.

Ελλάδα

Περιφέρεια : Νοτίου Αιγαίου
Νομός : Νομός Δωδεκανήσου

-- Δήμος Καρπάθου --

Οι Μενετές είναι ένα από τα μεγαλύτερα σε έκταση και πληθυσμό χωριά του νησιού της Καρπάθου που ανήκει στα Δωδεκάνησα. Μαζί με τους συγκροτημένους οικισμούς Κήπος Αφιάρτη, Άης Γιάννης Αφιάρτη Λακκί, Σταυρί, Σκοπή, Εξίλες, Κριθαρές,Λάι και Βρουτσάς και τους παραθεριστικούς οικισμούς Αμμοωπή και Αφιάρτης αποτελούν την Τοπική Κοινότητα Μενετών του Δήμου Καρπάθου που ανήκει στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου. Το Μεγαλύτερο μέρος των κατοίκων της πόλης της Καρπάθου, προέρχεται από τις Μενετές.

View Larger Map

Το χωριό βρίσκεται κτισμένο στην βορινή πλαγιά του όρους Προφήτης Ηλίας, συγκροτείται από 450 σπίτια κτισμένα το ένα κοντά στο άλλο, τα περισσότερα σε νησιώτικο νεοκλασικό ρυθμό, και έχει γύρω στους 662 μόνιμους κατοίκους (απογραφή 2011).

Το χωριό είναι χτισμένο στα νότια του νησιού σε υψόμετρο 315 μ. πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Το αεροδρόμιο της Καρπάθου που βρίσκεται στην νότια πλευρά του νησιού και απέχει περίπου 8 χλμ. απο τις Μενετές, δημιουργήθηκε μέσα στην έκταση της Τοπικής Κοινότητας Μενετών. Η συγκεκριμένη Τοπική Κοινότητα έχει επιφάνεια 44,61 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Είναι η μεγαλύτερη Τοπική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Καρπάθου και η δεύτερη μεγαλύτερη στον ενιαίο Δήμο Καρπάθου.
Ιστορία

Στους σκοτεινούς αιώνες των ξένων επιδρομών οι Μενετές υπήρξαν προπύργιο αντίστασης εναντίον κάθε κατακτητή, οι δε κάτοικοί τους ήταν πάντα πρωτοπόροι στους απελευθερωτικούς αγώνες κι αποτέλεσαν σύμβολο πατριωτισμού κι ελευθεροφροσύνης. Οι κάτοικοι των Μενετών ήταν οι πρώτοι από τους Αιγαιοπελαγίτες που πήραν την πρωτοβουλία να συγκαλέσουν το 1912 στην Αθήνα Παναιγαιοπολιτική σύσκεψη για την τύχη των νησιών του Αιγαίου. Ανήκαν επίσης στους πρωτοπόρους της ίδρυσης του Εργατικού Κέντρου Αθηνών με επί κεφαλής τον Αντώνη Σκορδαρά. Με την κήρυξη του πολέμου από την Ιταλία στην Ελλάδα το 1940, οι Δωδεκανήσιοι της Αθήνας συγκρότησαν ένα σύνταγμα εθελοντών, στο οποίο οι Μενεδιάτες της Αττικής είχαν πολυπληθή συμμετοχή.

Στις 4 Μαίου του 1821 υψώθηκε στις Μενετές το λάβαρο της Επανάστασης έναντι του Τουρκικού Ζυγού..Ο Ξεσηκωμός αυτός των Μενεδιατών με τη Συμμετοχή Αντιστασιακών του Νησιού είχε ως αποτέλεσμα την Τρομοκρατίση των Τούρκων κατακτητών του Νησιού και την διαφυγή τους στην Ρόδο.
"5η Οκτωβρίου 1944"

Το Επαναστατικό Απελευθερωτικό αυτό Κίνημα, που εξερράγη στις Μενετές, είχε στη συνέχεια την ομόθυμη επαναστατική συμμετοχή όλων των χωριών της Καρπάθου.Οι Καρπάθιοι του 1944 πήραν το Επαναστατικό Μήνυμα από τον Ιερό Βράχο της Παναγίας των Μενετών και έδειξαν, για μια ακόμη φορά, τον ακραιφνή πατριωτισμό τους, την αγωνιστική τους θέληση και την ψυχική τόλμη για την ενσάρκωση του οράματος της Ελευθερίας, αφού δοκιμάστηκαν και υπέφεραν τα δεινά μακραίωνης δουλείας και καταπίεσης.
Ο ξεσηκωμός των Καρπαθίων εναντίον των Ιταλών έγινε σε μια στιγμή που ήταν κατάλληλες και ορισμένες συγκυρίες, όπως π.χ. η αποχώρηση των Γερμανών από το νησί. Επέτυχαν, λοιπόν, τον αφοπλισμό και την εξουδετέρωση των Ιταλών και ειδοποίησαν τις συμμαχικές δυνάμεις στην Αίγυπτο, μεταφέροντας, παράλληλα, το Μήνυμα της Ελευθερίας.

Μαρτυρίες Ξεσηκωμού, Μενετές Καρπάθου: https://www.youtube.com/watch?v=pszH1AkEfCY

ΜΕΝΕΤΕΣ ΚΑΡΠΑΘΟΥ 5 ΟΚΤΩΒΡΗ 1944: https://www.youtube.com/watch?v=egxRb2ApkKk

5η Οκτ 1944, Η επανάσταση της Καρπάθου: https://www.youtube.com/watch?v=nF755etf0Sg

"Ύμνος προς την Ελευθερίαν"
Εις τον Μενετών τον Δήμον
εις τον Ιερόν Ναόν,
ανηψώθη η σημαία
μ’ ένα αίσθημα αγνόν.
Και συντρέχει όλος ο Δήμος
με ατρόμητη καρδιά,
να ορκισθούν εις τη σημαία,
πού ’φερε τη λευτεριά.
Και η Παναγιά που βλέπει,
απ’ το τέμπλο το χρυσό,
εμψυχώνει κι αντρειεύει
τις καρδιές των Μενετών.
.......................».

Ονομασία

Με μαντινάδες, ο ποιητής Βάσος Γεραπετρίτης, στο "Δοξαστικό στον τόπο που γεννήθηκα, Μενετές Καρπάθου" μας δίνει την ίδια εξήγηση του ονόματος:

Μια παλαιά παράδοση, άγραφη αναφέρει
από γενιά σε γενεά και από χέρι-χέρι.
Πως την πλαγιά του Αι-Λιά μόλις την επερνούσαν,
κάποιος φωνάζει δυνατά ΜΕΝΕΤΕ, τον ακούσαν.
Μένετε, ΄δω τους έλεγε, μένετε, τους προστάζει,
μένετε ΄δώ, πιο δυνατά, πάλι ξαναφωνάζει.
Κι έτσι εμείναν κι άρχισαν τα σπίτια τους να σιάζουν
κι όλοι μαζί, να μείνετε, άρχισαν να φωνάζουν.

Με βάση τοπική παράδοση ο βράχος που κτίστηκε το χωριό ταυτίζεται με το Μενοίτιο".

Επίσης οι Μενετές ονομάζονται και "Σούλι της Καρπάθου" λόγω της Επαναστατικής τόλμης και ανδρείας.

πηγή:http://www.menetes.org/pages/article.php?Article_ID=156

Αθλητισμός

Η ποδοσφαιρική ομάδα του χωριού υπό το όνομα "Αναγέννηση Μενετών" (Γυμναστικός Αθλητικός Σύλλογος Μενετών "Αναγέννηση"), παλαιότερα "Πρόοδος", έχει χρώματα το μπλέ και το άσπρο και συμμετέχει κάθε καλοκαίρι στο τοπικό ποδοσφαιρικό πρωτάθλημα της Καρπάθου.
Πληθυσμός

Όνομα	1947	1951	1961	1971	1981	1991	2001	2011^[1]
Μενετές	1400	1250	1150	960	890	705	594	402
Άγιος Ιωάννης Αφιάρτη	50	49	49	50	48	51	20	1
Κήπος Αφιάρτη	114	101	104	103	106	102	120	123
Λακκί	87	99	110	120	135	96	77	94
Σύνολο	1651	1499	1413	1233	1179	954	811	620

Έθιμα

«Ικάντο», ένα παμπάλαιο έθιμο Την επομένη της γιορτής(δεύτερη Μέρα της Παναγίας 16 Αυγούστου), το απόγευμα, διαδραματίζεται στο Μέγαρο το παμπάλαιο έθιμο «ικάντο», όπου πωλούνται με δημόσιο πλειστηριασμό τα αφιερώματα των προσκυνητών στην Παναγία. Ο Μηνάς Αλ. Αλεξιάδης γράφει στη μελέτη του «Εκκλησιαστικοί πλειστηριασμοί στην Κάρπαθο: »Αφού γεμίσει το Υπόστεγο από κόσμο, τα μέλη της εκκλησιαστικής επιτροπής παίρνουν τη θέση τους, συνήθως στο βάθος του Μεγάρου, και πάνω σ' ένα μεγάλο τραπέζι τοποθετούν όλες τις δωρεές των πιστών. »Αμέσως έπειτα, με τη φροντίδα της επιτροπής, καλούνται καμιά δεκαριά μικροί μαθητές του Δημοτικού και των πρώτων τάξεων του Γυμνασίου - οι μεγαλύτεροι δεν το καταδέχονται -, για να κάνουν χρέη διαλαλητή. » Κάθε διαλαλητής, περιφέροντας από ένα αντικείμενο κάθε φορά στο Υπόστεγο, "φωνάζει" την καθορισμένη τιμή. Συχνά αυτοσχεδιάζει και δεν παραλείπει να το διαφημίζει, συνηθισμένος και από προηγούμενες δημοπρασίες: "Χίλιες πεντακόσιες δραχμές η εγγλέζικη χρυσή λίρα με την όμορφη κοπέλα!", "Δυο χιλιάδες πεντακόσιες το βραχιόλι που το φοράς και καμαρώνεις!" (…)

» Η πλειοδοσία παρουσιάζει πολλές φορές μεγάλο συναγωνισμό μεταξύ δύο και τριών υποψήφιων αγοραστών που ενδιαφέρονται για το ίδιο αντικείμενο ή γιατί αρέσει σ' όλους ή γιατί ο δωρητής θέλει να το ξαναπάρει δίνοντας χρήματα. (…)».
Αξιοθέατα
Λαογραφικό Μουσείο Μενετών

Στο Λαογραφικό Μουσείο Μενετών θα γνωρίσετε πτυχές της Καρπάθικης λαϊκής παράδοσης καθώς τις συνήθειες και τα αντικείμενα της καθημερινής ζωής κατά το παρελθόν.Στον επάνω όροφο με το ασπρόμαυρο βοτσαλωτό δάπεδο θα δείτε μουσικά όργανα, παλιές φωτογραφίες υφαντά, καθώς και μια μεγάλη συλλογή από πιάτα ζωγραφισμένα στο χέρι με διάφορα λαϊκότροπα μοτίβα.Στον χώρο της εισόδου του μικρού δίπατου κτίσματος,ηλικίας 200 χρόνων,υπάρχουν λαξευτοί τάφοι.

https://www.facebook.com/Menetes2016/photos/a.446541875479262.1073741827.446541005479349/447670972033019/?type=3&theater

Άγιος Μάμας Eξίλες

Είναι ένας κατάλευκος τρούλος μέσα στα χωράφια με αμπέλια και ελιές, δεξιά του δρόμου που πάει από τις Μενετές προς την Αρκάσα (4 χλμ. από το χωριό). Ο ναΐσκος με την τόσο ιδιότυπη αρχιτεκτονική υπολογίζεται ότι χτίστηκε τον 11ο αιώνα και διακοσμήθηκε με εντυπωσιακές τοιχογραφίες τον 14ο αιώνα. Ο καθηγητής Ν. Κ. Μουτσόπουλος διέκρινε στην αρχιτεκτονική του Αγίου Μάμα έντονες επιδράσεις αντίστοιχων αραβικών μνημείων και συγγένειες με τα κτίσματα των Παλατιών της Σαρίας.Αυτός ο μικρός μονόχωρος ναός είναι ένας από τους 14 της κυρίως βυζαντινής περιόδου που διασώζουν τοιχογραφίες ή σπαράγματα τοιχογραφιών στην Κάρπαθο.

Η τοπική παράδοση στις Μενετές λέει πως κάποτε φοβερός σεισμός συγκλόνισε την Κάρπαθο και ο καστρότοιχος του βράχου των Μενετών κατέρρευσε, με αποτέλεσμα οι κάτοικοι να εργάζονται νυχθημερόν για να τον αναστηλώσουν. Για τις ανάγκες των επισκευών δημιούργησαν μία ασβεστοκάμινο κοντά στη θέση Μερτά και άρχισαν να παράγουν τους αναγκαίους ασβεστόλιθους για το κτίσμα, τους οποίους στοίβαξαν εκεί. Ξαφνικά όμως ο ουρανός σκοτείνιασε και απειλήθηκε μεγάλη νεροποντή με κίνδυνο να μετατραπούν οι ψημένοι ασβεστόλιθοι σε λάσπη. Ήταν δε η ημέρα 2 Σεπτεμβρίου, ημέρα εορτής του Αγίου Μάμαντος, τον οποίο οι κάτοικοι είχαν ξεχάσει να πανηγυρίσουν, ένεκα των εργασιών της αναστήλωσης. Τότε, γονυπετείς προσευχήθηκαν σε αυτόν επικαλούμενοι συγχώρεση και βοήθεια, με την υπόσχεση να χτίσουν στο όνομά του ναό, ακριβώς στη θέση που είχαν στήσει την ασβεστοκάμινο. Και τότε ω του θαύματος, ενώ η καταιγίδα ξέσπασε προκαλώντας μεγάλες καταστροφές, στο σημείο που ήταν συγκεντρωμένοι οι ασβεστόλιθοι δεν έπεσε ούτε σταγόνα, προστατεύοντας το έργο των κατοίκων. Οι κάτοικοι των Μενετών, τηρώντας την υπόσχεσή τους, έχτισαν στη θέση της ασβεστοκαμίνου τον ναό του Αγίου Μάμαντος, δίνοντας μάλιστα στον τρούλο του σχήμα κώνου, μιμούμενοι το σχήμα της ασβεστοκαμίνου.

Οι Λαξευτοί τάφοι στο Κούρι
Καταφύγιο Γερμανικής Κατοχής

1)Τοποθεσία:"Χριστός-χώρος στάθμευσης" πάνω από το Λαογραφικό Μουσείο.

2)Τοποθεσία:"ζαζόπετρα"
Πρόσβαση

Η Κάρπαθος διαθέτει διεθνή αερολιμένα με έναν από τους μεγαλύτερους διαδρόμους στα Βαλκάνια και κτιριακές εγκαταστάσεις 12.500 τ.μ. Ακτοπλοϊκά συνδέεται με τον Πειραιά, την Κρήτη, την Κάσο, τη Ρόδο, τη Χάλκη και άλλα νησιά των Δωδεκανήσων και των Κυκλάδων.
Παραπομπές

Πρότυπο:Webarchiv (Excel-Dokument, 2,6 MB)

Δημοτική Ενότητα Καρπάθου
Δημοτική Κοινότητα Καρπάθου
Άφωτη Καρπάθου, η (νησίδα)
Γαϊδουρονήσι Καρπάθου, το (νησίδα)
Δεσποτικό Καρπάθου, το (νησίδα)
Κάρπαθος (πόλη), η
Πλατύολο Καρπάθου, το
Τοπική Κοινότητα Απερίου
Απέρι Καρπάθου, το
Κατώδιο Καρπάθου, το
Κυρά Παναγιά Καρπάθου, η
Μυρτώνας Καρπάθου, ο
Τοπική Κοινότητα Αρκάσας
Αρκάσα Καρπάθου, η
Διακόφτης Καρπάθου, ο (νησίδα)
Φοινίκι Καρπάθου, το
Χαρκιάς Καρπάθου, ο (νησίδα)
Τοπική Κοινότητα Βωλάδας
Βωλάδα Καρπάθου, η
Λάστος Καρπάθου, η
Τοπική Κοινότητα Μενετών
Άγιος Ιωάννης Αφιάρτη Καρπάθου, ο
Κήπος Αφιάρτη Καρπάθου, ο
Λακκί Καρπάθου, το
Μενετές Καρπάθου, οι
Μοίρα Καρπάθου, η (νησίδα)
Νισιερός Καρπάθου, ο (νησίδα)
Πρασονήσι Καρπάθου, το (νησίδα)
Τοπική Κοινότητα Μεσοχωρίου
Κάτω Λευκός Καρπάθου, ο
Λευκός Καρπάθου, ο
Μεσοχώρι Καρπάθου, το
Νησί Καρπάθου, το (νησίδα)
Σώκαστρο Καρπάθου, το (νησίδα)
Τοπική Κοινότητα Όθους
Κάλλενες Καρπάθου, οι
Όθος Καρπάθου, το
Στες Καρπάθου, οι
Τοπική Κοινότητα Πυλών
Πυλές Καρπάθου, οι
Τοπική Κοινότητα Σπόων
Άγιος Νικόλαος Καρπάθου, ο
Σπόα Καρπάθου, τα

Νομός Δωδεκανήσου : Δήμος, Κοινότητα

Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης Διοικητική διαίρεση νομού Δωδεκανήσου

Γεωγραφία της Ελλάδας

Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος

Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω

Χώρες της Ευρώπης

1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License