.
Περιφέρεια : Κρήτη
Νομός : Ρεθύμνης
-- Δήμος Κουλούκωνα --
Η Επισκοπή είναι χωριό του δήμου Μυλοποτάμου, της περιφερειακής ενότητας (πρώην νομού) Ρεθύμνης, στην περιφέρεια Κρήτης. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011, η Επισκοπή έχει 110 κατοίκους. Βρίσκεται σε υψόμετρο 270 μέτρων, σε απόσταση 35 χιλιομέτρων από το Ρέθυμνο.[1]
Ιστορικά στοιχεία
Η Επισκοπή ήταν έδρα επισκοπής Αυλοποτάμου, η οποία διαδέχτηκε την επισκοπή Ελεύθερνας, και τελικά ενσωματώθηκε την εποχή της Ενετοκρατίας στην επισκοπή Ρεθύμνης. Στην επαρχία Μυλοποτάμου υπήρχε μία ακόμη επισκοπή, η επισκοπή Αγρίου ή Αρίου, με έδρα τη Βιράν Επισκοπή. Ο καθεδρικός ναός, γνωστός και ως Φραγκοκλησά, χτίστηκε στα ερείπια άλλου ναού. Ο ναός ανακαινίστηκε το 1568 από τον λατίνο επίσκοπο Ιάκωβο Σορέτο, όπως υποδηλώνει το στέμμα του με το έτος στην πόρτα.[1]
Το χωριό αναφέρεται από τον Φραντσέσκο Μπαρότσι το 1577 ως Vesc(ova)to di Milopotamo στην επαρχία Μυλοποτάμου. Στην ενετική απογραφή του 1583 από Καστροφύλακα αναφέρεται ως Vescovado di Milopotamo με 205 κατοίκους. Ο Βασιλικάτα το αναφέρει το 1630 ως Piscopi di Milopotamo και στην τουρκική απογραφή του 1671 ως Piskopi με 30 χαράτσια. Στο χωριό κατοίκουσαν οι Τούρκοι γαιοκτήμονες Κερίμιδες και σώζεται ο πύργος τους.[1]. Η οικογένεια αυτή ήταν κρυπτοχριστιανοί και μετά την Επανάσταση του 1866 επέστρεψαν στην ορθόδοξη θρησκεία.
Το 1881 αναφέρεται ως Πισκοπή και είχε 95 κατοίκους (81 Χριστιανούς και 14 Τούρκους) και ανήκε στο δήμο Αυδανιτών.[1] Αναλυτικά η δημογραφική πορεία του χωριού σύμφωνα με τις απογραφές:
| Απογραφή | 1900 | 1920 | 1928 | 1940 | 1951 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Πληθυσμός[1] | 121 | 136 | 136 | 145 | 115 | 105 | 89 | 78 | 121 | 110 |
Αξιοθέατα
Ο καθεδρικός του αγίου Ιωάννου
Το επισκοπικό μέγαρο και ο Πύργος των Κυρίμηδων
Ολόκληρος ο οικισμός της Επισκοπής έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο μνημείο, καθώς ως οικισμός σώζεται σχεδόν αναλλοίωτος και διατηρεί εκκλησιαστικά μνημεία βυζαντινών χρόνων, καθώς και σημαντικά κτίσματα της περιόδου της Ενετοκρατίας στην Κρήτη. Χαρακτηριστικό του οικισμού αποτελούν οι δύο μικροί στενοί δρόμοι, στο βόρειο και νότιο τμήμα του, που περιβάλλονται σε όλο το μήκος τους από κτήρια.[2]
Στο κέντρο του οικισμού βρίσκεται η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, ο οποίος χρονολογείται από την βενετική περίοδο, και ο Ναός του Αγίου Ιωάννη.[2] Ο Ναός του Αγίου Ιωάννη, κτισμένος στα ερείπια παλαιοχριστιανικής βασιλικής του 5ου αιώνα, ανήκει στο τύπο του εγγεγραμμένου σταυροειδούς με τρούλο και χρονολογείται στα τέλη του 13ου αρχές 14ου αιώνα. Ήταν ο καθεδρικός ναός της Επισκοπής Αυλοποτάμου στην περίοδο της Ενετοκρατίας.[3]
Σημαντικά κτίσματα στον οικισμό Επισκοπής είναι το συγκρότημα ιδιοκτησίας Ιωάννη Κυρίμη (παλιό Επισκοπικό Μέγαρο) και το συγκρότημα ιδιοκτησίας Κυριμάκη Μιχαήλ, κηρυγμένα ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία.[2] Το επισκοπικό μέγαρο, κατοικία του Λατίνου Επισκόπου Αυλοποτάμου, αποτελείται από συγκρότημα διωρόφων κτισμάτων που στο σύνολό τους ανήκουν στην περίοδο της Ενετοκρατίας. Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας δέχθηκε επεμβάσεις κυρίως στην εσωτερική του διαρρύθμιση. Εκτός από τους κυρίως χώρους κατοικίας, περιλαμβάνει αποθηκευτικούς χώρους και χώρους παραγωγής λαδιού, κρασιού και ρακής.[4] Το συγκρότημα ιδιοκτησίας Κυριμάκη έχει εμβαδόν 720 τ.μ. και κατασκευάστηκε αρχικά κατά την περίοδο της Ενετοκρατίας, αλλά το μεγαλύτερο μέρος των κτισμάτων που κατασκευάστηκε στην πρώιμη και την ύστερη Τουρκοκρατία.[5]
Αλλά κτίρια τα οποία έχουν χαρακτηριστεί διατηρητέα μνημεία είναι η βενετσιάνικη κρήνη[6] και ο νερόμυλος στα όρια της Επισκοπής και πλησίον κρήνης οθωμανικής περιόδου, τα νερά της οποίας διοχετεύονταν μέσω αγωγού και έθεταν σε κίνηση τον εν λόγω μύλο. Ο μύλος ανήκει στο μονόχωρο τύπο, όπου το εργαστήριο λειτουργεί και ως χώρος κατοικίας του μυλωνά.[7]
Παραπομπές
Σπανάκης, Στέργιος (1993). Πόλεις και χωριά της Κρήτης στο πέρασμα των αιώνων, τόμος Α. Ηράκλειο: Γραφικές Τέχνες Γ. Δετοράκης. σελ. 273.
«ΦΕΚ 757/Β/15-6-2001». Υπουργείο Πολιτισμού. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2017.
«ΦΕΚ 1230/Β/3-12-1998». Υπουργείο Πολιτισμού. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2017.
«ΦΕΚ 1247/Β/11-12-1998». Υπουργείο Πολιτισμού. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2017.
«ΦΕΚ 1247/Β/11-12-1998». Υπουργείο Πολιτισμού. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2017.
«ΦΕΚ 716/Β/27-11-1985». Υπουργείο Πολιτισμού. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2017.
«ΦΕΚ 474/Β/17-4-2002». Υπουργείο Πολιτισμού. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2017.
| Δημοτική Ενότητα Κουλουκώνα |
|---|
| Τοπική Κοινότητα Αγιάς |
| Αγιά, η |
| Τοπική Κοινότητα Αγίου Ιωάννου Μυλοποτάμου |
| Άγιος Ιωάννης, ο |
| Τοπική Κοινότητα Αΐμονα |
| Αΐμονας, ο |
| Τοπική Κοινότητα Αλοΐδων |
| Αλόιδες, αι |
| Χάνι Αλοΐδων, το |
| Τοπική Κοινότητα Αξού |
| Αξός, η |
| Λιβάδα, η |
| Χαλκηδιανά, τα |
| Τοπική Κοινότητα Απλαδιανών |
| Απλαδιανά, τα |
| Κάμπος Απλαδιανών, ο |
| Τοπική Κοινότητα Βενίου |
| Βενίον, το |
| Κατεριανά, τα |
| Τοπική Κοινότητα Γαράζου |
| Γαράζον, το |
| Μουρτζανά, τα |
| Ομάλα, η |
| Φαράτσιον, το |
| Τοπική Κοινότητα Δαμαβόλου |
| Αβδανίται, οι |
| Αλιακές, οι |
| Δαμαβόλος, ο |
| Τοπική Κοινότητα Δοξαρού |
| Δοξαρόν, το |
| Κάμπος Δοξαρού, ο |
| Μακρυγιάννης, ο |
| Μακρυγιάννιον, το |
| Χελιανά, τα |
| Τοπική Κοινότητα Επισκοπής |
| Δαφνέδες, οι |
| Επισκοπή, η |
| Κεφάλιον, το |
| Τοπική Κοινότητα Θεοδώρας |
| Θεοδώρα, η |
| Τοπική Κοινότητα Καλύβου |
| Κάλυβος, η |
| Τοπική Κοινότητα Κρυονερίου |
| Αγρίδια, τα |
| Κρυονέριον, το |
| Τσαχιανά, τα |
| Τοπική Κοινότητα Λιβαδίων |
| Κράνα, η |
| Λιβάδια, τα |
| Μαρινιανά, τα |
| Τοπική Κοινότητα Χώνου |
| Δροσιά, η |
| Χώνος, ο |
---------
---
Επισκοπή Αρκαδίας
Επισκοπή Ευβοίας
Επισκοπή Ευρυτανίας
Επισκοπή Ανθεμίων Ημαθίας
Επισκοπή Αντιγονιδών Ημαθίας
Επισκοπή Ηρακλείου
Επισκοπή Καλάμου
Επισκοπή Κέρκυρας
Επισκοπή Κύθνου
Επισκοπή Λευκάδας
Επισκοπή Μεσσηνίας
Επισκοπή Κουλουκώνα Ρεθύμνης
Επισκοπή Λαππαίων Ρεθύμνης
Επισκοπή Ύδρας
Επισκοπή Χανίων
Επισκοπή Αγιάς Χανίων
|
Νομός Ρεθύμνης : Δήμος, Κοινότητα Ρεθύμνου | Ανωγείων | Αρκαδίου | Γεροποτάμου | Κουλούκωνα | Κουρήτων | Λάμπης | Λαππαίων | Νικηφόρου Φωκά | Σιβρίτου | Φοίνικα | Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε: Διοικητική διαίρεση νομού Ρεθύμνης |
Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος
Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω
|
Χώρες της Ευρώπης Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν 1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία. |
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
