.
Περιφέρεια : Πελοποννήσου
Νομός : Ηλείας
6 -- Δήμος Αρχαίας Ολυμπίας --
Το Πελόπιο είναι οικισμός του νομού Ηλείας. Διοικητικά ανήκει στον Δήμο Αρχαίας Ολυμπίας και έχει 1057 κατοίκους (2001). Σχετίζεται με το όνομα του μυθικού Πέλοπα.
Το χωριό ιδρύθηκε τον 15ο αιώνα κατά τη διάρκεια της οθωμανικής κυριαρχίας. Ιδρύθηκε από τους Τουρκαλβανούς, που το ονόμασαν αρχικά Κριεκούκι, που σημαίνει στη γλώσσα τους "το κόκκινο κεφάλι". Ονομάστηκε αργότερα Πελόπιο, η οποία ονομασία προέρχεται από τον μυθικό βασιλιά της Πελοποννήσου Πέλοπα.
Κατά το χρόνο του 1718,ομάδες Τουρκαλβανών κατέβηκαν στην Ηλεία και άλλοι παρέμειναν στα μέρη της Γαστούνης, ενώ μεγάλη ομάδα από αυτούς έκτισαν οικισμό στο οροπέδιο, το ονομαζόμενο Λάλα.
Με την πάροδο των χρόνων οι οικογένειες πολλαπλασιάστηκαν και διασπάρθηκαν στην πεδιάδα του Αλφειού έως και τη Βαρβάσαινα, χτίζοντας τους δικούς τους μαχαλάδες, αρχικά σαν οικογενειακές γειτονιές και αργότερα ολιγοκατοικημένα χωριά, δίνοντας τις δικές τους ονομασίες. Ορισμένα χωριά αναπτύχθηκαν μόνο με το τουρκαλβανικό στοιχείο και άλλα με Τούρκους και Έλληνες, οι οποίοι ζούσαν αρμονικά (αφέντες Τούρκοι και ραγιάδες Έλληνες) αλλά κατά καιρούς οι Τουρκαλβανοί καταπίεζαν εχθρικά τους Έλληνες και προέβαιναν σε σφαγή και τιμωρίες των άτακτων κατοίκων.
Το σημερινό χωριό «Πελόπιο» κατοικούνταν αρχικά από Τουρκαλβανούς και ονομαζόταν «Κριεκούκι», δηλαδή κόκκινη κεφαλή, ασφαλώς από την παρουσία εκεί κάποιου αρματωλού Έλληνα με φουστανέλα και φέσι στην κεφαλή. Η ονομασία «Κριεκούκι» ήταν στην Αλβανική γλώσσα. Το χωριό αυτό διατηρήθηκε έως τις 25 Μαρτίου 1821 ως τούρκικος μαχαλάς, οπότε μετά την κήρυξη της Εθνεγερσίας αποσύρθηκαν προς το Λάλα και ακολούθησε η φυγή τους στις 24-25 Ιουλίου του 1821, μετά την περιβόητη μάχη στο Πούσι.
Αμέσως μετά, το χωριό με το ίδιο όνομα κατοικήθηκε από Έλληνες, οι οποίοι αναπτύχθηκαν λίγο-λίγο δημιουργώντας τη δική τους κοινωνία με τα ήθη και έθιμα και την ορθόδοξη πίστη. Το χρόνο του 1834 το «Κριεκούκι» ορίστηκε έδρα Δήμου με το όνομα «Δήμος Κηθυρίων», παίρνοντας το όνομα του ρύακα που διασχίζει τον κάμπο του και ονομάζεται «Κηθυρεύς», ενώ αργότερα-το 1840-μετονομάστηκε σε «Δήμος Ολυμπίων» προς τιμήν της Αρχαίας Ολυμπίας.
Η πορεία του χωριού τους περασμένους αιώνες 19° και 20° ήταν από πολιτική άποψη πολυτάραχη με τα φατριαστικά πολιτικά σκάνδαλα, τις καλπονοθείες ,αλλά και διαμόρφωσε εκλεκτή και ένδοξη κοινωνία που προόδευσε στο εμπόριο, στα επαγγέλματα και στα γράμματα, αφήνοντας πίσω της λαμπρή ιστορία έως το 1912 που καταργήθηκαν οι Δημαρχίες και ορίστηκαν στα χωριά κάτω των δέκα χιλιάδων κατοίκων κοινότητες . Η ονομασία «Κριεκούκι» διατηρήθηκε έως το 1928 και μετονομάστηκε σε «Πελόπιο» προς τιμήν του Πέλοπα, ο οποίος νίκησε στην αρματοδρομία του βασιλιά της Αρχαίας Πίσσης Οινόμαο και πήρε γυναίκα του την κόρη του Ιπποδάμεια.
Σήμερα το χωριό παρουσιάζει μια αρκετά σύγχρονη εικόνα, καθώς διαθέτει όλες τις διοικητικές υπηρεσίες και η αγορά του μπορεί να εξυπηρετήσει πολλές από τις βασικές ανάγκες των κατοίκων του. Περιβάλλεται από μεγάλης έκτασης καλλιεργήσιμες εκτάσεις και από ένα πυκνό δάσος – μέχρι τον περασμένο Αύγουστο. Στο κέντρο του χωριού είναι χτισμένη η μεγάλη πέτρινη εκκλησία του Αγίου Βασιλείου, που χρονολογείται από το 1923. Ένα γραφικό ξωκλήσι, η Αγία Παρασκευή, χτισμένη στην κορυφή ενός λόφου, ξεπροβάλλει μέσα σ’ ένα άλλοτε κατάφυτο τοπίο. Η «ρεματιά των αηδονιών» με το όμορφο μοναστήρι του Αι-Γιάννη γοήτευαν τον επισκέπτη. Ελπίζουμε η εικόνα της φωτογραφίας να αποκατασταθεί τα επόμενα χρόνια, ώστε να μην αποτελεί απλά μια όμορφη ανάμνηση…
Το χωριό αυτό βρίσκεται περίπου 320 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Αθήνας, 15 χλμ. ανατολικά του Πύργου, 5 χλμ. από την Ολυμπία, περίπου 115 χλμ νότια-νοτιοδυτικά της Πάτρας, περίπου 6 έως 8 χιλιόμετρα δυτικά-βορειοδυτικά της Αρχαίας Ολυμπίας, περίπου 130 χλμ. δυτικά της Τρίπολης.
Πληθυσμός
Το 1981, ο πληθυσμός του χωριού ήταν 924 κάτοικοι, το 1991 αυξήθηκαν σε 1.023, ενώ στην τελευταία απογραφή του 2001 καταγράφηκαν 1.057 κάτοικοι.
Γεωγραφία
Το Πελόπιο βρίσκεται βόρεια της κοιλάδας του Αλφειού. Περιέχει πολλούς λόφους και τα δάση γύρω από την περιοχή ήταν πριν καούν από τις φωτιές του 2007 περίπου 30 με 50 μέτρα ύψος. Τα δάση περιελάμβαναν πεύκα, έλατα και κυπαρίσσια. Οι γεωργικές εκτάσεις βρίσκονται εντός της κοιλάδας, πέριξ του χωριού και της περιοχής.
Πληροφορίες
Τα παλιά σπίτια είναι πέτρινα και τα νέα κατασκευάστηκαν από δάνεια σεισμόπληκτων που χορηγήθηκαν τη δεκαετία του 1960. Μετά το Β' Παγκόσμιο και τον Ελληνικό Εμφύλιο Πόλεμο, ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού έφυγε για τα μεγαλύτερα αστικά κέντρα όπως η Πάτρα, η Αθήνα και Θεσσαλονίκη, ενώ άλλοι λίγοι κάτοικοι μετανάστευσαν σε άλλες χώρες όπως η Γερμανία, η Ελβετία, οι Ηνωμένες Πολιτείες και ο Καναδάς.
Ο πληθυσμός παρέμεινε σταθερός από τα μέσα έως τα τέλη του 20ου αιώνα.
Φυσικές καταστροφές
Το 2007, το χωριό βρέθηκε σε κίνδυνο από μια πυρκαγιά που έφτασε από τη νότια όχθη του Αλφειού: φλόγες λεηλάτησαν τα δάση γύρω από την περιοχή. Πυροσβέστες αγωνίστηκαν εναντίον της φωτιάς μαζί με ελικόπτερα και τα αεροπλάνα. Η πυρκαγιά άρχισε το Σάββατο 25 Αυγούστου και συνεχίστηκε μέχρι τη Δευτέρα 27 Αυγούστου 2007.
Τα περίχωρα του Πελοπίου επλήγησαν από ανεμοστρόβιλο στις αρχές Νοεμβρίου του 2009. Μικρές ζημιές αναφέρθηκαν συμπεριλαμβανομένων των κτιρίων της. Πολλά θερμοκήπια που χρησιμοποιούνταν για παραγωγή λαχανικών καταστράφηκαν.
Οικονομία
Κύρια παραγωγή της περιοχής Πελοπίου είναι τα φρούτα, τα λαχανικά, οι ελιές και τα βοοειδή, μαζί με τις επιχειρήσεις και τις υπηρεσίες. Η πλειοψηφία όμως της αγροτικής παραγωγής ανήκει στις ελιές για την παραγωγή ελαιολάδου.
Πρόσωπα
Βύρων Δάββος, συγγραφέας, κυρίως γράφει για την Ηλεία, καθώς και την ιστορία του Πελοπίου
Παραπομπές
↑ http://www.ypes.gr/UserFiles/f0ff9297-f516-40ff-a70e-eca84e2ec9b9/D_diairesi.xls
| ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΑΡΧΑΙΑΣ ΟΛΥΜΠΙΑΣ |
|---|
| Τοπική Κοινότητα Αρχαίας Ολυμπίας |
| Αρχαία Ολυμπία, η |
| Δρούβα, η |
| Τοπική Κοινότητα Αρχαίας Πίσας |
| Αρχαία Πίσα, η |
| Διεθνής Ολυμπιακή Ακαδημία, η |
| Τοπική Κοινότητα Άσπρων Σπιτιών |
| Άσπρα Σπίτια, τα |
| Τοπική Κοινότητα Βασιλακίου |
| Βασιλάκι, το |
| Υψηλό, το |
| Τοπική Κοινότητα Ηρακλείας |
| Ηράκλεια, η |
| Τοπική Κοινότητα Καμένης |
| Κάμενα, η |
| Νέα Κάμενα, η |
| Τοπική Κοινότητα Καυκωνίας |
| Καυκωνία, η |
| Τοπική Κοινότητα Κλαδέου |
| Κλάδεος, ο |
| Τοπική Κοινότητα Κοσκινά |
| Κοσκινάς, ο |
| Φαναράς, ο |
| Τοπική Κοινότητα Κρυονερίου Ηλείας |
| Κρυονέρι, το |
| Τοπική Κοινότητα Λιναριάς |
| Λιναριά, η |
| Τοπική Κοινότητα Λούβρου |
| Γύρος, ο |
| Λούβρο, το |
| Τοπική Κοινότητα Μάγειρα |
| Μάγειρας, ο |
| Τοπική Κοινότητα Μουριάς |
| Μουριά, η |
| Τοπική Κοινότητα Ξηροκάμπου |
| Αμπάρι, το |
| Ξηρόκαμπος, ο |
| Τοπική Κοινότητα Πελοπίου |
| Πελόπι, το |
| Τοπική Κοινότητα Πεύκων |
| Πεύκες, οι |
| Τοπική Κοινότητα Πλατάνου |
| Άγιος Γεώργιος, ο |
| Πλάτανος, ο |
| Τοπική Κοινότητα Πουρναρίου |
| Πουρνάρι, το |
| Τοπική Κοινότητα Σμίλας |
| Καρούτες, οι |
| Σμίλα, η |
| Τοπική Κοινότητα Στρεφίου |
| Κάτω Στρέφι, το |
| Στρέφι, το |
| Τοπική Κοινότητα Φλόκα |
| Φλόκας, ο |
| Τοπική Κοινότητα Χελιδονίου |
| Χελιδόνι, το |
|
Νομός Ηλείας: Δήμος Πύργου | Αλιφείρας | Αμαλιάδος | Ανδραβίδας | Ανδριτσαίνης | Αρχαίας Ολυμπίας | Βαρθολομιού | Βουπρασίας | Βώλακος | Γαστούνης | Ζαχάρως | Ιαρδάνου | Κάστρου-Κυλλήνης | Λάμπειας | Λασιώνος | Λεχαινών | Πηνείας | Σκιλλούντος | Τραγανού | Φιγαλείας | Φολόης | Ωλένης Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης : Διοικητική διαίρεση νομού Ηλείας |
Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος
Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω
|
Χώρες της Ευρώπης Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν 1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία. |
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
