.
Ο Λουκάς Σαμαράς είναι Έλληνας καλλιτέχνης. Στα πρώτα του καλλιτεχνικά βήματα καταπιάνεται με την ζωγραφική, την γλυπτική και τα εικαστικά, αλλά σύντομα τον κερδίζει η φωτογραφία, με μία ειδίκευση στις αυτοπροσωπογραφίες αποτυπωμένες σε φωτογραφικές ταινίες Πόλαροϊντ τις οποίες αναπαράγει και μορφοποιεί με τέτοιο τρόπο που συχνά να προκαλεί και να προβληματίζει. Αποτελεί έναν από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους της μεταπολεμικής μοντέρνας τέχνης.[1]
Βιογραφία
\
Προσωπική ζωή
Γεννήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου του 1936 στην Καστοριά. Το 1948 και σε ηλικία 12 ετών, μετά από τα δύσκολα χρόνια του Β' Παγκόσμιου Πολέμου και στην εκπνοή του τραγικού Εμφυλίου Πολέμου, μεταναστεύει μαζί με την μητέρα του Τρυγόνα Σαμαρά στη Νέα Υόρκη για να βρουν τον πατέρα του Δαμιανό,[2] ο οποίος είχε μεταναστεύσει ήδη στις Ηνωμένες Πολιτείες από το 1939. Πολιτογραφήθηκε Αμερικανός πολίτης το 1955. Κατοικεί μέχρι σήμερα στην Νέα Υόρκη.[1]
Εκπαίδευση
Το 1951 ολοκληρώνει την βασική εκπαίδευσή του στο Λύκειο Μεμόριαλ (Memorial High School). Μεταξύ των ετών 1954 και 1959, λαμβάνει υποτροφία και σπουδάζει στην Σχολή Καλών Τεχνών και Επιστημών του Πανεπιστημίου του Ράτγκερς (Rutgers University), στη περιφέρεια της Νέας Βρουνσβίκης της πολιτείας της Νέας Υερσέης, όπου γνωρίζεται με τους καλλιτέχνες Άλαν Καπρόβ και Τζορτζ Σιγκάλ. Μετέχει σε εκθέσεις του πρώτου και ποζάρει ως μοντέλο στα έργα του δεύτερου.[3] Επηρεάζεται από τον Κλάες Όλντενμπουργκ, ο οποίος ήταν ένας από τους δημιουργούς της Ποπ Αρτ και τον εντάσσει, μεταξύ άλλων, μαζί του καλλιτεχνικά στην Σχολή του Νιού Τζέρσεϊ.
Χάρη στην επιχορήγηση που πήρε από το ίδρυμα Γούντροου Ουίλσον το 1959, ο Λουκάς Σαμαράς συνέχισε τις σπουδές του στην ιστορία της τέχνης στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Νέας Υόρκης. Το 1961, παρακολουθεί μαθήματα στην σχολή δραματικής τέχνης της ηθοποιού Στέλλα Άντλερ. Έπειτα ξεκινά να εκθέτει τα έργα του συλλογικά σε διάφορες γκαλερί. Εκθέτει για πρώτη φορά στη Νέα Υόρκη τα έτη 1968, 1972 και 1977.[4]
Καλλιτεχνικό έργο
Η μεταστροφή του καλλιτέχνη από την ζωγραφική, την γλυπτική και την χαρακτική στην φωτογραφία γίνεται εμφανής στην συνέχεια της καλλιτεχνικής πορείας του. Οι δημιουργίες του, συνήθως σε κλειστούς χώρους, περιέχουν στοιχεία από την καθημερινή του ζωή.[3] Οι "Αυτο-συνεντεύξεις" του όπως τις χαρακτηρίζει, αποτελούν μέρος της προσωπικής του "αυτο-ανάκρισης", σαν να θέλει να εκφράσει τα συναισθήματά του και να προβεί στην δική του μορφή εξιλέωσης.[5] Το κύριο θεματικό πεδίο στα έργα του είναι ο ίδιος του ο εαυτός, γενικά διαστρεβλωμένος και ακρωτηριασμένος. Όπως λέει ο ίδιος σε μια "αυτοσυνέντευξή" του:[1]
"...άλλοι μιλάνε για τον εαυτό τους όταν μιλάνε για αφηρημένα πράγματα. Εγώ μιλάω για τους άλλους όταν μιλάω για τον εαυτό μου".
Το 1972 αγοράζει την πρώτη του φωτογραφική μηχανή Πόλαροϊντ.[4] Το 1975, ανακαλύπτει τις ιδιότητες των βαφών των φιλμ πόλαροϊντ.[6] Δουλεύει πάνω σε πολυμεσικές συνθέσεις εικόνων κολάζ,[6] και μετασχηματίζοντας τις σκιές και τις αποχρώσεις φωτογραφιών με εκτυπώσεις πόλαροϊντ, για να δημιουργήσει αυτό που ονομάζει "Φωτομεταμορφώσεις".[1][6] Η χρήση του εαυτού του από τον ίδιο στα έργα του, ερμηνεύεται από το ίδιο ως "ηδονοβλεψία". Στα τέλη της δεκαετίας του '70 και του '80, συνεχίζει να πειραματίζεται σε άλλα υλικά με σκοπό να "χρωματίσει" τα έργα του με τα χρώματα, το φυσικό φως, την νεκρή φύση. Παρά την αρχική στάση του να μην επισκεφτεί ποτέ την Ελλάδα, αρκετά έργα του εμπνέονται από τα μητρικά ερεθίσματα και τις παιδικές αναμνήσεις όπως οι βυζαντινές εικόνες και το "κακό μάτι".[6]
Ο φωτογράφος Τσακ Κλόουζ (Chuck Close) χρησιμοποίησε το πρόσωπο του Ελληνοαμερικανού καλλιτέχνη ως μέσο έμπνευσης για τα πορτραίτα του στην ζωγραφική, στην νταγκεροτυπίας και στην κατασκευή ταπετσαριών.[7] Τα τελευταία χρόνια, ο Λουκάς Σαμαράς, συνεχίζει να δημιουργεί τέχνη με χρήση σχεδιαστικών προγραμμάτων (computer art), συνδυάζοντας το υπερφυσικό κόσμο με το πραγματικό κόσμο της φωτογραφίας. Μέρος αυτής της τεχνολογικής εξέλιξης του έργου του, είναι η παραγωγή μικρών ταινιών με εικόνες και μουσική υπόκρουση που ονομάζει "Φωτοταινίες" (photoflicks).[2] Η ανάγκη πειραματισμού με νέα υλικά και νέες τεχνικές διαφαίνεται από την απάντησή του σε ερώτηση ενός φοιτητή για το που πιστεύει να οδηγείται η τέχνη:[8]
"...Τι χαζή ερώτηση...Αν ήξερα πού πηγαίνει η τέχνη, θα ήμουν κιόλας εκεί."
Εκθέσεις έργων του
Η συμμετοχή του σε διεθνείς εκθέσεις αρχίζει το 1969 στη συνάντηση μοντέρνας τέχνης Documenta 4, 5 και 6 στο Κάσελ της Γερμανίας. Η πρώτη του μεγάλη αναδρομική έκθεσή του πραγματοποιείται στο Μουσείο Γουίτνεϊ (Whitney Μuseum) το 1982. Το 1988 στο μουσείο Μοντέρνας Τέχνης Πομπιντού ενώ το 1996 η αναδρομική έκθεσή του περιοδεύει σε πέντε αμερικάνικα μουσεία.[4]
Τα έργα του περιέχονται σε σημαντικά μουσεία Σύγχρονης Τέχνης όπως το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης, το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στην Χονολουλού, το Ινστιτούτο Courtauld Institute of Art του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, το Μουσείο Γκετί στο Λος Άντζελες, η Ακαδημία των Τεχνών στην Χονολουλού, στο μουσείο Los Angeles County Museum of Art, το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης του Φορτ Γουόρθ στο Τέξας, το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Λος Άντζελες, το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στο Σαν Φρανσίσκο, η Εθνική Πινακοθήκη της Αυστραλίας στην Καμπέρα, η Εθνική Πινακοθήκη της Τέχνης και στο Μουσείο Αμερικάνικης Τέχνης Σμιθσόνιαν (Smithsonian American Art Museum) στην Ουάσινγκτον, το Τέιτ Γκάλερι στο Λονδίνο, στο κέντρο Γουόλκερ Αρτ Σέντερ (Walker Art Center) στην Μινεάπολη της Μινεσότα και στην Εθνική Πινακοθήκη στην Αθήνα.
Το 1986 βραβεύεται με το βραβείο Infinity Award for Art. Πλήρης αιτιολογημένος κατάλογος των έργων του περιέχεται στο Ινστιτούτο Γουίλντενσέιν (Wildenstein Institute)[1] ενώ μαζί με το μουσείο Τέιτ Γκάλερι αντιπροσωπεύουν επίσημα τον καλλιτέχνη. Έργα του έχουν εκπροσωπήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες σε διεθνείς εκθέσεις μοντέρνας τέχνης.[2] Οι πρώτες εκθέσεις έργων του στην Ελλάδα γίνονται στην Αθήνα από την γκαλερί Μπερνιέ (Jean & Karen Bernier)[9] και συγκεκριμένα τα έτη 1978, 1984 και 1986.[10] Η επόμενη γίνεται τον Απρίλιο του 2005 στην Εθνική Πινακοθήκη με τίτλο Περιπέτειες στο Εγώ.[8]. Την έκθεση την είχαν επισκεφτεί 70.000 άτομα.[9] Πολλές φορές είχαν εισηγηθεί παράγοντες του καλλιτεχνικού κόσμου την εκπροσώπηση της Ελλάδας σε διεθνείς εκθέσεις μοντέρνας τέχνης από τον καλλιτέχνη, χωρίς όμως να τελεσφορήσει.[2] Τελικά το 2009, ο Λουκάς Σαμαράς επιλέχθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού επί υπουργίας του Αντώνη Σαμαρά, ως επίσημο εκπρόσωπο της ελληνικής συμμετοχής της 53ης Μπιενάλε της Μοντέρνας Τέχνης της Βενετίας με θέμα Φτιάχνοντας Κόσμους (Making Worlds). Εισηγητής της δημιουργίας Παράξενα του καλλιτέχνη, ένα σύνολο με καθρέπτες, ήταν ο Βρετανός ιστορικός τέχνης και καλλιτέχνης Μάθιου Χιγκς (Matthew Higgs)[1][11] Η τελευταία έκθεσή έργων του στην Ελλάδα είχε πραγματοποιηθεί, στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης στην Αθήνα, από το Απρίλιο μέχρι τον Οκτώβριο του 2011.[6]
Παραπομπές
↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Αυγουστίνος Ζενάκος, Λουκάς Σαμαράς - Το «Εγώ» ως έργο τέχνης, Εφημερίδα Το Βήμα, 15/02/2009
↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Γιώργος Καρουζάκης, Με την τρίτη ο Λουκάς Σαμαράς πάει Μπιενάλε, Εφημ. Ελευθεροτυπία, 20/01/2009
↑ 3,0 3,1 Kristine Stiles και Peter Selz, Theories and Documents of Contemporary Art: A Sourcebook of Artists' Writings, εκδ. University of California Press, 1996, σ. 290
↑ 4,0 4,1 4,2 Μαίρη Αδαμοπούλου, «Ρaraxena» κι ανιχνευτές ψεύδους, Εφημ. Τα Νέα, 21/04/2009
↑ Kristine Stiles και Peter Selz, Theories and Documents of Contemporary Art: A Sourcebook of Artists' Writings, [from "Another Autointerview", 1971], εκδ. University of California Press, 1996, σ. 349,
↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 Ιστοσελίδα Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, Λουκάς Σαμαράς
↑ Nick Stone, Chuck Close: Lucas (δελτίο Τύπου), Magnola Editions, [Φωτογραφία Λ. Σαμαρά], Ανακτήθηκε 09/11/2011
↑ 8,0 8,1 Αυγουστίνος Ζενάκος, Ο Λουκάς Σαμαράς και το «εγώ» του, 27/03/2005
↑ 9,0 9,1 Εφημερίδα Η Καθημερινή, Εικαστικά / Λουκάς Σαμαράς, 31/12/2005
↑ Ιστοσελίδα Τελλογλείου Ιδρύματος Τεχνών, Αρχείο Τ. Σπητέρη - Φάκελοι Καλλιτεχνών:Σαμαράς Λουκάς (Samaras Lucas)
↑ Ιστοσελίδα e-flux, Greek Pavilion-Lucas Samaras represents Greece at the 53rd International Art Exhibition La Biennale di Venezia
Πηγές
Kristine Stiles and Peter Selz, editors. Theories and Documents of Contemporary Art: A Sourcebook of Artists' Writings. εκδ. University of California Press, 1996.
Jo Applin, Materialized Secrets: Samaras, Hesse and the Small Scale Box, Object, no. 4, 2002
Βιβλιογραφία
Κατερίνα Κοσκινά, Λουκάς Σαμαράς-Εκκεντρικός ανανεωτής της τέχνης,Σειρά: "Σύγχρονοι Έλληνες Εικαστικοί", εκδ. Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη, 2009, ISBN 978-960-469-495-2
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Ελληνικά
Θανάσης Λάλας, Λουκάς Σαμαράς, [συνέντευξη], Eφημερίδα Το Βήμα, 09/11/1997
Μαίρη Αδαμοπούλου, Ρaraxena» κι ανιχνευτές ψεύδους, [Απόσπασμα παλιάς συνέντευξής του], Εφημ. Τα Νέα, 21/04/2009
Ιστοσελίδα Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, Σαμαράς Λουκάς (Έκθεση 15 Απριλίου-10 Οκτωβρίου 2011).
Ιστολόγιο Άσπρο-Μαύρο, Λουκάς Σαμαράς, 21/01/2011
Ιστοσελίδα Αρτοπός-Διαδικτυακός τόπος της Εκκλησίας της Ελλάδος, Λουκάς Σαμαράς (Κάποια έργα του)
Ιστολόγιο Εφημερίδας Οδός Καστοριάς, Λουκάς Σαμαράς (Συνέντευξη του καλλιτέχνη-Βίντεο Vimeo), 11/07/2011
Ιστολόγιο Μπέτσκας, Λουκάς Σαμαράς : "Γεννήθηκα στην Καστοριά", Αναδημ. από Τα Νέα, 15/05/2011
Αγγλικά
(Αγγλικά) Γκαλερί Στίβεν Φρίντμαν, Lucas Samaras, [Φωτογραφίες-Βιογραφία-Τύπος]
(Αγγλικά) Γκαλερί Πέις Lucas Samaras [Φωτογραφίες-Βιογραφία]
(Αγγλικά) Απόψεις σχετικά με το έργο του, Modern Painters on Lucas Samaras
(Αγγλικά) Βιογραφία από το Μουσείο Γκετί, Getty Museum bio of Lucas Samaras [Φωτογραφίες-Βιογραφία]
(Αγγλικά) Λίστα συλλογών από διάφορες μουσειακές συλλογές, Artcyclopedia list of Samaras works viewable online
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
