.
Περιφέρεια : Δυτικής Ελλάδας
Νομός : Αχαΐας
Η Αγία Παρασκευή είναι ορεινό χωριό της Αχαΐας. Τοπόλοβα είναι το παλιό όνομα του χωριού. Βρίσκεται χτισμένο στο Παναχαϊκό και ανήκει διοικητικά στον Δήμο Πατρέων. Η μετονομασία έγινε στις 20/09/191955 με το Φ.Ε.Κ. 287/1955[1][2]. Κοντά στο χωριό διέρχεται ο δρόμος από τη Χαλανδρίτσα προς τη Ρακίτα, η δημιουργία του οποίου συντέλεσε στην άρση της απομόνωσης του χωριού λόγω του δυσπρόσιτου της τοποθεσίας του.
Ιστορία
Το παλιό όνομα του χωριού έχει πιθανόν σλάβικη προέλευση[3], ενώ σύμφωνα με άλλες προσεγγίσεις ίσως να είναι αλβανικής [4][5]. Ο Χρήστος Κορύλλος στο από του 1903 έργο του Χωρογραφία της Ελλάδος αναφέρει ότι στις αρχές του 20ού αιώνα οι κάτοικοι του χωριού ήταν αλβανικής καταγωγής[6][7]. Το παλιό όνομα του χωριού είναι ακόμα σε χρήση από τους κατοίκους της περιοχής[8].
Αναφέρεται στις βενετικές καταστάσεις χωριών περιοχής Πατρών ήδη από το 1697, ενώ στη βενετική απογραφή του 1700 (καταγραφή Grimani) φαίνεται ότι έχει πληθυσμό 95 κατοίκους (22 οικογένειες)[9]. Το 1816 αναφέρεται ότι έχει 30 οικογένειες, το 1828 αντιστοίχως 10 οικογένειες, 19 το 1851 και το 1889 ότι έχει 182 κατοίκους[10].
Ονοματεπωνυμικά στοιχεία καθώς και ονομασίες τοποθεσιών του χωριού (π.χ. θέσεις "Παντοκράτωρ", "Μικρογιάννη") αναφέρονται σε δικαιοπρακτικά έγγραφα του 18ου αιώνα επί Τουρκοκρατίας[11].
Στα 1885 αναφέρεται ότι ο οικισμός απείχε τότε τέσσερις ώρες δρόμο από την Πάτρα, την έδρα του Δήμου Πατρέων στον οποίο ανήκε διοικητικά[12].
Από το 1835 μέχρι το 1840 άνηκε στο Δήμο Παναχαιών, ενώ με τη διάλυση του δήμου το 1841 (σύμφωνα με το Β.Δ. 27/11/1840 περί συγχωνεύσεων δήμων) υπήχθη στο Δήμο Πατρέων[13][14]. Το 1912 με το ΦΕΚ 256Α της 28/08/1912 αποσπάται από το Δήμο Πατρέων και προσαρτάται στην κοινότητα Μοίρας, ενώ το 1919 με το ΦΕΚ 130Α της 12/06/1919 προσαρτάται στην τότε κοινότητα Βαλατούνας[15]. Με τη διοικητική μεταρρύθμιση Καποδίστριας του 1997 (ΦΕΚ 244Α της 04/12/1997) εντάχθηκε στον τότε Δήμο Μεσσάτιδος και με τη διοικητική μεταρρύθμιση Καλλικράτης του 2010 (ΦΕΚ 87Α της 07/06/2010) υπήχθη στο διευρυμένο Δήμο Πατρέων[16].
Δημογραφικά Στοιχεία
Η δημογραφική εξέλιξη του χωριού σύμφωνα με τις εθνικές απογραφές[17] του 20ού αι. δείχνει μια σταδιακή πληθυσμική συρρίκνωση, η οποία είναι η εξής:
Έτος Πληθυσμός
1928 151
1940 153
1951 134
1961[18] 107[19]
1971 26
1981[20] 47
1991 30
2001[21] 10
2011[22] 13
Λαογραφία
Κύρια δραστηριότητα των κατοίκων του είναι η κτηνοτροφία[23].
T.δ. Πετρωτού [ 417 ]
η Μαυρομανδήλα [ 384 ]
η Αγία Παρασκευή [ 8 ]
το Πετρωτό [ 25 ]
Παραπομπές
Πανδέκτης - Μετονομασία Τοπόλοβας σε Αγία Παρασκευή (ανακτήθηκε την 21/01/2014)
eetaa.gr-Διοικητικές μεταβολές Αγίας Παρασκευής Αχαΐας/Τοπόλοβας(ανακτήθηκε την 21/01/2014)
Τριανταφύλλου 1995, σελ. 2065 (λήμμα "Τοπόλοβα")
Θανασουλόπουλος 2007, σελ. 33-34
Βλ. και Λουλούδης 2010, σελ. 162-163
Κορύλλος 1903, σελ. 66
Βλ. και Τριανταφύλλου 1995, σελ. 2065
Λουλούδης 2010, σελ. 162
Τριανταφύλλου 1995, σελ. 2065
ό.π.
ό.π.
Νουχάκης 1885, σελ. 60
Δρακάκης-Κούνδουρος 1939-1940, σελ. 68
eetaa.gr-Διοικητικές μεταβολές Αγίας Παρασκευής Αχαΐας/Τοπόλοβας (ανακτήθηκε την 21/01/2014)
eetaa.gr-Διοικητικές μεταβολές Αγίας Παρασκευής Αχαΐας/Τοπόλοβας (ανακτήθηκε την 21/01/2014)
eetaa.gr-Διοικητικές μεταβολές Αγίας Παρασκευής Αχαΐας/Τοπόλοβας (ανακτήθηκε την 21/01/2014)
Βλ. στην ψηφιακή βιβλιοθήκη της ΕΣΥΕ για τις επίσημες εθνικές απογραφές του 20ού αι.
Επειδή η απογραφή εκτυπώνεται τόσο στα ελληνικά όσο και στα γαλλικά, όλοι οι οικισμοί έχουν δίπλα τους και το όνομά τους στο λατινικό αλφάβητο. Η Αγία Παρασκευή εδώ αναφέρεται ως Aghia Paraskévi (Topolova)
Βλ. και Τριανταφύλλου 1995, σελ. 2065
Αναφέται ξανά ως Aghia Paraskévi
Απογραφή 2001
Απογραφή 2011
Βλ. λ.χ. στο Μαρινέλλης 2006 την χαρακτηριστική περιγραφή του ποιμενικού βίου στο χωριό τη δεκαετία 1960
Βιβλιογραφία - Πηγές
Αλέξ. Θ. Δρακάκης - Στυλ. Ι. Κούνδουρος, Αρχεία περί της συστάσεως και εξελίξεως των δήμων και κοινοτήτων 1836-1939 και της διοικητικής διαιρέσεως του κράτους. (Τέως δήμοι, κοινότητες, σύνδεσμοι κοινοτήτων, ανοργάνωτοι κοινότητες, συνοικισμοί, μοναί, θέσεις – Αναγνωρίσεις, προσαρτήσεις, αποστάσεις, μετονομασίες, συγχωνεύσεις), τόμοι Α'-Β', Αθήνα 1939-1940
Κώστας Θανασουλόπουλος, Τα τοπωνύμια της Αχαΐας ως ιστορικές μνήμες του μεσαιωνικού εποικισμού της, Εκδόσεις περί τεχνών, Πάτρα 2007
Χρήστου Π. Κορύλλου, Χωρογραφία της Ελλάδος. Α'. Νομός Αχαΐας, Εκ του Τυπογραφείου των Καταστημάτων "Ανέστη Κωνσταντινίδου", Εν Αθήναις 1903
Θεόδωρος Η. Λουλούδης, Αχαΐα. Οικισμοί, οικιστές, αυτοδιοίκηση, Νομαρχιακή Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ν.Α. Αχαΐας, Πάτρα 2010
Λευτέρης Μαρινέλλης, "Δάσκαλος στην Τοπόλοβα", Αχαϊκά. Γράμματα-Τέχνες-Πολιτισμός (έκδοση Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Αχαΐας), τχ 8 (Φθινόπωρο 2006), σελ. 31-40
Νέος χωρογραφικός πίναξ. Συνταχθείς και εκδοθείς εγκρίσει του Υπουργείου των Στρατιωτικών υπό Ιωάννου Εμ. Νουχάκη ανθυπασπιστού του Πεζικού, Εκ του Τυπογραφείου του Υπουργείου των Στρατιωτικών, Εν Αθήναις 1885
Κώστας Ν. Τριανταφύλλου, Ιστορικόν Λεξικόν των Πατρών, Τόμος Β', Τυπογραφείο Πέτρου Χρ. Κούλη, Πάτρα 1995, Τρίτη Έκδοση
Εξωτερικές Συνδέσεις
eetaa.gr-Διοικητικές μεταβολές Αγίας Παρασκευής Αχαΐας/Τοπόλοβας
| ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΜΕΣΣΑΤΙΔΟΣ |
|---|
| Δημοτική Κοινότητα Οβρυάς |
| Οβρυά, η |
| Δημοτική Κοινότητα Σαραβαλίου |
| Άγιος Στέφανος, ο |
| Δεμένικα, τα |
| Κεφαλόβρυσο, το |
| Μπάκαρι, το |
| Σαραβάλι, το |
| Τοπική Κοινότητα Θέας |
| Θέα, η |
| Λυγιές, οι |
| Παυλόκαστρο, το |
| Τοπική Κοινότητα Καλλιθέας |
| Άνω Καλλιθέα , η |
| Καλλιθέα, η |
| Τοπική Κοινότητα Κρήνης Πατρών |
| Άγιος Κωνσταντίνος, ο |
| Κρήνη, η |
| Μονή Ομπλού, η |
| Τοπική Κοινότητα Κρυσταλλόβρυσης |
| Κρυσταλλόβρυση, η |
| Τοπική Κοινότητα Πετρωτού |
| Αγία Παρασκευή, η |
| Μαυρομανδήλα, η |
| Πετρωτό, το |
|
Νομός Αχαΐας : Δήμος, Κοινότητα Πατρέων | Αιγείρας | Αιγίου | Ακράτας | Αροανίας | Βραχναίικων | Διακοπτού | Δύμης | Ερινεού | Καλαβρύτων | Λαρισσού | Λευκασίου | Μεσσάτιδος | Μόβρης | Παΐων | Παραλίας | Ρίου | Συμπολιτείας | Τριταίας | Φαρρών | Ωλενίας | Καλεντζίου | Λεοντίου | Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης : Διοικητική διαίρεση νομού Αχαΐας. |
Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος
Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω
|
Χώρες της Ευρώπης Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν 1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία. |
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
