Το Βουνό ή το Βουνός (παλαιότερη επίσημη ονομασία ο Βουνός) είναι χωριό της Περιφερειακής Ενότητας Χίου στην Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, επάνω στη νήσο Χίο, στο νοτιοανατολικό μέρος της, με πληθυσμό 171 κατοίκων (απογραφή 2011)[1]. Είναι κτισμένο σε μεσοσταθμικό υψόμετρο 140 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας (160 μέτρα το κέντρο του χωριού), σε οδική απόσταση 21 χιλιομέτρων νοτιοδυτικά από την πόλη της Χίου.

Γεωγραφία-δημογραφία

Οι γεωγραφικές συντεταγμένες του Βουνού είναι πλάτος 38°15΄ Βόρειο και μήκος 26°05΄ Ανατολικό. Είναι χτισμένο στην εύφορη λοφώδη περιοχή της νοτιοανατολικής Χίου, όπου πολλά μικρά χωριά βρίσκονται πολύ κοντά το ένα στο άλλο. Κοντινότερο χωριό σε ευθεία γραμμή είναι τα Φλάτσια, 0,5 χιλιόμετρο προς τα νότια του Βουνού, και ακολουθούν η Κοινή, 1 χιλιόμετρο προς τα βορειοδυτικά, και τα Νένητα, το μεγάλο χωριό της περιοχής, λιγότερο από 1,5 χιλιόμετρο προς τα ανατολικά-νοτιοανατολικά. Από τη θάλασσα απέχει 2,2 χιλιόμετρα σε ευθεία γραμμή, προς τα ανατολικά. Οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία, με βασική καλλιέργεια αυτή της ελιάς.

Διοικητικά το Βουνό υπάγεται σήμερα στην ομώνυμη τοπική κοινότητα (της οποίας αποτελεί τον μεγαλύτερο οικισμό), της Δημοτικής Ενότητας Ιωνίας του Δήμου Χίου, στην Περιφερειακή Ενότητα Χίου της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου. Παλαιότερα, εντελώς αντίστοιχα, ήταν έδρα ομώνυμης κοινότητας, της Επαρχίας και του Νομού Χίου. Η κοινότητα είχε έκταση 5 τετραγωνικά χιλιόμετρα, από τα οποία τα 4,1 (4.100 στρέμματα) καλλιεργήσιμη έκταση. Ο ταχυδρομικός κώδικας του χωριού είναι 82100.

Η εξέλιξη του πληθυσμού του Βουνού στις επίσημες απογραφές φαίνεται στον παρακάτω πίνακα.
Πληθυσμός του Βουνού 1961 1971 1981 1991 2001 2011
443 381 309 291 268 171

Τοπωνυμικά-ιστορικά

Το όνομα του χωριού προέρχεται από το μικρό βουνό (μάλλον λόφο) στο οποίο βρίσκεται. Αντίστοιχα τοπωνύμια στη Χίο υπάρχουν στα Μεστά και στα Καρδάμυλα. Ο κάτοικος του χωριού αποκαλείται Βουνούσης στο τοπικό γλωσσικό ιδίωμα (και το θηλυκό Βουνούσαινα).

Από τους περιηγητές και τους Ιουστινιάνες σώζονται οι πληροφορίες ότι το χωριό είχε άλλοτε μεγάλο και οχυρό πύργο, τετράγωνο τείχος, πολλούς ναούς, ευφορία και ευμάρεια με περισσότερους από 500 κατοίκους. Σήμερα ο ενοριακός ναός (η «χωριοεκκλησιά») του Βουνού τιμάται στη μνήμη της Αναλήψεως του Σωτήρος (ονομαζόμενη απλώς «Χριστός»), ενώ παλαιότεροι ναοί μέσα στο χωριό είναι ο παλαιός ναός του Χριστού, ο Άγιος Γεώργιος, οι Άγιοι Απόστολοι, ο Προφήτης Ηλίας, ο Άγιος Νικόλαος (δύο ναοί), οι Άγιοι Βίκτωρες και η Ευαγγελίστρια. Παλαιά εξωκκλήσια κοντά στο χωριό είναι της Αγίας Άννας, της Αγίας Παρασκευής, της Κοιμήσεως της Θεοτόκου,του Αγίου Νικολάου, του Αγίου Ιωάννη και του Αγίου Παντελεήμονα.

Παραπομπές

Απογραφή Πληθυσμού - Κατοικιών 2011. ΜΟΝΙΜΟΣ Πληθυσμός. Ελληνική Στατιστική Αρχή.

Πηγές

Το αντίστοιχο λήμμα στη Νέα Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια «Χάρη Πάτση», τόμος 8, σελ. 822
Γεωργίου Ι. Ζολώτα: Ιστορία της Χίου, τόμος Α΄ («Ιστορική Τοπογραφία και Γενεαλογία»). Τύποις Π.Δ. Σακελλαρίου, Αθήναι 1921, σελ. 609.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Το Βουνό στο aplotaria.gr
Σύντομη περιγραφή με φωτογραφία

Δημοτική Ενότητα Ιωνίας
Δημοτική Κοινότητα Καλλιμασιάς
Άγιος Αιμιλιανός, ο
Βουδότοπος, ο
Καλλιμασιά, η
Μονή Παναγίας Κοιμήσεως Πλακιδιωτίσσης, η
Μονολιά, η
Δημοτική Κοινότητα Νενήτων
Βοκαριά, η
Γρίδια, τα
Μονή Ταξιαρχών, η
Νένητα, τα
Τοπική Κοινότητα Βουνού
Άγιος Ιωάννης, ο
Βουνό, το
Λιλικάς, ο
Τοπική Κοινότητα Έξω Διδύμας
Έξω Διδύμα, η
Τοπική Κοινότητα Θολοποταμίου
Θολοποτάμιον, το
Σκλαβιά, τα
Τοπική Κοινότητα Καταρράκτου
Καταρράκτης, ο
Τοπική Κοινότητα Κοινής
Κοινή, η
Τοπική Κοινότητα Μέσα Διδύμας
Μέσα Διδύμα, η
Μονή Αγίας Ματρώνης Χαλάνδρων, η
Τοπική Κοινότητα Μυρμηγκίου
Μυρμήγκιον, το
Τοπική Κοινότητα Παγίδος
Παγίς, η
Τοπική Κοινότητα Φλατσίων
Νεκτά, η
Φλάτσια, τα

Νομός Χίου : Δήμος Χίου | Αγίου Μηνά | Αμανής | Ιωνίας | Καμποχώρων | Καρδαμύλων | Μαστιχοχωρίων | Οινουσσών | Ομηρούπολης | Ψαρών Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης Διοικητική διαίρεση νομού Χίου