Η Μέσα Διδύμα είναι ένα μικρό χωριό της νοτιοανατολικής Χίου, σε οδική απόσταση 16 περίπου χιλιομέτρων από την πόλη της Χίου. Παλαιότερα ήταν έδρα ομώνυμης κοινότητας, ενώ σήμερα υπάγεται στο ομώνυμο δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Χίου. Το μεσοσταθμικό υψόμετρο του χωριού είναι 180 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, από την οποία απέχει δύο χιλιόμετρα σε ευθεία γραμμή. Κοντινότερα χωριά είναι τα μικρότερα Μυρμήγκι ή Μερμήγκι προς τα βόρεια-βορειοδυτικά (1 χιλιόμετρο) και `Εξω Διδύμα προς τα νότια (900 μέτρα). Ακόμα κοντύτερα (περίπου μισό χιλιόμετρο προς τα βορειοανατολικά) βρίσκεται η Μονή Χαλάνδρων, γυναικείο μοναστήρι που ιδρύθηκε το 1660 και τιμάται στη μνήμη της Αγίας Ματρώνας, ενώ σε τριπλάσια απόσταση προς τα δυτικά ένα πιο αξιολόγο χριστιανικό μνημείο: ο βυζαντινός ναός Παναγία η Σικελιά με οχυρό περίβολο.

Η Μέσα Διδύμα είναι Μαστιχοχώρι, δηλαδή ένα από τα 24 χωριά της νότιας Χίου όπου καλλιεργείται, εκεί και πουθενά αλλού στον κόσμο, το μαστιχόδεντρο ή μαστιχοφόρος σχίνος (Pistacia lentiscus, var. Chia) από το οποίο εξάγεται η μαστίχα.

Τοπωνυμικά

Η Μέσα και η `Εξω Διδύμα σχετίζονται ίσως με τους δίδυμους Διοσκούρους της ελληνικής μυθολογίας, ή με το φυτό διδύμη (αρχαία ελληνική ονομασία), είτε τέλος επειδή επρόκειτο για δύο δίδυμους οικισμούς. Αλλά, όπως γράφει ο Γεώργιος Ζολώτας, «δεν πρέπει ίσως να πιστευθεί απολύτως ότι τα χωρία ταύτα ήσαν ανέκαθεν δίδυμα, αφού μάλιστα έχομεν τον προσδιορισμόν Μέσα και `Εξω Διδύμα». Εξάλλου στον κώδικα του 1680 αναγράφεται «στους Διδύμους». Ο κάτοικός τους ονομάζεται Διδυμούσης (και η κάτοικος Διδυμούσαινα) στο τοπικό γλωσσικό ιδίωμα. Στη Μέσα Διδύμα αναφέρονται οι εξής ναοί και εξωκλήσια: `Αγιος Γεώργιος ο Λιβαδιώτης, Ταξιάρχης, Κοίμηση της Θεοτόκου, Χριστός, `Αγιος Κωνσταντίνος, `Αγιος Δημήτριος, `Αγιος Ιωάννης, η Πέρα Παναγιά (όπου το παλαιό νεκροταφείο του χωριού) και η Παναγιά η Παντονιά ή Μεντονιά (μακρύτερα, προς την Καλλιμασιά).

Κοντά στη Μέσα Διδύμα βρίσκεται η τοποθεσία «τα Βασιλικά», με πολλά μεσαιωνικά ερείπια, μεταξύ των οποίων και ναού της Αγίας Σοφίας του Χαβάρωνος. `Αλλα τοπωνύμια είναι το Μέσα Χώμα και το `Εξω Χώμα (τόπος εξαγωγής βιομηχανικού χώματος), οι Κορακιές, η Ραγού (= τόπος με ρωγμές), η Μπογιά, η Τοποθεσσά, οι Αντριάδες, τα Σώφυρα, τα Ράκη (παραφθορά από τη λέξη «Ηράκλειον» κατά τον Ζολώτα), τα Φιλούμενα και η Δεκαρτσά (από τη «Δεκαρχία»).

Πληθυσμός και οικονομία

Η εξέλιξη του πληθυσμού της Μέσα Διδύμας στις επίσημες απογραφές φαίνεται στον πίνακα.
Πληθυσμός της Μέσα Διδύμας `Eτος απογραφής Κάτοικοι

1951 440
1981 244
1991 266
2001 189

Δεν υπάρχει πεδινό έδαφος στην περιοχή και οι κάτοικοι της Μέσα Διδύμας ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία: «Οι Διδυμούσοι είναι γεωργοί και μικρέμποροι, η δε παραγωγή του τόπου των η συνήθης των Μαστιχοχώρων» (Ζολώτας).

Ο ενοριακός ναός (η «χωριοεκκλησιά») τιμάται στο όνομα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Το χωριό υπάγεται εκκλησιαστικώς στην αρχιερατική εποπτεία Νενήτων της Ιεράς Μητροπόλεως Χίου, Ψαρών και Οινουσσών.

Ο ταχυδρομικός κωδικός της Μέσα Διδύμας είναι 82102.

Πηγές

Δημ. Γλύκα, Μιχ. Ρυμική, Δημ. Σκάμαλου: Χίος: Η ιδιαίτερη πατρίδα μας, Χίος 1975
Γεωργίου Ι. Ζολώτα: Ιστορία της Χίου, τόμος Α΄ («Ιστορική Τοπογραφία και Γενεαλογία»). Τύποις Π.Δ. Σακελλαρίου, Αθήναι 1921, σ. 618-619.