.
Περιφέρεια : Ηπείρου
Νομός : Ιωαννίνων
-- Δήμος Τζουμέρκων --
Οι Χουλιαράδες είναι ορεινό χωριό του νομού Ιωαννίνων και πλέον ανήκει στο δήμο Βορείων Τζουμέρκων. Είναι χτισμένοι σε υψόμετρο 1.050 μέτρων στις πλαγιές των Τζουμέρκων.
Διοικητικά το χωριό ανοίκει στον Δήμο Βορείων Τζουμέρκων ενώ αποτέλεσε έδρα του πρώην Δήμου Τζουμέρκων. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 ο πληθυσμός τους είναι 140 μόνιμοι κάτοικοι και εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους είναι 600. Πολλοί ζούν στα Γιάννενα αλλά και σε Άρτα, Πρέβεζα, Αθήνα, Καβάλα. Απέχουν 32 χιλιόμετρα από τα Ιωάννινα. Οι μόνιμοι κάτοικοι ασχολούνται με την κτηνοτροφία και την μικρής κλίμακας γεωργία.
Γεωγραφία
Ορίζεται γεωγραφικά ως η περιοχή που περικλείεται ανάμεσα στον ποταμό Άραχθο και την χαράδρα αυτού από τη μια πλευρά, τον Δούβιακα ή Καλαρρυτινό παραπόταμο του Αράχθου και την κορυφή Λάπατα του ομώνυμου βουνού. Τα Χουλιαροχώρια περιλαμβάνουν όλα τα χωριά του συγκεκριμένου βουνού.[1]
Όνομα Χωριού & Επαγγελματική απασχόληση κατοίκων στο πέρασμα του χρόνου.
Οι Χουλιαράδες πήρανε το όνομα τους από το κοχλιάριον, το γωστό μας σήμερα κουτάλι, καθώς οι κάτοικοι ασχολούνταν για χρόνια, παλαιότερα, με την κατασκευή ξύλινων οικιακών σκευών και χουλιαριών.[1]
Με το πέρασμα των χρόνων οι κάτοικοι του χωριού ασχολήθηκαν έντονα με το μαστόρεμα με πέτρα, υλικό σε αφθονία στην περιοχή της Ηπείρου, και έγινε το χωριό γνωστό μαστοροχώρι. Ως πετράδες οι Χουλιαράδες κατασκεύασαν διαφόρων τύπων έργα, εκκλησίες, γεφύρια, καμπαναριά, σχολεία, δημόσια κτήρια, κατοικίες, νερόμυλους, τοίχους υποστήριξης οδοποιίας και άλλα. Ιδιαιτερότητα των σπιτιών του χωριού και της περιοχής των Χουλιαροχωρίων αποτελεί το κτίσιμο των κατοικιών με άσπρη πέτρα, σε αντίθεση με τα περισσότερα ηπειρώτικα σπίτια που είναι χτισμένα με μαύρη πέτρα. Αυτό οφείλεται στην αφθονία αποθεμάτων άσπρης πέτρας στην περιοχή έναντι της μαύρης.[1]
Αναγνωρισμένο μαστοροχώρι πλέον οι Χουλιαράδες θα ζήσουν ακόμη μια μερική μετάβαση στον επαγγελματικό προσανατολισμό αρκετών χωριανών. Στρέφονται αρκετοί στα γράμματα και συγκεκριμένα γίνονται δάσκαλοι: είναι χαρακτηριστικό ότι κατά τις δεκαετίες 40-50 γύρω στους 65-70 χωριανούς ασκούν αυτό το επάγγελμα. Πολλοί από αυτούς διδάσκουν στην γειτονική περιοχή των Κατσανοχωρίων, στα Τζουμέρκα αλλά και τα Ιωάννινα καθώς και ανά την Ελλάδα, όπου υπήρχαν απαιτήσεις. Παράλληλα δεν είναι λίγοι αυτοί που απασχολούνται επιτυχημένα ως ιατροί.[1]
Το μαστοροχώρι πέτρας περνά σε σύγχρονη μαστορομάνα, οι πετράδες εξελίσονται σε εξειδικευμένους επαγγελματίες των σύγχρονων κατασκεύων συνεχίζοντας, θα έλεγε κανείς, μια από τις παραδόσεις του χωριού. Πλήθος χωριανών ασκεί επάγγελμα σχετικό με τον κατασκευαστικό τομέα.[1]
Αξίζει να αναφερθεί ότι και οι Χουλιαράδες, όπως σε όλη την Ελλάδα, αποχωρίστηκαν χωριανούς που αναζήτησαν την τύχη τους σε χώρες του εξωτερικού. Παράλληλα με το κύριο επάγγελμα τους, ασχολούνταν με την κτηνοτροφία και την μικρής κλίμακας γεωργία όσο επέτρεπε η φυσική τοποθεσία με τους λίγους καλλιεργήσιμους χώρους.[1]
Θρησκεία
Αξιόλογος είναι ο ιερός Ναός της Αγίας Παρασκευής, που χτίστηκε το 1745 από Γκουριώτες μάστορες δίπλα στην κεντρική πλατεία του χωριού. Το καθολικό της μονής είναι τρίκλιτη βασιλική με δύο εσωτερικούς τρούλους. Ο κυρίως ναός ιστορήθηκε σύμφωνα με επιγραφή που υπάρχει στο υπέρθυρο το 1804. Το εκκλησάκι του Αγίου Δημήτριου βρίσκεται στην άκρη της πλατείας του χωριού.
Γιορτές - Μουσική, Τραγούδι & Χορός
Το καλοκαίρι έχει πολλές κοινωνικές εκδηλώσεις με πιο σημαντικές το γλέντι την Κυριακή του Πάσχα με παραδοσιακή ορχήστρα στο κοινοτικό καφενείο του Δήμου Σούλη, το ημερήσιο πανηγύρι στο εκκλησάκι του προφήτη Ηλία και το τριήμερο πανηγύρι στις 7-8-9 Σεπτεμβρίου προς τιμήν της Παναγίας.
Την τρίτη μέρα τελούνται οι καθιερωμένες Κύκλες ή Καγκελάρι ή Καγκέλι στο μεσοχώρι, είναι χορός ιδιαίτερος με τους άντρες του χωριού να οδηγούν και τις γυναίκες να ακολουθούν όλοι πιασμένοι σε μια και μόνο σειρά. Εκτελείτε χωρίς μουσική με συγκεκριμένα τραγούδια τα λόγια των οποίων τραγουδούν διαδοχικά οι άντρες και οι γυναίκες.
Μια συλλογή των τραγουδιών μπορείτε να ακούσετε από το κανάλι Youtube του Χορευτικού Ομίλου Χουλιαράδων και συγκεκριμένα ΕΔΩ.
Το γλέντι την τρίτη μέρα συνεχίζεται ως το πρωί[1].
Σύλλογοι Χουλιαράδων
Στο χωριό δραστηριοποιούνται οι σύλλογοι:
Φιλοπρόοδος Αδελφότητα Χουλιαράδων "Η Αγία Παρασκευή"
Χορευτικός Όμιλος Χουλιαράδων - Τμήματα Παιδιών και Ενηλίκων
Αθλητική Ένωση Χουλιαράδων - Ερασιτεχνική Ομάδα Ποδοσφαίρου και Ακαδημία Ποδοσφαίρου
Φιλοπρόοδος Αδελφότητα Χουλιαράδων "Η Αγία Παρασκευή"
Η Φιλοπρόοδη Αδελφότητα Χουλιαράδων "Η Αγία Παρασκευή" ιδρύεται στις 24 Απριλίου, Μεγάλη Πέμπτη, του 1908 στους Χουλιαράδες.
Ψυχή και εμπνευστής της ιδέας συστάσεως της ήτανε ο Δημήτρης Ι. Κωνσταντής, εμποροράφτης στο επάγγελμα που διατηρούσε για πολλά χρόνια ραφείο στην Αθήνα.
Συνεπικουρούμενος και από πατριώτες δάσκαλους της εποχής Ι. Σούλη, Δ. Παπαντωνίου, Α. Μαστοράκη και προκρίτους του χωριού Δ. Μαντζίλα, Ν. & Κ. Μαλάμο, Κ. Δημουλίκα, Χ. Ντέμο πρόεδρο τότε του χωριού και άλλα αξιόλογα πρόσωπα Γκούρας & Χουλιαράδων αποτέλεσαν τα ιδρυτικά μέλη του συλλόγου με την επωνυμία "Φιλεκπαιδευτική Αδελφότητα Χουλιαράδων Η Αγία Παρασκευή".[1]
Τα έσοδα του σωματείου στην αρχή διατέθηκαν για εθνικούς σκοπούς, τα σύνορα Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και νέο Ελληνικού Κράτους οριζότανε στον παραπόταμο του Αράχθου Δούβιακα ή Καλαρρυτινό που ρέει στις παρυφές των Χουλιαράδων. [1]
Παράλληλα με τα έσοδα της συντηρούσε το σχολαρχείο και ίδρυσε το πρώτο παρθεναγωγείο, το 1909, μοναδικό στην περιοχή των Χουλιαροχωρίων την εποχή εκείνη το οποίο στεγάστηκε στο αρχαίο σχολείο του 1700. Πρωτοστάτησε σε φιλανθρωπικά έργα, ενίσχυσε φτωχά και ορφανά, χορήγησε εφ'άπαξ προίκα σε άπορα κορίτσια.[1]
Περισσότερα στοιχεία για την Αδελφότητα και την δράση της θα βρείτε στην ιστοσελίδα της: http://www.chouliarades.gr
Στο Facebook μπορείτε να λαμβάνετε τις ανακοινώσεις της Αδελφότητας αφού κάνετε Like-Μου Αρέσει στην Σελίδα: https://www.facebook.com/chouliarades.gr/
Χορευτικός Όμιλος Χουλιαράδων
Ο Χορευτικός Όμιλος Χουλιαράδων αναβιώνει από το 1993 την τοπική αλλά και την ευρύτερη μουσικοχορευτική παράδοση με τη διοργάνωση και τη συμμετοχή του σε εκδηλώσεις τόσο στη χώρα μας όσο και στο εξωτερικό και συμβάλλει με προτάσεις και δράσεις στον πολιτισμό.
Στά χνάρια όσων διατηρήσανε και διασώσανε τή πολιτιστική μας παράδοση.
Πρόεδρος του Συλλόγου: Αλέκος Θεοχάρης
Χοροδιδάσκαλοι: Βασίλης Ράπτης (Τμήματα Ενηλίκων), Ζωή Παναγή (Παιδικά τμήματα & Γυναικών)
Ιστοχώρος: http://hpeirotikiparadosi.blogspot.gr/
E-mail: xoreftikos.omilos.xouliaradon@gmail.com
Σελίδα Facebook: https://www.facebook.com/xoreftikos.omilos.xouliaradon/
Κανάλι στο Youtube: https://www.youtube.com/user/XoreftikoXouliaradon
Αθλητική Ένωση Χουλιαράδων
H Αθλητική Ένωση Χουλιαράδων ιδρύθηκε το 1982.
Αποτελείται από την ερασιτεχνική ομάδα ποδοσφαίρου που αγωνίζεται στην Α' ΕΠΣΗΠ καθώς και Ακαδημία ποδοσφαίρου.
Αγωνίζετε στο γήπεδο Στάθης Τσανακτσής.
Πληροφορίες για το Σωματείο καθώς και τις αγωνιστικές περιόδους από το 2014 και μετά θα βρείτε στην ισοσελίδα της ΕΠΣΗΠ: http://www.epsip.gr/teams/display_team.php?team_id=79
Πρόεδρος: Κώστας Σιόντης
Σελίδα Facebook: Αθλητική Ένωση Χουλιαράδων
Παραπομπές
«Φιλοπρόοδος Αδελφότητα Χουλιαράδων "Η ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ"». www.chouliarades.gr. Ανακτήθηκε στις 2016-09-01.
Πηγές
ΕΜΠ - Δήμος Τζουμέρκων, Δημοτικό Διαμέρισμα Χουλιαράδων
Φιλοπρόοδος Αδελφότητα Χουλιαράδων 'Η Αγία Παρασκευή'
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Συλλογή λαογραφικού υλικού από το χωριό Χουλιαράδες, της επαρχίας Δωδώνης, του νομού Ιωαννίνων
Άρθρο για τους Χουλιαράδες στη Livepedia
Φιλοπρόοδος Αδελφότητα Χουλιαράδων 'Η Αγία Παρασκευή'
Χορευτικός Όμιλος Χουλιαράδεων
Κανάλι στο YouTube του Χορευτικού Ομίλου Χουλιαράδων
| ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΖΟΥΜΕΡΚΩΝ |
|---|
| Τοπική Κοινότητα Βαπτιστού |
| Βαπτιστής, ο |
| Τοπική Κοινότητα Κέδρου |
| Κέδρος, ο |
| Τοπική Κοινότητα Μιχαλιτσίου |
| Μιχαλίτσι, το |
| Τοπική Κοινότητα Παλαιοχωρίου Σιράκου |
| Παλαιοχώρι, το |
| Τοπική Κοινότητα Πετροβουνίου |
| Πετροβούνι, το |
| Τοπική Κοινότητα Ποτιστικών |
| Ποτιστικά, τα |
| Τοπική Κοινότητα Προσηλίου |
| Προσήλι, το |
| Τοπική Κοινότητα Χουλιαράδων |
| Χουλιαράδες, οι |
Νομός Ιωαννίνων : Δήμος, Κοινότητα Ιωαννιτών | Αγίου Δημητρίου | Ανατολής | Ανατολικού Ζαγορίου | Άνω Καλαμά | Άνω Πωγωνίου | Δελβινακίου | Δωδώνης | Εγνατίας | Εκάλης | Ευρυμενών | Ζίτσας | Καλπακίου | Κατσανοχωρίων | Κεντρικού Ζαγορίου | Κόνιτσας | Λάκκας Σουλίου | Μαστοροχωρίων | Μετσόβου | Μολοσσών | Μπιζανίου | Παμβώτιδος | Πασαρώνος | Περάματος | Πραμάντων | Σελλών | Τζουμέρκων | Τύμφης | Αετομηλίτσας | Βαθυπέδου | Βοβούσας | Διστράτου | Καλαριτών | Λάβδανης | Ματσουκίου | Μηλιάς | νησιού Ιωαννίνων | Πάπιγκου | Πωγωνιανής | Σιράκου | Φούρκας Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης : Διοικητική διαίρεση νομού Ιωαννίνων |
Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος
Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω
|
Χώρες της Ευρώπης Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν 1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία. |
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
