Ξυλόκαστρο Κορινθίας

Περιφέρεια : Πελοποννήσου
Νομός : Κορινθίας

-- Δήμος Ξυλόκαστρου --

Το Ξυλόκαστρο είναι παραθάλασσια κωμόπολη της περιφερειακής ενότητας Κορινθίας. Είναι έδρα του δήμου Ξυλοκάστρου - Ευρωστίνης. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει 5.500 μόνιμους κατοίκους. Κάθε καλοκαίρι δέχεται χιλιάδες επισκέφτες και είναι ένας από τους σημαντικότερους τουριστικούς προορισμούς της Πελοποννήσου.[1] Σημεία ενδιαφέροντος είναι το πευκοδάσος του Πευκιά και οι παραλίες της περιοχής. Απέχει 120 χιλιόμετρα από την Αθήνα και 100 χιλιόμετρα από την Πάτρα.

Ονομασία

Το Ξυλόκαστρο πήρε το όνομά του από ένα ξύλινο στρατώνα στην περιοχή που λειτουργούσε ο παρατηρητήριο κατά τα χρόνια της Ενετοκρατίας. Ο στρατώνας βρισκόταν στη δυτική πλευρά του λόφου «Κατή τον Πεύκο», πάνω από τη σημερινή πόλη, κοντά στον ποταμό Σύθα. Από εκεί η φρουρά μπορούσε να ελέγχει την κίνηση στον Κορινθιακό κόπλο και εποπτεύει το λιμάνι των Αριστοναυτών. Επίσης είχε οπτική επαφή με τα κάστρα του Ζεμενού και της Πελλήνης και μπορούσε να ενημερώνει την διοίκησή τους με σήματα καπνού. Ο στρατώνας ονομάστηκε από τους ντόπιους ξύλινο κάστρο και από αυτόν η περιοχή η οποία περιλαμβάνει τους συνοικισμούς Υψηλά Αλώνια, Μερτικέϊκα, Γεωργαντέϊκα και Ρίζα ονομάστηκε Ξυλόκαστρο. Κατά τον 18ο αιώνα αποκαλούταν Οξώκαμπος.[2]

Ιστορία

Στην περιοχή αρχικά υπήρχε ένα μεγάλο πευκοδάσος και στον 18ο αιώνα το Ξυλόκαστρο είχε λίγα σπίτια και μερικές αποθήκες. Το δάσος στη συνέχεια αποψιλώθηκε για να καλλιεργηθεί η γη και από το αρχικό δάσος έχει απομείνει μόνο ο Πευκιάς επειδή βρίσκεται σε αμμώδες έδαφος. Στο Ξυλόκαστρο καλλιεργούνταν σταφίδα με την παραγωγή να φτάνει 1.300.000 ενετικά λίτρα που απέφερε στο Ξυλόκαστρο έσοδα 500.000 δραχμών. Η σταφίδα μεταφερόταν στην Πάτρα με πλοιάρια, από όπου εξαγόταν κυρίως στην Αγγλία.[2]

Το Ξυλόκαστρο έγινε γνωστό στους ξένους οι οποίοι άρχισαν το επισκεύτονται τις αρχές του 20ού αιώνα και το αποκαλούσαν ανθούπολη λόγω των πολλών λουλουδιών του. Το 1906 στην περιοχή του Ξυλόκαστρου εμφανίστηκαν οι πρώτοι γυμνιστές στην Ελλάδα. Το Ξυλόκαστρο κρίθηκε επίσημα ως θερινή διαμονή των ξένων το 1919 και το επίσκευτονταν διάφοροι επώνυμοι (πχ. βασιλιάδες, πρωθυπουργοί και ηθοποιοί). Το Ξυλόκαστρο έγινε λουτρόπολη. To 1923 ιδρύθηκε με δωρεά του Σωτήρη Κροκιδά το Κροκίδειον Δημοτικόν Σχολείον. Στον Πευκιά λειτουργούσε κατασκήνωση των αδελφών Τυπάλδου. Στην κατασκήνωση παραθέριζαν κυρίως ξένοι. Ο τουρισμός οδήγησε το Ξυλόκαστρο σε οικονομική ανάπτυξη και βελτίωση των συνθηκών ζωής.[2]

Τη δεκαετία του 1970, το πρόβλημα της ύδρευσης λύθηκε με την μεταφορά νερού από το Γελλήνη. Η κατασκήνωση Τυπάλδου έκλεισε. Τη δεκαετία του 1970 τα νεοκλασσικά σπίτια με πλούσιο διάκοσμο άρχισαν να αντικαθίστανται με πολυκατοικίες. Αυτά τα σπίτια χτίστηκαν σε μια προσπάθεια οι κάτοικοι να αποκτήσουν σπίτι πιο όμορφα διακόσμο από τους γείτονές τους. Οι πολυκατοικίες χτίστηκαν στο παραλιακό δρόμο.[2]

Στο τέλους του 20ού αιώνα άρχισε η ανάπλαση του Ξυλόκαστρου. Κατασκευάστηκε το υπαίθριο θέατρο «Βασίλης Γεωργιάδης», το κλειστό θέατρο «Άγγελος Σικελιανός», το γενικό και τεχνικό Λύκειο Ξυλόκαστρου, το 2° Γυμνάσιο Ξυλόκαστρου, το 3° Δημοτικό Σχολείο «Βαρδάβειον», το 1ο Νηπιαγωγείο «Λίλιαν Βουδούρη» και το 2° Νηπιαγωγείο στον οικισμό Αριστοναύτες. Επίσης κατασκευάστηκε γήπεδα τένις και μια μαρίνα στις όχθες του ποταμού Σύθα και επισκευάστηκε το 1° Δημοτικό Σχολείο. Επίσης το Ξυλόκαστρο γνώρισε πολιτιστική και αθλητική ανάπτυξη, καθώς διοργανώθηκαν αγώνες μπιτς βόλεϊ και συναυλίες.[2]το Ξυλόκαστρον [ 5.390 ]

Διοικητική ιστορία

Το Ξυλόκαστρο προσαρτήθηκε στο δήμο Τρικάλων το 1845. Το 1876 ορίστηκε χειμερινή έδρα του δήμου. Το 1912 αποσπάστηκε από το δήμο και ορίστηκε έδρα της κοινότητας Ξυλόκαστρου. Το 1961 απορρόφησε τους οικισμούς Ζευγολατειό και Υψηλά Αλώνια. Με το πρόγραμμα Καποδίστριας ορίστηκε έδρα του δήμου Ξυλοκάστρου και με το 2010 με το πρόγραμμα Καλλικράτης ορίστηκε έδρα του Ξυλοκάστρου-Ευρωστίνης.[3]

Δάσος Πευκιά

Το δάσος Πευκιά είναι ένα φυσικό πευκοδάσος ανάμεσα στο Ξυλόκαστρο και τη Συκιά. Εκτείνεται κατά μήκος των ακτών του Κορινθιακού κόλπου και έχει χαρακτηριστεί αισθητικό δάσος. Στο υφάλμηρο έδαφος έχουν αναπτυχθεί 83 είδη φυτών ανάμεσα στα οποία ξεχωρίζουν η χαλέπιος πεύκη, το σχίνο, η μυρτιά, η λυγαριά, ο κέδρος, φοινικικό πουρνάρι, το αλμυρίκι, το αρκουδόβατο, το αγριοκάλαμο, η κουνούκλα, το θυμάρι και η αφάνα. Αναφέρεται από τον Κώστα Καρυωτάκη ως το «πράσινο ακρογυάλι της πατρίδας», ενώ ήταν πηγή έπνευσης του Άγγελου Σικελιανού.[4]

Παραπομπές

↑ Ξυλόκαστρο. Δήμος Ξυλοκάστρου-Ευρωστίνης. Ανακτήθηκε στις 2013-08-23.
↑ to: 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Ιστορία Ξυλοκάστρου. Δήμος Ξυλοκάστρου-Ευρωστίνης. Ανακτήθηκε στις 2013-08-23.
↑ Ξυλόκαστρο. Διοικητικές αλλαγές ΟΤΑ. ΕΕΤΑΑ. Ανακτήθηκε στις 2013-08-23.
↑ Πευκιάς. Δήμος Ξυλοκάστρου-Ευρωστίνης. Ανακτήθηκε στις 2013-08-23.

ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΞΥΛΟΚΑΣΤΡΟΥ
Δημοτική Κοινότητα Ξυλοκάστρου
Μερτικαίικα, τα
Ξυλόκαστρον, το
Τοπική Κοινότητα Άνω Τρικάλων
Άνω Τρίκαλα, τα
Ζήρεια, η
Τοπική Κοινότητα Γελινιατίκων
Γελινιάτικα, τα
Σπαρτιναίικα, τα
Τοπική Κοινότητα Δένδρου
Δένδρον, το
Τοπική Κοινότητα Ζεμενού
Ζεμενόν, το
Τοπική Κοινότητα Θαλερού
Θαλερόν, το
Τοπική Κοινότητα Θροφαρίου
Θροφάρι, το
Τοπική Κοινότητα Καμαρίου
Καμάρι, το
Καριώτικα, τα (Τ.Κ.Καμαρίου)
Τοπική Κοινότητα Καρυάς
Καριώτικα, τα (Τ.Κ.Καρυάς)
Καρυά, η
Τοπική Κοινότητα Κάτω Λουτρού
Άνω Λουτρόν, το
Κάτω Λουτρόν, το
Τοπική Κοινότητα Κάτω Συνοικίας Τρικάλων
Κάτω Συνοικία Τρικάλων, η
Τοπική Κοινότητα Κορφιωτίσσης
Κορφιώτισσα, η
Τοπική Κοινότητα Λαγκαδαιίκων
Αμφιθέα, η
Λαγκαδαίικα, τα
Τοπική Κοινότητα Μάννας
Μάννα, η
Τοπική Κοινότητα Μελισσίου
Μελίσσι, το
Οικοδομικός Συνεταιρισμός Υπαλλήλων ΔΕΗ, ο
Τοπική Κοινότητα Μέσης Συνοικίας Τρικάλων
Μέση Συνοικία Τρικάλων, η
Τοπική Κοινότητα Νέων Βρυσουλών
Νέες Βρυσούλες, οι
Τοπική Κοινότητα Ξανθοχωρίου
Ξανθοχώρι, το
Τοπική Κοινότητα Παναριτίου
Παναρίτι, το
Τοπική Κοινότητα Πελλήνης
Πελλήνη, η
Τοπική Κοινότητα Πιτσών
Άνω Πιτσά, τα
Κάτω Πιτσά, τα
Τοπική Κοινότητα Ρεθίου
Ρέθι, το
Τοπική Κοινότητα Ρίζης
Βάλτος, ο
Γεωργανταίικα, τα
Ρίζα, η
Σιγερίτσα, η
Χαρτσιάνικα, τα
Τοπική Κοινότητα Σοφιανών
Σοφιανά, τα
Τοπική Κοινότητα Στυλίων
Στύλια, τα
Τοπική Κοινότητα Συκέας
Συκέα, η