.

Ελλάδα

Περιφέρεια : Πελοποννήσου
Νομός : Ηλείας

Νομός Ηλείας

3 Δήμος Αμαλιάδος

Η Αμαλιάδα είναι Δήμος του Νομού Ηλείας με πληθυσμό 32.090 κατοίκους (απογραφή 2001).

Εισαγωγή

Στην πόλη της Αμαλιάδας αλλά και στην ευρύτερη περιοχή υπήρξε σημαντική ανοικοδόμηση την τελευταία δεκαετία και σε συνδυασμό με την αντικατάσταση των παλιών κατοικιών που είχαν υποστεί ζημιές από τους σεισμούς του Βαρθολομιού (1988) και του Πύργου (1993), η πόλη διαθέτει στο μεγαλύτερο ποσοστό της νεόδμητες κατοικίες, οι περισσότερες από τις οποίες διαθέτουν κήπους και αυλές, συμβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο στην βελτίωση του τρόπου ζωής. Επίσης στο δυτικό τμήμα της πόλης έχουν αναπτυχθεί παραθαλάσσιοι οικισμοί πλήρως οργανωμένοι και με αυξημένες δυνατότητες τουριστικής υποδομής. Κατά την χρονική διάρκεια ολόκληρου του έτους λειτουργούν (στην Πόλη αλλά και τον ευρύτερο Δήμο) και με δεδομένη την υποδομή για την εξυπηρέτηση της τουριστική περιόδου, Ξενοδοχεία, Επιχειρήσεις Ενοικίασης Δωματίων, καθώς και Επιχειρήσεις Εστίασης και Διασκέδασης.

Η πόλη της Αμαλιάδας διαθέτει πλήρως δίκτυο βιολογικού καθαρισμού, έχει αντικαταστήσει στο σύνολο του το δίκτυο ύδρευσης, ενώ παράλληλα τα δίκτυα της Δ.Ε.Η. και του Ο.Τ.Ε. επεκτείνονται σε όλη την έκταση του Δήμου. Προσφέρονται αναβαθμισμένες υπηρεσίες πρόσβασης στο Διαδίκτυο από εταιρείες που εδρεύουν στον Νομό και στην Πόλη, ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη ιδιωτική πρωτοβουλία για Δορυφορική σύνδεση στο Διαδίκτυο με ιδιαίτερα αυξημένες ταχύτητες.

Λειτουργεί Νομαρχιακό Νοσοκομείο δυναμικότητας 100 κλινών και το οποίο παρέχει υπηρεσίες στο σύνολο σχεδόν των κλινικών.

Επίσης από πλευράς διοικητικών υπηρεσιών στην πόλη υπάρχουν γραφεία των περισσότερων υπηρεσιών της Νομαρχιακής αυτοδιοίκησης καθώς και Πρωτοδικείο Ειρηνοδικείο και Εισαγγελία.

Μια σειρά αναπλάσεων τα τελευταία χρόνια έχουν αλλάξει εντυπωσιακά το ιστορικό και εμπορικό κέντρο της πόλης, ενώ η προγραμματισμένη ανάπλαση του χειμάρου της «Σοχιάς» θα δημιουργήσει ένα χώρο πρασίνου και αναψυχής μήκους 2 χιλιομέτρων ο οποίος θα διατρέχει την πόλη από τη μία έως την άλλη άκρη της.

Η παραλία της Αμαλιάδας με νέα αισθητική λειτουργικότητα προσφέρει αναβαθμισμένες υπηρεσίες αναψυχής στους κατοίκους αλλά και τους επισκέπτες.

Ήδη έχουν κατασκευασθεί και παραδοθεί ποδηλατόδρομοι ιδιαίτερης αισθητικής συνολικού μήκους 6 χιλιομέτρων στην παραλία και επεκτείνεται η σύνδεσή τους με την πόλη. Γεωλογικά η Αμαλιάδα με την επιπεδότητά της και το καλό ρυμοτομικό της σχέδιο επιτρέπει την μετακίνηση τόσο με τα πόδια όσο και με δίκυκλα ή αυτοκίνητο, χωρίς ιδιαίτερα κυκλοφοριακά προβλήματα.

Ιστορία

Στους Βυζαντινούς χρόνους υπήρχε στην περιοχή ο οικισμός του ναού της Παναγίας της Πλατυτέρας, που επονομάζεται και Φραγκαβίλλας με την κατάληψη της περιοχής από τους Φράγκους. Ο ναός είναι σταυροειδής μετά τρούλου του 11ου αιώνα, κτισμένος στα ερείπια αρχαίου ναού, όπως εικάζεται, με ενδιαφέρουσες τοιχογραφίες.

Στην βυζαντινή, επίσης, περίοδο δημιουργείται ο οικισμός του Καλίτσα και επί Τουρκοκρατίας το Δερβή-Τσελεπή, έδρα τούρκου διοικητή. Με την απελευθέρωση από τους Τούρκους δημιουργείται ο Δήμος Ελίσσης με έδρα το Δερβή - Τελεπή και τους γύρω οικισμούς. Το όνομα ο νέος Δήμος δανείζεται από την μυθική Έλισσα, κέντρο επεξεργασίας πορφύρας των Φοινίκων, που βρισκόταν στις εκβολές του Ελισσαίου (Κουρλέσα) ποταμού.

Την εποχή αυτή γίνεται η περιοχή πόλος έλξης, χάρη στον εύφορο κάμπο που την περιστοιχίζει, εγκατάστασης πληθυσμών (εσωτερική μετανάστευση) από ορεινές περιοχές των Καλαβρύτων, της Γορτυνίας (Μαγούλιανα, Βυτίνα), Ζακύνθου, Κεφαλληνίας.... Αυτοί ως άλλοι Αινείες, φέρνουν τον άγιό τους μαζί τους, για να του κτίσουν εκκλησιά. ΄Έτσι στην πόλη της Αμαλιάδας συναντάμε τις εκκλησίες όλων αυτών των «προσφύγων». Οι δυο οικισμοί Καλίτσα και Δερβή Τσελεπή ενώνονται με το εποικισμό των παραπάνω και η πόλη με ενιαίο πρόσωπο ονομάζεται Αμαλιάδα, ξεκινώντας τον νέο δρόμο της ανάπτυξής της (1885). Σ΄ αυτό δίνει την ώθησή του και ο σιδηρόδρομος Πύργου - Πατρών, που λειτουργούσε το 1885.

Εδώ θα καταφτάσουν και πολλοί των προσφύγων της Μικρασιατικής καταστροφής του 1922. Ο αριθμός τους γίνεται αιτία να αναβαθμισθεί η υποβαθμισθείσα κοινότητα Αμαλιάδας σε Δήμο Αμαλιάδας το 1924. Το τέλος του 19ου αιώνα σφραγίζεται και με την εξωτερική μετανάστευση (προ πάντων ΗΠΑ). Με την επιστροφή τους, αλλά και πριν με τα εμβάσματά τους, οι μετανάστες συντελούν στην ανάπτυξη του νεοϊδρυθέντος Δήμου. (Καρακάνδειο, κληροδότητα του Β.Καρακανδά, Ξενοδοχεία, καταστήματα, κατοικίες).

Αυτό το «σύρε κι έλα» των ανθρώπων δημιούργησε μια κινητικότητα και πρόοδο σε μια πόλη, της Αμαλιάδας, που κάθεται στους πρόποδες του αρχαίου Αλισσαίου λόφου, ενώ μπροστά της απλώνεται ο πλουσιότατος σε βλάστηση κάμπος της «Κοίλης (εύφορης) Ήλιδας», όπως ο Όμηρος την ονομάζει.

Παλαιότερα με τη σταφίδα ως πηγή πλούτου, τώρα εξ αιτίας του μεγάλου αρδευτικού έργου του Πηνειού, με τις δυναμικές καλλιέργειες (γνωστά τα καρπούζια και οι πατάτες Αμαλιάδας, στην Ελλάδα και τον κόσμο) και τις ελιές, τα εσπεριδοειδή, τα κηπευτικά κ.τ.λ. Αυτά προσδιορίζουν και την μορφή ενασχόλησης των κατοίκων της. Παράλληλα με την γεωργική ανάπτυξη υπάρχουν και μονάδες επεξεργασίας (τυποποίησης και μεταποίησης «ΚΥΚΝΟΣ» κ.α.) προϊόντων και ανάπτυξη αστικών επαγγελμάτων. Η Αμαλιάδα έχει τα τυπικά χαρακτηριστικά μιας επαρχιακής πόλης, που καταβάλλει φιλότιμες προσπάθειες για το ανέβασμα του επιπέδου ζωής σ’ όλους τους τομείς.

Πολιτισμός

Η πολιτιστική πρωτεύουσα του Νομού Ηλείας (όπως αποκαλείται από τον τύπο του Νομού η Αμαλιάδα) περιλαμβάνει στα όριά της σημαντικότατες τοποθεσίες και μνημεία αρχαίων ή και νεώτερων χρόνων ενώ ταυτόχρονα διοργανώνονται σημαντικότατες πολιτιστικές εκδηλώσεις κατά τη διάρκεια όλου του χρόνου. Αναλυτικότερα:

Αρχαία Ήλιδα

Ένα από τα σημαντικότερα κέντρα της Πελοποννήσου στην αρχαιότητα, έφθασε σε ακμή τα ρωμαϊκά χρόνια, οπότε και κτίστηκε ένα μεγάλος αριθμός κτιρίων και κυρίως αθλητικών εγκαταστάσεων αφού στην Ήλιδα συνέρεε πάντα το πλήθος των αθλητών για προπόνηση, ένα μήνα πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Ήταν η διοργανώτρια πόλη των Ολυμπιακών Αγώνων και πρωτεύουσα των Ηλείων.

Μονή Φραγκαβίλλας

Κτίσμα μεσοβυζαντινής περιόδου, είναι ένας από τους σημαντικότερους ναούς της Ηλείας. Ανήκει στον τύπο του τετράστηλου σταυροειδούς εγγεγραμμένου ναού με τρούλλο. Μεταγενέστερες προσθήκες και μετασκευές έχουν αλλοιώσει τη μορφή του εξωτερικά.

Λαογραφικό Μουσείο Αμαλιάδας

Στεγάζεται σε ένα νεοκλασσικό κτίριο του 1932, ιδιοκτησίας αδελφών Μαρούτα (μετανάστες στις ΗΠΑ στα τέλη του 19ου αι.), πλησίον του σιδηροδρομικού σταθμού. Ξεκίνησε να λειτουργεί το 1993 από μια επιτροπή που ορίστηκε από το Δήμο. Φιλοσοφία αλλά και στόχος του Λαογραφικού Μουσείου είναι η προβολή και διαφύλαξη της μνήμης, των παραδόσεων και της πολιτιστικής κληρονομιά τους τόπου μας.

Βιβλιοθήκη

Το κτίριο της βιβλιοθήκης είναι κληροδότημα του Ομογενούς (ΗΠΑ) Χρήστου Παπαχριστόπουλου. Το Σωματείο μετονομάζεται σε «Παπαχριστοπούλειος Βιβλιοθήκη Αμαλιάδας» (αρ. απ. 252/21-12-1972). Διαθέτει περί τους 16000 τίτλους βιβλίων. Λειτουργεί ως αναγνωστήριο και δανειστική βιβλιοθήκη.

Σημαντική είναι και η πολιτιστική του δραστηριότητα που απευθύνεται στο κοινό της Αμαλιάδας και στους μαθητές. Πολιτιστικές εκδηλώσεις όπως:

Φεστιβάλ Αρχαίας Ήλιδας

Η κορυφαία πολιτιστική εκδήλωση περιλαμβάνει παραστάσεις στο Αρχαίο Θέατρο της Ήλιδας, μουσικές εκδηλώσεις στο Κάστρο Χλεμούτσι και στο στάδιο της πόλης καθώς και παράλληλες δραστηριότητες στο χώρο της Αρχαίας Ήλιδας και στην Πόλη της Αμαλιάδας.

Καρναβάλι Αμαλιάδας

Εκδηλώσεις καθ' όλη τη διάρκεια των Αποκριών με αναβίωση τοπικών εθίμων στα Δημοτικά Διαμερίσματα του Δήμου, μουσικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις με τη συμμετοχή των σχολείων και όλων των Δημοτών και κορύφωση των εκδηλώσεων με παρέλαση αρμάτων στους κεντρικούς δρόμους της πόλης.

Μουσικές Εκδηλώσεις

Καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου διοργανώνονται συναυλίες από τους σπουδαστές του Ωδείου της πόλης, από τη χορωδία και από τους πολιτιστικούς συλλόγους οι οποίοι αναπτύσσουν έντονη πολιτιστική δραστηριότητα.

Κινηματογραφικό Φεστιβάλ για νέους

Με έδρα την Αρχαία Ολυμπία διοργανώνεται κάθε χρόνο φεστιβάλ με ταινίες για νέους οι προβολές των οποίων γίνονται στην Ολυμπία, στον Πύργο και στην Αμαλιάδα.

Συνέδρια

Ανά διετία διοργανώνεται το Επιστημονικό Συνέδριο με θέμα "Φιλοσοφία - Ιστορία - Περιβάλλον, στο ποίο συμμετέχουν καθηγητές Πανεπιστημίων από όλη την χώρα. Στη τελευταία διοργάνωση συμμετείχαν περισσότεροι από 30 Πανεπιστημιακοί καθηγητές, ενώ υπολογίζεται ότι στο τριήμερο που διήρκησε το συνέδριο παρακολουθήσαν τις συνεδρίες του περισσότερα από 1500 άτομα.

Έκθεση Βιβλίου

Με πρωτοβουλία του Εμπορικού Συλλόγου και του Δήμου Αμαλιάδας διοργανώνεται κάθε χρόνο Έκθεση βιβλίου, με παράλληλες πολιτιστικές εκδηλώσεις.

Η τέχνη των Ηλείων

Διοργανώθηκε στην πλατεία της Κουρούτας από τον Εμπορικό Σύλλογο Αμαλιάδας, με τη βοήθεια του Σωματείου «Παπαχριστοπούλειος Βιβλιοθήκη». Η συγκεκριμένη έκθεση είναι ένα ταξίδι στο χώρο της τέχνης και ο στόχος του Εμπορικού Συλλόγου είναι να την κάνει θεσμό, όπως συνέβηκε και με την έκθεση βιβλίου.

Πολιτιστικές εκδηλώσεις

Σε εβδομαδιαία σχεδόν βάση διοργανώνονται από τοπικούς φορείς πολιτιστικές εκδηλώσεις - ενημερώσεις σε θέματα που αφορούν την ιστορία, την Λογοτεχνία, τον Πολιτισμό, την Οικονομία, την Παιδεία, την Υγεία, αλλά και θέματα προβληματισμού σχετικά με την καθημερινότητα. Οι εκδηλώσεις αυτές πραγματοποιούνται συνήθως στο Λαζαράκειο Δημοτικό Μέγαρο και στην Παπαχριστοπούλειο Βιβλιοθήκη.

Πρόσβαση

ΚΤΕΛ: 26220-28892

ΟΣΕ :26220-28483

Αρχές

ΔΗΜΑΡΧΕΙΟ Τηλ.: 26220-27312, 26030 Φαξ:26220-25948 web: www.amaliada.gr e-mail: amaliada@otenet.gr

Στάθης Τσάντζος

Πηγές

www.amaliada.gr
www.nailias.gr
www.westerngreece.gr

Η αρχική έκδοση αυτού του άρθρου προήλθε από την ιστοσελίδα www.amaliada.gr και δημοσιεύεται στη Βικιπαίδεια μετά από άδεια.

ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΑΜΑΛΙΑΔΟΣ
Δημοτική Κοινότητα Αμαλιάδος
Άγιος Ιωάννης, ο
Αμαλιάδα, η
Κουρούτας, ο
Μαραθέα, η
Παλούκι, το
Παναγία, η
Τσαφλέικα, τα
Τσιχλέικα, τα
Τοπική Κοινότητα Αγίου Δημητρίου
Άγιος Δημήτριος, ο
Κολοκυθάς, ο
Τοπική Κοινότητα Αγίου Ηλία Πηνηίων
Άγιος Ηλίας, ο
Τοπική Κοινότητα Αμπελοκάμπου
Αμπελόκαμπος, ο
Τοπική Κοινότητα Αρχαίας Ήλιδας
Αρχαία Ήλιδα, η
Τοπική Κοινότητα Αυγείου
Αυγεί, το
Τοπική Κοινότητα Γερακίου
Ανάληψις, η
Γεράκι, το
Τοπική Κοινότητα Δάφνης
Δάφνη, η
Καλαθάς, ο
Τοπική Κοινότητα Δαφνιωτίσσης
Δαφνιώτισσα, η
Τοπική Κοινότητα Δουναίικων
Αγία Μαρίνα, η
Δανικά, τα
Δουναίικα, τα
Κάτω Κερτεζαίικα, τα
Τοπική Κοινότητα Καλυβίων Ήλιδος
Καλύβια, τα
Τοπική Κοινότητα Καρδαμά
Καρδαμάς, ο
Πετρούλες, οι
Τοπική Κοινότητα Κέντρου
Κέντρο, το
Τοπική Κοινότητα Κεραμιδιάς
Κεραμιδιά, η
Τοπική Κοινότητα Κρυονέρου
Κρυόνερο, το
Τοπική Κοινότητα Περιστερίου
Αστεραίικα, τα
Παλαιολάνθη, η
Περιστέρι, το
Τοπική Κοινότητα Ροβιάτας
Κασιδιάρης, ο
Παραλία, η
Ροβιάτα, η
Ρωμέικα, τα
Τοπική Κοινότητα Σαβαλίων
Σαβάλια, τα
Τοπική Κοινότητα Σωστίου
Σώστι, το
Τοπική Κοινότητα Χαβαρίου
Άγιος Γεώργιος, ο
Πέρα Χαβάρι, το
Χαβάρι, το

Νομός Ηλείας: Δήμος

Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης : Διοικητική διαίρεση νομού Ηλείας

Γεωγραφία της Ελλάδας

Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος

Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω

Χώρες της Ευρώπης

1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License