Ο Βαπτιστής είναι μια τοπική κοινότητα που αποτελείται από δύο οικισμούς τον Βαπτιστή και τα Κυριακέϊκα με συνολικό πλυθησμό 344 κατόικους, και ανήκει στην Δημοτική Ενότητα Κιλκίς, που είναι Δήμος της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, σύμφωνα με το πρόγραμμα Καλλικράτης που ψηφίστηκε το 2010 με τον νόμο 3852/2010, ΦΕΚ Α’ 87/7-6-2010. Ο Βαπτιστής σαν οικισμός εχει 330 κατοίκους (2011).

View Larger Map

Μέχρι το 1997 η συγκεκριμένη τοπική κοινότητα αποτελούσε αυτόνομη κοινότητα του νομού Κιλκίς με έδρα τον Βαπτιστή. Το 1997 με τον νόμο 2539/1997, ΦΕΚ Α’244/4-12-1997, το πρόγραμμα Καποδίστριας ένωσε πλέον την κοινότητα με τον Δήμο Κιλκίς, και από τότε, σύμφωνα και με το νέο πρόγραμμα που προαναφέραμε παραμένει στον Δήμο, η διαφορά είναι ότι πλέον ο Δήμος Κιλκίς έχει επεκταθεί γεωγραφικά, και πλέον ο οικισμός ανήκει στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας.[1]

Πληθυσμός

Τις τελευταίες δεκαετίες, ο πληθυσμός του Βαπτιστή ακολούθησε μειωτική τάση (1981: 584 κάτοικοι, 1991: 535 κάτοικοι, 2001: 449 κάτοικοι).[2] Σήμερα ο πληθυσμός του, σύμφωνα με την απογραφή του 2011, είναι 330 μόνιμους κατοίκους. Η μείωση του οφείλεται κυρίως στην μετακίνηση των κατοίκων στα αστικά κέντρα της Θεσσαλονίκης και των Αθηνών, όπως επίσης και την ενσωμάτωση της Κοινότητας Βαπτιστού στον Δήμο Κιλκίς με το πρόγραμμα τοπικής αυτοδιοίκησης Καποδίστριας που οδήγησε πολλούς κατοίκους να μετακομίσουν μόνιμα στην πόλη του Κιλκίς. Το μόνο που σταμάτησε την μείωση του πληθυσμού του ιστορικού οικισμού ήταν η δημιουργία της ΒΙ.ΠΕ. (Βιομηχανική Περιοχή) Κιλκίς, κοντά στον οικισμό.

Ιστορία

Παρά την ίδρυση της Βουλγαρικής εξαρχίας το 1870 οι κάτοικοι του Χαϊδαρλίου παρέμειναν πιστοί στο πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως. Το 1879 με την εγκατάσταση του Βούλγαρου ουνίτη επισκόπου στο Κιλκίς, Νείλου Ισβόρωφ, οι κάτοικοι του χωριού ασπάστηκαν την Ουνία. Μετά το 1893, όταν ο νέος Βουλγαρουνίτης επίσκοπος, Λάζαρος Μλαντένωφ προσχώρησε στην Βουλγαρική εξαρχία, οι Χαϊδαρλιώτες επανήλθαν στην ορθοδοξία, ενώ κάποιοι σταδιακά προσχώρησαν στη Βουλγαρική εκκλησία.[3]

Η περιοχή διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων. Μέχρι το 1912 ο οικισμός βρισκόταν κάτω από την Οθωμανική κυριαρχία και έφερε το Τουρκικό όνομα Χαϊνταρλί ή Χαϊδαρλή (ονομασία που προέρχεται από τον τούρκο Αλή με το όνομα Χαϊντάρ (Χαϊντάρ Αλή) και οι κάτοικοί του ήταν κυρίως Τούρκοι και λιγοστοί Έλληνες. Όμως η περιοχή, έπειτα από τον Α' Βαλκανικό Πόλεμο το 1912 καταλήφθηκε από τους Βουλγάρους, που ως απώτερο σκοπό τους είχαν την κατάληψη της Θεσσαλονίκης που θα τους έβγαζε στο Αιγαίο. Οι Τούρκοι και οι Έλληνες που κατοικούσαν στον οικισμό του τότε Χαϊνταρλί εκδιώχθηκαν και μετοίκισαν στη Μικρά Ασία και τη Νότια Ιταλία, αντίστοιχα, όπως και οι κάτοικοι σε όλη την ευρύτερη περιοχή. Οι μόνοι που απέμειναν ήταν οι Βούλγαροι κάτοικοι της γύρω περιοχής.

Στόν Β' Βαλκανικό Πόλεμο το 1913, τα Έλληνικά στρατεύματα θέλησαν να απελευθερώσουν την περιοχή του Κιλκίς και ταυτόχρονα να προστατέψουν τη Θεσσαλονίκη από την αναμενόμενη βουλγαρική επιχείρηση κατάληψής της. Στην πλέον πολύνεκρη μάχη του 1913, την μάχη Κιλκίς-Λαχανά που κράτησε 3 ημέρες, οι ελληνικές δυνάμεις, που κατάφεραν να εκδιώξουν τους Βουλγάρους, κατέλαβαν και το λόφο του Χαϊνταρλί και στις 21 Ιουνίου απελευθέρωσαν την περιοχή.

Κατά την κατάληψή του από τους Βουλγάρους, ο οικισμός είχε ερημώσει εντελώς. Μετά την απελευθερωσή του λιγοστοί Έλληνες καθώς και ελάχιστοι Τούρκοι κάτοικοι του Χαϊνταρλί που είχαν διαφύγει στη Θεσσαλία και δεν είχαν προλάβει να μετοικίσουν στην Νότια Ιταλία και στην Μικρά Ασία αντίστοιχα, επέστεψαν και προσπάθησαν να ζωντανέψουν από την αρχή τον οικισμό.

Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922, η Ελλάδα και η Τουρκία συμφώνησαν την μεταξύ τους ανταλλαγή πληθυσμών. Έτσι οι Τούρκοι κάτοικοι του Χαϊδαρλίου μετοίκισαν στην Τουρκία και Έλληνες που οι περισσότεροι ήταν από τα χωριά που ονομαζόταν Άι Γιάννης και Σοφίδες στην Ανατολική Θράκη εγκαταστάθηκαν στον οικισμό, φέρνοντας μαζί και τα ήθη και έθιμά τους. Προστάτη τους είχαν τον Άγιο Ιωάννη τον Βαπτιστή, από τον οποίο επήλθε και η μετονομασία του οικισμού σε Βαπτιστής το 1929.[4] Πλέον η πλειονότητα στον πληθυσμό του οικισμού ήταν Έλληνες της Ανατολικής Θράκης. Κατά το έτος 1928, σύμφωνα με τα στοιχεία της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων (ΕΑΠ), στο χωριό ζούσαν 110 οικογένειες (443 κάτοικοι).[5]

Λοιπά Στοιχεία

Παρά το μικρό μέγεθός του, ο οικισμός διαθέτει ένα Δημοτικό Σχολείο και ένα Γυμνάσιο. Υπάρχουν επίσης δύο εκκλησίες, του Άγιου Ιωάννη του Βαπτιστή και του Προφήτη Ηλία, ένας Πολιτιστικός Σύλλογος και ένας Αθλητικός Όμιλος που ονομάζεται Δόξα Βαπτιστού.

Το χωριό απέχει 12,7 χλμ. από το Κιλκίς, 53,7 χλμ. από τη Θεσσαλονίκη, 543 χιλιόμετρα από την Αθήνα, ενώ σε απόσταση 9,5 χιλιομέτρων βρίσκεται η ΒΙ.ΠΕ. Κιλκίς.
Παραπομπές

↑ [1]
↑ Βαπτιστής Κιλκίς
↑ Αθανάσιος Α. Αγγελόπουλος, Αι ξέναι Προπαγάνδαι εις την επαρχίαν Πολυανής κατά την περίοδον 1870 - 1912, Ίδρυμα Μελετών Χερσονήσου του Αίμου (ΙΜΧΑ), Θεσσαλονίκη 1973, ανατύπωση 1993, σελ. 103
↑ Πανδέκτης - Μετονομασίες οικισμών
↑ Κατάλογος των προσφυγικών συνοικισμών της Μακεδονίας σύμφωνα με τα στοιχεία της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων

ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΚΙΛΚΙΣ
Δημοτική Κοινότητα Κιλκίς
Αργυρούπολις, η
Ζαχαράτον, το
Κιλκίς, το
Κολχίς, η
Μεταλλικό, το
Ξηρόβρυση, η
Σεβαστό, το
Τοπική Κοινότητα Βαπτιστού
Βαπτιστής, ο
Κυριακαίικα, τα
Τοπική Κοινότητα Καστανεών
Καστανέαι, αι
Τοπική Κοινότητα Κρηστώνης
Κρηστώνη, η
Τοπική Κοινότητα Λειψυδρίου
Ακροποταμιά, η
Άνω Ποταμιά, η
Κάτω Ποταμιά, η
Λειψύδριο, το
Τοπική Κοινότητα Μεγάλης Βρύσης
Μεγάλη Βρύση, η
Τοπική Κοινότητα Μελανθίου
Μελάνθιο, το
Τοπική Κοινότητα Μεσιανού
Δαφνοχώρι, το
Λεβεντοχώρι, το
Μεσιανό, το
Παλαιόν Γυναικόκαστρον, το
Τοπική Κοινότητα Σταυροχωρίου
Σταυροχώρι, το
Τοπική Κοινότητα Χωρυγίου
Χωρύγι, το

Νομός Κιλκίς : Δήμος, Κοινότητα Κιλκίς | Αξιούπολης | Γαλλικού | Γουμένισσας | Δοϊράνης | Ευρωπού | Κρουσσών | Μουριών | Πικρολίμνης | Πολυκάστρου | Χέρσου Λιβαδίων Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης : Διοικητική διαίρεση νομού Κιλκίς