.
Περιφέρεια : Ηπείρου
Νομός : Ιωαννίνων
-- Δήμος Μαστοροχωρίων --
Η Βούρμπιανη είναι χωριό της Ηπείρου που βρίσκεται στο δήμο Κόνιτσας του νομό Ιωαννίνων. Ανήκει στα Μαστοροχώρια[1] και έφτασε στην ακμή του τον 18ο και το 19ο αιώνα.
Γενικά στοιχεία
Η Βούρμπιανη απέχει 26 χιλιόμετρα από την Κόνιτσα. Διοικητικά, υπαγόταν μέχρι το 1997 στην επαρχία Κονίτσης. Έπειτα αποτέλεσε τμήμα του δήμου Μαστοροχωρίων[2] ενώ από το 2011 υπάγεται στο δήμο Κόνιτσας. Εκκλησιαστικά υπάγεται στην Ιερά Μητρόπολη Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανής και Κονίτσης ενώ διαθέτει τον ιερό ναό της Παναγίας που χρονολογείται από τον 16ο αιώνα.[3] Σύμφωνα με τα στοιχεία της απογραφής του 2011, ο πληθυσμός της ανέρχεται σε 68 κατοίκους.
Ιστορικά στοιχεία
Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, η Βούρμπιανη ήταν γνωστή για τους ντόπιους κτίστες της[2] καθώς και για τους τεχνίτες ξυλογλυπτικής.[4] Υποστηρίζεται πως μετά το ξέσπασμα της επανάστασης του 1821, υπό τον φόβο των ληστών και των λεηλασιών, πολλοί κάτοικοι των χωριών του Σαραντάπορου βρήκαν καταφύγιο στη Βούρμπιανη.[5] Το 1854 η Βούρμπιανη ήταν πληθυσμιακά το δεύτερο μεγαλύτερο χωριό της ευρύτερης περιοχής, μετά την Κόνιτσα, με 384 οικογένειες.[3] Το 1875 ιδρύθηκε στη Βούρμπιανη η Φιλεκπαιδευτική Αδελφότητα που αποτέλεσε το πρώτο σχολαρχείο στην περιοχή, το οποίο στεγαζόταν σε διώροφο πέτρινο κτίριο και λειτούργησε μέχρι το 1986 ως δημοτικό Σχολείο, γυμνάσιο και οικοτροφείο[3] ενώ κατά τα τελευταία χρόνια του 19ου αιώνα ιδρύθηκε Παρθεναγωγείο.[6] Το 1878, σύμφωνα με αναφορά του γενικού πρόξενου Ιωαννίνων προς τον τότε υπουργό Εξωτερικών της Ελλάδας, Θεόδωρο Δηλιγιάννη, η Βούρμπιανη παρουσιάζεται ως μια από τις βορειότερες περιοχές της Ηπείρου όπου γλωσσικά κυριαρχούσαν τα ελληνικά.[7] Κατά την ύστερη Τουρκοκρατία, υπαγόταν στον καζά Λεσκοβικίου[8] ενώ παράλληλα υπέφερε, όπως και άλλοι οικισμοί της ευρύτερης περιοχής, από εκτεταμένα κρούσματα ληστειών, απαγωγών κλπ.[9] Από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι και την πρώτη δεκαετία του 20ού αιώνα ο πληθυσμός των Άνω Πεδινών παρουσίασε σημαντική μείωση (31%) η οποία οφείλεται στην έξαρση των φαινομένων ληστείας στην ευρύτερη περιοχή του Ζαγορίου.[9] Μετά την προσάρτηση στο ελληνικό κράτος, ο οικισμός αποτέλεσε έδρα στρατιωτικής εποπτείας της μεθορίου.[10]
Κατά τις πρώτες ημέρες του Ελληνοϊταλικού πολέμου, η Βούρμπιανη κατελήφθη από τις ιταλικές δυνάμεις αλλά στις 7 Νοεμβρίου του 1940 ανακαταλήφθηκε από αποσπάσματα της Α΄ Μεραρχίας Πεζικού.[11] Κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου, η Βούρμπιανη απετέλεσε επανειλημμένως πεδίο συγκρούσεων μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών.[12][13][14][15]
Επιφανείς κάτοικοι
Από την Βούρμπιανη κατάγονταν ο αξιωματούχος της αυλής του Αλή πασά, Κώστας Γραμματικός, ο ποιητής Τέλλος Άγρας,[16] ο οφθαλμίατρος και ευεργέτης Αλέξιος Τράντας[17][18] και ο στρατιωτικός και πολιτικός Σωκράτης Δημάρατος.[19]
Απογραφές πληθυσμού
Απογραφή 1895 1928 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011
Πληθυσμός 1779[8] 890[10] 514[2] 640[2] 216[2] 194[2] 232[2] 148[2] 141[20] 68[21][22]
Παραπομπές
Ηπειρωτικά Χρονικά, Εν Ιωαννίνοις, 1930, σελ. 162.
Σταματελάτος Μιχαήλ - Βαμβά Σταματελάτου Φωτεινή, Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδας, ΤΑ ΝΕΑ, 2012, Α΄ τόμος, σελ. 145.
Δήμος Κόνιτσας: Βούρμπιανη.
Ρέα Κακαμπούρα, Ανάμεσα στο αστικό κέντρο και τις τοπικές κοινωνίες - Οι σύλλογοι της επαρχίας Κόνιτσας στην Αθήνα, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, 1998, σελ. 85.
Ρέα Κακαμπούρα, Ανάμεσα στο αστικό κέντρο και τις τοπικές κοινωνίες - Οι σύλλογοι της επαρχίας Κόνιτσας στην Αθήνα, ΕΚΠΑ, Αθήνα 1998, σελ. 77.
Παρασκευή Σκαμνέλου, Η ελληνική δημοτική εκπαίδευση στην Ήπειρο της ύστερης τουρκοκρατίας (1861 - 1913) - θεωρία και πράξη, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, 2001, σελ. 336.
Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών, τόμος ΙΓ΄, Αθήναι 1977, σελ. 388.
Μιχάλης Κοκολάκης, Η τουρκική στατιστική της Ηπείρου στο Σαλναμέ του 1895, στο Τετράδια Εργασίας, τεύχος 18, Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών, Αθήνα 2008, σελ. 273.
Νικόλαος Αναστασόπουλος, Κοινωνία και ποινική πραγματικότητα στο νομό Ιωαννίνων την δεκαετία του 1930, Διδακτορική διατριβή, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Ιωάννινα 2007, σ. 57-59.
Σύγχρονος Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, τόμος 5ος, σελ. 494.
ΓΕΣ, Ιστορία Ιππικού - Τεθωρακισμένων, Τυπογραφείο Ελληνικού Στρατού, Αθήνα, Μάρτιος 1995, σελ. 51.
Δημητρίου Γ. Ζαφειροπούλου, Ο αντισυμμοριακός αγών 1945 - 1949, Αθήναι 1956, σελ. 246.
Εφημερίδα Εμπρός, 27 Ιανουαρίου 1948, σελ. 4.
Εφημερίδα Εμπρός, 24 Ιουνίου 1948, σελ. 4.
Εφημερίδα Εμπρός, 10 Αυγούστου 1948, σελ. 1.
Η Δωδώνη - Δεκάτομος Μεγάλη Πανηπειρωτική Εγκυκλοπαίδεια, γ΄έκδοσις, Αθήναι 1959 - 1960, σελ. 508.
Η Δωδώνη, 1959 - 1960, σελ. 476.
Σύγχρονος Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, συμπλήρωμα, τόμος 23ος, σελ. 1034.
Σύγχρονος Εγκυκλοπαίδεια Ελευερουδάκη, τόμος 8ος, συμπλήρωμα, σελ. 767.
Απογραφή 2001, σελ. 144.
Εφημερίς της Κυβερνήσεως, 28 Δεκεμβρίου 2012, σελ. 51425.
epirusonline: Πόσοι κατοικούμε στην Ήπειρο - Όλη η απογραφή του 2011.
| ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΜΑΣΤΟΡΟΧΩΡΙΩΝ |
|---|
| Τοπική Κοινότητα Ασημοχωρίου |
| Ασημοχώρι, το |
| Τοπική Κοινότητα Βούρμπιανης |
| Βούρμπιανη, η |
| Τοπική Κοινότητα Γοργοποτάμου |
| Γοργοπόταμος, ο |
| Τοπική Κοινότητα Δροσοπηγής |
| Δροσοπηγή, η |
| Τοπική Κοινότητα Καστανέας |
| Καστανέα, η |
| Τοπική Κοινότητα Κεφαλοχωρίου |
| Κεφαλοχώρι, το |
| Τοπική Κοινότητα Λαγκάδας |
| Λαγκάδα, η |
| Τοπική Κοινότητα Οξυάς |
| Θεοτόκος, η |
| Οξυά, η |
| Τοπική Κοινότητα Πλαγιάς |
| Πλαγιά, η |
| Τοπική Κοινότητα Πληκατίου |
| Πληκάτι, το |
| Τοπική Κοινότητα Πυρσόγιαννης |
| Πυρσόγιαννη, η |
| Τοπική Κοινότητα Χιονάδων |
| Χιονάδες, οι |
Νομός Ιωαννίνων : Δήμος, Κοινότητα Ιωαννιτών | Αγίου Δημητρίου | Ανατολής | Ανατολικού Ζαγορίου | Άνω Καλαμά | Άνω Πωγωνίου | Δελβινακίου | Δωδώνης | Εγνατίας | Εκάλης | Ευρυμενών | Ζίτσας | Καλπακίου | Κατσανοχωρίων | Κεντρικού Ζαγορίου | Κόνιτσας | Λάκκας Σουλίου | Μαστοροχωρίων | Μετσόβου | Μολοσσών | Μπιζανίου | Παμβώτιδος | Πασαρώνος | Περάματος | Πραμάντων | Σελλών | Τζουμέρκων | Τύμφης | Αετομηλίτσας | Βαθυπέδου | Βοβούσας | Διστράτου | Καλαριτών | Λάβδανης | Ματσουκίου | Μηλιάς | νησιού Ιωαννίνων | Πάπιγκου | Πωγωνιανής | Σιράκου | Φούρκας Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης : Διοικητική διαίρεση νομού Ιωαννίνων |
Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος
Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω
|
Χώρες της Ευρώπης Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν 1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία. |
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
