Κακοτάρι Ηλείας

Περιφέρεια : Πελοποννήσου
Νομός : Ηλείας

15 Δήμος Λασιώνος

Το Κακοτάρι είναι ορεινός οικισμός του Νομού Ηλείας. Αποτελεί έδρα της ομώνυμης Τοπικής Κοινότητας και σύμφωνα με το «Πρόγραμμα Καλλικράτης» από 1/1/2011 ανήκει στο Δήμο Αρχαίας Ολυμπίας[1][2].

Τοποθεσία

Το χωριό είναι χτισμένο σε υψόμετρο 620 μέτρων περίπου, στις νοτιοανατολικές υπώρειες του Κακοταροβουνίου (Σκιαδοβούνι), πρόβουνου του Ερυμάνθου, και βορείως του οροπεδίου της Κάπελης και του παρακείμενου εκεί ομώνυμου πεδινού δρυοδάσους. Νότια του χωριού και σε κοντινή απόσταση διέρχεται ο ποταμός Πηνειός ενώ νοτιότερα βρίσκεται ο μικρός κάμπος της Μπουκούτας. Εγγύς του βρίσκονται τα χωριά Πανόπουλο, Αγία Τριάδα, Άγιος Γεώργιος (Ζαχαραίικα), Αντρώνι, Σπαρτουλιά, ο συνοικισμός Ντιναίικα, οι ερειπωμένοι οικισμοί Σταυράκι και Τσεροβούνι, καθώς και ο χώρος όπου διεξήχθη το 1821 η Μάχη του Κατσαρού[3].

Δύσβατο ανηφορικό μονοπάτι οδηγεί από το χωριό στο Μοναστήρι των Νοτενών, που βρίσκεται βορειοδυτικά του στις νότιες υπώρειες του Σκιαδοβουνίου, και ακολούθως από εκεί κατηφορίζει προς το κεφαλοχώρι του Σκιαδά από την πλευρά της Αχαΐας[4].

Απέχει 4 χλμ. από του Πανόπουλου και την λεγόμενη Ε.Ο. «111», 45 ή 47 ή 53 χλμ. από την Αρχαία Ολυμπία, έδρα του ομώνυμου δήμου, μέσω Καράτουλα ή Γούμερου ή Λάλα αντίστοιχα, 45,5 ή 47,5 χλμ. από την Αμαλιάδα, μέσω δύο διαφορετικών διαδρομών, 45 χλμ. περίπου από τον Πύργο Ηλείας, 64 χλμ. από την Πάτρα και 113 χλμ. από την Τρίπολη[5].

Ιστορικά στοιχεία

Κατά την τελευταία περίοδο της Τουρκοκρατίας, αγάς του χωριού υπήρξε ο Αβδούλ, αδελφός του λαλαίου Κόκκα αγά από την οικογένεια του Αλή αγά, και είχε πυργό σε μικρό λοφίσκο με αποθήκες επανδρωμένο με στρατιώτες, για να παρακολουθούν τις κινήσεις των κλεφτών της περιοχής[6]. Ο Αβδουλ αγάς, ως κύριος της περιοχής, κατείχε κτήματα τόσο στο χωριό όσο και στου Σκιαδά και τη Δερβινή καθώς μεγάλο αριθμό ζώων, όπως λ.χ. αιγοπρόβατα, άλογα και βόδια, ενώ είχε εμπορικές συναλλαγές με τους κατοίκους, στρατιώτες και αξιωματικούς στου Λάλα εμπορευόμενος αρωματικό καπνό[6]. Για την αύξηση της παραγωγής καπνού είχε επινοήσει σχέδιο δημιουργίας αρδευτικού αυλακιού για την άρδευση του ξερόκαμπου της Μπουκούτας[6].

Παλιότερα οι κάτοικοι του Κακοταρίου και των χωριών της ευρύτερης περιοχής δραστηριοπούνταν στην εκμετάλλευση νερόμυλων και νεροτριβών, εκμεταλλευόμενοι τα νερά του Πηνειού· υπάρχουν επ' αυτού και λαογραφικές καταγραφές τραγουδιών σχετιζόμενα με τους νερόμυλους αυτούς[6]. Τέτοιοι μύλοι υπήρξαν λ.χ. του Αθανασόπουλου (Ζούρτσου), του Γιαννόπουλου (Κουρλιαμπάτση), του Xρ. Μπούμπαλη, του Κ. Παπανικολάου, ο Μποσδόμυλος, ο καλογερικός μύλος της Ιεράς Μονής Νοτενών[6].
Διοικητική εξέλιξη

Αναγνωρίστηκε ως οικισμός την 20/04/1835 και προσαρτήθηκε στον τότε Δήμο Φολόης[1]. Την περίοδο 08/03/1841-28/08/1912 αποτέλεσε τμήμα του τότε Δήμου Λαμπείας[1], προτού αποτελέσει έδρα, με το ΦΕΚ 256Α της 28/08/1912, της νεοσύστατης τότε Κοινότητας Κακοταρίου[1][2]. Την περίοδο 1997-2010, βάσει του «Σχεδίου Καποδίστριας», ανήκε στον πρώην Δήμο Λασιώνος και υπήρξε έδρα του πρώην δημοτικού διαμερίσματος Κακοταρίου[1][2].

Δημογραφική εξέλιξη

Η δημογραφική εξέλιξη του οικισμού στον 21ο αιώνα είναι η εξής:

Έτος	Πληθυσμός
2001	208[7]
2011	180[8]

Μνημεία-Αξιοθέατα

Στις ανατολικές πλαγιές του «Κακοταροβουνίου» τοποθετείται το λεγόμενο Κάστρο της Οχιάς ή Ωρειάς ή Ωριάς, ευρισκόμενο κοντά στο Κακοτάρι[9]. Στην ίδια με το Κάστρο της Οχιάς ευρύτερη περιοχή σώζεται το ιστορικό και θρησκευτικό μνημείο της «σπηλιάς του Τουρκο-Παναή» (Μπελογιάννη)»[10][11]. Αξιόλογο μνημείο της περιοχής αποτελεί και το γεφύρι «Πετρωτός», ευρισκόμενο κοντά στο συνοικισμό των Ντιναίικων και το Ζωοδότι, το οποίο γεφυρώνει χείμαρρο του Πηνειού[12].

Πολιτισμός

Στο χωριό δραστηριοποιείται πολιτιστικός σύλλογος, που διοργανώνει το ετήσιο «Αντάμωμα Κακοταραίων», ενώ από τον Σύλλογο Προστασίας της Φύσης και της Πολιτιστικής Κληρονομιάς Φολόης-Ερυμάνθου ο «Ωλονός» διοργανώνεται φεστιβάλ τσίπουρου.

Παραπομπές και υποσημειώσεις

Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κακοταρίου Ηλείας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 11/04/2018.
Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Κακοταρίου Ηλείας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 11/04/2018.
Το Κακοτάρι στον χάρτη. topoguide.gr. Ανακτήθηκε: 11/04/2018.
Περιγραφή άλλων διαδρομών στον Ερύμανθο. hotelafrika.gr. Ανακτήθηκε: 10/04/2018.
Χάρτες Google. Ανακτήθηκε: 11/04/2018.
Κώστας Παπαντωνόπουλος, «Ο Αδούλ Αγάς του Κακοταρίου, η οικογένεια Τουτούνη και το αρδευτικό έργο της Μποκούτας». antroni.gr. 09 Ιουνίου 2014. Ανακτήθηκε: 11/04/2018.
Ε.Σ.Υ.Ε. - Μόνιμος Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001
ΕΛ.ΣΤΑΤ. - Μόνιμος πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2011
Κάστρο της Οχιάς ή Κάστρο της Ωριάς. kastra.eu. Ανακτήθηκε: 10/04/2018.
Η σπηλιά του Τουρκο-Παναή. ilialive.gr. 22/01/2017. Ανακτήθηκε: 10/04/2018.
Πλήρη αμέλεια του ιστορικού μνημείο «Σπηλιά Τουρκοπαναγή» στο Κακοτάρι Ηλείας. iliaoikonomia.gr. Ανακτήθηκε: 11/04/2018.

Γεφύρι στο «Πετρωτό». Ιστολόγιο: «Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου». 22 Σεπτεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε: 11/04/2018.

Πηγές

Αποτελέσματα της Απογραφής Πληθυσμού-Κατοικιών 2011 που αφορούν στο Μόνιμο Πληθυσμό της Χώρας, Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας, τχ. 2ο, φ. 3465 (28 Δεκεμβρίου 2012).
Ε.Σ.Υ.Ε. - Μόνιμος Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001, Αθήνα 2004. ISBN 960-86704-8-9.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Το Κακοτάρι στον χάρτη. topoguide.gr. Ανακτήθηκε: 11/04/2018.
Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κακοταρίου Ηλείας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 11/04/2018.
Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Κακοταρίου Ηλείας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 11/04/2018.
Κάστρο της Οχιάς ή Κάστρο της Ωριάς. kastra.eu. Ανακτήθηκε: 10/04/2018.
Κώστας Παπαντωνόπουλος, «Ο Αδούλ Αγάς του Κακοταρίου, η οικογένεια Τουτούνη και το αρδευτικό έργο της Μποκούτας». antroni.gr. 09 Ιουνίου 2014. Ανακτήθηκε: 11/04/2018.
Ηλίας Τουτούνης, «Το Πηνειώτικο άλογο». proini.news. Ανακτήθηκε: 11/04/2018.

ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΛΑΣΙΩΝΟΣ
Τοπική Κοινότητα Αγίας Κυριακής
Αγία Κυριακή, η
Τοπική Κοινότητα Αγίας Τριάδος
Αγία Τριάς, η
Τοπική Κοινότητα Αντρωνίου
Άγιος Γεώργιος, ο
Αντρώνι, το
Πανόπουλος, ο
Χάνια Σπαρτουλιά, τα
Τοπική Κοινότητα Κακοταρίου
Κακοτάρι, το
Τοπική Κοινότητα Κρυόβρυσης
Καλύβια, τα
Κρυόβρυση, η
Τοπική Κοινότητα Τσιπιανών
Άγιος Ανδρέας, ο
Κερέσοβα, η
Τσιπιανά, τα

Γεωγραφία της Ελλάδας

Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος

Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω