.
Περιφέρεια : Κρήτης
Νομός : Ηρακλείου
- Δήμος Καστελλίου --
Το Λιλιανό είναι χωριό και πρώην κοινότητα της επαρχίας Πεδιάδας, με 63 κατοίκους με βάση την πληθυσμιακή απογραφή του 2001. Αποτελεί ομώνυμο τοπικό διαμέρισμα στο Δήμο Καστελλίου του νομού Ηρακλείου . Η απόστασή του από το Ηράκλειο είναι 40,5 χιλιόμετρα. Οι λιγοστοί σήμερα κάτοικοι ασχολούνται με τη γεωργία.
Τ.δ. Λιλιανού
Το τοπικό διαμέρισμα έχει 178 κατοίκους. Απαρτίζεται από το Λιλιανό, καθώς επίσης και τον οικισμό Αγία Παρασκευή, με 115 κατοίκους (2001), που βρίσκεται πιο νότια, σε υψόμετρο 400μ. Ο οικισμός αυτός απέχει από το Ηράκλειο 44,7 χιλιόμετρα και υπαγόταν στο Λιλιανό, όταν το τελευταίο ήταν κοινότητα.
Ιστορικά στοιχεία
ΟνομασίαΗ παλαιότερη γραφή του ονόματος του χωριού είναι Λιλιανώ και οφείλεται στο γεγονός ότι το τοπωνύμιο είναι ανδρωνυμικό, δηλαδή το χωριό των Λιλιανών. Δεν αναφέρεται στις ενετικές απογραφές (όπως και η Αγία Παρασκευή) αλλά στην τουρκική του 1671 ως Lilianó, με 15 χαράτσα. Στην ίδια απογραφή βρίσκουμε και την Αγία Παρασκευή, με την ονομασία Aya Paraski Hurdu, με 17 χαράτσα. Το 1881 το Λιλιανώ αναφέρεται στο Δήμο Καστελλίου με 93 κατοίκους και το 1920 το χωριό αναγράφεται με την ονομασία Λιλιανά, έδρα ομώνυμης κοινότητας με 152 κατοίκους. Το 1928 αναφέρεται ως Λιλιανό στην κοινότητα Μουκτάρων με 159 κατοίκους.
Η παλαιότερη γραφή του ονόματος του χωριού είναι Λιλιανώ και οφείλεται στο γεγονός ότι το τοπωνύμιο είναι ανδρωνυμικό, δηλαδή το χωριό των Λιλιανών. Δεν αναφέρεται στις ενετικές απογραφές (όπως και η Αγία Παρασκευή) αλλά στην τουρκική του 1671 ως Lilianó, με 15 χαράτσα. Στην ίδια απογραφή βρίσκουμε και την Αγία Παρασκευή, με την ονομασία Aya Paraski Hurdu, με 17 χαράτσα. Το 1881 το Λιλιανώ αναφέρεται στο Δήμο Καστελλίου με 93 κατοίκους και το 1920 το χωριό αναγράφεται με την ονομασία Λιλιανά, έδρα ομώνυμης κοινότητας με 152 κατοίκους. Το 1928 αναφέρεται ως Λιλιανό στην κοινότητα Μουκτάρων με 159 κατοίκους..
Τείχη από την Αγία Παρασκευή Λιλιανού.
Μνημεία
Η παρουσία της τρίκλιτης βασιλικής του Αγίου Ιωάννη υποδηλώνει ότι ο οικισμός υπήρχε από πριν, κατα τη δεύτερη βυζαντινή περίοδο,ωστόσο ονομαζόταν διαφορετικά. Το μεσαίο κλίτος της βασιλικής έχει μεγαλύτερο ύψος. Μεταξύ τους επικοινωνούν με οξυκόρυφα τόξα που στηρίζονται σε κίονες με κιονόκρανα ιωνικού ρυθμού. Ο νάρθηκας είναι ανοικτός, με μεγάλο τόξο και η πόρτα και τα παράθυρα έχουν επίσης οξυκόρυφα τόξα. Οι τοίχοι είναι κτισμένοι με ξεστή λιθοδομή, με υλικά ανήκοντα σε παλιότερα κτήρια. Η εκκλησία στο σύνολό της χρονολογείται γύρω στο 12ο-13ο αιώνα. Μάλιστα αποτελεί το τελευταίο δείγμα ναού που κτίστηκε σύμφωνα με τα σχέδια των αρχαιοτέρων βασιλικών, τα οποία έκτοτε εγκαταλείπονται.
Παραδόσεις
Στην Αγία Παρασκευή διατηρείται η παράδοση ότι κάποιος από την οικογένεια Χούρδου των Σφακίων εγκαταστάθηκε στη θέση του σημερινού οικισμού, σε ακαθόριστο χρονικό διάστημα. Ήταν γνωστό με την ονομασία Μετόχι Χούρδου ή Μάντρα του Χούρδου. Λίγο μετά, έφτασε και άλλος Σφακιανός, ο Χούλης, και εγκαταστάθηκε στο εν λόγω Μετόχι. Οι απόγονοι των προαναφερθέντων ανδρών ονομάζονται Χουρδάκηδες και Χουλάκηδες. Αργότερα οικοδομήθηκε ο ναός της Αγίας Παρασκευής, της οποίας το όνομα δόθηκε και στο σημερινό χωριό.
Εξωτερικές συνδέσεις
* Το Λιλιανό στην ιστοσελίδα του Δήμου Καστελλίου.
Βιβλιογραφία
* Το Ηράκλειο και ο Νομός του, έκδοση Νομαρχία Ηρακλείου.
| Δημοτική Ενότητα Καστελλίου |
|---|
| Τοπική Κοινότητα Αμαριανού |
| Αμαριανόν, το |
| Τοπική Κοινότητα Αποστόλων |
| Απόστολοι, οι |
| Τοπική Κοινότητα Αρχαγγέλου |
| Αρχάγγελος, ο |
| Γαλενιανόν, το |
| Σκλαβεροχώρι, το |
| Τοπική Κοινότητα Ασκών |
| Ασκοί, οι |
| Τοπική Κοινότητα Γερακίου |
| Αρμάχα, η |
| Γεράκιον, το |
| Τοπική Κοινότητα Ευαγγελισμού |
| Ευαγγελισμός, ο |
| Τοπική Κοινότητα Καρουζανών |
| Άγνος, η |
| Άνω Καρουζανά, τα |
| Κάτω Καρουζανά, τα |
| Μπιτζαριανό, το |
| Τοπική Κοινότητα Κασταμονίτσης |
| Κασταμονίτσα, η |
| Τοίχος, ο |
| Τοπική Κοινότητα Καστελλίου |
| Καστέλλιον, το |
| Λαγός, ο |
| Τοπική Κοινότητα Λιλιανού |
| Αγία Παρασκευή, η |
| Λιλιανόν, το |
| Τοπική Κοινότητα Λυττού |
| Λυττός, η |
| Τοπική Κοινότητα Μαθιάς |
| Μαθιά, η |
| Τοπική Κοινότητα Πολυθέας |
| Πολυθέα, η |
| Τζίγκουνα, η |
| Τοπική Κοινότητα Σμαρίου |
| Σμάριον, το |
Νομός Ηρακλείου : Δήμος Ηρακλείου | Αγίας Βαρβάρας | Αρκαλοχωρίου | Αρχανών | Αστερουσίων | Βιάννου | Γαζίου | Γοργολαΐνη | Γόρτυνας | Γουβών | Επισκοπής | Ζαρού | Θραψανού | Καστελλίου | Κόφινα | Κρουσώνα | Μαλίων | Μοιρών | Νέας Αλικαρνασσού | Νίκου Καζαντζάκη | Παλιανής | Ρούβα | Τεμένους | Τυλίσου | Τυμπακίου | Χερσονήσου Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης Διοικητική διαίρεση νομού Ηρακλείου. |
Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος
Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω
|
Χώρες της Ευρώπης Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν 1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία. |
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
