Η Τίρυνθα είναι πόλη της Αργολίδας στην Πελοπόννησο. Αρχαιολογικές ανασκαφές στην περιοχή πραγματοποιήθηκαν την περίοδο 1884-1885 από τον Ερρίκο Σλήμαν, που έφερε στο φως την αρχαία Τίρυνθα και τα ξακουστά «κυκλώπεια» τείχη της, τα οποία, σύμφωνα με το μύθο, έχτισαν οι ίδιοι οι Κύκλωπες. (Όμηρος, Β 559) Ο πρώτος μυθικός βασιλιάς της πόλης ήταν ο Προίτος, αδερφός του Ακρίσιου, βασιλιά του Άργους. Στη μυθολογία, ο βασιλιάς της Τίρυνθας, Ευρυσθέας, διέταξε τους άθλους του ήρωα Ηρακλή.

Η Τίρυνθα ήταν σημαντικό κέντρο του μυκηναϊκού κόσμου. Τα ερείπιά της σώζονται 15 χλμ. περίπου Ν.Α. των Μυκηνών, στην εθνική οδό Άργους-Ναυπλίου. Τα ερείπια της ακρόπολης αυτής, καθώς και των Μυκηνών είναι σχεδόν μόνο της μυκηναϊκής εποχής. Ανασκαφές έχουν γίνει εκεί κατά καιρούς.

Η Τίρυνθα είχε κατοικηθεί από τα αρχαιότατα χρόνια, πολύ πριν εγκατασταθούν εκεί τα πρώτα ελληνικά φύλα, οι δημιουργοί του μεσοελλαδικού και του μυκηναϊκού πολιτισμού (2000-1600 π.Χ.). Ο χώρος κατοικήθηκε έως τα μέσα του 8ου π.Χ. αιώνα.

Στην ακρόπολη της Τίρυνθας έχουν παρατηρηθεί τέσσερις διαφορετικές οικοδομικές περίοδοι. Από αυτές, η πρώτη για την οποία δεν γνωρίζουμε σχεδόν τίποτα είναι προμυκηναϊκή. Οι επόμενες δύο ανήκουν στον 14ο π.Χ. αιώνα. Η τρίτη ανάγεται στο τέλος του 13ου π.Χ. αιώνα. Τότε παίρνουν τη μορφή που θα περιγράψουμε τα τείχη και το ανάκτορο.

Το ανάκτορο είναι κτισμένο πάνω σε λόφο ύψους 18 μ, μήκους 300 μ. και πλάτους 45-100 μ. Η πόλη βρισκόταν στους πρόποδές του. Τα ανάκτορα βρίσκονταν στο κέντρο οχυρωμένης ακρόπολης, που η αρχαία παράδοση είχε συνδέσει τα τείχη της με τους Κύκλωπες, γιατί η οικοδόμηση της θεωρήθηκε αδύνατη για τα ανθρώπινα μέτρα. Μάλιστα τα θεωρούσαν ως θαύμα και τα σύγκριναν με τις αιγυπτιακές πυραμίδες. Τα τείχη αυτά εκτείνονται σε όλο το επίπεδο του λόγου και φτάνουν σε ύψος έως τα 7 μ. Πρόκειται για επιβλητικά μνημεία της αρχαίας αρχιτεκτονικής, με σήραγγες, όπου το πάχος του τείχους φτάνει τα 17 μ. και κάποτε τα ξεπερνά.

Ανάκτορο Τίρυνθας. Αυτό το ανάκτορο ανακαλύφτηκε το 1884 από τον Dorpfeld και σώζεται αρκετά καλά. Το όλο σχέδιό του είναι απλό και πρακτικό. Το ανάκτορο της Τίρυνθας και ίσως και άλλα διαμερίσματα γύρω από αυτό έφεραν διακοσμήσεις τοιχογραφικές, οι οποίες παρουσιάζουν απλά διακοσμητικά στοιχεία ή και διάφορες σκηνές από τη ζωή του ανακτόρου. Οι διαστάσεις του ανακτόρου είναι 11,80 Χ 9,80 μ. και αποτελείται από τρεις χώρους: την εξωτερική στοά, τον πρόδομο και τον δόμο. Θεωρείται πιθανό ότι τους τοίχους της αίθουσας κάλυπτε ξύλινη επένδυση και στο κατώτερο μέρος της ανακαλύφτηκαν πλάκες από αλάβαστρο με γλυπτά κοσμήματα ρόδακες, ανθέμια, σπείρες.

Γύρω στα μέσα του 8ου π.Χ. αιώνα κτίστηκε επάνω στα ερείπια της Τίρυνθας ένα από τα παλιότερα γνωστά ελληνικά ιερά. Πρόκειται για τον αρχαϊκό ναό της Ήρας. Είναι επίσης χαρακτηριστικό ότι ταφικά μνημεία, όπως οι λακκοειδείς και θολωτοί τάφοι των Μυκηνών, δεν βρέθηκαν στην περιοχή της Τίρυνθας.

Μυκηναϊκός Πολιτισμός