.

Βουλγαρία

Το Βέλινγκραντ (βουλγαρικά: Велинград) είναι πόλη της Βουλγαρίας και ανήκει στην επαρχία Πάζαρτζικ. Βρίσκεται στο δυτικό άκρο της Κοιλάδας Τσέπινο, στην Οροσειρά της Ροδόπης. Είναι διοικητικό κέντρο του ομώνυμου δήμου και ένα από τα δημοφιλέστερα κέντρα λουτροθεραπείας της Βουλγαρίας. Έχει πληθυσμό 23.479 κατοίκους (2012).
Ιστορία
Kλέπτουζα

Η περιοχή του Τσέπινο κατοικήθηκε τον 6ο και 5ο αιών π.Χ. από Θρακικές φυλές. Τα σημαντικά ίχνη στην περιοχή που άφησε η φυλή των Βήσσων: τύμβους, νεκροπόλεις, κατασκευές χωριών και φρουρίων. Πολλά από τα σημερινά τοπωνύμια στην περιοχή θυμίζουν ακόμη και σήμερα την παρουσία των Θρακών. Τα σημαντικότερα Θρακικά μνημεία της περιοχής είναι οι επτά ταφικοί τύμβοι στα έλη του Μπατάκ (κατακλυσμένοι τώρα από τη λίμνη του εκεί φράγματος) και δύο τύμβοι κοντά στην τοποθεσία Γιούντολα. Μπορεί κανείς επίσης να δει απομεινάρια των Θρακικών οικισμών και φρουρίων στην τοποθεσία Πέτσκοβετς, κάτω από το μεσαιωνικό φρούριο της Τσέπινα. Ανακαλύφθηκαν επίσης θραύσματα Θρακικής κεραμικής και εργαλείων.

Το 46 π.Χ. οι Ρωμαίοι κατέλαβαν τη Ροδόπη. Άρχισε τότε μια περίοδος Θρακορωμαϊκού πολιτισμού, που διήρκεσε μέχρι την άφιξη των Σλάβων. Αρχαιολογικό αντικείμενα που βρέθηκαν στα χωριά και τις οχυρώσεις μαρτυρούν την εποχή εκείνη, ιδιαίτερα στις τοποθεσίες Μπιβολίτσινο και Ρέμοβο. Είναι κυρίως υπολείμματα σωλήνων από άργιλο για τη μεταφορά του νερού των θερμών πηγών, οδοστρωσίας, οχυρώσεων, μαρμάρινων πλακών καθώς και νομισμάτων.

Στα τέλη του 5ου αιώνα η περιοχή του Τσέπινο κατοικήθηκε από τους Σλάβους. Σύμφωνα με το Βούλγαρο ιστορικό Μαρίν Ντρίνοφ (1838-1907) στην περιοχή εγκαταστάθηκε η φυλή των Ντραγκοβίτσι, που υιοθέτησε τον τρόπο ζωής και τα έθιμα των Θρακών, αλλά τους προσέδωσε τυπικά Σλαβικά χαρακτηριστικά. Αργότερα σε αυτούς προστέθηκαν οι Πρωτοβούλγαροι. Η κοιλάδα του Τσέπινο προσαρτήθηκε στην Πρώτη Βουλγαρική Αυτοκρατορία υπό το χαν Μαλαμίρ (β. 831–836) και το διάδοχό του Πρεσιάν Α΄(β. 836–852). Η περιοχή, όπως το σύνολο του ορεινού όγκου της Ροδόπης) ήταν μεγάλου στρατηγικού ενδιαφέροντος για αυτό διεκδικήθηκε επί μακρόν από τη Βουλγαρική και τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Επί του τσάρου Καλογιάν προσαρτήθηκε οριστικά στη Βουλγαρική Αυτοκρατορία. Απομεινάρια οχυρώσεων από αυτή την εποχή σώζονται στις θέσεις Στράτζα (2,5 χλμ. νότια της πόλης του Βέλιγκραντ) και Γκράντοτ (2 χλμ. βόρεια). Την εποχή που ακολούθησε τη βασιλεία του Καλογιάν το φρούριο της Τσέπινα υπήρξε πρωτεύουσα του δεσπότη Αλέξιου Σλάβου, πριν τη μεταφέρει στο Μελένικο.

Στην περιοχή του Τσέπινο βρέθηκαν νομίσματα, χρονολογούμενα από τη βασιλεία του τσάρου Ιβάν Αλεξάνταρ. Οι ιστορικοί δέχονται ότι το φρούριο της Τσέπινα και όλη η περιοχή του Τσέπινο πέρασαν στην Οθωμανική κυριαρχία μεταξύ 1371 και 1373. Αυτό προκάλεσε πολλές σημαντικές αλλαγές στη ζωή του τοπικού βουλγαρικού πληθυσμού. Η Οθωμανική Αυτοκρατορία είχε ανάγκη συμμάχων στην περιοχή αυτή και για το λόγο αυτό άρχισε να προσηλυτίζει τους πληθυσμούς στο Ισλάμ με κάθε τρόπο από το 16ο αιώνα. Το Οθωμανικό αρχείο της χρονιάς 1516-1517 δείχνει την εμφάνιση των πρώτων Μουσουλμάνων κατοίκων στην περιοχή. Από τα 624 σπίτια της περιοχής τα 12 ήταν μουσουλμανικά. Επί του σουλτάνου Μωάμεθ Δ΄ τμήμα του πληθυσμού αναγκάστηκε να υιοθετήσει το Ισλάμ γιατί, σύμφωνα με το Βούλγαρο ιστορικό Βασίλ Κάντσοφ (1862-1902), ο Έλληνας επίσκοπος Φιλιππούπολης Γαβριήλ πήγε να διαμαρτυρηθεί για τον τοπικό χριστιανικό πληθυσμό στον πασά, ότι δηλαδή αρνούντο να πληρώσουν όταν προσπάθησε να τους επιβάλει υπερβολική φορολογική επιβάρυνση. Όταν ο πασάς έφθασε στην κοιλάδα του Τσέπινο συγκέντρωσε τους προύχοντες και απείλησε να τους σκοτώσει. Ωστόσο, εκείνοι προτίμησαν να ασπασθούν το Ισλάμ, από το να πληρώνουν φόρους στην Ελληνική Εκκλησία. Παρά αυτό τον προσηλυτισμό σχεδόν όλοι οι κάτοικοι της κοιλάδας διατήρησαν τη βουλγαρική τους ταυτότητα. Οι Μουσουλμάνοι αυτοί διατήρησαν μεγάλο μέρος των χριστιανικών τους παραδόσεων. Έτσι σε όλες τις μουσουλμανικές κοινότητες εορτάζουν τον Άγιο Γεώργιο. Ο πληθυσμός της κοιλάδας δεν απείχε από τις εξελίξεις της Βουλγαρικής Αναγέννησης (1762-1878) και τους αγώνες για τη βουλγαρική ανεξαρτησία. Το 1816 οι κάτοικοι του χωριού Καμένιτσα έχτισαν μια νέα εκκλησία, την εκκλησία της Αγίας Τριάδας (Σβέτα Τρόικα), που έγινε το κύριο κέντρο για τη δημιουργία βουλγαρικής πολιτικής συνείδησης στην περιοχή. Ένα σχολείο εξαρτώμενο από την εκκλησία λειτούργησε το 1823. Κατά το Ρωσοτουρκικό Πόλεμο (1877-1878) ο μουσουλμανικός πληθυσμός διέφυγε στην ορεινή ζώνη ή στα νοτιότερα χωριά της Ροδόπης. Ορισμένα χωριά όπως το Λάτζενε ερήμωσαν τελείως.

Το Βέλιγκραντ ιδρύθηκε το 1948 μετά τη συνένωση των χωριών Τσέπινο, Λάτζενε και Καμένιτσα. Ενώ το Τσέπινο και η Καμένιτσα είναι παλαιότεροι οικισμοί, το Λάτζενε ιδρύθηκε μετά το 1878 από Βούλγαρους πρόσφυγες από τη Μακεδονία, καθώς η περιοχή τους παρέμεινε υπό την Οθωμανική κυριαρχία, μετά τη Συνθήκη του Βερολίνου (1878).

Η πόλη πήρε το όνομά της από τη Βέλα Πέεβα (1922-1944), Βουλγάρα κομμουνίστρια επαναστάτρια, που έχασε τη ζωή της κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Γεωγραφία

Το Βέλιγκραντ βρίσκεται σε υψόμετρο 750–850 μέτρων και περιβάλλεται από αιωνόβια πευκοδάση. Τα καλοκαίρια είναι ζεστά και οι χειμώνες κρύοι. Η μέση ετήσια θερμοκρασία είναι 10°C, ενώ η μέση του Ιουλίου 19°C. Η ετήσια διάρκεια ηλιοφάνειας είναι περίπου 2.000 ώρες. Η σχετική υγρασία του αέρα κυμαίνεται μεταξύ 65 και 75%.
Νερά

Υπάρχουν πάνω από 90 ιαματικές πηγές με θεραπευτικές και προληπτικές ιδιότητες μέσα και γύρω από την πόλη. Τα ιαματικά νερά (από πηγές και πηγάδια) διαφέρουν σημαντικά σε θερμοκρασία, ανόργανες ουσίες, ραδόνιο, πυριτικό οξύ και περιεκτικότητα σε φθόριο και είναι κατάλληλα για τη θεραπεία μεγάλου εύρους ασθενειών. 9.000 λίτρα νερού το λεπτό αναβλύζουν από τις πέντε πηγές σε Τσέπινο, Λάτζενε, Καμένιτσα, Ρακίτοβο και Κοστάντοβο.

Μαζί με τα πολλά ιαματικά νερά το Βέλιγκραντ διαθέτει επίσης και άλλο φυσικό φαινόμενο - την Κλέπτουζα, τη μεγαλύτερη καρστική πηγή στη Βουλγαρία με μέση εκροή 1200 λίτρων παγωμένου νερού το δευτερόλεπτο.
Πολιτισμός και εκπαίδευση

Υπάρχουν οκτώ σχολεία (πέντε από αυτά δευτεροβάθμια), τρεις βιβλιοθήκες, περίπου 100 ξενοδοχεία (μερικά από τα οποία 5 αστέρων), ένα στάδιο και δημοτική ορχήστρα.
Θρησκεία

Η πόλη έχει πληθυσμό στην πλειοψηφία του παραδοσιακά χριστιανικό, ενώ στα γύρω χωριά κατοικούν κυρίως Πομάκοι. Το Ισλάμ εξαπλώθηκε αργά αλλά σταθερά στην περιοχή, όπως δείχνει μια μελέτη του ιστορικού Χουσείν Μεχμέντ. Η αύξηση του αριθμού των μουσουλμάνων οφειλόταν επίσης στο γεγονός ότι ο Έλληνας πατριάρχης προσπαθούσε να επιβάλει υπερβολική φορολογική επιβάρυνση στους χριστιανούς της περιοχής, που αρνούντο να πληρώσουν. Αυτή ήταν η αιτία που, σύμφωνα με το Βούλγαρο ιστορικό Βασίλ Κάντσοφ (1862-1902), ο Έλληνας επίσκοπος Φιλιππούπολης Γαβριήλ πήγε να διαμαρτυρηθεί για τον τοπικό πληθυσμό στον πασά, ο οποίος πήγε εκεί για να υποτάξει την απείθαρχους. Ωστόσο, εκείνοι προτίμησαν να ασπασθούν το Ισλάμ, από το να πληρώνουν φόρους στην Ελληνική Εκκλησία.
Αξιοθέατα
Φρούριο Τσέπινα

18 χλμ. ανατολικά της πόλης του Βέλιγκραντ βρίσκεται η παλιά βουλγαρική ακρόπολη της Τσέπινα, που ήταν από το 1207 ως το 1212 η πρωτεύουσα του δεσπότη Αλέξιου Σλάβου και είναι ένα από τα φρούρια με τους περισσότερους επισκέπτες στη Ροδόπη.
Κλέπτουζα

Η πηγή της Κλέπτουζα είναι ένα από τα γνωστότερα τουριστικά αξιοθέατα του Βέλιγκραντ και, με το ομώνυμο πάρκο και τις δύο λίμνες του, είναι ένα από τα σύμβολα της πόλης. Βρίσκεται στη συνοικία του Τσέπινο, σε μια από τις τρεις θερμικές ζώνες της πόλης. Η Κλέπτουζα είναι η σημαντικότερη καρστική πηγή της Βουλγαρίας : περίπου 1200 λίτρα κρύου νερού αναβλύζουν το δευτερόλεπτο. Μεγάλες ποσότητες του νερού αυτού χρησιμοποιούνται ως πόσιμο, ενώ το υπόλοιπο τροφοδοτεί τις δύο λίμνες του πάρκου (η πρώτη κατασκευάσθηκε το 1933) και τον Τσέπινσκα Ρέκα, παραπόταμο στη δεξιά όχθη του Εβρου. Νότια των πηγών εκτείνονται μεγάλα δάση πεύκων, διαμορφωμένα σε πάρκο, δημοφιλή προορισμό για τους επισκέπτες των ιαματικών λουτρών.
Σπήλαιο Λεπένιτσα

12 χλμ. από το Βέλιγκραντ βρίσκεται το σπήλαιο Λεπένιτσα, που αποτελεί τουριστικό αξιοθέατο γνωστό σε όλες τις χώρες. Βρίσκεται στους πρόποδες του όρους Σιούτκια και η είσοδός του είναι σε μια δασική ζώνη, 12 χλμ. νοτιοανατολικά της πόλης Ρακίτοβο. Ο ποταμός Λεπένιτσα ρέει στο κατώτερο επίπεδο του σπηλαίου, που παρουσιάζει μεγάλο αριθμό σπηλαιωδών σχηματισμών. Στο ανώτερο επίπεδο παρατηρούμε τρεις πολύ μικρές λίμνες. Στο μεσαίο επίπεδο βρίσκονται δύο λίμνες (τέσσερις όταν βρέχει). Στο σπήλαιο βρέθηκαν επτά ωόλιθοι (μαργαριτάρια σπηλαίων), που εκτίθενται στο Μουσείο φυσικής ιστορίας της Σόφιας.

1.356 μέτρα του σπηλαίου έχουν μελετηθεί και χαρτογραφηθεί και οι σπηλαιολόγοι έχουν διεισδύσει σε βάθος 1.525 μέτρων.
όλεις της Βουλγαρίας με περισσότερους από 20.000 κατοίκους

Άιτος Ασένοβγκραντ (Στενήμαχος) Βάρνα Βελίκο Τίρνοβο Βέλιγκραντ Βίντιν Βράτσα Γιάμπολ Γκάμπροβο Γκόρνα Οριαχόβιτσα Γκότσε Ντέλτσεφ (Άνω Νευροκόπι) Καζανλούκ Κάρλοβο Κάρτζαλι Κιουστεντίλ Λόβετς Λομ Μοντάνα Μπλαγκόεβγκραντ Μπότεβγκραντ Μπουργκάς (Πύργος) Νόβα Ζαγκόρα Ντιμίτροβγκραντ Ντόμπριτς Ντούπνιτσα Πάζαρτζικ Πέρνικ Πετρίτσι Πλέβεν Ραζγκράντ Ρούσε Σάμοκοβ Σαντάνσκι Σβιστόφ Σεβλίεβο Σιλίστρα Σλίβεν Σμόλιαν Σούμεν Σόφια Στάρα Ζαγόρα Ταργκόβιστε Τροϊάν Φιλιππούπολη Χάσκοβο

Καθιερωμένοι όροι

WorldCat VIAF: 123314998 LCCN: n95068678 GND: 4602250-8

Κατηγορία:

Πόλεις της Βουλγαρίας

Πόλεις της Βουλγαρίας με περισσότερους από 20.000 κατοίκους

Άιτος · Άνω Νευροκόπιι · Ασένοβγκραντ (Στενήμαχος) · Βάρνα · Βελίκο Τύρνοβο · Βέλινγκραντ · Βίντιν · Βράτσα · Γιάμπολ · Γκάμπροβο · Γκόρνα Οριάχοβιτσα · Καζανλούκ · Κάρλοβο · Κάρντζαλι · Κιουστεντίλ · Λόβετς · Λομ · Μοντάνα · Μπλαγκόεβγκραντ · Μπότεβγκραντ · Μπουργκάς (Πύργος) · Νόβα Ζαγόρα · Ντιμίτροβγκραντ · Ντόμπριτς · Ντούπνιτσα · Πάζαρτζικ · Πέρνικ · Πετρίτσι · Πλέβεν · Ράζγκραντ · Ρούσε · Σάμοκοβ · Σαντάνσκι · Σβιστόβ · Σεβλίεβο · Σιλίστρα · Σλίβεν · Σμόλιαν · Σούμεν · Σόφια · Στάρα Ζαγόρα · Ταργκόβιστε · Τρόιαν · Φιλιππούπολη · Χάσκοβο

Χώρες της Ευρώπης

1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Εγκυκλοπαίδεια Βουλγαρίας

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License