.
Γεώργιος Τσολάκογλου
Ο Γεώργιος Τσολάκογλου (Ρεντίνα Αγράφων, Απρίλιος 1886 – Αθήνα, Μάιος 1948) ήταν έλληνας στρατιωτικός και διορισμένος δωσίλογος πρωθυπουργός της χώρας κατά την περίοδο 1941–1942.
Ως αξιωματικός του Ελληνικού Στρατού, ο Τσολάκογλου συμμετείχε στους Βαλκανικούς Πολέμους, στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, στην εκστρατεία στην Ουκρανία και στην εκστρατεία στην Μικρά Ασία.
Το 1940, είχε φθάσει στον βαθμό του αντιστρατήγου και ήταν διοικητής του Γ΄ Σώματος Στρατού. Με την είσοδο των Γερμανών στην Θεσσαλονίκη στις 9 Απριλίου του 1941 και την άτακτη υποχώρηση του Ελληνικού Στρατού από το μέτωπο της Βορείου Ηπείρου, ο Τσολάκογλου και ορισμένοι άλλοι ανώτεροι αξιωματικοί του Στρατού έκριναν πως κάθε αντίσταση στους κατακτητές θα ήταν μάταιη και ότι θα έπρεπε να γίνει συνθηκολόγηση.
Ο αντιστράτηγος Γεώργιος Τσολάκογλου (καθιστός δεξιά) συζητά με τον γερμανό στρατηγό Γιοντλ (καθιστός δεύτερος από αριστερά) και τον ιταλό στρατηγό Φερρέρο (προς τα δεξιά με την πλάτη προς τον φακό) το τρίτο και οριστικό πρωτόκολλο παράδοσης της Ελλάδας στην ναζιστική Γερμανία και την φασιστική Ιταλία. Θεσσαλονίκη, 23 Απριλίου 1941.
Έτσι, στις 20 Απριλίου 1941, ημέρα του Πάσχα, σε συνεννόηση με τον διοικητή του Α΄ Σώματος Στρατού, αντιστράτηγο Παναγιώτη Δεμέστιχα, τον διοικητή του Β΄ Σώματος Στρατού, αντιστράτηγο Γεώργιο Μπάκο, και τον Μητροπολίτη Ιωαννίνων Σπυρίδωνα, κατήργησε πραξικοπηματικά τον διοικητή Στρατιάς Ηπείρου Ιωάννη Πιτσίκα, ανέλαβε ο ίδιος διοικητής της Στρατιάς και υπέγραψε πρωτόκολλο ανακωχής με τον διοικητή της 1ης Μηχανοκίνητης Μεραρχίας Ες-Ες, υποστράτηγο Γιόζεπ (Σεπ) Ντήτριχ (Josep ή Sepp Dietrich), στο Βοτονόσι του Μετσόβου. Ο αρχηγός του Ελληνικού Στρατού, αρχιστράτηγος Αλέξανδρος Παπάγος, σε τηλεγράφημά του προς το Τμήμα Στρατιάς Ηπείρου, κατήγγειλε την πρωτοβουλία του Τσολάκογλου ως αντίθετη προς τα συμφέροντα της πατρίδας, διέταξε την αντικατάσταση του Τσολάκογλου και αγώνα «μέχρι εσχάτου ορίου δυνατοτήτων». Ήταν όμως ήδη αργά.
Την επόμενη ημέρα (21 Απριλίου) στην Λάρισα, ο Τσολάκογλου, «υπό το κράτος βίας», υπέγραψε ως διοικητής της Ελληνικής Στρατιάς Ηπείρου και Μακεδονίας την άνευ όρων παράδοση του Ελληνικού Στρατού στους Γερμανούς. Εκ μέρους των Γερμανών, το πρωτόκολλο της παράδοσης συνυπέγραψε ο αρχηγός των γερμανικών στρατευμάτων στην Ελλάδα, στρατηγός Γκράιφφενμπεργ (von Greinffenberg).
Στις 23 Απριλίου, ο Τσολάκογλου αναγκάσθηκε να υπογράψει στην Θεσσαλονίκη και τρίτο πρωτόκολλο με τον γερμανό στρατάρχη Αλφρεντ Γιόντλ (Alfred Jodl) και τον ιταλό στρατηγό Αλμπέρτο Φερρέρο (Alberto Ferrero), για να ικανοποιηθεί το γόητρο των Ιταλών.
Στα απομνημονεύματα του,[1] ο Τσολάκογλου γράφει: «Ευρέθην αντιμέτωπος ιστορικού διλήμματος: Ή ν' αφήσω να συνεχισθη ο αγών και να γίνη ολοκαύτωμα ή υπείκων εις τας παρακλήσεις όλων των ηγητόρων του στρατου ν' αναλάβω την πρωτοβουλίαν της συνθηκολογήσεως... "Τολμήσας" δεν υπελόγισα ευθύνας... Μέχρι σήμερον δεν μετενόησα δια το τόλμημά μου. Τουναντίον αισθάνομαι υπερηφάνειαν.»
Στις 30 Απριλίου του 1941, ο Τσολάκογλου διορίστηκε πρωθυπουργός από τις δυνάμεις κατοχής, θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι τις 2 Δεκεμβρίου του 1942 όπου και στη συνέχεια ιδιώτευσε. Στην πρώτη κατοχική κυβέρνηση συμμετείχαν οι άλλοι δύο αντιστράτηγοι της συνθηκολόγησης, Δεμέστιχας και Μπάκος, καθώς και ο επόμενος κατοχικός πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Λογοθετόπουλος.
Μετά την απελευθέρωση, ο Τσολάκογλου συνελήφθη και παραπέμφθηκε στο δια της Συντακτικής Πράξεως με αριθμό 6/1945 συσταθέν Ειδικό Δικαστήριο, κατηγορούμενος για παράνομη συνθηκολόγηση που είχε προβεί με τον εχθρό, χαρακτηριζόμενη ως "συνθηκολόγηση εν ανοικτώ πεδίω" και "πριν η υπ΄ αυτόν στρατιωτική δύναμις εκπληρώσει παν ότι το στρατιωτικόν καθήκον επιβάλλει" , καθώς και για εθνική αναξιότητα επί της συνεργασίας του στη συνέχεια με τις κατοχικές Δυνάμεις, αναλαμβάνοντας Πρωθυπουργός της Χώρας. Το Ειδικό αυτό Δικαστήριο τον καταδίκασε αρχικά σε θάνατο, και στη συνέχεια η ποινή του μετατράπηκε σε ισόβια κάθειρξη όπου και πέθανε στην φυλακή από λευχαιμία το 1948.
Σημείωση
-
↑ Γ. Κ. Σ. Τσολάκογλου, Απομνημονεύματα, εκδ. Ακρόπολις, Αθήναι 1959, 250 σελ. Το απόσπασμα που παρατίθεται εδώ προέρχεται από την εφημερίδα Ριζοσπάστης, 8 Απριλίου 2001.
Εξωτερικές συνδέσεις
-
«Τα τρία πρωτόκολλα ανακωχής που υπέγραψε διαδοχικώς ο αντιστράτηγος Τσολάκογλου τον Απρίλιο του 1941» — Άρθρο του υποναυάρχου ε.α. Σωτηρίου Γεωργιάδη που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Εστία της 7ης Μαΐου 2005.
Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
