Κάναλος Μεσσηνίας

Περιφέρεια : Πελοποννήσου
Νομός : Μεσσηνίας

Ο Κάναλος,[5] είναι οικισμός κοντά στους Γαργαλιάνους και υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Τριφυλίας, του Νομού Μεσσηνίας.

Τοποθεσία

Ο οικισμός βρίσκεται ανάμεσα στους Γαργαλιάνους και τον Μάραθο, σε υψόμετρο 60[1]- 61[2][6] μέτρα. Απέχει περίπου 1,5 χιλιόμετρο από τις ακτές του Ιονίου Πελάγους. Η απόστασή του οικισμού από τους Γαργαλιάνους είναι περίπου 3,5 χιλιόμετρα και από τον Μάραθο περίπου 2,5 χιλιόμετρα.[5]

Ιστορία

Ο Κάναλος είναι οικισμός, ο οποίος αναγνωρίστηκε το 1940[7] και προσαρτήθηκε στην κοινότητα Γαργαλιάνων,[8] ως και το 1997, όταν τότε, στα πλαίσια των αλλαγών που επήλθαν στη τοπική αυτοδιοίκηση, μέσω του σχεδίου «Καποδίστριας», υπήχθη στον κατηργημένο Δήμο Γαργαλιάνων,[9] ενώ από το 2011, μετά τις νέες αλλαγές του σχεδίου «Καλλικράτης» ανήκει πλέον στον νέο Δήμο Τριφυλίας.[10][5] Ο δήμος αυτός, συστάθηκε με το Πρόγραμμα Καλλικράτης με την συνένωση των προϋπαρχόντων δήμων Αετού, Αυλώνος, Γαργαλιάνων, Κυπαρισσίας, Φιλιατρών και την κοινότητα Τριπύλας.
Αρχαιολογικές ανασκαφές στον Κάναλο

Πολύ κοντά στον οικισμό, στη θέση Κάναλος, έχουν βρεθεί σημαντικά λείψανα ταφικής και οικιστικής χρήσης, τόσο της Εποχής του Χαλκού, όσο και της Κλασικής και Ρωμαϊκής εποχής, αρχαίου οικισμού με οχύρωμα, τα οποία έχουν χαρακτηριστεί ως αρχαιολογικός χώρος.[11][12] Στις ανασκαφικές έρευνες, μεταξύ 2007-2008, αποκαλύφθηκαν Νεκρόπολις (νεκροταφείο) λακκοειδών τάφων συλημένων, καθώς επίσης τα λείψανα της οχύρωσης και διαφόρων κτισμάτων, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν κατά την Μυκηναϊκή εποχή.[13]
Κάτοικοι

Ο οικισμός του Κανάλου, με βάση την απογραφή του 2011, έχει 84 μόνιμους κατοίκους, οι οποίοι απασχολούνται κυρίως σε διάφορες αγροτικές εργασίες, καθώς στη περιοχή γύρω από τον οικισμό υπάρχουν πολλοί ελαιώνες.[5]
Εξέλιξη Πληθυσμού του Κανάλου Μεσσηνίας Απογραφή Πληθυσμός Διάγραμμα εξέλιξης Πληθυσμού
1940 171[14]
1951 112[15]
1961 88[16]
1971 21[17]
1981 9[18]
1991 44[19]
2001 92[20]
2011 84[21]
Κτίρια και αξιοθέατα

Ο οικισμός αποτελείται κυρίως από αγροικίες και εξοχικά και δεν διαθέτει κτίρια διαφόρων κοινωνικών δραστηριοτήτων, καθώς οι καθημερινές ανάγκες των κατοίκων εξυπηρετούνται συνήθως στους Γαργαλιάνους και τον Μάραθο. Αξιοθέατο για τον οικισμό εκτός από τις παραλίες της ευρύτερης περιοχής, αποτελεί και η νήσος Πρώτη, την οποία έχει αντίκρυ, σε διαγώνια θέα. Σε κοντινή απόσταση περίπου 1,5 χιλιομέτρο από τον οικισμό, βρίσκεται η Παραλία του Μπάρλα, η οποία αποτελεί συνδυασμό αμμώδους και βραχώδους ακτής,[22] ενώ σε απόσταση περίπου 2,5 χιλιομέτρων, προς βορειοδυτικά, από τον οικισμό βρίσκεται το λιμάνι και οι παραλίες του Μαράθου και σε απόσταση περίπου 5 χιλιομέτρων προς τα βορειοδυτικά από τον οικισμό βρίσκεται η Παραλία του Λαγκουβάρδου.[23] Προς τα νοτιοανατολικά του οικισμού βρίσκονται σε απόσταση περίπου 4,5 χιλιομέτρων το Βρομονέρι και η Παραλία του Βρωμονερίου[24] και στη συνέχεια στα 5,5 περίπου χιλιόμετρα η Παραλία Χρυσή Ακτή γνωστή και ως «Μάτι».[25]
Δείτε επίσης

Γαργαλιάνοι
Δήμος Τριφυλίας
Διοικητική διαίρεση Περιφερειακής Ενότητας Μεσσηνίας
Διοικητική διαίρεση νομού Μεσσηνίας
πρώην Δήμος Γαργαλιάνων

Παραπομπές

Μιχαήλ Σταματελάτος - Φωτεινή Βάμβα Σταματελάτου, Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδας, έκδοση: εφημερίδα «Το Βήμα», 2006, Β' τόμος (Δ-Κα), λήμμα Κάναλος: ο, Νο 1, σ. 164.
Κάναλος, από την ιστοσελίδα: buk.gr
Ταχυδρομικός Κώδικας - Κάναλος Μεσσηνίας.
Τηλεφωνικοί κωδικοί της Ελλάδας, Ζώνη 27: Γαργαλιάνοι: 27630
Δήμος Τριφυλίας > Δημοτική ενότητα Γαργαλιάνων > 1) Δ.Κ. Γαργαλιάνων: Κάναλος, από την ιστοσελίδα: www.dimostrifylias.gr του Δήμου Τριφυλίας.
Κάναλος, από την ιστοσελίδα: moriasnow.gr.
Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Κάναλος (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
16/10/1940.
ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997.
ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010.
Αρχαιολογικός Χώρος στη θέση Κάναλος Γαργαλιάνων
«Χαρακτηρίζουμε ως Αρχαιολογικό Χώρο περιοχή: α) στη θέση "Κάναλος" Γαργαλιάνων Νομού Μεσσηνίας για λόγους προστασίας σημαντικών λειψάνων ταφικής και οικιστικής χρήσης, τόσο της Εποχής του Χαλκού όσο και των Κλασσικών και Ρωμαϊκών Χρόνων.» ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/Φ43/18868/907/3-5-2000 - ΦΕΚ 635/Β/16-5-2000
Ανασκαφές ΛΗ' Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων - Μεσσηνία, προϊσταμένη: Ξένη Αραπογιάννη. Υπεύθυνη αρχαιολόγος για τον Κάναλο Τριφυλίας: Ευ. Μαλαπάνη, σελ. 122.
Υπουργείον Εθνικής Οικονομίας, Γενική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας, πόλεις και χωρία), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1950. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940", σελ. 306.
Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 7ης Απριλίου 1951". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας, πόλεις και χωρία), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1955. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 7ης Απριλίου 1951", σελ. 149.
Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας και οικισμούς. Κυρωθείς δια της υπ' αριθ. 46929/6877/1961 κοινής αποφάσεως των Υπουργών Συντονισμού και Εσωτερικών), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1962. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961", σελ. 144.
Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους , κοινότητας και οικισμούς. Κυρωθείς δια της υπ' αριθ, 3893/Ε637/1972 κοινής αποφάσεως των Υπουργών Βοηθού Πρωθυπουργού και Εσωτερικών), Αθήναι 1972. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971", σελ. 139.
Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 5 Απριλίου 1981". (Κυρώθηκε με την 7908/Δ'554/12-4-1982 κοινή απόφαση των Υπουργών Συντονισμού και Εσωτερικών), Αθήναι 1982. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 5 Απριλίου 1981", σελ. 150.
Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 17ης Μαρτίου 1991". (Κυρώθηκε με την 24197/Γ' 3812/24-11-1993 κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Εσωτερικών), Αθήνα 1994. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 17ης Μαρτίου 1991", σελ. 183.
Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001". (Κυρώθηκε με την 6821/Γ5-908/4-6-2002 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης), Αθήνα 2003. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001", σελ. 181.
"Απογραφή Πληθυσμού - Κατοικιών 2011. Μόνιμος Πληθυσμός", Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ).
Παραλίες > Ακτές Δημοτικής Ενότητας Γαργαλιάνων > Μπάρλα, από την ιστοσελίδα: www.dimostrifylias.gr του Δήμου Τριφυλίας.
Παραλίες > Ακτές Δημοτικής Ενότητας Γαργαλιάνων > Λαγκούβαρδος, από την ιστοσελίδα: www.dimostrifylias.gr του Δήμου Τριφυλίας.
Παραλίες > Ακτές Δημοτικής Ενότητας Γαργαλιάνων > Βρωμονέρι, από την ιστοσελίδα: www.dimostrifylias.gr του Δήμου Τριφυλίας.
Παραλίες > Ακτές Δημοτικής Ενότητας Γαργαλιάνων > Χρυσή Ακτή (Μάτι), από την ιστοσελίδα: www.dimostrifylias.gr του Δήμου Τριφυλίας.

ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΓΑΡΓΑΛΙΑΝΩΝ
Δημοτική Κοινότητα Γαργαλιάνων
Άγιος Στέφανος, ο
Βατιάς, ο
Βρομονέρι, το
Βρυσόμηλος Μεσσηνίας, ο - Αγία Σωτήρα, η
Γαργαλιάνοι, οι
Κάναλος, ο
Κοκκινοχωραφά, η
Λαγκούβαρδος, ο
Λιβάρτζι, το
Πελεκητός, ο
Πηγάδια, τα
Ρίκια, τα
Χοχλαστή, η
Τοπική Κοινότητα Βάλτας
Βάλτα, η
Τοπική Κοινότητα Λεύκης
Λεύκη, η
Τραγάνα, η
Τοπική Κοινότητα Μαραθοπόλεως
Γεφυράκι, το
Μαραθόπολις, η
Μπάρλα, η
Νεροβίγλι, το
Πρώτη, η (νησίς)
Τοπική Κοινότητα Μουζακίου
Μουζάκι, το
Τοπική Κοινότητα Πύργου Τριφυλίας
Πύργος, ο
Τοπική Κοινότητα Φλόκας
Φλόκα, η

----

Κάναλος Αιτωλοακαρνανίας
Κάναλος Μεσσηνίας