.
Περιφέρεια : Πελοποννήσου
Νομός : Μεσσηνίας
-- Δήμος Λεύκτρου --
Οι Θαλάμες (παλαιότερα Κουτήφαρι) είναι παραδοσιακός οικισμός[1] του Δήμου Δυτικής Μάνης του νομού Μεσσηνίας. Σύμφωνα με τα στοιχεία της απογραφής του 2011 έχει επίσημο πληθυσμό 43 κατοίκων[2].
Τοποθεσία
Οι Θαλάμες είναι κτισμένες σε ημιορεινή τοποθεσία (υψόμετρο 430 μέτρα[1]) στη δυτική πλευρά της οροσειράς του Ταΰγετου. Βρίσκεται σε απόσταση 58 χλμ νοτιοανατολικά της Καλαμάτας[3].
Ιστορικά στοιχεία
Η περιοχή των Θαλαμών φέρεται να κατοικείται τουλάχιστον από την μυκηναϊκή περίοδο[4]. Αργότερα αποτέλεσε πόλη Λακεδαιμόνιων περιοίκων[1] που γνώρισε σημαντική ανάπτυξη ενώ επί ρωμαιοκρατίας αποτέλεσε μέλος του Κοινού των Ελευθερολακώνων[3]. Η πόλη ήταν επίσης ονομαστή για τις ιερές πηγές και το ονειρομαντείο της στο οποίο λατρευόταν αρχικά η Πασιφάη και έπειτα η Ινώ[1][3][5][6].
Από τον 14ο αιώνα και μετά το χωριό ήταν γνωστό ως Κουτήφαρι, ονομασία που έλαβε από τον αγιογράφο Ιωάννη Κουτήφαρη, ο οποίος έλαβε το 1316 την περιοχή ως φέουδο από τους Παλαιολόγους[3]. Στο Κουτήφαρι, όπως και σε άλλους οικισμούς της Μάνης, λειτούργησε σχολή αγιογραφίας από την οποία αναδείχτηκαν αρκετοί ντόπιοι καλλιτέχνες[7] με σημαντική δράση στην ευρύτερη περιοχή[8]. Το 1618, σύμφωνα με υπόμνημα που συντάχτηκε από τον Πέτρο Μεδίκο με αποδέκτη τον Κάρολο Νεβέρ, στο Κουτήφαρι κατοικούσαν 40 οικογένειες[9], ενώ ο οικισμός αναφέρεται και στην επιστολή που στάλθηκε το 1684 από τους προκρίτους της Μάνης προς τον Βενετό στρατηγό Φραγκίσκο Μοροζίνι ενόψει του ΣΤ΄ βενετοτουρκικού πολέμου[10].
Παραδοσιακά πέτρινα σπίτια του χωριού.
Με την ίδρυση του σύγχρονου ελληνικού κράτους ο οικισμός υπήχθη στην επαρχία Οιτύλου του νομού Λακωνίας ενώ με βασιλικό διάταγμα του 1835 ορίστηκε έδρα του δήμου Θαλαμών, ενός από τους 16 νεοϊδρυθέντες δήμους της συγκεκριμένης επαρχίας[11]. Το 1841 ο δήμος καταργήθηκε και το Κουτήφαρι προσαρτήθηκε στον δήμο Λεύκτρου ενώ το 1912 αναγνωρίστηκε ως έδρα της κοινότητας. Το 1938 περιήλθε μαζί με την υπόλοιπη Έξω ή Δυτική Μάνη στο νομό Μεσσηνίας αποτελώντας κοινότητα της επαρχίας Καλαμών ενώ δύο χρόνια μετά μετονομάστηκε σε Θαλάμες[12]. Το 1997 με βάση την αυτοδιοικητική μεταρρύθμιση του σχεδίου Καποδίστριας, οι Θαλάμες υπήχθησαν στον επανασυσταθέντα δήμο Λεύκτρου ενώ από το 2011 υπάγονται στον καλλικρατικό δήμο Δυτικής Μάνης.
Από τις Θαλάμες κατάγονταν ο διακεκριμένος ζωγράφος Παναγιώτης Δοξαράς[13], οι αγιογράφοι του 18ου αιώνα Αναγνώστης Σελεμπερδάκης[14], Αναγνώστης Δημαγγελέας[15] και Πούλος Δημαγγελέας[16][17], ο πρώτος μπέης της Μάνης Τζανέτος Κουτήφαρης[5] και η οικογένεια Γεννηματά (κυριότερος εκπρόσωπός της ήταν ο πολιτικός Γιώργος Γεννηματάς, προτομή του οποίου έχει στηθεί στο χωριό[3]).
Αξιοθέατα
Οι Θαλάμες έχουν ανακηρυχτεί ως παραδοσιακός[1] οικισμός. Στο χωριό έχει διασωθεί σε μια από τις αρχαίες πηγές, τοίχος των κλασικών χρόνων[18] εμπλουτισμένος με αρχιτεκτονικά τόξα του 13ου αιώνα[19][20]. Σημαντικά αξιοθέατα είναι οι εκκλησίες του Αγίου Βασιλείου (12ος αιώνα),του Αγίου Ιωάννη, του Αγίου Κωνσταντίνου στον Πλάτανο (1669), και του Προφήτη Ηλία στον μικρό οικισμό Σωματιανά (χρονολογείται τον 12ο αιώνα και διαθέτει τοιχογραφίες του 1280)[3]. Άλλα αξιοθέατα είναι η κρήνη του 1714 που βρίσκεται στην κεντρική πλατεία του χωριού στην οποία εντοιχίστηκε τμήμα αρχαίας στήλης, καθώς και οι χαρακτηρισμένοι ως διατηρητέοι πύργοι των οικογενειών Δερεζέα και Σταυριανέα, η οικία Λεβή και η οικία της οικογένειας Γεννηματά[3][5].
Απογραφές πληθυσμού
Απογραφή 1844 1879 1928 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011
Πληθυσμός 398[21] 582[22] 262[1] 253[1] 157[1] 127[1] 96[1] 106[1] 106[1] 84[23] 43[2]
Πηγές
Μιχαήλ Σταματελάτος - Φωτεινή Βαμβά Σταματελάτου, Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδας, ΤΑ ΝΕΑ, 2012, Α' τόμος, σ. 253.
«Θαλάμες (οι) Δήμου Δυτικής Μάνης Τοπική Κοινότητα Θαλαμών. Μεσσηνία – Πελοπόννησος». dhmos.gr. Δήμοι, πόλεις και χωριά Ελλάδας. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2016.
«Θαλάμαι». mani.org.gr. Μάνη. Ανακτήθηκε στις 17 Μαΐου 2016.
Ελευθέριος Π. Αλεξάκης, Τα γένη και η οικογένεια στην παραδοσιακή κοινωνία της Μάνης, Διδακτορική Διατριβή, Αθήνα 1980, σ. 30.
«Θαλάμες - Μεσσηνία». greece.terrabook.com. Terrabook. Ανακτήθηκε στις 17 Μαΐου 2016.
Ανακαλύψτε την Ελλάδα, Πελοπόννησος, τ. 3, (Μέσα Μάνη - Έξω Μάνη - Μονεμβασία - Νεάπολη - Ελαφόνησος - Κύθηρα), ειδική έκδοση της εφημερίδας ΤΑ ΝΕΑ, 2006, σ. 78.
Ελευθέριος Π. Αλεξάκης, 1980, σ. 154.
Κυριάκου Δ. Νικολαρέα, Όσιος Νίκωνας ο Μετανοείτε (Ο βίος και το έργο του), Αθήνα 1985, σ. 55 - 56.
Απ. Β. Δασκαλάκη, Η Μάνη και η Οθωμανική Αυτοκρατορία 1453-1821, Τύποις Ε. & Ι. Μπλαζουδάκη, Εν Αθήναις 1923, σ. 72.
Απ. Β. Δασκαλάκη, 1923, σ. 90-92.
Δήμητρα Σταθοπούλου, Εξέλιξη πληθυσμού στη Λακωνία και νοοτροπίες κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα (1850-1900), Διδακτορική Διατριβή, Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, Αθήνα 2006, σ. 175.
«Διοικητικές μεταβολές Οικισμών των ΟΤΑ». eetaa.gr. Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης. Ανακτήθηκε στις 18 Μαΐου 2016.
«Δοξαράς Παναγιώτης (1662 Κουτήφαρι Μάνης - 1729 Κέρκυρα)». nationalgallery.gr. Εθνική Πινακοθήκη της Ελλάδος. Ανακτήθηκε στις 17 Μαΐου 2016.
«Άγιος Νικόλαος». odysseus.culture.gr. Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού. Ανακτήθηκε στις 18 Μαΐου 2016.
Μανόλης Χατζηδάκης, Έλληνες ζωγράφοι μετά την Άλωση (1450-1830), Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών Ε.Ι.Ε., Αθήνα 1987, τόμος 1, σ. 263.
Μανόλης Χατζηδάκης, 1987, τόμος 1, σ. 264.
«Αγιογράφοι». tseriamani.gr. Σύλλογος Τσεριωτών Αττικής «Ο Ευαγγελισμός». Ανακτήθηκε στις 23 Μαΐου 2016.
Σύγχρονος Εγκυκλοπαιδεία Ελευθερουδάκη, τόμος 11ος, συμπλήρωμα, σ. 412.
Ρίζες Ελλήνων, Ανθρωπογεωγραφία της Ελλάδας, τ. 2, Μανιάτες, Πήγασος Εκδοτική, 2009, σ. 46.
Πάτρικ Λη Φέρμορ, Μάνη, εκδόσεις Κέδρος, 1972, σ. 83 - 84.
Ι. Δ. Σταματάκη, Πίναξ χωρογραφικός της Ελλάδος περιέχων τα Ονόματα, τας Αποστάσεις και τον Πληθυσμόν των Δήμων, Πόλεων Κωμοπόλεων και Χωρίων, Εκ του Τυπογραφείου Γ. Βλασσαρίδου, Εν Αθήναις, 1846, σ. 54.
Υπουργείο Εσωτερικών, Στατιστική της Ελλάδος, Πληθυσμός 1879, Εν Αθήναις 1881, Γ΄μέρος, σ. 110.
Μόνιμος και Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος: Σύνολο Ελλάδος,νομοί,δήμοι/κοινότητες,δημοτικα/κοινοτικά διαμερίσμα και οικισμοί, Απογραφές πληθυσμού 2001 και 1991.
| ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΛΕΥΚΤΡΟΥ |
|---|
| Τοπική Κοινότητα Αγίου Νικολάου |
| Άγιος Δημήτριος, ο |
| Άγιος Νικόλαος, ο |
| Τοπική Κοινότητα Αγίου Νίκωνος |
| Άγιος Νίκων, ο |
| Τοπική Κοινότητα Εξωχωρίου |
| Εξωχώρι, το |
| Στάρα, η |
| Χώρα, η |
| Τοπική Κοινότητα Θαλαμών |
| Θαλάμες, οι |
| Πλάτανος, ο |
| Σωματιανά, τα |
| Τοπική Κοινότητα Καρδαμύλης |
| Αγία Σοφία, η |
| Καλαμίτσι, το |
| Κάμπος, ο |
| Καρδαμύλη, η |
| Μερόπη, η (νησίς) |
| Πετροβούνι, το |
| Τοπική Κοινότητα Καρυοβουνίου |
| Δρυόπη, η |
| Καρυοβούνι, το |
| Τοπική Κοινότητα Καστανέας |
| Καστανέα, η |
| Τοπική Κοινότητα Λαγκάδας |
| Λαγκάδα, η |
| Τοπική Κοινότητα Μηλέας |
| Κάτω Χώρα, η |
| Κυβέλεια, τα |
| Μηλέα, η |
| Τοπική Κοινότητα Νεοχωρίου |
| Άγιος Βασίλειος, ο |
| Λεύκτρον, το |
| Μάρμουτσα, τα |
| Νεοχώρι, το |
| Στούπα, η |
| Τοπική Κοινότητα Νομιτσή |
| Νομιτσής, ο |
| Τοπική Κοινότητα Πλάτσης |
| Κοτρώνι, το |
| Μπαζιγέικα, τα |
| Πηγή, η |
| Πλάτσα, η |
| Πολιάνα, η |
| Τοπική Κοινότητα Προαστίου |
| Άι Γιάννα, η |
| Λάκκος, ο |
| Νέο Προάστιο, το |
| Πραστοβά, η |
| Προάστι, το |
| Τοπική Κοινότητα Προσηλίου |
| Καλύβες, οι |
| Προσήλι, το |
| Τοπική Κοινότητα Πύργου Καλαμών |
| Πύργος, ο |
| Τοπική Κοινότητα Ριγκλίων |
| Άνω Ρίγκλια, τα |
| Ελαιοχώρι, το |
| Πλαγιάδα, η |
| Ρίγκλια, τα |
| Τοπική Κοινότητα Σαϊδόνας |
| Σαϊδόνα, η |
| Τοπική Κοινότητα Τραχήλας |
| Τραχήλα, η |
| Τοπική Κοινότητα Τσερίων |
| Γιατραίικα, τα |
| Ζαχαριά, η |
| Καταφύγι, το |
| Λεφτίνι, το |
| Πεδινόν, το |
| Τσέρια, τα |
Νομός Μεσσηνίας : Δήμος, Κοινότητα Καλαμάτας | Αβίας | Αετού | Αιπείας | Ανδανίας | Ανδρούσας | Άριος | Αριστομένους | Αρφαρών | Αυλώνα | Βουφράδων | Γαργαλιάνων | Δωρίου | Είρας | Θουρίας | Ιθώμης | Κορώνης | Κυπαρισσίας | Λεύκτρου | Μεθώνης | Μελιγαλά | Μεσσήνης | Νέστορος | Οιχαλίας Μεσσηνίας | Παπαφλέσσα | Πεταλιδίου | Πύλου | Φιλιατρών | Χιλιοχωρίων | Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης : Διοικητική διαίρεση νομού Μεσσηνίας. |
Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος
Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω
|
Χώρες της Ευρώπης Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν 1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία. |
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
