.
Περιφέρεια : Κρήτης
Νομός : Ηρακλείου
- Δήμος Καστελλίου --
Ο Ευαγγελισμός είναι χωριό και πρώην κοινότητα της επαρχίας Πεδιάδας με 623 κατοίκους. Σήμερα αποτελεί ομώνυμο τοπικό διαμέρισμα στο Δήμο Καστελλίου του νομού Ηρακλείου. Η απόστασή του από το Ηράκλειο είναι 35 χιλιόμετρα, ενώ σε σχέση με το Καστέλλι βρίσκεται στα 5 χλμ. νοτιοδυτικά. Οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με γεωργικές εργασίες. Παράγεται λάδι, κρασί, σταφίδα και σιτηρά. Στον οικισμό βρίσκεται η βυζαντινή εκκλησία του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, με τοιχογραφίες. Σε αυτήν οφείλεται και η σημερινή ονομασία του χωριού, καθώς η προηγούμενη ονομασία του ήταν Μουχτάροι. Στο κέντρο του χωριού, δίπλα στο Δημοτικό σχολείο, υπάρχει χώρος με πεύκα. Στις 6 Αυγούστου το χωριό πανηγυρίζει και γίνεται κρητικό γλέντι.
Ιστορικά στοιχεία
Η μετονομασία του χωριού από Μουχτάροι σε Ευαγγελισμό έγινε το 1956. Η παλαιά ονομασία ήταν Μουχτάροι ή Μουκτάροι ή Μουχτάρο και για την προέλευσή της υπάρχουν διάφορες ερμηνείες. Μερικοί (Ξανθουδίδης) πιστεύουν ότι προέρχεται από την αραβική γλώσσα, ενώ άλλοι (Αλεξίου) υποστηρίζουν ότι η λέξη είναι βυζαντινή, από το μουκτάριοι, που σήμαινε ταραχοποιοί και επαναστάτες. Οι θιασώτες της άποψης ότι η ονομασία είναι βυζαντινή υποστηρίζουν επίσης ότι μπορεί να οφείλεται στο βυζαντινό επίθετο Μουρτάρος.
Το χωριό αναφέρεται με το αρχικό του όνομα σε συμβόλαιο του 1381 και το 1577 στην επαρχία Πεδιάδος , στο σχετικό κατάλογο του Μπαρότσι. Το 1583 αναφέρεται από τον Καστροφύλακα με 274 κατοίκους και στην τούρκικη απογραφή του 1671 αναγράφεται Muhtarus, με 122 χαράτσα. Στην αιγυπτιακή απογραφή του 1834 αναφέρεται με 30 χριστιανικές και 3 τούρκικες οικογένειες.
Ο βυζαντινός ναός του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
* Χωριά του Δήμου Καστελλίου
Πηγές
* Το Ηράκλειο και ο Νομός του, έκδοση Νομαρχία Ηρακλείου.
| Δημοτική Ενότητα Καστελλίου |
| Τοπική Κοινότητα Αμαριανού |
| Αμαριανόν, το |
| Τοπική Κοινότητα Αποστόλων |
| Απόστολοι, οι |
| Τοπική Κοινότητα Αρχαγγέλου |
| Αρχάγγελος, ο |
| Γαλενιανόν, το |
| Σκλαβεροχώρι, το |
| Τοπική Κοινότητα Ασκών |
| Ασκοί, οι |
| Τοπική Κοινότητα Γερακίου |
| Αρμάχα, η |
| Γεράκιον, το |
| Τοπική Κοινότητα Ευαγγελισμού |
| Ευαγγελισμός, ο |
| Τοπική Κοινότητα Καρουζανών |
| Άγνος, η |
| Άνω Καρουζανά, τα |
| Κάτω Καρουζανά, τα |
| Μπιτζαριανό, το |
| Τοπική Κοινότητα Κασταμονίτσης |
| Κασταμονίτσα, η |
| Τοίχος, ο |
| Τοπική Κοινότητα Καστελλίου |
| Καστέλλιον, το |
| Λαγός, ο |
| Τοπική Κοινότητα Λιλιανού |
| Αγία Παρασκευή, η |
| Λιλιανόν, το |
| Τοπική Κοινότητα Λυττού |
| Λυττός, η |
| Τοπική Κοινότητα Μαθιάς |
| Μαθιά, η |
| Τοπική Κοινότητα Πολυθέας |
| Πολυθέα, η |
| Τζίγκουνα, η |
| Τοπική Κοινότητα Σμαρίου |
| Σμάριον, το |
Γεωγραφία της Ελλάδας
Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος
Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω
Κόσμος
Αλφαβητικός κατάλογος
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
