Η Ελένη Βλάχου (18 Δεκεμβρίου 1911 — 14 Οκτωβρίου 1995) ήταν Ελληνίδα εκδότρια, δημοσιογράφος και χρονογράφος.
Η ζωή της
Γεννήθηκε στην Αθήνα στις 18 Δεκεμβρίου του 1911. Ήταν κόρη του δημοσιογράφου και λογοτέχνη Γεωργίου Βλάχου, γιου του λογοτέχνη και πολιτικού Άγγελου Βλάχου, και της Δημαρέτης Κόντου, κόρης του καθηγητή φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Κωνσταντίνου Κόντου.
Στις 27 Ιανουαρίου 1935 θα δημοσιεύσει το πρώτο της κείμενο στην «Καθημερινή», ταξιδιωτικές εντυπώσεις από την Άπω Ανατολή. Την ίδια χρονιά αρχίζει να γράφει χρονογραφήματα, υπογράφοντας ως «Ε», στην ίδια εφημερίδα, διευθυντής της οποίας ήταν ο πατέρας της. Το 1936 αποστέλλεται από την εφημερίδα ως αθλητική συντάκτης στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου. Συναντάται με τους Χίτλερ, Γκαίμπελς, Γκαίρινγκ. Τον Ιούλιο του 1950 εκδίδει το μηνιαίο περιοδικό «Εκλογή». Μετά το θάνατο του Γεωργίου Βλάχου το 1951, ανέλαβε τη διεύθυνση της εφημερίδας και στη συνέχεια άρχισε να εκδίδει το περιοδικό «Εικόνες» (1955) και την εφημερίδα «Μεσημβρινή» (1961) και το 1960 ίδρυσε τις εκδόσεις Γαλαξίας. Το 1967 διέκοψε την έκδοση των εφημερίδων της, αντιδρώντας στη στρατιωτική δικτατορία. Η χούντα της επέβαλε κατ’ οίκον περιορισμό αλλά στις 15 Δεκεμβρίου του 1967 δραπέτευσε πηδώντας από την ταράτσα του σπιτιού της στη ταράτσα του διπλανού σπιτιού, στο οποίο διέμενε η Ναταλία Μελά[1] Στη συνέχεια διέφυγε στο εξωτερικό και εγκαταστάθηκε στο Λονδίνο όπου παρέμεινε καθ’ όλη τη διάρκεια της δικτατορίας. Το διάστημα αυτό ταξίδεψε σε πολλές χώρες της Ευρώπης, στην Αμερική και στην Αφρική και ανέπτυξε έντονη αντιδικτατορική δράση. Στην Ελλάδα επέστρεψε τον Αύγουστο του 1974 και τον επόμενο μήνα επανακυκλοφόρησε την «Καθημερινή». Την ίδια χρονιά εξελέγη βουλευτής Επικρατείας με την Νέα Δημοκρατία.
Υπηρέτησε το χρονογράφημα για περισσότερα από πενήντα χρόνια (με μια διακοπή επτά χρόνων στη διάρκεια της χούντας), κατορθώνοντας να καθιερώσει το δικό της προσωπικό ύφος. Τα χρονογραφήματά της έχουν λεπτότητα και αφηγηματική άνεση και συγχρόνως τα διακρίνει η διεισδυτικότητα και ο κοινωνικός προβληματισμός.
Η Ελένη Βλάχου είχε παντρευτεί δύο φορές, την πρώτη με τον Ιωάννη Αρβανιτίδη και τη δεύτερη με τον απόστρατο αξιωματικό του Ναυτικού και ήρωα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου Κωνσταντίνο Λούνδρα.
Εμπλοκή στο σκάνδαλο Κοσκωτά
Στα τελευταία χρόνια της ζωής της η Ελένη Βλάχου αντιμετώπισε κακουργηματικές ποινικές διώξεις και δικαστικές περιπέτειες, λόγω της εμπλοκής της στο σκάνδαλο Κοσκωτά. Την 1η Ιουνίου 1989, ο τότε προϊστάμενος της Εισαγγελίας Εφετών Αθηνών, αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου Δημήτριος Ευθυμιάδης, άσκησε ποινική δίωξη σε βαθμό κακουργήματος κατά της Βλάχου για: 1) αποδοχή προϊόντων εγκλήματος, 2) συνομολόγηση απαγορευμένης δικαιοπραξίας σε συνάλλαγμα, 3) παράνομη εξαγωγή συναλλάγματος και 4) ηθική αυτουργία σε παράνομη εξαγωγή συναλλάγματος.[2] Μετά την απολογία της στον ανακριτή Ιωάννη Κασσιωτάκη, αφέθηκε ελεύθερη με χρηματική εγγύηση 30 εκατομμυρίων δραχμών και την επιβολή των περιοριστικών όρων της απαγόρευσης εξόδου από την χώρα και της εμφάνισης στο Αστυνομικό Τμήμα της περιοχής της κάθε 1η και 15η του μήνα.[3]
Η Βλάχου ζήτησε αντικατάσταση των περιοριστικών όρων δηλώνοντας ότι «ο χαρακτηρισμός μου στο σκεπτικό της διατάξεως ως "ιδιαιτέρως επικίνδυνης" για δήθεν παραβίαση του Δικαίου και για πράξεις που ζημίωσαν τελικά τον εαυτό μου και την περιουσία μου είναι ακραίος, άστοχος και αδικαιολόγητος. Ότι ο Γεώργιος Κοσκωτάς δεν μου κατέβαλε νομίμως ένα μέρος της οφειλής του και εγώ εν αγνοία των ενεργειών του το αποδέχτηκα, αρκεί για να με εντάξει στην ίδια κατηγορία και στην ίδια νομική έννοια με κοινούς απατεώνες και κακοποιούς όλων των κατηγοριών».[4] Τελικά καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης 2 ετών με αναστολή.
Έργα της (βιβλία)
Επίκαιρα (επιλογή χρονογραφημάτων), 1949
Εντυπώσεις από τη Ρωσία (ταξιδιωτικό), 1954
Γιατί δεν τα λέτε (χρονογραφήματα), 1977
Στιγμιότυπα, 1986
«Πενήντα και κάτι...», Δημοσιογραφικά χρόνια (4 τόμοι: Ο κόσμος της οδού Σωκράτους, Γεννιέται ένα Συγκρότημα, Ο αγώνας των «Ανθελλήνων», Το τέλος του ταξιδιού), 1991-1994
Το βραβείο "Ελένη Βλάχου"
Το ελληνογερμανικό δημοσιογραφικό βραβείο «Ελένη Βλάχου» απονέμεται κάθε δύο χρόνια από τη Γερμανική Πρεσβεία για εξαιρετικές επιδόσεις στους τομείς της ειδησεογραφικής κάλυψης και του σχολιασμού ευρωπαϊκών και διεθνών θεμάτων στον ημερήσιο και περιοδικό τύπο, το ραδιόφωνο, την τηλεόραση και το διαδίκτυο στην Ελλάδα. Πρώτος τιμηθείς το 2003 ήταν ο Γιάννης Διακογιάννης της εφημερίδας «Τα Νέα». Το 2005 το βραβείο απονεμήθηκε στο δημοσιογράφο της εφημερίδας «Καθημερινή» Κώστα Ιορδανίδη, το 2007 στον Κώστα Αργυρό της ΕΡΤ και του «Ελεύθερου Τύπου» και το 2009 στη Μαρία Νικολάου δημοσιογράφο της εφημερίδας της Κομοτηνής «Παρατηρητής της Θράκης».
Πηγές
Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, τόμος 12
Ένθετο περιοδικό της εφημερίδας «Έθνος της Κυριακής», 17 Αυγούστου 2008, Συλλεκτική έκδοση
Παραπομπές
«Η απόδραση της Ελένης Βλάχου, ΜΑΡΙΑ ΚΑΡΑΒΙΑ* | Kathimerini». Ανακτήθηκε στις 2017-12-18.
Μ. Μιχόπουλος, Η Μητέρα των Δικών Και ο Ρόλος Του Τύπου, Της Δικαιοσύνης και των Κομμάτων, 2016, σελ. 215-218
Μ. Μιχόπουλος, Η Μητέρα των Δικών Και ο Ρόλος Του Τύπου, Της Δικαιοσύνης και των Κομμάτων, 2016, σελ. 215-218
Μ. Μιχόπουλος, Η Μητέρα των Δικών Και ο Ρόλος Του Τύπου, Της Δικαιοσύνης και των Κομμάτων, 2016, σελ. 215-218
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Ελένη Βλάχου-Λούνδρα στον Πανδέκτη, του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών
Ελένη Βλάχου. Μια δημοσιογράφος θυμάται... (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
http://www.kathimerini.gr/939521/article/epikairothta/ellada/h-apodrash-ths-elenhs-vlaxoy
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
