Οι Ρύπες ή Ρύπαι ή και Ρυπαίη ήταν αρχαία πόλη - κράτος [1]στην Αχαΐα.

Οι Ρύπες είχαν ιδρυθεί από Πελασγούς προέλληνες και αργότερα είχε κατοικηθεί από Ίωνες. Η πόλη είχε καταστραφεί και ερημωθεί το 30π.χ. απο τους Ρωμαίους [2]. Απο το όνομα της πόλης ονομαζόταν και η περιοχή Ρυπική χώρα. Το όνομα είναι άγνωστο από που προέρχεται. Σύμφωνα με τον Παυσανία απείχε 30 στάδια από το Αίγιο[3]. Το λιμάνι της πόλης ήταν ένας φυσικός κόλπος που ονομαζόταν Ερινεός το σημερινό Λαμπίρι. Στα ανοιχτά του κόλπου συγκρούστηκαν το 412 π.Χ. αθηναϊκές και κορινθιακές τριήρεις.

Από τις Ρύπες ήταν ο Μύσκελος που ίδρυσε τον Κρότωνα στην Κάτω Ιταλία. Πριν φύγει επισκέφτηκε το μαντείο των Δελφών για πάρει χρησμό, και εκεί συνάντησε τον Αρχία, ο οποίος βρισκόταν εκεί για τον ίδιο σκοπό. Η Πυθία τους ρώτησε να διαλέξουν αν επιθυμούν υγεία ή πλούτο. Ο Μύσκελλος απάντησε υγεία και έτσι ο Κρότωνας φημιζόταν για το καλό του κλίμα. Αυτά έγιναν στον τρίτο χρόνο της δέκατης έβδομης Ολυμπιάδας (710 π.χ.) [4].

Η ακριβής θέση της πόλης δεν έχει εξακριβωθεί, όπως άγνωστα παραμένουν και τα όρια της Ρυπικής χώρας που βρισκόταν στην περιοχή του σημερινού δήμου Ερινεού.

Αναφορές & σημειώσεις

1. ↑ "τότε δὲ ἀπεληλυθότων Ἰώνων τήν τε <γῆν> οἱ Ἀχαιοὶ τὴν Ἰώνων διελάγχανον καὶ ἐσῳκίζοντο ἐς τὰς πόλεις. αἱ δὲ δύο τε καὶ δέκα ἦσαν ἀριθμόν, ὁπόσαι γε καὶ ἐς ἅπαν τὸ Ἑλληνικὸν γνώριμοι, Δύμη μὲν πρὸς Ἤλιδος πρώτη, μετὰ δὲ αὐτὴν Ὤλενος καὶ Φαραὶ καὶ Τρίτεια καὶ Ῥύπες καὶ Αἴγιον καὶ Κερύνεια καὶ Βοῦρα, ἐπὶ ταύταις δὲ Ἑλίκη καὶ Αἰγαί τε καὶ Αἴγειρα καὶ Πελλήνη πρὸς τῆς Σικυωνίας ἐσχάτ" Παυσανία Αχαϊκά

2. ↑ Δήμος Ερινεού

3. ↑ "...ἐπὶ τούτῳ δὲ καὶ τὴν ἄκραν Δρέπανον ὀνομάζουσιν. ὀλίγον δὲ ὑπὲρ τὴν λεωφόρον Ῥυπῶν ἐστι τὰ ἐρείπια: σταδίους δὲ Αἴγιον περὶ τοὺς τριάκοντα ἀπέχει Ῥυπῶν. Παυσανία Αχαϊκά

4. ↑ "τοῦ θεοῦ χρήσαντος Ἀχαιοῖς Κρότωνα κτίζειν, ἀπελθεῖν Μύσκελλον κατασκεψόμενον τὸν τόπον, ἰδόντα δ' ἐκτισμένην ἤδη Σύβαριν ποταμῷ τῷ πλησίον ὁμώνυμον κρῖναι ταύτην ἀμείνω: ἐπανερέσθαι δ' οὖν ἀπιόντα τὸν θεὸν εἰ λῷον εἴη ταύτην ἀντ' ἐκείνης κτίζειν, τὸν δὲ ἀνειπεῖν (ἐτύγχανε δὲ ὑπόκυφος ὢν ὁ Μύσκελλος )Μύσκελλε βραχύνωτε, παρὲκ θεὸν ἄλλο ματεύων κλάσματα θηρεύεις: δῶρον δ' ὅ τι δῷ τις ἐπαινεῖν. ἐπανελθόντα δὲ κτίσαι τὸν Κρότωνα συμπράξαντος καὶ Ἀρχίου τοῦ τὰς Συρακούσσας οἰκίσαντος, προσπλεύσαντος κατὰ τύχην ἡνίκα ὥρμητο ἐπὶ τὸν τῶν Συρακουσσῶν οἰκισμόν. ᾤκουν δὲ Ἰάπυγες τὸν Κρότωνα πρότερον, ὡς Ἔφορός φησι. δοκεῖ δ' ἡ πόλις τά τε πολέμια ἀσκῆσαι καὶ τὰ περὶ τὴν ἄθλησιν: ἐν μιᾷ γοῦν Ὀλυμπιάδι οἱ τῶν ἄλλων προτερήσαντες τῷ σταδίῳ ἑπτὰ ἄνδρες ἅπαντες ὑπῆρξαν Κροτωνιᾶται, ὥστ' εἰκότως εἰρῆσθαι δοκεῖ διότι Κροτωνιατῶν ὁ ἔσχατος πρῶτος ἦν τῶν ἄλλων Ἑλλήνων: καὶ τὴν παροιμίαν δὲ ὑγιέστερον Κρότωνος λέγουσαν ἐντεῦθεν εἰρῆσθαί φασιν, ὡς τοῦ τόπου πρὸς ὑγίειαν καὶ εὐεξίαν ἔχοντός τι φορόν. πλείστους οὖν Ὀλυμπιονίκας ἔσχε, καίπερ οὐ πολὺν χρόνον οἰκηθεῖσα διὰ τὸν φθόρον τῶν ἐπὶ Σάγρᾳ πεσόντων ἀνδρῶν τοσούτων τὸ πλῆθος" Στράβων Γεωγραφία