κατακαλαίοι [ 17 ]
η Μονή Αγίου Νικολάου [ 5 ]

Τ.δ. Βουρκωτής -- η Βουρκωτή [ 87 ]

Τ.δ. Λαμύρων [ 380 ]

τα Λάμυρα [ 95 ]
το Μεσαθούριον [ 48 ]
οι Στραπουριές [ 161 ]
τα Υψηλά [ 76 ]

Τ.δ. Μεσαριάς Άνδρου [ 896 ]

η Μεσαριά [ 213 ]
το Αλαδινόν [ 203 ]
το Αλάδον [ 10 ]
ο Ζαγανιάρης [ 53 ]
η Κουμανή [ 138 ]
το Κουρέλιον [ 25 ]
οι Μένητες [ 172 ]
η Μονή Παναχράντου [ 2 ]
το Ορεινόν [ 23 ]
τα Φάλλικα [ 57 ]

Τ.δ. Πιτροφού [ 305 ]

ο Πιτροφός [ 305 ]
η Μελίδα [ 0 ]

Τ.δ. Στενιών -- οι Στενιές [ 349 ]

Ντοκιμαντέρ: Ο γεωμετρικός οικισμός της Ζαγοράς την Άνδρο (προβολή) (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)

Εξωτερικές συνδέσεις

Οι πρώτοι ζωγράφοι του Αιγαίου

Νομός Κυκλάδων : Δήμος, Κοινότητα

Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης: Διοικητική διαίρεση νομού Κυκλάδων

Γεωγραφία της Ελλάδας

Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος

Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω

Χώρες της Ευρώπης

1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License