Ο Δημήτρης Χριστόφιας (29 Αυγούστου 1946 - 21 Ιουνίου 2019) ήταν Ελληνοκύπριος πολιτικός ο οποίος διετέλεσε πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας (2008-2013), πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων (2001-2008) και Γενικός Γραμματέας του ΑΚΕΛ (1988-2009). Επίσης αποτέλεσε τον πρώτο και μοναδικό κομμουνιστή επικεφαλής της Κύπρου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κατά τη διάρκεια της προεδρικής θητείας του προσπάθησε να επιλύσει το κυπριακό πρόβλημα και να τερματιστεί η διαίρεση του νησιού. Επιπλέον υποστήριζε το κλείσιμο των βρετανικών στρατιωτικών βάσεων στην Κύπρο.[1]

Δημήτρης Χριστόφιας ( Aspect of Cyprus)

Βιογραφία

Ο Δημήτρης Χριστόφιας γεννήθηκε στο Kάτω Δίκωμο της επαρχίας Kερύνειας στις 29 Αυγούστου 1946.[2] Οι γονείς του ονομάζονταν Χριστόφορος (Χριστοφής) και Άννα.[2][3] Είχε τέσσερις μικρότερες αδερφές. Για αρκετά χρόνια ήταν καταχωρημένος στα ληξιαρχικά βιβλία ως Δημήτρης Δημητρίου. Στη συνέχεια άλλαξε το επώνυμο του σε Χριστόφια, το οποίο ήταν το παρατσούκλι του πατέρα του εξαιτίας του έντονου τρόπου με τον οποίο συζητούσε.[2]

Ο Δημήτρης Χριστόφιας καταγόταν από φτωχή οικογένεια.[2][4][3] Τα παιδικά του χρόνια ήταν δύσκολα, με στερήσεις.[2][3] Ο πατέρας του ήταν οικοδόμος ενώ παράλληλα λειτουργούσε και το καφενείο στη συντεχνία της ΠΕΟ.[2][5] Ο Δημήτρης Χριστόφιας σε ηλικία 10 ετών βοηθούσε τον πατέρα του στο καφενείο. Εκεί γινόταν δέκτης πολιτικών συζητήσεων και κοινωνός των πολιτικών δρώμενων της εποχής.[2]

Σε ηλικία 12 ετών διένειμε την εφημερίδα Χαραυγή στο χωριό του, φροντίζοντας παράλληλα να την διαβάζει.[2] Στη συνέχεια ξεκίνησε την ανάγνωση λογοτεχνικών βιβλίων, τα οποίο προμηθευόταν από τη βιβλιοθήκη του Αθλητικού Μορφωτικού Συλλόγου Αχιλλέας Δικώμου.[2] Φοίτησε στο Εμπορικό Γυμνάσιο Νεοκλέους στη Λευκωσία από το οποίο αποφοίτησε το 1964.[3][5]

Σε ηλικία 14 ετών έγινε μέλος της Παγκύπριας Ενιαίας Οργάνωσης Μαθητών (ΠΕΟΜ).[2][6] Το 1964 έγινε μέλος του ΑΚΕΛ, της Παγκύπριας Εργατικής Ομοσπονδίας (ΠΕΟ) και της Ενιαίας Δημοκρατικής Οργάνωσης Νεολαίας (ΕΔΟΝ).[2][6] Το 1969 εξελέγη μέλος του Κεντρικού Συμβουλίου της ΕΔΟΝ.[2][6][5]

Σε μια παγκοινοτική συγκέντρωση στο Κάτω Δίκωμο τον γνώρισε ο Εζεκίας Παπαϊωάννου, Γενικός Γραμματέας του ΑΚΕΛ.[2] Ο Δημήτρης Χριστόφιας προσφώνησε τον Εζεκία Παπαϊωάννου.[7] Ο Παπαϊωάννου τον ξεχώρισε και του έδωσε την ευκαιρία να σπουδάσει.[2][3] Το 1969 πήγε για σπουδές στο Ινστιτούτο Κοινωνικών Επιστημών της Μόσχας. Αφού ολοκλήρωσε τη διετή φοίτηση, μεταπήδησε στην Ακαδημία Κοινωνικών Επιστημών της Σοβιετικής Ένωσης από την οποία αποφοίτησε ως διδάκτωρ ιστορικών επιστημών.[2][4][5] Ολοκλήρωσε τις σπουδές του το 1974.[2][5] Επέστρεψε στην Κύπρο, οπόταν και εργοδοτήθηκε στην ΕΔΟΝ, της οποίας εξελέγη κεντρικός οργανωτικός γραμματέας.[2][5] Το 1977 εξελέγη γενικός γραμματέας της ΕΔΟΝ. Παρέμεινε στη θέση αυτή έως και το 1987.[2][4][5]

Στη διάρκεια των σπουδών του στη Μόσχα γνώρισε τη σύζυγο του Έλση Χηράτου.[2][4][3][5][8] Παντρεύτηκαν στις 20 Αυγούστου 1972 στο Κάτω Δίκωμο.[2][3] Απέκτησαν τρία παιδιά, τη Μαριάννα Χριστόφια, τη Χριστίνα Χριστόφια και τον Χρίστο Χριστόφια.[2][4] Κατά το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 1974, το ζευγάρι, βρισκόταν στο Κάτω Δίκωμο όπου διέμενε, με το νεογέννητο παιδί τους.[2] Έφυγαν από το Κάτω Δίκωμο για τη Λευκωσία.[2] Ο Δημήτρης Χριστόφιας ήθελε να πάει στη Λευκωσία για να αντισταθεί κατά του πραξικοπήματος.[2][3]

Μετά την κατάληψη του Κάτω Δικώμου από τα τουρκικά στρατεύματα κατά την τουρκική εισβολή του 1974, η οικογένεια εγκαταστάθηκε στην Έγκωμη.[8]

Ομιλούσε την αγγλική και τη ρωσική γλώσσα.[9][10]
Πολιτική Σταδιοδρομία
Γενικός Γραμματέας ΑΚΕΛ

Το 1976 εξελέγη μέλος της Επαρχιακής Επιτροπή ΑΚΕΛ Λευκωσίας-Κερύνειας.[2][6] Το 1982 εξελέγη μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΑΚΕΛ και το 1986 μέλος του Πολιτικού Γραφείου της Κεντρικής Επιτροπής.[2][6] Το 1987 εξελέγη μέλος της Γραμματείας της Κεντρικής Επιτροπής του ΑΚΕΛ.[2][6]

Τον Απρίλιο του 1988 πέθανε ο Γενικός Γραμματέας του ΑΚΕΛ, Εζεκίας Παπαϊωάννου.[2][4][6] Μετά τον θάνατο του, το Πολιτικό Γραφείο της Κεντρικής Επιτροπή του ΑΚΕΛ όρισε τον Δημήτρη Χριστόφια ως προσωρινό Γενικό Γραμματέα.[2][4][6] Στις 22 Απριλίου 1988 η ολομέλεια της Κεντρικής Επιτροπή του ΑΚΕΛ τον εξέλεξε Γενικό Γραμματέα του κόμματος.[2][4][11] Επανεξελέγη στο αξίωμα αυτό το 1990, το 1995, το 2000 και το 2005.[2][4][6][11][3] Στις 21 Ιανουαρίου 2009, έχοντας προηγηθεί η εκλογή του στην προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας, παραιτήθηκε από Γενικός Γραμματέας του ΑΚΕΛ.[5][12][13]
Βουλευτικές εκλογές

Η εκλογή του Δημήτρη Χριστόφια στη θέση του Γενικού Γραμματέα του ΑΚΕΛ προκάλεσε την αποχώρηση στελεχών του κόμματος οι οποίοι ίδρυσαν το ΑΔΗΣΟΚ.[14][15] Την ίδια εποχή είχε καταρρεύσει και η Σοβιετική Ένωση.[14][15] Παρά τα δύο αυτά σημαντικά προβλήματα ο Δημήτρης Χριστόφιας κατάφερε να ανασυντάξει το ΑΚΕΛ, αυξάνοντας την εκλογική του δύναμη.[14][15] Από τρίτη εκλογική δύναμη στις βουλευτικές εκλογές του 1985, οδήγησε το ΑΚΕΛ στην πρώτη θέση.[14][15]

Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει το αποτέλεσμα των εκλογών στις οποίες επικεφαλής του κόμματος ήταν ο Δημήτρης Χριστόφιας.
Εκλογές Ποσοστό Θέση Έδρες Πηγή
Βουλευτικές 1991 30,63% 2ο 18/56 [16]
Βουλευτικές 1996 33,00% 2ο 19/56 [17]
Βουλευτικές 2001 34,71% 1ο 20/56 [18]
Βουλευτικές 2006 31,13% 1ο 18/56 [19]

Επιπρόσθετα, μετά τις βουλευτικές εκλογές του 2001 ο Δημήτρης Χριστόφιας διεκδίκησε το αξίωμα του προέδρου της Βουλής. Έχοντας τους ψήφους των βουλευτών του ΑΚΕΛ, του ΔΗΚΟ και της ΕΔΕΚ κέρδισε την προεδρία της βουλής (7 Ιουνίου 2001), όντας ο πρώτος πρόεδρος της βουλής που προερχόταν από το ΑΚΕΛ. Μετά τις βουλευτικές εκλογές του 2006 επανεκλέγηκε στην προεδρία της βουλής με τις ψήφους των βουλευτών του ΑΚΕΛ, του ΔΗΚΟ, της ΕΔΕΚ και του Κινήματος Οικολόγων (1 Ιουνίου 2006).[5][20][21][22][23]
Προεδρικές εκλογές

Ως επικεφαλής του ΑΚΕΛ οδήγησε το κόμμα σε τρεις εκλογικές αναμετρήσεις για την ανάδειξη προέδρου της Δημοκρατίας. Στις προεδρικές εκλογές του 1993 το ΑΚΕΛ υποστήριξε τον τότε πρόεδρο Γιώργο Βασιλείου, ο οποίο έχασε με πολύ μικρή διαφορά.[24] Στις προεδρικές εκλογές του 1998 το ΑΚΕΛ συνεργάστηκε με το ΔΗΚΟ, έχοντας ως υποψήφιο τον Γιώργο Ιακώβου, ο οποίος έχασε με μικρή διαφορά.[24] Στις προεδρικές εκλογές του 2003 το ΑΚΕΛ υποστήριξε τον πρόεδρο του ΔΗΚΟ, Τάσο Παπαδόπουλο, ο οποίος εκλέχθηκε από τον Α΄ γύρο.[24][15] Ακολούθησαν οι προεδρικές εκλογές του 2008. Το ΑΚΕΛ αποφάσισε να διεκδικήσει για πρώτη φορά το προεδρικό αξίωμα με κομματικό του στέλεχος, τον Δημήτρη Χριστόφια.[25] Στον Α΄ γύρο των προεδρικών εκλογών το μόνο κοινοβουλευτικό κόμμα που τον στήριξε ήταν το ΑΚΕΛ (είχε και τη στήριξη των Ενωμένων Δημοκρατών, της Έπαλξης Ανασυγκρότησης του Κέντρου και της Πρωτοβουλίας Σοσιαλιστών). Στον Β΄ γύρο έλαβε επιπρόσθετα την υποστήριξη του ΔΗΚΟ, της ΕΔΕΚ και του Κινήματος Οικολόγων. Ο Δημήτρης Χριστόφιας κέρδισε και αναδείχθηκε πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας.[25][24]
Δημοψήφισμα 2004

Τον Απρίλιο του 2004 πραγματοποιήθηκε δημοψήφισμα για επίλυση του κυπριακού προβλήματος με βάση το σχέδιο Ανάν. Το ΑΚΕΛ, του οποίου επικεφαλής ήταν ο Δημήτρης Χριστόφιας, τάχθηκε εναντίον του σχεδίου αυτού. Ο κυπριακός λαός απέρριψε τελικά το σχέδιο με ποσοστό 76%.[15] Ο ίδιος ο Δημήτρης Χριστόφιας είχε δηλώσει:[15][26]

Το όχι του ΑΚΕΛ δεν είναι το ίδιο, όπως το όχι άλλων, αφού το όχι του κόμματος οδηγεί σε αναβολή, ώστε να αποτραπεί η ανατίναξη στον αέρα της λύσης κατά τη διάρκεια της εφαρμογής της (…) Θέλουμε συγκεκριμένα μέτρα που να τσιμεντώνουν την εφαρμογή της λύσης.
— Δημήτρης Χριστόφιας

.

Ο ίδιος, ως Πρόεδρος της Βουλής και Γενικός Γραμματέας του ΑΚΕΛ, ξεκίνησε αποστολές στο εξωτερικό ώστε να ενημερώσει ξένους ηγέτες για την απόφαση των Ελληνοκυπρίων στο δημοψήφισμα, αλλά και για να διατηρηθούν οι προσπάθειες για επίλυση του κυπριακού ζωντανές.[15]
Ευρωεκλογές 2004

Τον Μάιο του 2004 η Κύπρος έγινε πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Λίγο αργότερα διεξήχθησαν οι πρώτες ευρωεκλογές στην Κύπρο. Το ΑΚΕΛ, με επικεφαλής τον Δημήτρη Χριστόφια, κατέλαβε τη δεύτερη θέση με ποσοστό 27,89%, με πολύ μικρή διαφορά από το πρώτο κόμμα. Εξέλεξε 2 από τους 6 ευρωβουλευτές της Κύπρου.[27]
Κοινοβουλευτική πορεία

Στις βουλευτικές εκλογές του 1991 εκλέχθηκε βουλευτής στην εκλογική περιφέρεια Κερύνειας για την ΣΤ΄ Κοινοβουλευτική Περίοδο.[2] Επανεξελέγη βουλευτής στις βουλευτικές εκλογές του 1996 για την Ζ΄ Κοινοβουλευτική Περίοδο, στις βουλευτικές εκλογές του 2001 για την Η΄ Κοινοβουλευτική Περίοδο και στις βουλευτικές εκλογές του 2006 για την Θ΄ Κοινοβουλευτική Περίοδο.[2][4] Τον Ιούνιο του 2001 εξελέγη Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων, θέση στην οποία επανεξελέγη τον Ιούνιο του 2006 και στην οποία παρέμεινε έως την εκλογή του στην προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας.[2][4][6] Ως βουλευτής, διετέλεσε πρόεδρος της Επιτροπής Επιλογής της Βουλής των Αντιπροσώπων και πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής για τον Κανονισμό της Βουλής και της Ειδικής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής για το Πόθεν Έσχες. Επιπλέον, διετέλεσε πρόεδρος της Εκτελεστικής Επιτροπής της Κυπριακής Ομάδας στη Διακοινοβουλευτική Ένωση και της Εκτελεστικής Επιτροπής του Κυπριακού Κλάδου του Κοινοπολιτειακού Κοινοβουλευτικού Συνδέσμου.[6]
Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας
Κύριο λήμμα: Κυβέρνηση Δημήτρη Χριστόφια 2008
Το ζεύγος Χριστόφια με το ζεύγος Ομπάμα (2009).
Ο Δημήτρης Χριστόφιας με τον πρόεδρο της Ρωσίας, Ντμίτρι Μεντβέντεφ (2010).

Στις 8 Ιουλίου 2007, σε έκτακτη παγκύπρια συνδιάσκεψεη του ΑΚΕΛ με τη συμμετοχή χιλιάδων μελών και στελεχών του κόμματος, υπερψηφίστηκε η εισήγηση της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος για διεκδίκηση της προεδρίας της Κύπρου για πρώτη φορά στην ιστορία του κόμματος, μέσω του Γενικού Γραμματέα του, Δημήτρη Χριστόφια.[15][28] Στο Α΄ γύρο των προεδρικών εκλογών του 2008, ο Δημήτρης Χριστόφιας συγκέντρωσε το 33,29%, όντας στη δεύτερη θέση. Οι κύριοι ανθυποψήφιοι του ήταν ο Ιωάννης Κασουλίδη (33,51%) και ο απερχόμενος πρόεδρος Τάσος Παπαδόπουλος (31,79%).[29]

Στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών, στις 24 Φεβρουαρίου 2008, αναμετρήθηκε με τον Ιωάννη Κασουλίδη. Ο Δημήτρης Χριστόφιας συγκέντρωσε το 53,36% και εκλέχθηκε πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας.[2][4][15][28] Ήταν ο πρώτος πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας ο οποίος προερχόταν από το χώρο της αριστεράς.[2][15] Κατά την ανάληψη των καθηκόντων του στις 28 Φεβρουαρίου 2008 δήλωσε από το βήμα της Βουλής των Αντιπροσώπων:[5]

Ο στόχος της προεδρίας μας είναι να πετύχουμε λύση δίκαιη, βιώσιμη και λειτουργική που να τερματίζει την κατοχή και τον εποικισμό. Λύση που να καθιστά την κυριαρχία, την ανεξαρτησία, την εδαφική ακεραιότητα και την ενότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας και να αποκλείει τα όποια δικαιώματα στρατιωτικής επέμβασης στα εσωτερικά ζητήματα της χώρας μας από ξένες δυνάμεις. Λύση που να επανενώνει το έδαφος, το λαό, τους θεσμούς και την οικονομία της χώρας μας στο πλαίσιο μιας διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας.

Διαπραγματεύσεις για επίλυση του κυπριακού προβλήματος

Ένας από τους πρωταρχικούς στόχους της προεδρίας του Δημήτρη Χριστόφια ήταν η επίλυση του κυπριακού προβλήματος στη βάση της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας και στο πλαίσιο των αποφάσεων του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Επιδίωξε άμεση επανέναρξη των συνομιλιών, κάτι που έγινε τον Σεπτέμβριο του 2008. Ηγέτης των Τουρκοκυπρίων ήταν ο Μεχμέτ Αλί Ταλάτ. Ο Δημήτρης Χριστόφιας και ο Μεχμέτ Αλί Ταλάτ κατέληξαν στις συγκλίσεις Χριστόφια – Ταλάτ, οι οποίες αφορούσαν συμφωνίες σε σημαντικά ζητήματα όπως ο τρόπος άσκησης της εκτελεστικής εξουσίας, τα νομοθετικά σώματα, η δικαστική εξουσία και οι αρμοδιότητες της ομόσπονδης κυβέρνησης.[15]

Το 2010 ηγέτης των Τουρκοκυπρίων αναδείχθηκε ο Ντερβίς Έρογλου. Οι συνομιλίες συνεχίστηκαν με τον Έρογλου στη θέση του Ταλάτ αλλά κατέληξαν σε αδιέξοδο.[15][30]
Εξόρυξη φυσικού αερίου

Σημαντικό γεγονός της θητείας του Δημήτρη Χριστόφια αποτελεί η προσπάθεια για εξεύρεση υδρογονανθράκων στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η κυβέρνηση Χριστόφια έκανε συμφωνία με το γειτονικό Ισραήλ για την οριοθέτηση της ΑΟΖ[31] και προκήρυξε και ανέθεσε την έρευνα σε διάφορα θαλάσσια οικόπεδα σε εταιρείες κολοσσούς.[32][33][34] Όλα αυτά συνέβησαν παρά την απειλή της Τουρκίας τον Σεπτέμβριο του 2011 για αποστολή πολεμικών πλοίων στην περιοχή.[15][35]
Οικονομική κρίση

Κατά τη διάρκεια της θητείας του Δημήτρη Χριστόφια ξεκίνησε στην Κύπρο η μεγαλύτερη οικονομική κρίση στη χώρα. Κύρια αιτία της κρίσης υπήρξε η μεγάλη έκθεση των κυπριακών τραπεζών σε ελληνικά ομόλογα, που κουρεύτηκαν την άνοιξη του 2012. Η Κύπρος, παρά το μικρό μέγεθος της οικονομίας της, είχε ανεπτυγμένο τραπεζικό κλάδο. Μετά το κούρεμα των ελληνικών ομολόγων (ελληνικού χρέους), η έκθεση των κυπριακών τραπεζών σ’ αυτό άγγιξε τα €22 δις, πόσο μεγαλύτερα από το εγχώριο προϊόν της Κύπρου. Η κυπριακή οικονομία υποβαθμίστηκε από όλους τους οίκους αξιολόγησης. Σε μια προσπάθεια αποφυγής μνημονίων, η κυβέρνηση πήρε διακρατικό δάνειο από τη Ρωσία ύψους 2,5 δις ευρώ, το οποίο δεν ήταν επαρκές.[36]
Έκρηξη στη ναυτική βάση

Η θητεία του Δημήτρη Χριστόφια στιγματίστηκε από την έκρηξη στη ναυτική βάση Ευάγγελος Φλωράκης στο Μαρί στις 11 Ιουλίου 2011. Ο νομικός Πόλυς Πολυβίου εκπόνησε, μετά από ανάθεση της κυβέρνησης, πόρισμα με το οποίο απένειμε πολιτικές ευθύνες στην κυβέρνηση Χριστόφια για τον τρόπο χειρισμού των 98 εμπορευματοκιβωτίων με πυρίτιδα, τα οποία είχαν κατασχεθεί από ένα πλοίο το οποίο μετέφερε πολεμοφόδια από το Ιράν στην Συρία.[15]
Κυπριακή προεδρία Συμβουλίου Ευρωπαϊκής Ένωσης

Το εξάμηνο Ιούλιος 2012 - Δεκέμβριος 2012 η Κύπρος ανέλαβε την κυλιόμενη προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο Δημήτρης Χριστόφιας, ως πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, ήταν ο επικεφαλής της Κυπριακής Προεδρίας.[7]
Μετά την προεδρία

Ο Δημήτρης Χριστόφιας δεν επαναδιεκδίκησε επανεκλογή στις προεδρικές εκλογές του 2013.[15] Παρακολουθούσε την πολιτική ζωή εξ αποστάσεως. Παρέμεινε ενεργό στέλεχος του ΑΚΕΛ και μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος. Επιπλέον, ως πρώην πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας συμμετείχε στο Εθνικό Συμβούλιο, παρακολουθώντας τις εξελίξεις για επίλυση του κυπριακού προβλήματος.[15]

Επιπρόσθετα, συνέγραψε βιβλίο με τίτλο «Πώς η ανάγκη γίνεται ιστορία», στο οποίο κατέγραψε την προσωπική του μαρτυρία και άποψη για όσα έζησε, αλλά και για τα πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά δρώμενα της Κύπρου.[15]
Τιμητικές διακρίσεις

Ο Δημήτρης Χριστόφιας:[5][25]

στις 3 Δεκεμβρίου 2004 αναγορεύθηκε επίτιμος διδάκτωρ του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών και Πολιτικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας.[9][2]
στις 20 Νοεμβρίου του 2008 στα πλαίσια επίσημης επίσκεψης στη Μόσχα αναγορεύθηκε επίτιμος διδάκτωρ του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων Μόσχας.[9][37]
στις 9 Σεπτεμβρίου του 2009 στα πλαίσια επίσημης επίσκεψης στην Ιταλία αναγορεύθηκε επίτιμος διδάκτωρ συστημάτων επικοινωνίας στις διεθνείς σχέσεις του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου της Περούτζια.[38]
στις 19 Μαρτίου 2010 αναγορεύθηκε επίτιμος διδάκτωρ του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Πατρών.[39][40][41]
στις 14 Δεκεμβρίου 2010 αναγορεύθηκε σε επίτιμο διδάκτωρ της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.[42]
στις 22 Ιουνίου 2011 αναγορεύθηκε σε επίτιμο διδάκτωρ της Σχολής Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου.[43]
στις 4 Ιουλίου 2011 αναγορεύθηκε σε επίτιμο διδάκτωρ φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Μαριούπολης (Ουκρανία).[44]

Επιπρόσθετα, έχει ανακηρυχθεί επίτιμος δημότης Νάουσας (26 Απριλίου 2009), Υπάτης (21 Ιουνίου 2009), Αστυπάλαιας (19 Αυγούστου 2009), Καλαμαριάς (14 Νοεμβρίου 2009),[25] και Κέρκυρας (21 Ιουνίου 2010).[45][46]
Παράσημα
Απονομή μεταλλίου από τον πρόεδρο της Ρωσίας, Ντμίτρι Μεντβέντεφ (2010).

Ο Δημήτρης Χριστόφιας έλαβε τα εξής παράσημα:[47][25]

το Μετάλλιο Πούσκιν της Ρωσικής Ομοσπονδίας, που απενεμήθη στις 10 Δεκεμβρίου 2007 από τον υπουργό εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ, για τη συμβολή του στην εδραίωση της φιλίας και της αλληλοκατανόησης μεταξύ των λαών Κύπρου και Ρωσίας, καθώς και για την υποστήριξη του ρωσικού πληθυσμού και της ρωσικής γλώσσας.
το Ανώτατο Παράσημο της Ελλάδας, το Μεγαλόσταυρο του Τάγματος του Σωτήρος, που απενεμήθη από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας, Κάρολο Παπούλια, το 2008.
το Χρυσό Μετάλλιο της Βουλής των Ελλήνων που απενεμήθη από τον Πρόεδρο της Βουλής της Ελλάδας, Δημήτρη Σιούφα, το 2008.
το Ανώτατο Παράσημο της Δημοκρατίας της Κούβας, το παράσημο του Τάγματος Χοσέ Μάρτι, που απενεμήθη από τον Πρόεδρο της Κούβας, Ραούλ Κάστρο στις 28 Σεπτεμβρίου 2009.[48]
τον Μεγαλόσταυρο σε άστρο της Εκκλησίας του Αγίου Μάρκου που απενεμήθη στις 9 Απριλίου 2009 από τον Πατριάρχη Αλεξάνδρειας και πάσης Αφρικής, Θεόδωρο Β΄. Ο Πατριάρχης ονόμασε τον Δημήτρη Χριστόφια Μέγα Ευεργέτη εις αναγνώριση των υπηρεσιών του καθώς με δική του δαπάνη ανακαινίστηκε η Ιερά Πατριαρχική Μονή Οσίου Σάββα του Ηγιασμένου στην Αλεξάνδρεια και για την παραχώρηση κρατικής γης στο Γέρι για οικοδόμηση Πολιτιστικού Κέντρου για τους επαναπατρισθέντες Ελληνοκύπριους από την Αφρική και κυρίως για τους φτωχούς ανθρώπους.[49]
το Μέγα Περιδέραιο του Τάγματος του Πίου του ΙΧ που απενεμήθη το 2010 από τον Πάπα Βενέδικτο ΙΣΤ΄.
το Μετάλλιο του Τάγματος της Φιλίας της Ρωσικής Ομοσπονδίας που απενεμήθη στις 7 Οκτωβρίου 2010 από τον Πρόεδρο της Ρωσίας, Ντμίτρι Μεντβέντεφ.[50]
το Ανώτατο Παράσημο της Αραβικής Δημοκρατίας της Συρίας, το Τάγμα των Ομεϋαδών, που απενεμήθη από τον Πρόεδρο της Συρίας Μπασάρ αλ Άσαντ στις 4 Νοεμβρίου 2010.[51]
το Ανώτατο Παράσημο του κράτους της Ουκρανίας, το Τάγμα του Πρίγκηπα Γιάροσλαβ του Σοφού, που απενεμήθη από τον Πρόεδρο της Ουκρανίας, Βίκτορ Γιανουκόβιτς, το 2011.
το Ανώτατο Παράσημο της Δημοκρατίας του Λιβάνου που απενεμήθη από τον Πρόεδρο του Λιβάνου, Μισέλ Σουλεϊμάν, το 2012.
το Περιδέραιο του Τάγματος Αξίας της Μάλτας που απενεμήθη από τον Πρίγκηπα του Τάγματος των Ιπποτών, Μάθιου Φέστινγκ, στις 25 Οκτωβρίου 2012.[52][53][54][55][56]
το Ανώτατο Παράσημο του Πατριαρχείου Κιλικίας που απενεμήθη στις 10 Ιανουαρίου 2013 από τον Πατριάρχη Κιλικίας Αράμ Α΄ στη Βηρυτό.[5][57][58]
το Ανώτατο Παράσημο της Δημοκρατίας της Σερβίας, η Κορδέλα του Τάγματος της Δημοκρατίας της Σερβίας, που απενεμήθη στις 30 Ιανουαρίου 2013 από τον Πρόεδρο της Σερβίας, Τόμισλαβ Νίκολιτς σε ειδική τελετή που πραγματοποιήθηκε στο Προεδρικό Μέγαρο στο Βελιγράδι.[5][59][60]
το Μετάλλιο Τιμής για τα 70 χρόνια από τη Νίκη των Λαών κατά του φασισμού της Ρωσικής Ομοσπονδίας με απόφαση του Προέδρου της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν, που απενεμήθη στις 31 Μαΐου 2015 από τον Πρέσβη της Ρωσικής Ομοσπονδίας Στάνισλαβ Οσάτσι στο Κελλάκι.[61][62]

Προβλήματα υγείας

Ο Δημήτρης Χριστόφιας αντιμετώπισε προβλήματα υγείας από νεαρή ηλικία.[63][64][15][3]

Σε ηλικία 36 ετών υπέστη έμφραγμα του οπίσθιου τοιχώματος του μυοκαρδίου και νοσηλεύτηκε στο Παλιό Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας. Διαπιστώθηκε υπερλιπιδαιμία.[63]
Το 1993 έκανε αγγειοπλαστική της περισπωμένης στεφανιαίας αρτηρίας στο νοσοκομείο Σεντ Μέρι του Λονδίνου.[63]
Στις 19 Μαρτίου 1999 έκανε εγχείρηση μπαϊπάς (by pass) των στεφανιαίων αρτηριών με τέσσερα μοσχεύματα στο νοσοκομείο St Mary’s, στο Λονδίνο, λόγω επιδείνωσης της νόσου των στεφανιαίων αρτηριών.[63]
Από το 1994 παρουσίασε προοδευτικά συμπτώματα ρευματοειδούς αρθρίτιδος, αρτηριακής υπέρτασης και νεφρωσικού συνδρόμου.[63]
Τον Φεβρουάριο του 1994 βιοψία του νεφρού, που έγινε στο Λονδίνο, έδειξε «μη αμυλοειδή ινιδιακή σπειραμοτονεφρίτιδα», μια σοβαρή ασθένεια των νεφρών, η οποία συνήθως οδηγεί σε νεφρική ανεπάρκεια.[63]
Στις 22 Δεκεμβρίου 1998 παρουσίασε οξύ πνευμονικό οίδημα, ανουρία, ουραιμία και αναιμία. Νοσηλεύτηκε στο Παλιό Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας και άρχισε να του χορηγείται, μεταξύ άλλων, ερυθροποιητίνη για αντιμετώπιση της αναιμίας, ενώ ταυτόχρονα τέθηκε σε πρόγραμμα περιτονιακής αιμοκάθαρσης που συνέχισε στο σπίτι. Με αυτή τη θεραπευτική αγωγή μπόρεσε, λίγους μήνες αργότερα, να χειρουργηθεί στην καρδία.[63]
Στις 11 Αυγούστου 1999 έκανε μεταμόσχευση αριστερού νεφρού, στο νοσοκομείο Σεντ Μέρις στο Λονδίνο. Το μόσχευμα, που λήφθηκε από την αδελφή του προέδρου Χριστόφια, Δέσποινα, ήταν πλήρως συμβατό και μέχρι το τέλος της ζωής του ουδέποτε υπήρξε πρόβλημα απόρριψής του.[63]
Το 2000 χειρουργήθηκε για λαπαροσκοπική χοληκυστεροκτομή λόγω χολολιθίασης στο Παλιό Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας.[63]

Το 2017 διαγνώστηκε με πνευμονική ίνωση. Τον Μάιο του 2019 νοσηλεύτηκε στο Νέο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας λόγω αναπνευστικών προβλημάτων που προκάλεσε η ασθένεια. Νοσηλεύτηκε έως τον θάνατο του, στις 21 Ιουνίου 2019.[64][65] Η τελευταία δημόσια εμφάνιση του έγινε στις 17 Απριλίου 2019 στο προσφυγικό σωματείο Δίκωμο, όπου τιμήθηκε για την προσφορά του.[15]
Δημόσιο πένθος

Με απόφαση του υπουργικού συμβουλίου της Κυπριακής Δημοκρατίας η κηδεία του τελέστηκε με τιμές εν ενεργεία προέδρου της χώρας, κηρύχθηκε τετραήμερο δημόσιο πένθος, από την ημέρα θανάτου του έως και την ημέρα της κηδείας του, κατά το οποίο όλες οι επίσημες εκδηλώσεις του κράτους ανεβλήθησαν και οι σημαίες σε όλα τα δημόσια κτήρια και σχολεία κυμάτιζαν μεσίστιες, η μέρα της κηδείας του κηρύχθηκε ως δημόσια αργία, ανοίχθηκε βιβλίο συλλυπητηρίων στο Προεδρικό Μέγαρο, στο οποίο υπέγραψαν μέλη του διπλωματικού σώματος και πολιτειακοί αξιωματούχοι, όπως και ο πρόεδρος και οι υπουργοί της χώρας, ανοίχθηκαν βιβλία συλλυπητηρίων σε όλες τις διπλωματικές αποστολές της Κυπριακής Δημοκρατίας και ο πρόεδρος και το υπουργικό συμβούλιο της χώρας παρέστησαν στην κηδεία, η οποία τελέστηκε δημοσία δαπάνη. Στα βιβλία συλλυπητηρίων αναγραφόταν προς υπογραφή το κείμενο «Με βαρύ πένθος αποχαιρετούμε τον τέως Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Δημήτρη Χριστόφια και τιμούμε την προσφορά του προς την πατρίδα του Κύπρο από τις επάλξεις του Βουλευτή, του Προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων και του Προέδρου της Δημοκρατίας».[66][67] Επιπρόσθετα, ως ένδειξη τιμής προς τον Δημήτρη Χριστόφια, αναβλήθηκαν οι συνεδρίες των κοινοβουλευτικών επιτροπών κατά τη διάρκεια του δημόσιου πένθους, ενώ στην επόμενη ολομέλεια της Βουλής έγινε ειδική αναφορά στον Δημήτρη Χριστόφια.[68][69]

Το ΑΚΕΛ, μεταξύ άλλων αποφάσισε όπως, οι σημαίες σε όλα τα γραφεία του ΑΚΕΛ και τα οικήματα του Λαϊκού Κινήματος να κυματίζουν μεσίστιες έως την ημέρα της κηδείας, την αναβολή όλων των εκδηλώσεων, την αποχή στελεχών του από πολιτικές δημόσιες συζητήσεις, την υποβολή αιτήματος προς τη Βουλή των Αντιπροσώπων για αναβολή όλων των συνεδριάσεων και την ανάρτηση της φωτογραφίας του Δημήτρη Χριστόφια στο γραφείο του Γενικού Γραμματέα της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος όπως και στα γραφεία των Επαρχιακών επιτροπών του κόμματος. Επιπλέον, άνοιξε βιβλίο συλλυπητηρίων στα κεντρικά και στα επαρχιακά γραφεία του κόμματος.[70] Ακόμη, η σορός του τέθηκε σε λαϊκό προσκύνημα στο οίκημα της ΠΕΟ στη Λευκωσία.[70][71][72]

Την ημέρα της κηδείας οι σημαίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε όλα τα κτήρια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κυμάτιζαν μεσίστιες, μετά από οδηγίες του προέδρου του Ευρωκοινοβουλίου, Αντόνιο Ταγιάνι.[73]
Μεταθανάτιες τιμές

Στις 25 Ιουνίου 2019 ανακοινώθηκε από το Διοικητικό Συμβούλιο της Σχολής – Μουσείου Χαρακτικής Χαμπή ότι η αίθουσα στην οποία είναι τοποθετημένη η πλάκα των εγκαινίων του μουσείου μετονομάστηκε σε Αίθουσα Δημήτρη Χριστόφια. Η κυβέρνηση Δημήτρη Χριστόφια και ο ίδιος συνέβαλλαν στην λειτουργία και στην επιβίωση του μουσείου, το οποίο εγκαινίασε ο ίδιος ο Δημήτρης Χριστόφιας το 2008.[74][75]
Παραπομπές

Smith, Helena (2008-02-25). «Cyprus elects its first communist president». The Guardian. ISSN 0261-3077. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2019-06-22. Ανακτήθηκε στις 2019-06-22.
«Δημήτρης Χριστόφιας: Από το Δίκωμο στο Προεδρικό». Ο Φιλελεύθερος. 21 Ιουνίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2019.
«Πέρασε στην Ιστορία ο 1ος αριστερός Πρόεδρος». 22 Ιουνίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2019.
«Kαλό ταξίδι, Δημήτρη Χριστόφια (1946-2019)». www.sigmalive.com. 21 Ιουνίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2019.
Βασιλείου, Παναγιώτης (21 Ιουνίου 2019). ««Έφυγε» ο Δημήτρης Χριστόφιας». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2019.
«Το βιογραφικό και η γεμάτη ζωή του Δημήτρη Χριστόφια». 21 Ιουνίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2019.
«Δημήτρης Χριστόφιας - Ο γιος της Αννούς και του Χριστοφή από το Δίκωμο». Kathimerini.com.cy. 22 Ιουνίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2019.
«Οι Πρώτες Κυρίες της Κύπρου από το 1977 μέχρι σήμερα». 1 Φεβρουαρίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουνίου 2019.
«Δημήτρης Χριστόφιας: Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Αυγούστου 2011. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2011.
«Δημήτρης Χριστόφιας: Από το Δίκωμο μέχρι το Προεδρικό Μέγαρο». 21 Ιουνίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουνίου 2019.
«90 χρόνια ΑΚΕΛ μέσα από τους ηγέτες του» (PDF). Η Καθημερινή. 26 Απριλίου 2015. σελ. 13. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 14 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 14 Αυγούστου 2017.
«Cyprus: Akel Party Leader Steps Down» (στα αγγλικά). The New York Times. 2009-01-21. ISSN 0362-4331. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2019-06-30. Ανακτήθηκε στις 2019-06-30.
«Ο Αντρος Κυπριανού νέος γενικός γραμματέας του ΑΚΕΛ». 21 Ιανουαρίου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Ιουλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουλίου 2021.
«ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΡΙΣΤΟΦΙΑΣ: «Συνδυάζουμε τον μαρξισμό με την πραγματικότητα»». www.makarios.eu. 31 Μαΐου 2001. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2019.
«Η πολυκύμαντη ζωή του γιού της Αννούς και του Χριστοφή». 22 Ιουνίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2019.
«Εκλογές 19ης Μαΐου 1991». www.parliament.cy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2019.
«Εκλογές 26ης Μαΐου 1996». www.parliament.cy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2019.
«Εκλογές 27ης Μαΐου 2001». www.parliament.cy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2019.
«Εκλογές 21ης Μαΐου 2006». www.parliament.cy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2019.
«Οι Πρόεδροι της Βουλής των Αντιπροσώπων από το 1960 έως σήμερα». www.parliament.cy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2019.
«Δημήτρης Χριστόφιας» (PDF). σελ. 28. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 25 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2019.
«Από τον Χατζηχάρο στον άγνωστο Χ». www.kathimerini.com.cy. 30 Μαΐου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2019.
«O Δ. Χριστόφιας επανεξελέγη Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων». www.cyprus.gov.cy. 2 Ιουνίου 2006. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2019.
Στυλιανού, Μαρία (12 Νοεμβρίου 2012). «Ιστορία των Προεδρικών Εκλογών». www.sigmalive.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2019.
«Απεβίωσε ο Δημήτρης Χριστόφιας». www.kathimerini.gr. 25 Ιουνίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2019.
««Όχι» στο σχέδιο Ανάν από το ΑΚΕΛ». www.naftemporiki.gr. 22 Απριλίου 2004. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2019.
«Η ιστορία των Ευρωεκλογών στην Κύπρο από το 2004». www.sigmalive.com. 26 Μαΐου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2019.
«Ο Δημήτρης Χριστόφιας με τη ματιά του φωτογραφικού φακού». Kathimerini.com.cy. 22 Ιουνίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2019.
Στυλιανού, Μαρία (12 Νοεμβρίου 2012). «Ιστορία των Προεδρικών Εκλογών». www.sigmalive.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2019.
«Ο Πρόεδρος που αγαπήθηκε, αμφισβητήθηκε και συζητήθηκε όσο κανείς». 22 Ιουνίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2019.
«ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ - Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη και Υφαλοκρηπίδα». www.mfa.gov.cy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2019.
«Οι ενεργειακές μας εξελίξεις». Οι ενεργειακές μας εξελίξεις. 13 Μαρτίου 2017. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2019.
«Κοιτάσματα φυσικού αερίου εντοπίστηκαν στο Οικόπεδο 12 της Κύπρου». 28 Δεκεμβρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2019.
«Άνοιξε ο δρόμος για τον γ γύρο». 16 Φεβρουαρίου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2019.
«Αντίστροφη μέτρηση για τη γεώτρηση στην κυπριακή ΑΟΖ». www.news247.gr. 18 Σεπτεμβρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2019.
«Έφυγε από τη ζωή ο Δημήτρης Χριστόφιας...». 22 Ιουνίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2019.
«Honorary Doctorates» (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2019.
«Πρόεδρος Πανεπιστήμιο Περούτζια». Cyprus News Agency. 9 Σεπτεμβρίου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2019.
«Αναγόρευση του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Δημήτρη Χριστόφια σε Επίτιμο Διδάκτορα του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης». Πανεπιστήμιο Πατρών. 19 Μαρτίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2019.
«Πρόεδρος Πανεπιστήμιο Πάτρας». 20 Μαρτίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2019.
«Επίτιμοι διδάκτορες». Πανεπιστήμιο Πατρών. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2019.
«Δημήτρης Χριστόφιας: Ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτορας της Νομικής Σχολής Αθηνών». 14 Δεκεμβρίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2019.
«Ο Δημήτρης Χριστόφιας ανακηρύχθηκε Επίτιμος Διδάκτορας του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου». Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου. 1 Ιουλίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2019.
«Ο πρόεδρος Χριστόφιας στο Πανεπιστήμιο Μαριούπολης». Ellad-Russia.gr. 5 Ιουλίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2019.
«Επίτιμος Δημότης Κερκυραίων ο πρόεδρος της Κυπρου Δημήτρης Χριστόφιας». www.corfupress.com. 21 Ιουνίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2019.
«Νικολούζος: Ο Χριστόφιας ήταν ένας αληθινός φίλος της Κέρκυρας». www.corfupress.com. 25 Ιουνίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2019.
«Όλες οι τιμητικές διακρίσεις που δόθηκαν στον Δημήτρη Χριστόφια». 25 Ιουνίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2019.
«President Christofias awarded Jose Marti medal in Cuba». www.presidency.gov.cy. 29 Σεπτεμβρίου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Σεπτεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2016.
«Πατριάρχης Αλεξανδρείας: Ο Χριστόφιας σφράγισε την ιστορία της Κύπρου». Philenews. 22 Ιουνίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουνίου 2019.
«Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας παρασημοφορήθηκε από τον Πρόεδρο της Ρωσικής Ομοσπονδίας». www.moi.gov.cy. 7 Οκτωβρίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουνίου 2019.
«Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας συναντήθηκε με τον Πρόεδρο της Αραβικής Δημοκρατίας της Συρίας». www.mfa.gov.cy. 11 Απριλίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 27 Ιουνίου 2019.
«Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ολοκλήρωσε την επίσκεψή του στη Ρώμη». www.mfa.gov.cy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Οκτωβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 27 Ιουνίου 2019.
«Παρασημοφόρηση Προέδρου Χριστόφια με το Περιδέραιο του Τάγματος Αξίας της Μάλτας». www.sigmalive.com. 25 Οκτωβρίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 27 Ιουνίου 2019.
«All pomp and ceremony at Christofias' Vatican outing». www.thefreelibrary.com. 26 Οκτωβρίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 27 Ιουνίου 2019.
«Cyprus President meets Pope Benedict XVI». 25 Οκτωβρίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 27 Ιουνίου 2019.
«The President of Cyprus in first State visit to the Order of Malta». Order of Malta. 29 Οκτωβρίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 27 Ιουνίου 2019.
«O Χριστόφιας ολοκλήρωσε επαφές στο Λίβανο». 11 Ιανουαρίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 27 Ιουνίου 2019.
«Το παράσημο του Πατριαρχείου Κιλικίας στον Πρόεδρο». sigmalive.com. 13 Ιανουαρίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2019.
«Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας παρασημοφορήθηκε με το Ανώτατο Παράσημο της Δημοκρατίας της Σερβίας». 30 Ιανουαρίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 27 Ιουνίου 2019.
«Το Ανώτατο Παράσημο της Σερβίας στον Πρόεδρο Χριστόφια». kathimerini.com.cy. 30 Ιανουαρίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Φεβρουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2013.
«Μετάλλιο τιμής από Πούτιν στον Χριστόφια». www.sigmalive.com. 29 Μαΐου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 27 Ιουνίου 2019.
Ριρής, Ανδρέας (29 Μαΐου 2015). «Η Ρωσία τιμά τον τέως Πρόεδρο Δ. Χριστόφια». Dialogos. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 27 Ιουνίου 2019.
«Έδωσε και κέρδισε πολλές μάχες για την υγεία του ο Δημήτρης Χριστόφιας». 21 Ιουνίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2019.
«Προσωπικός ιατρός Χριστόφια: Επτά φορές είχε πλησιάσει στο θάνατο». www.sigmalive.com. 21 Ιουνίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2019.
««Έφυγε» ο Δημήτρης Χριστόφιας». 21 Ιουνίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2019.
«Δημόσια αργία η ημέρα της Κηδείας του Δημήτρη Χριστόφια». 22 Ιουνίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2019.
«Τετραήμερο πένθος κήρυξε το Υπουργικό για τον θάνατο του Δημήτρη Χριστόφια». 22 Ιουνίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2019.
«Συλλούρης: Αναβάλλονται λόγω πένθους οι συνεδρίες της Βουλής». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2019.
«Φόρος τιμής από το νομοθετικό σώμα στον Δημήτρη Χριστόφια». www.sigmalive.com. 8 Ιουνίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2019.
«Έτσι θα τιμήσει το ΑΚΕΛ τον Δημήτρη Χριστόφια...». 22 Ιουνίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2019.
«Πότε θα είναι η Κηδεία του Δημήτρη Χριστόφια». 22 Ιουνίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2019.
«Στην τελευταία του κατοικία οδηγήθηκε ο Δημήτρης Χριστόφιας». 25 Ιουνίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2019.
«Μεσίστιες κυματίζουν οι σημαίες σε όλα τα κτήρια του ΕΚ». 25 Ιουνίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2019.
««Αίθουσα Δημήτρη Χριστόφια» στο Μουσείο Χαρακτικής Χαμπή». 25 Ιουνίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2019.

«Αίθουσα «Δημήτρη Χριστόφια» στο Μουσείο Χαμπή». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2019.

Πηγές

«Έφυγε από τη ζωή ο ιστορικός ηγέτης του ΑΚΕΛ Δημήτρης Χριστόφιας» (PDF). Χαραυγή. 22 Ιουνίου 2019. σελ. 3. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 25 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2019.
«90 χρόνια ΑΚΕΛ μέσα από τους ηγέτες του» (PDF). Η Καθημερινή. 26 Απριλίου 2015. σελ. 13. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 14 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 14 Αυγούστου 2017.
«Δημήτρης Χριστόφιας: Από το Δίκωμο στο Προεδρικό». Ο Φιλελεύθερος. 21 Ιουνίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2019.
«Απεβίωσε ο Δημήτρης Χριστόφιας». www.kathimerini.gr. 25 Ιουνίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2019.
«Το βιογραφικό και η γεμάτη ζωή του Δημήτρη Χριστόφια». 21 Ιουνίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2019.
«Πέρασε στην Ιστορία ο 1ος αριστερός Πρόεδρος». 22 Ιουνίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2019.
«Kαλό ταξίδι, Δημήτρη Χριστόφια (1946-2019)». www.sigmalive.com. 21 Ιουνίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2019.
Βασιλείου, Παναγιώτης (21 Ιουνίου 2019). ««Έφυγε» ο Δημήτρης Χριστόφιας». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2019.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Ιστοσελίδα υποψηφιότητας Δημήτρη Χριστόφια, 2008 (αρχειοθετημένη)
Αφιέρωμα στον Δημήτρη Χριστόφια (2008) στο YouTube

Πολιτικά αξιώματα
Προκάτοχος
Τάσσος Παπαδόπουλος Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας
28 Φεβρουαρίου 2008 - 28 Φεβρουαρίου 2013 Διάδοχος
Νίκος Αναστασιάδης
Προκάτοχος
Σπύρος Κυπριανού Πρόεδρος Βουλής των Αντιπροσώπων
7 Ιουνίου 2001 - 28 Φεβρουαρίου 2008 Διάδοχος
Μάριος Καρογιάν
Κομματικά πολιτικά αξιώματα
Προκάτοχος
Εζεκίας Παπαϊωάννου Γενικός Γραμματέας ΑΚΕΛ
22 Απριλίου 1988 – 21 Ιανουαρίου 2009 Διάδοχος
Άνδρος Κυπριανού
Πρόεδροι της Κυπριακής Δημοκρατίας

Αρχιεπίσκοπος Μακάριος Σπύρος Κυπριανού Γιώργος Βασιλείου Γλαύκος Κληρίδης Τάσσος Παπαδόπουλος Δημήτρης Χριστόφιας Νίκος Αναστασιάδης

Πρόεδροι της Βουλής των Αντιπροσώπων της Κυπριακής Δημοκρατίας

Γλαύκος Κληρίδης Τάσσος Παπαδόπουλος Σπύρος Κυπριανού Αλέκος Μιχαηλίδης Γεώργιος Λαδάς Βάσος Λυσσαρίδης Αλέξης Γαλανός Σπύρος Κυπριανού Δημήτρης Χριστόφιας Μάριος Καρογιάν Γιαννάκης Ομήρου Δημήτρης Συλλούρης Αδάμος Αδάμου Αννίτα Δημητρίου

Γενικοί Γραμματείς ΑΚΕΛ
Πλουτής Σέρβας · Φιφής Ιωάννου · Εζεκίας Παπαϊωάννου · Δημήτρης Χριστόφιας · Άνδρος Κυπριανού· Στέφανος Στεφάνου

Πρόεδροι της Κύπρου Αρχιεπίσκοπος Μακάριος Γ΄ | Νίκος Σαμψών | Γλαύκος Κληρίδης | Σπύρος Κυπριανού | Γιώργος Βασιλείου | | Τάσσος Παπαδόπουλος | Δημήτρης Χριστόφιας | Νίκος Αναστασιάδης | Νίκος Χριστοδουλίδης|