.
Ο Χριστόδουλος Σώζος ήταν Ελληνοκύπριος δικηγόρος, επιχειρηματία, βουλευτής και ο τέταρτος κατά σειρά δήμαρχος Λεμεσού.
Χριστόδουλος Σώζος
Βιογραφικά στοιχεία
Γεννήθηκε στη Λεμεσό. Ο πατέρας του ήταν ο Σώζος Λοϊζου, ο οποίος πολέμησε ως εθελοντής στην Κρήτη το 1866 και του οποίου ο πατέρας Αντώνης Ιακώβου Λοϊζου, νεαρός μετέβη στην Ελλάδα και υπηρέτησε υπό τον Φαβιέρο, κατά δε τη μάχη της ακρόπολης πληγώθηκε στο χέρι.
Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών νομικά (1888-1892). Όταν επέστρεψε στην Κύπρο εργάστηκε ως δικηγόρος στην Κερύνεια (1892-1894), κατόπιν στο Κτήμα (1894-1898) και από το 1898 και εξής συνεχώς στη Λεμεσό μέχρι το θάνατο του. Ως φοιτητής ήταν συνεργάτης της Ακροπόλεως Αθηνών και από εκεί έστελλε ανταποκρίσεις στην εφημερίδα Ένωσις της Λάρνακας.
Ήταν μέλος του Νομοθετικού Συμβουλίου (1901-1906, 1907-1911). Μελετούσε τη βρετανική νομοθεσία και τη σύγχρονη ιστορία της Αγγλίας, καταφέρνοντας έτσι να φέρνει σε δύσκολη θέση την αποικιακή κυβέρνηση της Κύπρου. Ήταν ο πρώτος που άσκησε συστηματική και ουσιαστική αντιπολίτευση εναντίον των Βρετανών εντός της Βουλής, κερδίζοντας και τον σεβασμό τους. Μετέβη για επτά μήνες με δικά του έξοδα στο Λονδίνο όπου εργάστηκε κοντά σε αγγλικούς πολιτικούς κύκλους υπέρ των κυπριακών συμφερόντων (1906), καθώς και επί τρίμηνο αργότερα στην ίδια πόλη για τον ίδιο σκοπό (1912). Ήταν μέλος Εκτελεστικού Συμβουλίου (1911-1912) και έφορος Ελληνικών Εκπαιδευτηρίων Λεμεσού. Ακόμη, ήταν εκ των ιδρυτών του Λαϊκού Ταμιευτηρίου Λεμεσού (1901), (μετέπειτα Λαϊκή Τράπεζα Κύπρου). Ακόμη, συνέβαλε σημαντικά στη δημιουργία της πρώτης καθαρά κυπριακής πλοιοκτήτριας–ναυτιλιακής εταιρείας, της Ατμοπλοϊκής Εταιρείας Λεμεσού (1905-06).
Με το ξέσπασμα των Βαλκανικών Πολέμων και όντας εν ενεργεία Δήμαρχος, πάει στην Ελλάδα και κατατάσσεται στον ελληνικό στρατό ως εθελοντής. Παρά την πρόταση του Βενιζέλου να τον τοποθετήσει στο Επιτελείο στην Αθήνα, αρνείται και απαιτεί να σταλεί ως απλός στρατιώτης στην πρώτη γραμμή του μετώπου. Κατετάγη στο Α’ Σύνταγμα Πεζικού του Διαδόχου. Στις μάχες για την απελευθέρωση των Ιωαννίνων, στο Μπιζάνι, πέφτει ηρωικά μαχόμενος από τούρκικο βόλι στις 6 Δεκεμβρίου 1912. Με τη θυσία του γίνεται ο πρώτος και μόνος Δήμαρχος σε ολόκληρο τον ελληνισμό που πέφτει μαχόμενος σε μάχη ως απλός στρατιώτης.
Η πόλη των Ιωαννίνων σε ένδειξη ευγνωμοσύνης για τη θυσία του στην απελευθέρωση της, έδωσε το όνομα του σε δρόμο της ενώ έστησε και προτομή του στις όχθες της ιστορικής λίμνης της.
Υπήρξε εκ των πλέον ευγενών μορφών της Κύπρου, αγαπήθηκε και τιμήθηκε ακόμα και από τους πολιτικούς του αντιπάλους, οι οποίοι του αναγνώριζαν τη μεγαλοσύνη του.
Προς τιμή του έγραψε ποίημα ο εθνικός ποιητής της Κύπρου Βασίλης Μιχαηλίδης. Ο Κλ. Μυριανθόπουλος έγραψε βιβλίο για τη ζωή του Χριστόδουλου Σώζου με τίτλο «Ζωή και τάφος Χριστοδ. Σώζου» (Λεμεσός, 1951).
Παντρεύτηκε την εκ Λευκωσίας Ερμιόνη Ιωάννου Ζαχαριάδη, μεγαλεμπόρου. Απέκτησαν ένα γιο.
Δήμαρχος Λεμεσού
Διετέλεσε δήμαρχος Λεμεσού από το 1908 έως το θάνατο του το 1912. Στα χρόνια της δημαρχίας του Σώζου, πραγματοποιώντας σημαντικά έργα και καινοτομίες για τα δεδομένα της εποχής, η Λεμεσός άλλαξε κυριολεκτικά όψη. Επί των ημερών της δημαρχίας του η Λεμεσός γίνεται μια σύγχρονη ευρωπαϊκή πόλη.
Μερικά από τα έργα αυτά είναι:
ο ηλεκτροφωτισμός των δρόμων, ο πρώτος από τις υπόλοιπες πόλεις της Κύπρου,
η έναρξη των έργων για την κατασκευή της προκυμαίας της Λεμεσού
τα σημαντικά αντιπλημμυρικά έργα που την έσωσαν σε μεγάλο βαθμό από τη μάστιγα των πλημμυρών που την ταλαιπωρούσαν εκατοντάδες χρόνια
η κατασκευή νέων δρόμων και επίστρωση όλων των δρόμων της Λεμεσού με άσφαλτο καθώς και η ονομασία όλων των οδών της πόλεως
κατασκευή, ανέγερση καφενείου, δενδροφύτευση και επίπλωση με παγκάκια του Δημοτικού Κήπου που θεωρήθηκε τότε ως ο ωραιότερος της Ανατολής και ο στολισμός του με αγάλματα που εισήγαγε από την Ελλάδα.
η δημιουργία δημοτικής φιλαρμονικής που έδιδε κάθε Κυριακή κονσέρτα μέσα στον Δημόσιο Κήπο σε ειδικό χώρο που διαμόρφωσε, προσφέροντας ποιοτική ψυχαγωγία στους δημότες του
δημιουργία καινούργια αποβάθρα ειδικά για την εξαγωγή οίνων και σταφίδων
μεριμνά και βάζει αυστηρούς κανονισμούς για την καθαριότητα της πόλης και δημιουργεί σύγχρονο χοιροσφαγείο. Αυστηρός αλλά και δίκαιος, στην εφαρμογή των κανονισμών αυτών και των νόμων δεν δίστασε να οδηγήσει και τον ίδιο τον πατέρα του ακόμα για κάποιο σχετικό παράπτωμα.
Το 1911 διοργάνωσε την πρώτη Παγκύπρια Γεωργική και Βιομηχανική Έκθεση της Κύπρου. Έβαλε τάξη στα οικονομικά του Δήμου απαιτώντας και επιτυγχάνοντας να χαρισθεί το υπόλοιπο του δανείου για τα αντιπλημμυρικά έργα από την αποικιοκρατική διακυβέρνηση και την ενοποίηση των δανείων του Δήμου.
Από τις ευγενέστερες μορφές της Κύπρου, αγαπήθηκε και εκτιμήθηκε ακόμα και από τους πολιτικούς του αντιπάλους, οι οποίοι αναγνώρισαν τη μεγαλοσύνη του.
Πηγές
Χριστόδουλος Σώζος
Δήμαρχοι Λεμεσού: Χριστόδουλος Σώζος
Χριστόδουλος Σώζος, ο μεγαλύτερος Κύπριος πολιτικός του 20ου αιώνα
Χριστόδουλος Καρύδης Ιωάννης Καραγεωργιάδης Δημοσθένης Χατζηπαύλου Χριστόδουλος Σώζος Μιχαήλ Ηρακλή Μιχαηλίδης Σπύρος Αραούζος Αλέκος Ζήνων Χριστόδουλος Χατζηπαύλου Πλουτής Σέρβας Κώστας Παρτασίδης Νίκος Παττίχης Γεώργιος Κατσουνωτός Φώτης Κολακίδης Αντώνης Χατζηπαύλου Δημήτρης Κοντίδης Ανδρέας Χρίστου Νίκος Νικολαΐδης
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
