.
Περιφέρεια : Κρήτη
Νομός : Ρεθύμνης
-- Δήμος Κουλούκωνα --
Το Γαράζο είναι χωριό του δήμου Μυλοποτάμου, της περιφερειακής ενότητας (πρώην νομού) Ρεθύμνης, στην περιφέρεια Κρήτης. Με το πρόγραμμα Καποδίστριας ήταν έδρα του Δήμου Κουλούκωνα. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011, το Γαράζο έχει 305 κατοίκους. Βρίσκεται σε υψόμετρο 270 μέτρων, σε απόσταση 37 χιλιομέτρων από το Ρέθυμνο, με θέα στην κοιλάδα του Μυλοποτάμου.[1]
Ιστορικά στοιχεία
Το χωριό αναφέρεται από τον Φραντσέσκο Μπαρότσι το 1577 ως Garaso στην επαρχία Μυλοποτάμου. Στην ενετική απογραφή του 1583 από Καστροφύλακα αναφέρεται ως Garaso με 314 κατοίκους. Ο Βασιλικάτα το αναφέρει το 1630 ως Garasso και στην τουρκική απογραφή του 1671 ως Garazo με 65 χαράτσια. Το χωριό δεν αναφέρεται στην αιγυπτιακή απογραφή του 1834. Το 1881 αναφέρεται ως Γαράζο με 425 κατοίκους, όλοι χριστιανοί και ήταν έδρα ομώνυμου δήμου.[1] Αναλυτικά η δημογραφική πορεία του χωριού σύμφωνα με τις απογραφές:
Απογραφή 1900 1920 1928 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011
Πληθυσμός[1] 485 522 540 543 506 550 494 498 495[2] 556 305
Αξιοθέατα
Στο κέντρο του χωριού βρίσκεται μια μεγάλη πλατεία. Σε αυτή στο παρελθόν βρίσκονταν τρεις τεράστιες βελανιδιές, οι οποίες όμως δεν υπάρχουν σήμερα, παρά μόνο μια μικρότερη βελανιδιά. Ο νέος οικισμός συνδέεται με τον παλιό μέσω ενός κατηφορικού πλακόστρωτου, γνωστό ως του Ντορέ. Η πρώτη γειτονιά του παλαιού οικισμού είναι γνωστή ως Βόλτα, με κεντρικό σημείο τις τρεις καμάρες με τις τουρκικές φυλακές. Σε μικρή απόσταση βρίσκεται ο ναός του Ιωάννη του Προδρόμου. Μέσα από τον προαύλιο χώρο της διερχόταν το μονοπάτι το οποίο συνέδεε το χωριό με την κάτω βρύση. Στη συνοικία Αρκαλιά βρίσκεται το παλιό υδραγωγείο, κατασκευασμένο το 1915.[3] Η κρήνη-δεξαμενή του χωριού αποτελεί αξιόλογο δείγμα λαϊκής αρχιτεκτονικής και έχει χαρακτηριστεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο.[4]
Ο ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο ναός που είναι αφιερωμένος στη Κοίμηση της Θεοτόκου. Είναι δίκλιτος, με το έτερο κλίτος αφιερωμένο στον Άγιο Χαράλαμπο, και η πρόσοψή του είναι αντίγραφο αυτής του καθολικού της Μονής Αρκαδίου. Είναι έργο του αρχιτέκτονα Μάρκου Μακρίδη. Η επιγραφή στην πρόσοψη του ναού αναφέρει:
«ΟΙΚΟΔΟΜΗΘΗ ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΚΩΔΩΝΟΣΤΑΣΙΟΝ ΤΗ ΣΥΝΔΡΟΜΗ ΚΑΙ ΔΑΠΑΝΗ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΤΗΣ ΚΟΜΗΣ ΤΑΥΤΗΣ ΑΡΧΗ ΤΟΥΤΟΥ ΓΕΓΟΝΕ ΤΗ 9 ΙΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΕΛΟΣ ΤΗ 15 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ ΩΝ ΦΥΛΑΤΤΕ ΚΥΡΙΕ ΕΙΣ ΠΟΛΛΑ ΕΤΗ 1885».
Στον προαύλιο χώρο του ναού βρίσκεται ο τάφος του Ιάκωβου Πλουμή.[3]
Στο Γαράζο λειτουργούν τρία μουσεία:[3]
Μουσείο Χρηστικής Κεραμικής, δυτικά του ναού της Κοιμήσεως της Θεοτόκου
Λαογραφικό Μουσείο, προς τα ανατολικά
Μουσείο Ελιάς και Λαδιού, το οποίο βρίσκεται σε μία από τις φάμπρικες του χωριού
Στην παλιά εθνική οδό Ρεθύμνου - Ηρακλείου, κοντά στο Γαράζο, βρίσκεται πέτρινο τρίτοξο γεφύρι. Κατασκευάστηκε το 1909-1910. Έχει μήκος καταστρώματος 50 μέτρα και άνοιγμα τόξου 10. Το ύψος τόξου είναι 5,4 μέτρα. Η γέφυρα σώζεται σε πολύ καλή κατάσταση[5] και έχει χαρακτηριστεί ως μνημείο.[6]
Γιορτή κίτρου
Κάθε χρόνο στα μέσα Αυγούστου τελείται στο χωριό η λεγόμενη «Παγκρήτια γιορτή του κίτρου»[7], με την ευκαιρία συγκομιδής του καρπού, ο οποίος παλαιότερα ήταν μια από τις κυριότερες καλλιέργειες της περιοχής. Σήμερα η παραγωγή του είναι περιορισμένη. Στο χωριό παρασκευάζεται κιτροράκη, δηλαδή ρακή αρωματισμένη με κίτρο.
Παραπομπές
Σπανάκης, Στέργιος (1993). Πόλεις και χωριά της Κρήτης στο πέρασμα των αιώνων, τόμος Α. Ηράκλειο: Γραφικές Τέχνες Γ. Δετοράκης. σελ. 214.
Μιχαήλ Σταματελάτος - Φωτεινή Βάμβα-Σταματελάτου, Επίτομο Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδος, Ερμής, Αθήνα 2001, σελ. 157.
Λευτέρης Κορνάρος (30 Μαρτίου 2011). «Περιήγηση στα απομεινάρια της αίγλης του παλιού οικισμού στο Γαράζο». rethemnosnews.gr. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2017.
«ΦΕΚ 11/Β/18-1-1999». Υπουργείο Πολιτισμού. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2017.
«Γεφύρι Στο Γαράζο». petrinagefiria.com. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2017.
«ΦΕΚ 340/Β/11-2-2004». Υπουργείο Πολιτισμού. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2017.
Ρεθεμνιώτικα Νέα
| Δημοτική Ενότητα Κουλουκώνα |
|---|
| Τοπική Κοινότητα Αγιάς |
| Αγιά, η |
| Τοπική Κοινότητα Αγίου Ιωάννου Μυλοποτάμου |
| Άγιος Ιωάννης, ο |
| Τοπική Κοινότητα Αΐμονα |
| Αΐμονας, ο |
| Τοπική Κοινότητα Αλοΐδων |
| Αλόιδες, αι |
| Χάνι Αλοΐδων, το |
| Τοπική Κοινότητα Αξού |
| Αξός, η |
| Λιβάδα, η |
| Χαλκηδιανά, τα |
| Τοπική Κοινότητα Απλαδιανών |
| Απλαδιανά, τα |
| Κάμπος Απλαδιανών, ο |
| Τοπική Κοινότητα Βενίου |
| Βενίον, το |
| Κατεριανά, τα |
| Τοπική Κοινότητα Γαράζου |
| Γαράζον, το |
| Μουρτζανά, τα |
| Ομάλα, η |
| Φαράτσιον, το |
| Τοπική Κοινότητα Δαμαβόλου |
| Αβδανίται, οι |
| Αλιακές, οι |
| Δαμαβόλος, ο |
| Τοπική Κοινότητα Δοξαρού |
| Δοξαρόν, το |
| Κάμπος Δοξαρού, ο |
| Μακρυγιάννης, ο |
| Μακρυγιάννιον, το |
| Χελιανά, τα |
| Τοπική Κοινότητα Επισκοπής |
| Δαφνέδες, οι |
| Επισκοπή, η |
| Κεφάλιον, το |
| Τοπική Κοινότητα Θεοδώρας |
| Θεοδώρα, η |
| Τοπική Κοινότητα Καλύβου |
| Κάλυβος, η |
| Τοπική Κοινότητα Κρυονερίου |
| Αγρίδια, τα |
| Κρυονέριον, το |
| Τσαχιανά, τα |
| Τοπική Κοινότητα Λιβαδίων |
| Κράνα, η |
| Λιβάδια, τα |
| Μαρινιανά, τα |
| Τοπική Κοινότητα Χώνου |
| Δροσιά, η |
| Χώνος, ο |
|
Νομός Ρεθύμνης : Δήμος, Κοινότητα Ρεθύμνου | Ανωγείων | Αρκαδίου | Γεροποτάμου | Κουλούκωνα | Κουρήτων | Λάμπης | Λαππαίων | Νικηφόρου Φωκά | Σιβρίτου | Φοίνικα | Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε: Διοικητική διαίρεση νομού Ρεθύμνης |
Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος
Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω
|
Χώρες της Ευρώπης Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν 1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία. |
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
