Ολυμπία

Περιφέρεια : Πελοποννήσου
Νομός : Ηλείας

6 -- Δήμος Αρχαίας Ολυμπίας --

Ολυμπία

Ολυμπία, μια πόλη της αρχαίας Ελλάδας στην Ήλιδα, είναι γνωστή για τον τόπο διεξαγωγής των Ολυμπιακών Αγώνων στους κλασικούς χρόνους, συγκρίσιμη στη σημασία με τα Πύθια που διοργανώνονταν στους Δελφούς.

Στην Ολυμπία βρισκόταν το χρυσελεφάντινο άγαλμα του Διός, έργο του Φειδία, το οποίο ήταν γνωστό στην αρχαιότητα ως ένα από τα επτά θαύματα του κόσμου.

Χτισμένη στο μέσο της εύφορης κοιλάδας του Αλφειού και στη δεξιά όχθη του, η Ολυμπία γρήγορα εξελίχτηκε σε κέντρο ευγενούς άμιλλας και σε κοιτίδα της πανελλήνιας συναδέλφωσης εξαιτίας των Ολυμπιακών Αγώνων που τελούνταν σ' αυτήν.

Η ιστορία του δήμου φαίνεται ότι αρχίζει από την εποχή των προϊστορικών χρόνων, όταν η Ολυμπία αποτελούσε το θρησκευτικό κέντρο της περιοχής. Στην περίοδο της ακμής της, όμως, βρέθηκε μετά απ' την τέλεση των πρώτων Ολυμπιακών Αγώνων του 776 π.Χ. (επίσημη χρονολογία) και στην καθιέρωση αυτών σαν τη μεγαλύτερη συλλογική αθλητική και θρησκευτική εκδήλωση του ελληνισμού. Απ' την εποχή αυτή άρχιζε να εισρέει πλούτος στην περιοχή, αποτέλεσμα των δώρων και των αφιερωμάτων των διάφορων πόλεων ως συνέπεια διάφορων ιστορικών γεγονότων. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε το χρυσελεφάντινο άγαλμα του Δία, έργο του Φειδία και το Θησαυρό του Άλτεως, δώρα, το μεν πρώτο του συνόλου των Ελλήνων ως ευχαριστήριο για τη νίκη τους εναντίον των Περσών κατά τη δεύτερη εκστρατεία τους εναντίον της Ελλάδας, το δε δεύτερο δώρο των κατοίκων των Συρακουσών σ' ανάμνηση της νίκης στην Ιμέρα.

Τα πολλά πλούτη της όμως προκαλούν τη βουλιμία των γειτονικών λαών κι έτσι δικαιολογείται η κατά το 364 π.Χ. εισβολή των Αρκάδων στον ιερό χώρο, ο οποίος κι έμεινε κάτω απ' την κυριαρχία τους για μια διετία.

Οι μετέπειτα κυρίαρχοι της Ελλάδας, οι Μακεδόνες, δε σεβάστηκαν την ουδετερότητα της Ολυμπίας κι απόκτησαν την κυριαρχία του χώρου, για να τους διαδεχτούν αργότερα οι Ρωμαίοι. Πρέπει, όμως, να σημειώσουμε ότι ούτε οι Αρκάδες, ούτε οι Μακεδόνες, ούτε οι Ρωμαίοι έβλαψαν ουσιαστικά την Ολυμπία, αντίθετα μπορούμε να πούμε ότι φρόντισαν για τη διατήρηση κι επέκταση της αίγλης της, ενώ ο χριστιανισμός, με την απαγορευτική διαταγή της τέλεσης των αγώνων από το Μ. Θεοδόσιο, συντέλεσε ώστε η πόλη να χάσει τη σημασία της, να γίνει μια μικρή κωμόπολη και να εγκαταλειφτεί στο έλεος των βαρβαρικών επιδρομών.

Αρχαιολογικές ανασκαφές

Αν και η ανακάλυψη του χώρου έγινε το 1766 δεν υπήρξαν ανασκαφές μέχρι το 1829.

1875 - 1881

Η πρώτη μεγάλη ανασκαφή στην Ολυμπία ξεκίνησε το 1875 χρηματοδοτούμενη από την Γερμανική Κυβέρνηση. Επικεφαλής ήταν ο γερμανός αρχαιολόγος Ernst Curtius. Υπεύθυνοι για τη ανασκαφή ήταν επίσης οι Gustav Hirschfeld, George Treu και Adolf Furtwängler οι οποίοι δούλεψαν μαζί με τους αρχιτέλτονες A. Boetticher, Wilhelm Dörpfeld και Richard Borrmann. Ανέσκαψαν το κεντρικό μέρος του ιερού, συμπεριλαμβανομένου του Ναού του Δία, του Ηραίου, του Μετρώου, του Βουλευτηρίου, της Στοάς της Ηχούς, των Θησαυρών και της Παλαίστρας. Βρέθηκαν σημαντικά ευρήμαματα μεταξύ αυτών η Νίκη του Παιωνίου και ο Ερμής του Πραξιτέλους. Συνολικά 14.000 αντικείμενα καταγράφηκαν τα οποία στεγάστηκαν στο μουσείο.

1900 - 1950

Πιο περιορισμένες ανασκαφές συνέχισαν από τον Dörpfeld κατά τα έτη 1908 με 1929 αλλά οι εργασίες επισπεύθηκαν το 1936 με αφορμή τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου.

1950 έως σήμερα

Κατά τα έτη 1952 με 1966 οι Emil Kunze και Hans Schleif συνέχισαν τις ανασκαφές του 1936, μαζί με τον αρχιτέκτονα Alfred Mallwitz. Ανέσκαψαν το εργαστήριο του Φειδία, το Λεωνίδαιο και το βόρειο τείχος του σταδίου όπως επίσης και την νοτιοανατολική περιοχή του ιερού. Επίσης τα έτη 1972 με 1984 ο Alfred Mallwitz βρήκε στοιχεία και ημερομηνίες από το στάδιο, τάφους και από το Πρυτανείο. Από το 1984 μέχρι το 1996, ο Helmut Kyrieleis συνέχισε τις ανασκαφές στο Πρυτανείο και Πελόπιον, βρίσκοντας πληροφορίες για την ιστορία του ιερού.

Οι ανασκαφές έφεραν στο φως ολόκληρο σχεδόν το θρησκευτικό συγκρότημα της Ολυμπίας, μεταξύ των οποίων δεσπόζουσα θέση κατέχουν τα ερείπια του ιερού δάσους της Άλτης που περιβαλλόταν από τείχος σχήματος τετραπλεύρου, ΒΔ της οποίας υπήρχε το πρυτανείο, τόπος εστίασης των ολυμπιονικών μετά το τέλος των αγώνων. Νότια του πρυτανείου υπήρχε το αφιέρωμα του Φιλίππου στην Ολυμπία, σε ανάμνηση της νίκης στη Χαιρώνεια, το οποίο ήταν ναός σχήματος κυκλικού, εντός του οποίου τοποθετήθηκαν τ' αγάλματα του ίδιου, του γιου του Αλέξανδρου, της συζύγου του Ολυμπιάδας και του Αμύντα, γνωστού με το όνομα Φιλίππειο.

Κοντά επίσης στο τείχος της Άλτης, βρισκόταν το γυμναστήριο κι η παλαίστρα και στα ανατολικά του το ονομαστό στάδιο, τόπος τέλεσης των αγώνων. Στα βόρεια του ιερού δάσους υπήρχε η σειρά των θησαυρών, μικρές οικοδομές από μάρμαρο, αφιερώματα της κάθε ελληνικής πόλης.

Ερμής του Πραξιτέλη

Στα ανατολικά της Άλτης υπήρχε η είσοδος των αθλητών και των ελλανοδικών. Εκεί βρισκόταν κι η στοά της Ηχούς, που ονομαζόταν έτσι εξαιτίας του ότι το κτίσμα παρουσίαζε αντίλαλο μέχρι επτά φορές.

Στα δυτικά της Άλτης υπήρχε το Μέγα Γυμνάσιο κι η Παλαίστρα, ενώ στα νότια της τελευταίας βρίσκονταν τα λουτρά των αθλητών.

Πρέπει τέλος ν' αναφερθεί ο ναός του Πέλοπα που φαίνεται ότι οι Ηλείοι τον εκτιμούσαν πολύ, καθώς και τα χάλκινα αγάλματα του Δία τα ονομαζόμενα Ζάνες που κατασκευάζονταν από τα έσοδα των προστίμων όσων παρέβαιναν τους αθλητικούς κανονισμούς.

Ο Δίας με τον Γανυμήδη

Η Νίκη του Παιωνίου

Σήμερα, στον αρχαιολογικό χώρο της Ολυμπίας βρίσκεται το Μουσείο της, ένα από τα σημαντικότερα της χώρας μας. Εκτός από τις μετόπες και τα αετώματα του ναού του Δία, περιέχει παλιά χάλκινα ειδώλια γεωμετρικών χρόνων, το πήλινο σύμπλεγμα του Δία με το Γανυμήδη, τον αριστουργηματικό Ερμή του Πραξιτέλη, αγγεία, αγάλματα ρωμαϊκών χρόνων, αγγεία κ.ά.

Ολυμπία 1906/1907

Άθλοι του Ηρακλή, Ολυμπία

Οινομάος

Αέτωμα, ναός του Δια

Αέτωμα, ναός του Δια

Ο ναός του Διός

Ο Δίας του Φειδία

Ο ναός του Διός, Χτίστηκε το 456 π.Χ. και αποτελεί πρώτυπο δείγμα δωρικού ρυθμού. Στις στενές πλευρές είχε 6 κίονες ενώ στις επιμηκείς 13, σύνολο 34 κίονες. Στο ανατολικό αέτωμα υπήρχε η παράσταση του αγώνα μεταξύ Οινομάου και Πέλοπος ενώ στο δυτικό η θρυλική μάχη μεταξύ Κενταύρων και Λαπιθών. Στο εσωτερικό του ναού φυλάσσονταν πολλά ανθήματα, μεταξύ αυτών το σημαντικόρο ήταν το χρυσελεφάντινο άγαλμα του Διός ύψους 13 μέτρων που φιλοτεχνήθηκε στην Ολυμπία την δεκαετία του 430 π.Χ. από τον γλύπτη Φειδία.

Ρήγας Φεραίος, Τμήμα της Χάρτας της Ελλάδας, Ολυμπία

Σήμερα, ανήκει διοικητικά στο Δήμο της Αρχαίας Ολυμπίας του νομού Ηλείας

Ύψος: 63 m

Πληθυσμός

Έτος Πληθυσμός πόλης Πληθυσμός δήμου

1981 1125 -
1991 1742 11229
2001 1475 11069

Ολυμπία , Κρόνιος Λόφος μετά την καταστροφική πυρκαγιά

Ολυμπιακοί Αγώνες, Αρχαία Εποχή

Εξωτερικές συνδέσεις

Επίσημος Ιστοτόπος της Ολυμπίας

Φωτογραφίες της Ολυμπίας