Ο Διονύσιος ο Βυζάντιος ήταν Έλληνας γεωγράφος ο οποίος έζησε τον 2ο αιώνα μ.Χ. και κατάγονταν από την πόλη του Βυζαντίου.[1]

Ανάπλους Βοσπόρου

Είναι κυρίως γνωστός για το γεωγραφικό έργο του με τίτλο Ἀνάπλους Βοσπόρου -γνωστό στα λατινικά ως De Bospori navigatione- στο οποίο περιγράφει την ακτογραμμή της θάλασσας του Βοσπόρου καθώς και την αρχαία πόλη του Βυζαντίου πριν αυτή γίνει Κωνσταντινούπολη κατά τον 4ο αιώνα μ.Χ., και θεωρείται ως μια από τις πιο λεπτομερείς γεωγραφικές πραγματείες και περίπλους των αρχαίων χρόνων. Το έργο αυτό διασώθηκε στα λατινικά μέσα από τα κείμενα του Γάλλου εξερευνητή του 16ου αιώνα Πέτρου Γύλλιου.[1][2][3]

Η απουσία αναφοράς κάποιων σημαντικών γεγονότων από το έργο αυτό, όπως η πολιορκία και καταστροφή του Βυζαντίου από τον Σεπτίμιο Σεβήρο το 196 μ.Χ. κατά τη διάρκεια μιας ευρύτερης εμφυλορωμαϊκής σύρραξης την εποχή εκείνη, οριοθετούν το απώτατο όριο όπου μπορεί να γράφτηκε το έργο αυτό. Στο έργο επίσης αναφέρεται ο ρωμαϊκός βωμός του Απόλλωνα στις Κυανέες Πέτρες ο οποίος ήταν άγνωστης χρονολογίας και του οποίου η τοποθεσία δεν είναι γνωστή σήμερα.[1]
Ιστορικές αναφορές

Αναφορά του υπάρχει και στο λεξικό Σούδα του 10ου αιώνα, όπου πέρα από τον Ανάπλου, ο Διόνυσος αναφέρεται πως υπήρξε και ο συγγραφέας του έργου Περί θρήνων το οποίο είναι μια ποιητική συλλογή επικήδειων.[1]

Στον Διόνυσο επίσης αναφέρεται και ο γεωγράφος Στέφανος Βυζάντιος (6ο αιώνας) σχετικά με την μαρτυρία του Διονυσίου ως προς την ετυμολογία της ονομασίας της Χρυσόπολης. Κατά τον 9ο αιώνα, είναι πιθανό πως ο πατριάρχης Φώτιος συμπεριέλαβε και τον Ανάπλου του Διονύσου στην γεωγραφική πραγματεία που εξέδωσε με τον ίδιο τίτλο -Ανάπλουν- και στην οποία συμπεριλαμβάνονταν και άλλα γεωγραφικά κείμενα από την αρχαιότητα όπως ο Περίπλους του Ευξείνου Πόντου.[1][4][5]
Παραπομπές

«Μεγάλη διαδικτυακή εγκυκλοπαίδεια της Κωνσταντινούπολης». constantinople.ehw.gr. Ανακτήθηκε στις 2016-04-07.
Guillaume Rouillé (Lyon), επιμ.. http://books.google.com/books?id=r5weUGuF-4IC&pg=PP7&dq=De+Bosporo+Thracio+libri+tres&hl=es&cd=1#v=onepage&q&f=false. Procedencia del original: Universidad Complutense de Madrid: Digitalizado: 29 de junio de 2009. Puede descargarse en PDF.
Ambrosio Firmin Didot, επιμ.. http://books.google.com.ar/ .

Cf. Codex Palatinus Heidelbergensis gr. 398; D. Marcotte, Op. cit.: Géographes grecs. Introduction générale (Paris 2000)

Βιβλιογραφία

Albrecht Dihle, Greek and Latin Literature of the Roman Empire: From Augustus to Justinian, Routledge, 1994, p. 235. ISBN 0-415-06367-1
Rudolf Güngerich, ed., Anaplus Bospori/De Bospori navigatione. Latin & Greek, Weidmann, 1927 (επανεκτυπώθηκε 1958).
Richard J. A. Talbert, Barrington atlas of the Greek and Roman world: Map-by-map Directory, Princeton, 2000. ISBN 0-691-04945-9.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Διονύσιος ο Βυζάντιος - Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού
Το πλήρες κείμενο του Ανάπλους Βοσπόρου, έκδοση 1874 του Carolus Wescher - archive.org

Διονύσιος ο εμπειρικός
Διονύσιος ο ιατρός
Διονύσιος ο μεθοδικός
Διονύσιος ο Μουσικός
Διονύσιος ο περιηγητής
Διονύσιος ο προσωπογράφος
Διονύσιος ο χειρουργός
Διονύσιος ο Αθηναίος
Διονύσιος ο Αλεξανδρινός
Διονύσιος ο Αλικαρνασσεύς
Διονύσιος ο Απολλωνίου
Διονύσιος ο Αργείος
Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης
Διονύσιος ο Βυζάντιος
Διονύσιος ο Επικούρειος
Διονύσιος ο Εφέσιος
Διονύσιος ο Θραξ
Διονύσιος ο Κολοφώνιος
Διονύσιος ο Κυκλογράφος
Διονύσιος ο Κυρηναίος
Διονύσιος ο Μάγνης
Διονύσιος ο Μεταθέμενος
Διονύσιος ο Μιλήσιος
Διονύσιος ο Νεότερος
Διονύσιος ο Πρεσβύτερος
Διονύσιος ο Σάμιος
Διονύσιος ο Σιδώνιος
Διονύσιος ο Σινωπεύς
Διονύσιος ο Σκυτεύς
Διονύσιος ο Στωικός
Διονύσιος ο Τρύφωνος
Διονύσιος ο Φασηλίτης
Διονύσιος ο Χαλκούς