Σχέδιο Καποδίστριας
Περιφέρεια : Κρήτη
Νομός : Χανίων
Ο Αζογυρές είναι οικισμός της κοινότητας Παλαιοχώρας, της δημοτικής ενότητας (τέως δήμου) Πελεκάνου, του δήμου Καντάνου-Σελίνου, της περιφερειακής ενότητας (τέως νομού) Χανίων, στην περιφέρεια Κρήτης, σύμφωνα με το πρόγραμμα Καλλικράτης. [2][3] Πρίν το πρόγραμμα Καλλικράτης και το σχέδιο Καποδίστριας, ανήκε στην επαρχία Σελίνου του νομού Χανίων, στο γεωγραφικό διαμέρισμα Κρήτης. [4][5]
Ο Αζογυρές είναι ημιορεινός οικισμός στο νοτιοδυτικό τμήμα του νομού Χανίων. Βρίσκεται στην ευρύτερη περιοχή της αρχαίας Υρτάκινας, στις πηγές του μικρού ποταμού Αζογυριανού, πάνω στην επαρχιακή οδό Τεμενίων-Παλαιοχώρας και σε μέσο σταθμικό υψόμετρο 360. Απέχει 73 χλμ. περίπου ΝΔ. των Χανίων (μέσω Καντάνου). [6][4][5][7][8]
Ονομασία
Ο Αζογυρές πήρε την ονομασία του, πιθανότατα, από το φυτό Anagyris foetida που υπάρχει στην περιοχή και στην Κρήτη ονομάζεται αζόγυρος, αζόγερας, αζογυρές, αζώηρος κ.ο.κ. [9]
Ιστορικά στοιχεία
Στην περιοχή του Αζογυρέ, πιθανόν, υπήρξε η αρχαία πόλη της Αχαΐας, που ονομάστηκε έτσι επειδή την είχαν ιδρύσει Αχαιοί. Ερείπια διακρίνονται κυρίως στη θέση «Ελληνικό σπηλιάρι», καθώς στον λόφο «Τσούνος».Οι κάτοικοι του οικισμού ήσαν Ενετοί, αρχικά, αλλά εξισλαμίστηκαν όταν ήρθαν οι Άραβες για να μη χάσουν τα προνόμιά τους. Στα πολλά σπήλαια της περιοχής του οικισμού (βλ. Αξιοθέατα) είχαν ασκητέψει μοναχοί που ήλθαν στην Κρήτη από την Αίγυπτο, την Κύπρο και την Αττάλεια, τον 14ο αιώνα, με επικεφαλής τον Κρητικό Άγιο Ιωάννη Ερημίτη ή Ξένο. Κήρυξαν τη χριστιανική πίστη στους κατοίκους, οι οποίοι είχαν εξισλαμιστεί κατά την περίοδο της αραβικής κατοχής. Προς τιμήν τους ιδρύθηκε η Μονή Αγίων Πατέρων. Ο οικισμός θεωρείται η δεύτερη πατρίδα της μεγάλης οικογένειας των Κριάρηδων. Επίσης, από εδώ κατάγονταν και οι Πολυθοδωράκηδες, Πωλιουδοβαρδήδες, Κουκούτσηδες, Αντωνοβαρδήδες, Παπαγιαννάκηδες και άλλοι πολέμαρχοι της εποχής τους. Τέλος ήταν ο τόπος καταγωγής τουρκοκρητών σκληροπυρηνικών, κυρίως του διαβόητου για την ωμότητά του, αρχηγού των γενιτσάρων του Σελίνου, Καούρη. [5][8][9][10]
Πληθυσμός
Μόνιμος [11][12][13]
Έτος Πληθυσμός
1991 44
2001 42
2011 35
Πραγματικός (de facto) [4][5][2]
Έτος Πληθυσμός
1961 87
1971 53
1981 63
1991 52
2001 42
2011 35
Διοικητικές μεταβολές μέχρι τον «Καλλικράτη»
Ο οικισμός αναγνωρίστηκε το 1925 και προσαρτήθηκε στην κοινότητα Παλαιοχώρας του νομού Χανίων. Με το ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997 αποσπάστηκε από την κοινότητα Παλαιοχώρας και προσαρτήθηκε στον δήμο Πελεκάνου. Με το ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010 αποσπάστηκε από τον δήμο Πελεκάνου και προσαρτήθηκε στον δήμο Καντάνου-Σελίνου.[3]
Αξιοθέατα
Το σπηλαιοβάραθρο Ζουρές (ή Ζουρέ ή Άγιος Ζουρές, Σπήλαιο των 99), δυτικά του οικισμού σε υψόμετρο 535. ΄Εχει μέγιστο βάθος 25 μ. και μήκος 95 μ.. Είναι απόκρημνο με σταλακτίτες, αλλά επισκέψιμο καθώς διαθέτει σιδερένιες σκάλες. Στο βάθος του σπηλαίου υπάρχει πηγή πόσιμου νερού και παρεκκλήσιο/εικονοστάσι των Αγίων Πατέρων που, σύμφωνα με την παράδοση, ήσαν 99 σε αριθμό όταν ήρθαν στην Κρήτη
Το σπήλαιο Χάρακας σε υψόμετρο 250. Εδώ βρέθηκαν πολλά οστά, καθώς υπήρξε χώρος ταφής επισήμων νεκρών, σε τρία λαξευτά δωμάτια που, ωστόσο, δεν διακρίνονται σήμερα. Τα οστά αυτά φυλάγονται σε χώρο της Μονής Αγίων Πατέρων
Επίσης στη θέση «Ρίζα» υπάρχουν δυο αξιόλογα σπήλαια. Το ένα από αυτά είναι πελεκητό (Πελεκητός Σπήλιος), έχει γύρω στα 25μ. ύψος και το ανεβαίνει κανείς με λαξευτά σκαλοπάτια. Εδώ υπάρχει δωμάτιο και λαξευτό πηγάδι, βάθους 10-15μ.
Η Μονή Αγίων Πατέρων, νότια του οικισμού, που ιδρύθηκε το 1864 με πρωτοβουλία του Κωνσταντή Κριάρη, στη μνήμη των πρώτων αναχωρητών που ήλθαν εδώ για να κηρύξουν τη χριστιανική πίστη. Καταστράφηκε το 1866 αλλά ξανακτίστηκε αργότερα. Περιλαμβάνει κειμήλια, τουρκικά συμβόλαια, εικόνες, βυζαντινά φυλαχτά, λαογραφικά εκθέματα, καθώς και φωτογραφικό υλικό
Ο μεγάλος αιωνόβιος πλάτανος της Μονής
Η πηγή των Αγίων Πατέρων, στην ανατολική έξοδο του οικισμού
Η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, που παλαιότερα είχε τοιχογραφίες
Η κοιμητηριακή εκκλησία των Αγίων Θεοδώρων
[5][8][9][14]
Εκδηλώσεις
Η εορτή της Μονής Αγίων Πατέρων στις 7 Οκτωβρίου. [15]
| Διοίκηση | |
|---|---|
| Χώρα | Ελλάδα[1] |
| Περιφέρεια | Κρήτης |
| Περιφερειακή Ενότητα | Χανίων |
| Δήμος | Καντάνου-Σελίνου |
| Δημοτική Ενότητα | Πελεκάνου |
| Γεωγραφία και Στατιστική | |
| Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Κρήτη |
| Νομός | Χανίων |
| Υψόμετρο | 360 |
| Πληθυσμός | 35 (2011) |
| Άλλα | |
| Ονομασία κατοίκων | Αζογυργιανοί, Αζωηριανοί |
| Ταχ. κωδ. | 73 001 |
Παραπομπές
GEOnet Names Server. 11 Ιουνίου 2018. -815836.
https://www.statistics.gr/2011-census-pop-hous
https://www.eetaa.gr/metaboles/oikmet_details.php?id=20107
ΠΛ 1:490
ΠΛΜ 3:194
Δομή 1:503
Εκδόσεις «Ελλάδα»
«Διακοπές», σ. 404, 424
ΧΡΠ 1:305
https://ellinismos.gr/istoria-ellinismoy/topikes-istories/azogyres-palaiochoras-chanion/
https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2011_monimos.pdf
https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2001_monimos.pdf
https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1991_monimos.pdf
https://ellinismos.gr/istoria-ellinismoy/topikes-istories/azogyres-palaiochoras-chanion/
https://elyros.org.gr/%CE%B1%CE%B6%CE%BF%CE%B3%CF%85%CF%81%CE%AD%CF%82/
Πηγές
Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, 1978, 2006 (ΠΛΜ)Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, 1963 (ΠΛ)
Εγκυκλοπαίδεια Δομή, 2002-4
Εγκυκλοπαίδεια Χάρη Πάτση, 1972 (ΧΡΠ)
Οργανισμός εκδόσεων «Ελλάδα», χάρτες (εκδ. Βαρελάς)
Περιοδικό «Διακοπές», εκδ. Δ.Ο.Λ., 2010
eetaa.gr
| Δημοτική Ενότητα Πελεκάνου |
|---|
| Δημοτική Κοινότητα Παλαιοχώρας |
| Αγία Τριάς, η |
| Αζογυρές, ο (Δ.Κ.Παλαιοχώρας) |
| Άνυδροι, οι |
| Ασφενδιλές, ο |
| Αχλαδιάκες, οι |
| Βλιθιάς, ο |
| Κάλαμος, ο |
| Παλαιοχώρα, η |
| Πλατανές, ο |
| Προδρόμιον, το |
| Σπανιάκος, ο |
| Τοπική Κοινότητα Βοθιανών |
| Αρχοντικόν, το |
| Καματερά, τα |
| Μουστάκος, ο |
| Φαράγγι, το |
| Τοπική Κοινότητα Βουτά |
| Άγιος Παύλος, ο |
| Αζογυρές, ο (Τ.Κ.Βουτά) |
| Βουτάς, ο |
| Γιαλός, ο |
| Κίτυρος, η |
| Κοντοκυνήγιον, το |
| Λιβάδιον, το |
| Πλάτανος, ο |
| Χασίον, το |
| Τοπική Κοινότητα Σαρακήνας |
| Γρηγοριανά, τα |
| Σαρακήνα, η |
| Σταυρός, ο |
| Χονδρός, ο |
| Τοπική Κοινότητα Σκλαβοπούλας |
| Αγία Κυριακή, η |
| Άγιοι Θεόδωροι, οι |
| Καλαμιός, ο |
| Λαγκαδάς, ο |
| Λάκκος Σκλαβοπούλας, ο |
| Μανιατιανά, τα |
| Σκλαβοπούλα, η |
|
Νομός Χανίων : Δήμος, Κοινότητα Χανίων | Ακρωτηρίου | Ανατολικού Σελίνου | Αρμένων | Βάμου | Βουκολίων | Γεωργιουπόλεως | Ελευθερίου Βενιζέλου | Θερίσου | Ινναχωρίου | Καντάνου | Κεραμιών | Κισσάμου | Κολυμβαρίου | Κρυονερίδας | Μουσούρων | Μυθήμνης | Νέας Κυδωνίας | Πελεκάνου | Πλατανιά | Σούδας | Σφακίων | Φρε Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης : Διοικητική διαίρεση νομού Χανίων |
Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος
Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω
|
Χώρες της Ευρώπης Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν 1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία. |
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
