-- Δήμος Πύλου --

Τοποθεσία

Η Πήδασος βρίσκεται περίπου 8,5 χιλιόμετρα προς τα νοτιοανατολικά της Πύλου και περίπου 10 χιλιόμετρα βορειοανατολικά από την Μεθώνη. Έχει υψόμετρο 180[2] μέτρα και απέχει 6 περίπου χιλιόμετρα από τις ακτές του Ιονίου Πελάγους. Κοντά στην Πήδασο, προς τα ανατολικά της βρίσκεται η Χωματάδα σε απόσταση 2,5 περίπου χιλιομέτρων, προς τα δυτικά της το Μεσοχώρι σε απόσταση περίπου 3 χιλιομέτρων και προς τα βόρειά της τα Βοζικέικα και ο Κυνηγός σε απόσταση 2,5 και 3 περίπου χιλιομέτρων αντίστοιχα.
Ιστορία

Το χωριό έχει μακρόχρονη ιστορία που ακολουθεί την ιστορία της Μεσσηνίας, της Μεθώνης και της ευρύτερης περιοχής της Πυλίας. Η περιοχή του οικισμού, κατά την αρχαιότητα, ήταν τμήμα του βασιλείου του Νέστορα, της αρχαίας Πύλου. Η αρχική ονομασία του χωριού, σε διάφορες πηγές αναφέρεται ως το Χάτσογλι ή Χάντσογλι ή Χόντζογλι. Η νέα ονομασία του χωριού, ως Πήδασος, του δόθηκε το 1916 προς τιμήν της αρχαίας μεσσηνιακής πόλης Πηδάσου, που έφερε την ίδια ονομασία και σύμφωνα με εκτιμήσεις των σύγχρονων ερευνητών ίσως να ταυτίζεται με την αρχαία Μεθώνη.[3][4] Κάποιοι από τους κατοίκους του χωριού προέρχονται από Αρκάδες κτηνοτρόφους, γνωστούς και ως οι «ανεβοκατεβάτες», ονομασία που αποδόθηκε παλαιότερα στους βοσκούς αυτούς, καθώς την Άνοιξη ανέβαιναν με τα κοπάδια τους στην Αρκαδία, ενώ τον Χειμώνα κατέβαιναν στα χειμαδιά της Μεσσηνίας.[5]
Διοικητική ιστορία

Το Χάτσογλι ή Χάντσογλι ή Χόντζογλι[6] προσαρτήθηκε αρχικά, το 1835,[7] στον παλαιό Δήμο Μεθώνης[8] με έδρα την Μεθώνη, όπου και παρέμεινε ως το 1912, που ο δήμος καταργήθηκε. Το 1844 το χωριό αναφερόταν επίσημα ως Χάτσογλι. Το χωριό αναφέρεται, το 1853, σαν Χάντσογλι στον β΄ τόμο των «Ελληνικών» του Ιάκωβου Ρίζου Ραγκαβή, ως οικισμός του Δήμου Πύλου της Επαρχίας Πυλίας με πληθυσμό 58 κατοίκων, με βάση την απογραφή του 1851.[9] Έδρα του Δήμου Πύλου τότε, βάση της ίδιας πηγής, ήταν η κωμόπολη της Μεθώνης. Από το 1879 ως το 1889 το χωριό αναφερόταν επίσημα ως το Χοντζόγλι, ενώ από το 1889 ως το 1916 αναφερόταν ως Χόντζογλι. Το 1912 το Χόντζογλι γίνεται έδρα στην Κοινότητα Χοντζογλίου,[10][11] στην οποία προσαρτάται και ο οικισμός Ρίπαινα (παρέμεινε στην κοινότητα αυτή ως το 1933, που μεταφέρθηκε στην Κοινότητα Μεθώνης, ενώ καταργήθηκε ως οικισμός το 1971). Μόλις 4 χρόνια αργότερα, το 1916,[12] το Χόντζογλι και η κοινότητά του μετονομάζονται σε Πήδασος και Κοινότητα Πηδάσου αντίστοιχα. Το χωριό παρέμεινε ως οικισμός και έδρα της Κοινότητας Πηδάσου, με την αλλαγή στην ονομασία χωριού και της κοινότητας, από το 1912 ως το 1997, όταν τότε, στα πλαίσια των αλλαγών που επήλθαν στη τοπική αυτοδιοίκηση, μέσω του σχεδίου «Καποδίστριας», η Πήδασος υπήχθη στον κατηργημένο Δήμο Πύλου,[13][14] ως το 2010. Από το 2011, μετά τις νέες αλλαγές του σχεδίου «Καλλικράτης» η Πήδασος ανήκει πλέον στον νέο Δήμο Πύλου - Νέστορος.[15][16] Ο δήμος αυτός, συστάθηκε με το Πρόγραμμα Καλλικράτης με την συνένωση των προϋπαρχόντων δήμων Κορώνης, Μεθώνης, Παπαφλέσσα, Πύλου, Νέστορος και Χιλιοχωρίων. Η Πήδασος σήμερα είναι η έδρα και ο μοναδικός οικισμός της Τοπικής Κοινότητας της Πηδάσου του Δήμου Πύλου-Νέστορος.[1]
Κάτοικοι

Ο οικισμός, με βάση την απογραφή του 2011, έχει 166 μόνιμους κατοίκους, οι οποίοι απασχολούνται κυρίως σε διάφορες αγροτικές εργασίες.
Εξέλιξη Πληθυσμού της Πηδάσου Μεσσηνίας Απογραφή Πληθυσμός Διάγραμμα εξέλιξης Πληθυσμού
1844 69[17]
1851 58[9]
1879 229[18]
1889 264[19]
1896 322[20]
1907 386[21]
1920 352[22]
1928 390[23]
1940 428[24]
1951 365[25]
1961 349[26]
1971 276[27]
1981 213[28]
1991 174[29]
2001 146[30]
2011 166[31]
Κτίρια

Εκτός από τα παραδοσιακά σπίτια και το παλαιό δημοτικό σχολείο, υπάρχει η εκκλησία του χωριού, ο Ιερός Ναός του Αγίου Γεωργίου, ο οποίος υπάγεται στην Ιερά Μητρόπολη Μεσσηνίας.
Δείτε επίσης

Πύλος
Δήμος Πύλου - Νέστορος
Διοικητική διαίρεση Περιφερειακής Ενότητας Μεσσηνίας
Διοικητική διαίρεση νομού Μεσσηνίας
πρώην Δήμος Πύλου

Παραπομπές

Δημοτική Ενότητα Πύλου Αρχειοθετήθηκε 2017-11-23 στο Wayback Machine., από την ιστοσελίδα: www.pylos-nestor.gr του Δήμου Πύλου - Νέστορος.
Πήδασος, από την ιστοσελίδα: buk.gr
Ιωάννα Αγγελοπούλου, "Κάστρο Μεθώνης Αρχειοθετήθηκε 2014-09-03 στο Wayback Machine.", από την ιστοσελίδα: odysseus.culture.gr - "Οδυσσεύς", του υπουργείου Πολιτισμού.
"Πήδασος, η βυθισμένη Μυκηναϊκή πόλη και η αρχαία Μεθώνη Αρχειοθετήθηκε 2016-07-03 στο Wayback Machine.", 22/04/2017, από την ιστοσελίδα: manivoice.gr του τοπικού ΜΜΕ "Mani Voice".
«Τσοπάνηδες της Αρκαδίας στα χειμαδιά της Μεσσηνίας Αρχειοθετήθηκε 2018-01-19 στο Wayback Machine.», 01/12/2016, Αναδημοσίευση του άρθρου «Βλάχοι και Αρβανίτες στο Μοριά», από την εφημερίδα "Αρκαδικοί Ορίζοντες", με πηγή το βιβλίο του Νίκου Πασαγιώτη «Ανεβοκατεβάτες: Οι παραχειμάζοντες βοσκοί της Αρκαδίας στη Μεσσηνία», εκδόσεις Β. Γιαννίκος - Β. Καλδής, Αθήνα 2001, ISBN 960-7296-63-Χ, ISBN 978-960-7296-63-4, από την ιστοσελίδα του τοπικού ΜΜΕ www.arkadiapress.gr
Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Χόντζογλι (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
21-04-1835.
Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Δ. Μεθώνης (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
Ιακώβου Ρ. Ραγκαβή, Τα Ελληνικά, Εν Αθήναις, 1853, τόμος δεύτερος, σελ. 574.
ΦΕΚ 262Α - 31/08/1912.
Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών Κ. Χοντζογλίου (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
ΦΕΚ 79Β - 28/09/1916.
Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Δ. Πύλου (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997.
ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010.
Διοικητικές μεταβολές οικισμών > Δ. Πύλου-Νέστορος (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
Σταματάκης, Ι. Δ., "Πίναξ χωρογραφικός της Ελλάδος, Περιέχων τα Ονόματα, τας Αποστάσεις και τον Πληθυσμόν των Δήμων, Πόλεων Κωμοπόλεων και Χωρίων. / Ερανισθείς εκ διαφόρων επισήμων εγγράφων της Β. Κυβερνήσεως, και εκδοθείς υπό Ι. Δ. Σταματάκη". Εκ του Τυπογραφείου Γ. Βλασσαρίδου. Εν Αθήναις 1846, σελ. 46.
Υπουργείο Εσωτερικών, "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός 1879, εκ του Τυπογραφείου Σ. Κ. Βλαστού, Εν Αθήναις 1881. Επίσης: "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός 1879", σελ. 123.
Υπουργείο Εσωτερικών, Τμήμα Δημόσιας Οικονομίας και Στατιστικής, "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός - Απογραφή της 15-16 Απριλίου 1889", Μέρος Δεύτερον - Πίνακες Α', εκ του Εθνικού Τυπογραφείου και Λιθογραφείου, Εν Αθήναις 1890, σελ. 89.
Υπουργείο Εσωτερικών, Τμήμα Δημόσιας Οικονομίας και Στατιστικής, "Στατιστικά Αποτελέσματα της Απογραφής του Πληθυσμού, κατά την 5-6 Οκτωβρίου 1896", Μέρος Δεύτερον - Πίνακες - Α' Πληθυσμός κατά Νομούς, Επαρχίας, Δήμους, εκ του Εθνικού Τυπογραφείου και Λιθογραφείου, Εν Αθήναις 1897, σελ. 105.
Υπουργείο των Εσωτερικών, Υπηρεσία Απογραφής, Στατιστικά Αποτελέσματα της Γενικής Απογραφής του Πληθυσμού, κατά την 27 Οκτωβρίου 1907", Επιμέλεια: Γεωργίου Χωματιανού, τόμος δεύτερος, εκ του Τυπογραφείου Μιχαήλ Νικολαΐδου, Εν Αθήναις 1909, σελ. 394.
Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, Διεύθυνσις Στατιστικής, "Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19 Δεκεμβρίου 1920", εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1921. Επίσης: "Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19 Δεκεμβρίου 1920", σελ. 236.
Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, Γενική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 15-16 Μαΐου 1928". (Πραγματικός πληθυσμός κυρωθείς δια του από 23 Νοεμβρίου 1928 διατάγματος), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1935. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 15-16 Μαΐου 1928", σελ. 276.
Υπουργείον Εθνικής Οικονομίας, Γενική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας, πόλεις και χωρία), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1950. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940", σελ. 304.
Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 7ης Απριλίου 1951". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας, πόλεις και χωρία), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1955. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 7ης Απριλίου 1951 Αρχειοθετήθηκε 2013-05-14 στο Wayback Machine.", σελ. 148.
Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας και οικισμούς. Κυρωθείς δια της υπ' αριθ. 46929/6877/1961 κοινής αποφάσεως των Υπουργών Συντονισμού και Εσωτερικών), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1962. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961", σελ. 143.
Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους , κοινότητας και οικισμούς. Κυρωθείς δια της υπ' αριθ, 3893/Ε637/1972 κοινής αποφάσεως των Υπουργών Βοηθού Πρωθυπουργού και Εσωτερικών), Αθήναι 1972. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971", σελ. 139.
Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 5 Απριλίου 1981". (Κυρώθηκε με την 7908/Δ'554/12-4-1982 κοινή απόφαση των Υπουργών Συντονισμού και Εσωτερικών), Αθήναι 1982. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 5 Απριλίου 1981", σελ. 150.
Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 17ης Μαρτίου 1991". (Κυρώθηκε με την 24197/Γ' 3812/24-11-1993 κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Εσωτερικών), Αθήνα 1994. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 17ης Μαρτίου 1991", σελ. 182.
Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001". (Κυρώθηκε με την 6821/Γ5-908/4-6-2002 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης), Αθήνα 2003. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001", σελ. 186.

"Απογραφή Πληθυσμού - Κατοικιών 2011. Μόνιμος Πληθυσμός", Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ).

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Δήμος Πύλου - Νέστορος, από την ιστοσελίδα: www.pylos-nestor.gr του Δήμου Πύλου - Νέστορος.
"Πήδασος, η βυθισμένη Μυκηναϊκή πόλη και η αρχαία Μεθώνη", 12/01/2014, από την ιστοσελίδα του τοπικού ΜΜΕ "Αριστομένης ο Μεσσήνιος".