Πικέρμι

Νομαρχία Ανατολικής Αττικής

-- Κοινότητα Πικερμίου --

Το Πικέρμι είναι χωριό της Ανατολικής Αττικής στις παρυφές του Πεντελικού Όρους. Εντοπίζεται στη Βόρεια Μεσογαία, 19 χιλιόμετρα βορειοανατολικά των Αθηνών και 4 χιλιόμετρα ανατολικά της Παλλήνης στη διαδρομή προς Ραφήνα.

View Larger Map

Η περιοχή παρουσιάζει μεγάλο παλαιοντολογικό ενδιαφέρον. Μετά από ανασκαφές έχουν ανακαλυφθεί σημαντικά παλαιοντολογικά ευρήματα Θηλαστικών που έζησαν πριν από περισσότερα από 5,5-6 εκατομμύρια χρόνια στο Ανώτερο Μειόκαινο, αλλά και σε πολύ νεότερες ή πολύ παλαιότερες εποχές. Η ιστορία της ανακάλυψης της Πανίδας Θηλαστικών της Ελλάδας του Ανώτερου Μειόκαινου, άρχισε στα πρώτα χρόνια μετά την ίδρυση του σύγχρονου ελληνικού κράτους, το 1835 στο Πικέρμι και συνεχίζεται μέχρι σήμερα στην Αττική, στην Εύβοια αλλά, και σε περιοχές της Μακεδονίας και της Νησιωτικής Ελλάδας. Σύμφωνα με ανασκαφές, διαβιούσαν στους νοτιοανατολικούς πρόποδες του Πεντελικού Όρους φυτοφάγα και σαρκοφάγα ζώα. Ανάμεσα σε αυτά συγκαταλέγονται μαστόδοντες, χαλικοθήρια, ρινόκεροι, χοίροι, ελάφια, καμηλοπαρδάλεις, αντιλόπες και γαζέλες, καθώς και ένα σπάνιο είδος γιγαντιαίας χελώνας και γερακιών, μαχαιρόδοντες και ύαινες.

Με την έλευση των χρόνων η άγρια πανίδα της Αττικής αφανίζεται, ενώ το Όρος αποτελεί καταφύγιο για τις μεσογειακές αρκούδες, αλεπούδες, ελάφια και άλλα μικρότερα μέλη της μεσογειακής πανίδας.

Την εποχή της τουρκοκρατίας μεγάλες εκτάσεις του πεντελικού ανήκουν σε Τούρκους μεγαλογαιοκτήμονες, ενώ με την ίδρυση της Ιεράς Μονής Πεντέλης ολόκληρη η έκταση "Γεροτσουκάλι" από τη Ραφήνα μέχρι το Μαρούσι τίθεται στην ιδιοκτησία της.

Στα χρόνια της γερμανικής κατοχής οι κάτοικοι της Πεντέλης προσφέρουν καταφύγιο στους Αθηναίους αντάρτες και υφίστανται τα αντίποινα από τους Γερμανούς, με πιο χαρακτηριστική τη σύλληψη των ανδρών του χωριού Νταού και την εκτέλεσή τους την ημέρα της Αγίας Μαρίνας στο λόφο Λεφίδη στην Παλλήνη ως αντίποινο για την εκτέλεση του Γερμανού Φρουράρχου στη Ραφήνα. Στις πλαγιές του βουνού δρουν αντάρτες, Σαρακατσαναίοι βοσκοί, που τρέφονται με την παραγωγή τους και προσφέρουν ένα κομμάτι ψωμί στους Αθηναίους κατά την περίοδο της πείνας.

Πικέρμι (*)

Το Πικέρμι ανέκαθεν ήταν αγροτικό χωριό, οι εκτάσεις του οποίου απλώνονταν στις δασόφυτες πεντελικές ράχες και αξιοποιούνταν από τους γεωργούς και τους κτηνοτρόφους της Παλλήνης και των Σπάτων. Γνωστές εκτάσεις που χρησιμοποιούνταν είναι το Ντράφι, το Δασαμάρι, η Διώνη, ο Μύλος. Σήμερα έχει εξελιχθεί σε δυναμική βιομηχανική έδρα εταιριών που εξυπηρετούν την ευρύτερη περιοχή Παλλήνης-Σπάτων-Ραφήνας και σημαντικό κόμβο μεταξύ των τριών πόλεων.

Επικοινωνεί με τους γύρω δήμους μέσω της λεωφόρου Μαραθώνος, ενώ το 2007 συνδέεται με Ραφήνα-Παλλήνη-Αθήνα μέσω του κλειστού αυτοκινητοδρόμου Ραφήνας-Σταυρού.

Χαρακτηριστικά

Το κέντρο της κοινότητας εντοπίζεται επί της Λεωφόρου Μαραθώνος στο ύψος του Ιερού Ναού Αγίου Χριστοφόρου. Εκεί βρίσκεται ο μικρός εμπορικός πεζόδρομος με το χώρο εστίασης και το καλαίσθητο κοινοτικό κατάστημα από την άλλη λωρίδα της λεωφόρου. Συγκεντρώνει πληθυσμό των 1.168 ατόμων και έχει καταστεί σημαντικό συγκοινωνιακό πέρασμα από την Αθήνα, την Παλλήνη και τα Σπάτα προς τη Ραφήνα, ιδίως μετά τη διέλευση του αυτοκινητροδρόμου Σταυρού-Ραφήνας στον κόμβο Λ. Αγίου Χριστοφόρου-Μαραθώνος. Μάλιστα υπάρχει μεγάλη διέλευση και συχνά επιστρατεύεται η τροχαία για την ομαλή διέλευση των διερχομένων. Αποτελεί το ανατολικό τέρμα των αστικών λεωφορείων του ΟΑΣΑ, καθώς και πέρασμα των ΚΤΕΛ προς τη Ραφήνα.

Προβλήματα της Κοινότητας

Η περιοχή δε διαθέτει οργανωμένο ρυμοτομικό σχέδιο καθώς το οικιστικό ενδιαφέρον φτάνει κυρίως μέχρι και την Παλλήνη. Αντιθέτως, οι πεντελικές ράχες που εκτείνονται στα βορειοδυτικά του Πικερμίου, εντός των διοικητικών ορίων της κοινότητας, έχουν μπει στο στόχαστρο οικοδομικών συνεταιρισμών που μετά την οικιστική αξιοποίηση και νομιμοποίηση του εγειρήματος, προβαίνουν και σε εκμετάλλευση στη φιλοσοφία της υπερτοπικής εμπορικής εστίας επάνω στο βουνό ( Καταστροφή Πεντελικής Ράχης Ντραφίου ). Παρόμοια απόπερειρα γίνεται και στη γειτονική ράχη Διώνης όπου το ενδιαφέρον μετατοπίζεται από ιστορικό-πολιτιστικό σε οικιστικό και οιωνεί εμπορικό, μετά τη χάραξη δρόμων στο βουνό, την υδροδότηση παράτυπων οικοδομών από την ΕΥΔΑΠ και την ανέγερση Ναού. Θα μπορούσε αντιθέτως το παραδοσικαό κέντρο να είχε αναπτυχθεί περισσότερο, αλλά μια τέτοια προσπάθεια θα σκόνταφτε ίσως στους οικοδομικούς κανονισμούς που απαγορεύουν την εντατική δόμηση πλησίον του Διεθνούς Αεροδρομίου για λόγους ασφαλείας.